نمایه سازی نوبتی" اصولاً به چرخه شباهت دارد جز اینکه به جای حرکت به چپ ترین موقعیت، اصطلاح مدخل به روشی خاص (مثلاً با ایرانیک نوشتن، زیرخط دار کردن یا پررنگ کردن) برجسته می شود:
الف ب پ ت ث
الف ب پ ت ث
الف ب پ ت ث
الف ب پ ت ث
الف ب پ ت ث
چرخه و تعویض، هر دو، نوعی بافت را برای یک اصطلاح ایجاد می کنند اما هنوز هم ارتباط بین بعضی از اصطلاحات مبهم یا نامفهوم است. همانطور که در مثال زیر نشان داده شده است، نمایه تعویضی " از دو خط برای نمایش استفاده می کند تا بتواند ابهام در نمایه را کاهش دهد (یعنی برای نمایش شیوهٔ ارتباط یک اصطلاح با سایر اصطلاحات دقیق تر است:
الف
ب پ ت ب..الف
پ ت
نظام نمایه سازی پرسی نمونه ای از این نوع نمایه است که بعداً به آن اشاره خواهد شد . در شکل ۱۸، یک روش ساده برای تولید نمایه چاپی نشان داده شده است که به نظم الفبایی و چرخه منظم اصطلاحات در جایگاو مدخل وابسته است و انتشارات اکسرپتا مدیکا از آن بهره میگیرد. دراینجا نیز، از طریق تنظیم الفبایی همهٔ اصطلاحات، اولین مدخل ایجاد می شود. با حرکت، به نوبت هر اصطلاح در جایگاه مدخل و نوشتن سایر اصطلاحات بعد از آن (همیشه در نظمی الفبایی) به عنوان یک حلقه از بیانگراها، سایر مدخلها تولید می شوند. گرچه این فرآیند برای همهٔ همکناری ها یا تقابل اصطلاحات تکرار نمیشود، اما این روش نسبت به روش اسلیس از ویژگی هایی برخوردار است: اقتصادی تر است (تعداد مدخلها از تعداد اصطلاحات اختصاص یافته بیشتر نیست) و هر مدخل بافتی کامل دارد. در این نوع از نمایه چاپی می توان دو نوع اصطلاح را تشخیص داد: اصطلاحاتی که مدخله ای نمایه را شکل می دهند و اصطلاحات غیرمدخل، نمایه ساز به روشی خاص (یا از طریق تشخیص خودکار) اصطلاحات غیرمدخل را نشانه گذاری میکند. چنین اصطلاحاتی صرفاً به عنوان بیانگر مورد استفاده قرار میگیرند. آنها در انتهای زنجیرهٔ اصطلاحات ظاهر می شوند و از طریق خارج از توالی الفبایی بودن، و شاید از طریق چاپ با حروفی متفاوت قابل تمیز و تشخیص هستند (به شکل ۱۸ نگاه کنید).
در نمایه های شکل ۱۷ و ۱۸ فرض بر این است که به جای متن آزاد از اصطلاحات
نمایه ای استفاده می شود، گرچه در عمل میتوان بااستفاده از رایانه و پس از استخراج عبارات مهم از متن روایی، چنین نمایه هایی را تولید کرد. روش های نسبتا ساده تری برای تهیهٔ نمایه های چاپی ابداع شده است که بر روی متن، به ویژه بر روی کلمات موجود در عنوانِ انتشارات عمل میکنند. نمایه درون بافتی (کوئیک)" و برون بافتی (کوؤک") و انواع گونهٔ های آنها از متداولترین این روشها هستند.
نمایه کوئیک (لوان"، ۱۹۵۹) نمایه ای گردشی است که اغلب از عناوین انتشارات حاصل می آید. هر کلیدواژه ای که در عنوان قرار دارد، همانند شکل ۱۹، به عنوان نقطه بازیابی در نظرگرفته شده و به روشی - معمولاً از طریق الفبایی در مرکز صفحه - مشخص می شود
. شکل ۱۸. مدخلهایی برای یک نمایه که براساس چرخه روش مند منظم شده است
کلمات باقی مانده در عنوان، اطراف کلیدواژه قرار میگیرند. نمایه کوئیک ساده ترین روش برای تولید نمایه های چاپی با استفاده از رایانه است و به دلیل اینکه میتوان هر کلیدواژه را در درون بافت مربوط به خود مشاهده کرد هنوز هم نمایه ای مناسب به شمار می آید. مثلاً (شکل ۱۹) می توان مدخلهای کریستالها (crystals) را برای یافتن مدارکی جستجو کرد که به نظر می رسند درباره مواد انعطاف پذیر یا پلاستیک بحث میکنند. نمایه های کوئیک معمولاً به نوعی شماره مدرک ارجاع میدهند؛ برای دستیابی به اطلاعات کتاب شناختی کامل مدرک، باید به شماره مورد نظر رجوع کرد.
توجه داشته باشید که برنامهٔ رایانه ای تولیدکنندهٔ نمایه، کلیدواژه ها را از طریق فرآیندی معکوس " بازشناسی میکند: این برنامه ها کلماتی را تشخیص میدهند که کلیدواژه نیستند (یعنی واژه هایی که در سیاهه واژگان غیرمجاز" قرار دارند) و از قراردادن آنها در نقطه بازیابی پرهیز می کنند. سیاهه واژگان غیر مجاز، کلماتی را در بر دارد که عملکردی نحوی ۳ داشته (حروف تعریف، حروف اضافه، حروف ربط و غیره) و فاقد هرگونه محتوای موضوعی هستند. نمایه کوئیک روشی ارزان برای تهیه سطحی از دستیابی موضوعی به محتوای یک مجموعه از مدارک است. در جایی که عناوین مدارک گویای محتوای مدارک باشند، این نمایه بسیار مفید است، گرچه در عمل هیچ دلیلی وجود ندارد که نمایه های کوئیک از سایر
شکل ۱۹. مدخله ایی نمونه از یک نمایه کوئیک
بخش های متن - مثل جملات چکیده، یا حتی از زنجیره های سرعنوان های موضوعی - استخراج نشوند. در زمینهٔ اهمیت عنوان های مدارک در بازیابی، تحقیقات زیادی انجام گرفته است (مثلاً به هو جزا، ۱۹۸۳ نگاه کنید). با افزایش" یا بهبود " می توان عنوان ها را آموزنده تر و کارآمدتر کرد. یعنی، می توان با افزودن کلمات بیشتر به عنوان (اغلب در داخل : تشریح، یا توصیف آن را کامل نمود.
نمایه کووک شبیه به نمایه کوئیک است با این تفاوت که کلیدواژه هایی که به عنوان نقاط دستیابی درنظر گرفته می شوند را در خارج از متن و اغلب از طریق تنظیم در حاشیه سمت چپ صفحه در فارسی سمت راست] (شکل ۲۰) یا ارائه به شکل سرعنوان های موضوعی (شکل ۲۱) تکرار میکنند. گاهی برخی از افراد بین نمایه کووک و کواک (کلیدواژه - متن) تفاوت قایل می شوند. این افراد نمایه های ارائه شده در شکلی ۲۰ و ۲۱، هر دو، را نمایه های کواک می نامند. در نتیجه، نمایه کوژک نمایه ای است که در آن کلیدواژهٔ مدخل، در عنوان تکرار نمی شود بلکه به جای آن یک ستاره (*) یا علامتی دیگر قرار میگیرد. برای این روش عجیب و غریب (استفاده از یک نماد " به جای کلیدواژه) توجیه کمی وجود دارد چراکه ایجاد تمایز بین نمایه کووک و کواکب چندان فایده ای ندارد. نمایه کوئیک و کووک انواع مختلفی دارند که نمایه کوئیک مضاعف " ( پترارک ولای ، ۱۹۶۹) از آن جمله است. نمایه های گردان ۶ از جمله نمایه های هم خانواده با نمایه های کوئیک و کووک هستند که مؤسسه اطلاعات علمی" با استفاده از نمایه جایگشتی"، در نمایه های استنادی خود آنها را ارائه کرده است. در نمایه جایگشتی، هر کلیدواژه در عنوان، در هر زمان یک بار، با سایر کلیدواژه هایی که در آن عنوان وجود دارند شریک می شود، مانند مثال زیر:
کریستال ها
ألومنيوم 20071
بی نظمی 04778
تجزیه و تحلیل 18024
توازن 17854
رشد اقتصادی 20071
فریت 04778
کوبالت 00409
هگزاگونال 20714
با چنین نمایه ای، به راحتی میتوان در یک جستجو کلیدواژهها را به هم ربط داد - مثلاً با نگاه کردن به ستون مربوط به کریستال می توان دید که آیا عنوانی مرتبط با کوبالت کریستال وجود دارد یا خیر. توجه داشته باشید که همهٔ کلیدواژههای موجود در عنوان به روشی دو جفتی ارائه شده اند (برای مثال، شماره مشترک ۴۷۷۸ ه نشان میدهد که "کریستال ها"، " بی نظمی و فریت ، همه در یک مدرک ارائه شدهاند) و هر کلیدواژه، به یک نقطه بازیابی در نمایه تبدیل می شود: "الومنيوم"، "کوبالت، تجزیه و تحلیل و غیره، هریک به عنوان یک نقطه بازیابی در نمایه وجود خواهند داشت.
نمایه موضوعی بندبند" که در نمایه موضوعی چکیده نامه های شیمی ارائه شده، به نحوی با گروه نمایه های کوئیک، کووک و گردان وابسته است. در این نوع نمایه، برای تهیه مدخلها، از یک توصیف روایی مختصر دربارهٔ مدرک استفاده می شود. این توصیف می تواند گزاره "ای باشد که نمایه ساز می نویسد یا عنوان و یا جمله ای که از متن استخراج می شود. کلمات یا عبارات معینی که در این گزاره ظاهر می شوند را به عنوان نقاط دسترسي نمایه ای برمیگزینند و بقیه گزاره را به عنوان بیانگر باقی می گذارند تا بافت مبتنی مورد نیاز را فرآهم آورد. آرمسترانگی ۳ و کین ۲ (۱۹۸۲) فرآیند ساخت مدخل برای یک نمایه بندبند را به شرح زیر توصیف میکنند:
اصطلاحات ورودی طوری سازماندهی می شوند که گویی هر اصطلاح از طریق یک کلمه تابع یا نقطه گذاری خاص، به همسایه اصلی خود متصل است طوری که ساختار شبه جملهای - گرچه دوباره سازمان مییابد - آن حفظ میشود ( ص. ۶).
مثال زیر که آرمسترانگ و کین آن را ارائه کردهاند اصول این روش را ارائه می دهد:
نمایه سازی برای نشریات شیمی توسط محققین
نشریات شیمی، نمایه سازی برای، توسط محققین
شیمی، نشریات، نمایه سازی برای، توسط محققین
توجه می کنید که نحو متن اصلی ثابت باقی می ماند طوری که معنای گزاره اصلی مبهم و گنگ نمی شود. با پیروی از مجموعه ای از قوانین معین، نمایه ساز میتواند گزاره های نمایه ای مثل این را تولید کند یا میتوان برنامه هایی رایانه ای نوشت که مدخلهایی از این دست را تولید نمایند (آرمی تیجا و لینچ ، ۱۹۶۸؛ لینچ و پتری "، ۱۹۷۳).
نفیس (نظام نمایه سازی عبارت تو در تو)"، که کراون (۱۹۷۷) آن را ابداع کرده است، نمونه ای از نمایه موضوعی بندبند یا در واقع نمونه ای از نظامی است که آرمسترانگ و کین آن را شرح داده اند. در ابتداییترین نوع نظام نفیس، نمایه ساز از کروشه زاویه دار برای مشخص کردن عبارت مورد نظر در یک عبارت بزرگتر و در نتیجه تولید مدخله ای نمایه ای استفاده می کند. برای مثال، عبارت
بهره وری تحقیقاتی از متخصصین خواب>
دو مدخل تولید خواهد کرد:
بهره وری تحقیقاتی از متخصصین خواب
متخصصین خواب، بهره وری تحقیقاتی از
بر این اصل ساده، کراون نمادها و قواعدی را افزود که نمایه سازان از آن برای تولید مدخل هاي نمایه ای منسجم، نامبهم و مفید استفاده میکنند. در گزارش آرمسترانگ و کین
(۱۹۸۲) از توانایی های این روش نمایهسازی نسبتاً ساده تقدیر شده است. نظام پاسی (روش عملی نمایه سازی موضوعی) که دو تا ۷ و سینها(۱۹۸۴) آن را توصیف کرده اند کاملاً به نظام نفیس شباهت دارد.
نظام دیگری وجود دارد که اشاره مختصری به آن خالی از فایده نخواهد بود. نظام اسپیندکس (نمایهٔ گردان گزینشی) که برای نمایه سازی مجموعه های آرشیو ابداع شد، دراصل چیزی بیش از نمایه کوئیک و کوژاک نبود (بارک ۲، ۱۹۶۷). در نگارش های بعدی، این روش اصلاح شد تا بتواند مدخلهای نمایه ای دو سطحی که از کلیدواژه های اصلی و باصلاحیتی مثل آریزونا، مسائل هند و مسائل هند، آریزونا تشکیل شده بود را تولید کند (کوک ۳. ۱۹۸۰)، متاسفانه، برای اسپندیکسی سرواژه دیگری نیز وجود دارد که برابر با نمایه پرونده موضوعی" است. تولیدکنندگان چندین نمایه چاپی از جمله مرکز کتاب شناختی آمریکا (ناشر چکیده نامه
تاریخی و زندگی و تاریخ آمریکا") از این قالب استفاده میکردند. به نظر میرسد این روش که بعدها ایبیاس اسپیندکس (نمایه پرونده موضوعی مرکز کتاب شناختی آمریکا) نامیده شد تا
بتوان آن را از نظام اسپیندکس - که ربطی به هم نداشتند - تمیز داد، تقریباً به نمایه های چرخهای که اکسرپتا مدیکا از آنها استفاده می کرد شباهت دارند (فالک و باسر، ۱۹۸۰)،
