بخشی از پاورپوینت

--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----

اسلاید 1 :

منابع مطالعهاندیشه سیاسی معاصر عرب

روش «جریان شناسی»:

کتاب سیر اندیشه سیاسی عرب: حمید عنایت؛

کتاب گرایشهای سیاسی در جهان عرب: نوشته مجید خدوری؛

روش «مقوله شناسی»: مقوله های مهم جامعه و سیاست شناسی در نظر گرفته شده است-.

کنتاب اندیشه سیاسی در اسلام معاصر: حمید عنایت؛

روش «متفکر شناسی»:

کتاب تفکر عرب: آلبرت حورانی؛

زعماء الاصلاح فی عصر الحدیث: احمد امین؛

اسلاید 2 :

بیداری اسلامی در جهان عرب

  • اندیشه سیاسی به طورمعطوف به دوره بحران است.
  • اندیشه عرب به طور خاصی مصداق این عبارت است، زیرا در دوران معاصر بحرانهای پی در پی نقش اساسی در شکل گیری اندیشه های عرب و دگرگونی آن داشته است.

اسلاید 3 :

  • نجیب عیسی: «بحران فرهنگ و روشنفکری در جهان عرب، بخشی از یک بحران فراگیر و کهن است» که آن را بحران «توسعه» می نامند.
  • عربها چون ایرانیان، از هنگامی که با دولتهای اروپایی آشنا شدند، به عمق عقب ماندگی خود و توسعه و پیشرفت اروپاییها پی بردند.
  • پاسخهای گوناگونی به این معضل داده شده است که یکی از آنها بازگشت به اسلام به مثابه دین و تمدن است.

اسلاید 4 :

  • در واقع، جنبش بیداری اسلامی در جهان عرب پایداری در برابر مخاطراتی بودد که موجودیت آنها به خطر انداخته بود و با اتکا به اصول و مبانی اسلامی انجام شد و اصلاح دینی را به منظور برانگیختن روح ایستادگی در وجود امّت اسلامی در برابر سلطه غرب و نیز ضعف و فساد داخلی برگزید.

اسلاید 5 :

  • بر اساس نوع پاسخهای داده شده آنها در چهار دسته قرار می گیرند.
  • این تقسیم بندی پاسخهایی است که اندیشمندان عرب در درون گفتمان اسلامی مطرح کرده اندو نتیجتاً ناسیونالیسم، سوسیالیسم و ایدئولوژیهایی از این دست را پوشش نمی دهد.

اسلاید 6 :

  1. تمدن گرایان – عرب گرایان
  2. تمدن گرایان – اسلام گرایان
  3. اسلام گرایان سنتی
  4. اصول گرایان اسلامی
  • طهطاوی و خیر الدین تونسی از اندیشمندان برجسته گرایش اول؛
  • سید جمال الدین اسد آبادی و تا حدودی محمد عبده از متفکران گرایش دوم؛
  • رشید رضا از سخن گویان اصلی گرایش سوم؛
  • سید قطب و اخوان المسلمین از فعالان گرایش چهارم؛

اسلاید 7 :

  • معمولاً در بررسی اندیشه های سیاسی عرب میان گرایشهای گوناگون و متکثر بالا تفاوتی نمی گذارند.
  • زید مهم ترین ساز و کار گفتمان دینی معاصر را ایدئولوژی باوری آن می داند که میان اعتدال و تندروی و نیز میان فقیهان و واعظان جمع می کند و همه را در یک صف قرار می دهد.
  • وی اعتراف به سلطه مطلق سلف و سنت را از ویژگیهای جنبشهای اسلامی اعم از تندرو و میانه رو می داند.
  • سید قطب از کسانی بود که از تأویل اجتماعی دین به سوی ایدئولوژی حاکمیت الهی که انسان را نفی می کرد و واقعیت اجتماعی را در اشکال خشکی محصور می کرد، گرایش یافت.

اسلاید 8 :

  • از دیدگاه نصر حامد ابوزید گروههای میانه رو و تندرو عرب همسو هستند.
  • او می گوید: «حقیقت این است که فرق میان این دو گرایش در درجه است نه نوع، تشابه میان این دو شکل از گفتمان دینی در اعتماد هر دو بر عناصر اساسی ثابت در ساختار گفتمان دینی است».
  • تحول در گرایشهای مذکور مفهوم «شکست» را به ذهن متبادر می کند، با وجود اینکه تحولات سیاسی و اجتماعی در تحول فکری از گرایشی به گرایش دیگر مؤثر بوده است، ولی باید گفت که علت اصلی این تحولات، شکست اندیشه پیشین در برآوردن انتظارات موجود است که زمینه را برای ظهور اندیشه جدید فراهم می کند.
  • رضوان السید این فرایند را سیر «قهقرایی» اندیشه عرب می نامد.

اسلاید 9 :

  • هر چه بدین سو می آییم گرایشهای اسلامی اصول گرا می شود، بر دیگر جریانهای فکری غالب شده و آنها را به حاشیه می راند و جهت گیری ضد غربی آن تشدید می شود و ویژگی مبارزه جویانه آن آشکارتر می شود و از دولتهای حاکم بر جوامع اسلامی فاصله می گیرد و اندیشه های سَلَفیه در آنها قوت گرفته و از حرکتی فکری به جنبشی توده ای و سیاسی تبدیل می شود.

اسلاید 10 :

گرایش تمدن گرا – عرب گرا

  • نحله «تمدن گرا – عرب گرا» بیشتر به اخذ تمدن اروپایی گرایش دارد، اما در همان حال آنان دغدغه عظمت جوامع اسلامی را دارند و راه آن را جذب علم، صنعت، مدنیّت و نهادهای اروپایی می دانند.
  • در این گونه اندیشه ها برتری اروپاییان به صورت فرض قطعی پذیرفته می شود.
  • طهطاوی: «تمدن اروپایی عمدتاً بر پایه چیزهایی است که اروپا از اسلام اخذ کرده بود».
  • وطنی که طهطاوی از آن نام می برد مصر است، نه آنچه امروز نزد عربها «وطن عربی» نام دارد و همه سرزمینهای عرب زبان را در بر می گیرد.
در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید