تحقیق در مورد ایمنی در برق

بخشی از مقاله

ايمني در برق

انسان در زندگي روزمره خود به ويژه در محيط كار همواره با خطرات مختلفي روبروست اما همين انسان مي تواند با رعايت نكات ايمني از تبديل اين خطرات به واقعه اي غير منتظره يا حادثه اي تلخ جلوگيري نمايد. ايمني داراي ابعاد مختلفي است كه انسان با توجه به مقتضيات زماني و مكاني كم و بيش با آنها روبرو مي شود يكي از ابزارهاي مهم رقابت كشورها در دنياي امروز توليد است و عواملي چون كار، سرمايه وعامل طبيعي مهم ترين نقش را در آن ايفا مي كنند

در دنياي امروز سرمايه يك سازمان يا شركت شامل نيروي انساني ،مواد،ماشين، روش ها ، نقدينگي يا پول و كالاي توليدي است كه در كتاب هاي مديريتي با عنوان 6 ام(m s 6) نام برده مي شود يكي از مهم ترين سرمايه هاي باارزش هر سازمان نيروي انساني آن است نيرويي كه مي تواند با بكارگيري توان و تفكر خود چرخهاي صنايع را به گردش در آورد وبا خلاقيت و نوآوري خويش باعث پويايي و سودآوري سازمان شود پس وظيفه مديريت جهت پيشبرد اهداف سازمان حفظ اين نيروي باارزش و ايجاد فضايي سالم به منظور توليد بيش تر و بهتر و با بهره وري بالا مي باشد و در اين رهگذر آموزش كاركنان به منظور رعايت نكات ايمني الزامي است .

آنچه در اين كتاب موردبحث قرار گرفته ايمني الكتريسيته يا ايمني در برق است خطرات ناشي از برق بسيار با ديگر عوامل حادثه ساز مانند مواد سوختني همچون بنزين ،نفت ،گاز ،مواد شيميايي و غيره تفاوت دارد زيرا با استنشاق مي توان به وجود اين گونه مواد پي برد و احساس خطر كرد ولي وجود الكتريسيته را تنها از طريق آزمايش مي شود تشخيص داد به همين جهت دراين جا تلاش مي شود درباره عوامل مختلف بروز حادثه ناشي از الكتريسيته به ويژه در سيستم توزيع برق بحث شود.

تعريف ايمني
در فرهنگ لغت فارسي دكتر محمد معين براي لغات ايمن و ايمني تعاريف زير آمده است:
ايمن : در امن، در امان،محفوظ،مصون،سالم،در سلامت،رستگار
ايمني:ايمن بودن، مصونيت

بنابراين با توجه به معاني بالا و تجربيات حاصل در اين زمينه مي توان تعاريف مختلفي را براي ايمني بيان كرد:
ايمني يعني رهايي از خطر ،در امان بودن ازخطر، به حداقل رساندن تماس انسان با خطر و پيش گيري جدي از صدمات فيزيكي و جراحت انسان ، رهايي از شرايط مخاطره انگيز و جلوگيري از عريان شدن نيرويي تخريبي نهفته در آن يا محو كامل اين نيروي تخريبي .
اما تعريف نسبتاً كامل تر و جامع تري كه تقريباً تمامي ابعاد را روشن مي كند به قرار ذيل است :

ايمني به معناي امن و امنيت و رعايت اصول و مقرراتي است جهت رهايي از شرايط مخاطره انگيز براي حفظ نيروي انساني وتاسيسات .
آنچه از اين تعريف استنباط مي شود اين است كه اگر كسي خواهان سلامت و امنيت خود و تاسيسات است بايد اصول و مقرراتي را به طور كامل به كار بندد البته بايد توجه داشت كه اصولاً با رعايت موارد ايمني ،كليه خطرات و عوامل حادثه ساز حذف نخواهند شد بلكه كاهش خواهند يافت و يا تحت كنترل در خواهند آمد.

لوازم ايمني كاربر روي شبكه هاي برق
يكي از موارد هميشه مطرح جهت پيشگيري از حوادث در مهندسي ،استفاده از لوازم ايمني است لوازم ايمني جهت كاربر روي شبكه هاي برق شامل لوازم ايمني فردي و گروهي مي باشد لوازم ايمني فردي عبارت است از لباس كار،كفش ايمني،كلاه ايمني ، دستكش ايمني و... و لوازم ايمني گروهي شامل تفنگ پرتاب كننده سم (يا تفنگ آزمايش خط )‌،دستگاه ارت موقت ،فازمتر دوبل ، فازمتر آژير دار،چوب پرچ و.... است لوازم ايمني فردي:
لوازمي هستند كه بر حسب نياز و با توجه به نوع كار اجرايي ،به وسيله كارفرما در اختيار افراد قرار مي گيرد مسووليت استفاده ونگهداري از آنها به عهده فرد اجرايي(يا كارگر) و نظارت بر حسب چگونگي استفاده با سرپرست است .

دلايل فردي بودن لوازم ايمني
1- از نظر بهداشتي استفاده از لوازم ايمني فردي توسط بيش از يك نفر جايز نيست .
2- اگر وسيله ايمني تنها در اختيار يك نفر باشد مسووليت نگهداري و حفظ ودر صورت نياز تعمير آن را به عهده خواهد داشت .
3- اگر وسيله ايمني منحصر به يك نفر باشد مي توان آن را به اندازه منسب شخص تهيه كرد تا كاملاً قابل استفاده اوباشد .
بعضي از لوازم ايمني فردي
لباس كار

1- لباس كار بايد داراي اندازه صحيح و متناسب با شغل و خطرات در برگيرنده آن باشد .
2- لباس كار اشخاص برقكار يا سيمبان بايد از پارچه نخي و بدون دكمه و زيپ فلزي باشد.
3- لباس كار افراد برقكار تا حد امكان بايد فاقد الياف پلاستيكي يا داراي درصد بسيار كمي باشد تا قابليت اشتعال آن پايين آيد .
4- لباس كار بايد تاحدامكان داراي آستين بلند و دكمه سرمچ باشد تا هنگام كار آستين ها ودكمه هاي لباس بسته باشند .

5-اندازه لباس كار افراد سيمبان قدري آزاد باشد تا صعود و فرود افراد از پايه هاي برق به سهولت صورت گيرد.
كفش كار

1-كفش كار بايد متناسب با نوع شغل و حرفه اي كه فرد انجام مي دهد ايمني لازم زا براي پنجه ها و پاي او ايجاد كند .
2- كفش كار بايد به اندازه پاها و كاملاً سبك قابل انعاف و راحت باشد .
3- برا ي كار در كارگاههاي ساختماني ،فلزكاري ، جوشكاري و به طور كلي كارگاههايي كه لوازم سنگين جا به جا مي شود بايد از كفش كار ايمني با سرپنجه آهني استفاده شود .

4- كفش كار افراد سيمبان يا برقكار كه معمولاً از پايه هاي برق صعود و فرود مي كنند و يا كارشان بر روي مدارهاي برقي انجام مي گيردبايد بدون پنجه آهني (يا فولادي ) باشد و تا حد امكان از رويه چرمي وكف لاستيكي عاجدار استفاده شود و ساق آن نيمه چكمه ياپوتين باشد تا پاها را بپوشاند .
كلاه ايمني

1- كلاه ايمني بايد ضد ضربه و متناسب با نوع شغل ،ايمني لازم را فراهم كند .
2- كلاه ايمني داراي ضربه گير و بند زير چانه باشد .
3- كلاه ايمني برقكاران بايد در مقابل جريان الكتريسيته عايق لازم را داشته باشد تا از ايجاد شوك الكتريكي به ناحيه سر پيش گيري كند .
4- نوارهاي داخلي كلاه بايد به آساني قابل تعويض و بند داخلي كلاه قابل تنظيم براي اندازه هاي مختلف باشد .
5- كاسك كلاه بايد از مواد غير قابل اشتعال و يا يكپارچه ساخته شده باشد .
دستكش

1- براي جلوگيري از خطراتي كه دست ها را حين كار تهديد مي كند .
2- براي مواردي كه دستها در تماس با مواد شيميايي يا سطوح و مواد ناصاف و ساينده باشد .
3- جهت صعود و فرود از پايه هاي بتوني كه احتمالاً داراي سطوح و مواد ناصاف و زبر هستند و پايه هاي چوبي آغشته به موتد كرزوت .( در اين مورد مي توان از دستكش چرمي يا نيمه چرمي استفاده كرد ).

4- براي كار بر روي شبكه هاي برق كه در اين مورد بايد از دستكش لاستيكي عايق كه داراي قدرت عايقي مناسب ولتاژ برق باشد استفاده كرد .
5- دستكش كار نبايد مانع حركت راحت دست ها و انگشتان شود .
6- براي استفاده بر روي شبكه هاي برقدار دستكش حتماً بايد داراي ساق بلند باشد تا مچ و قسمت بالاي آن را به پوشاند.
7- دستكش هاي لاستيكي را قبل از هربار استفاده به خصوص بر روي مدارهاي الكتريكي براي اطمينان از نداشتن سوراخ يا روزنه بايد آزمايش هوا كرد.
كمربند ايمني

1- براي حفاظت فرد در ارتفاع و جلوگيري از سقوط
2- كمربندهاي ايمني در انواع منسوجي و چرمي وجود دارد .
3- كمربند ايمني بايد داراي خصوصيات لازم مطابق با استاندارد باشد .
4- كمربند ايمني سيمبان از دو قسمت طناب با تسمه نگه دارنده يا ايمني كه به دور پايه برق بسته مي شود ونيز تسمه كمري كه به دور كمر بسته مي شود تشكيل مي گردد.

5- به دليل كار بر روي پايه هاي مختلف وتنوع قطر آنها بهتر است كمربند داراي قفل تنظيم باشد.
6- قبل از استفاده بايد اجزاي كمربند را براي اطمينان از سالم بودن آنها بررسي كرد .
7- حراقل پهناي تسمه كمري بايد 12 سانتي متر و حداقل ضخامت آن 6 ميلي متر باشد .
لوازم ايمني گروهي

وسايل حفاظت گروهي توسط كارفرما در اختيار سرپرست گروه قرار مي گيرد تا هر يك از آنان در هنگام لزوم از آنها استفاده كنند نگهداري و حفاظت از اين وسايل به عهده افراد گروه و نظارت بر استفاده از آنها به عهده سرپرست و كارفرما است .
فازمتر فشار ضعيف

كليهافراد برقكار مي توانند قبل از كار بر روي تابلوهاي توزيع برق يا مدارهاي برق براي آزمايش و اطمينان از برقدار يا بي برق بودن مدار از فازمتر فشار ضعيف استفاده كنند در واقع به وسيله فازمتر مي توان فاز را از نول تشخيص داد.
1- بايد قبل از استفاده از سالم بودن فازمتر مطمئن شد .

2- بايد از پرتاب كردن و يا زمين زدن آن خودداري كرد.
3- بايد از وارد آمدن ضربه به آن جلوگير ينمود .
4- در صورتي كه عايق آن آسيب ديده باشد به هيچ وجه نبايد از آن استفاده شود.
ولت چك يا فازمتر دوبل فشار ضعيف

جهت اندازه گيري ولتاژ بين دو فاز يا فاز نول و آزمايش سبكه از آن استفاده مي شود اين وسيله به دو صورت عقربه اي و نوري (لامپي) است كه ولتاژهاي 50تا 380 ولت را نشان مي دهد. بهتر است هنگام استفاده ابتدا آن را بر روي درجه تنظيم بالا گذاشت تا از آسيب رسيدن به آن جلوگيري شود . بعضي از برقكاران به غلط به جاي فازمتر دوبل از دو لامپ سري براي آزمايش مدار فشار ضعيف استفاده مي كنند كه بسيار غير ايمن و حادثه ساز است .
بايد از وارد آمدن ضربه به آن يا انداختن آن به زمين جلوگيري كرد.
فشار دوبل فشار متوسط

اين فاز متر كه به فازمتر دوبل معروف است به وسيله كابل رابط به يكديگر متصل مي شوند اين فازمتر لامپي است كه هم فاز نبودن فازهاي دو خط برقدار را نشان مي دهد و به منظور هم فاز كردن در مواقعي كه مي خواهيم دو خط را رينگ كنيم قابل استفاده است هنگام استفاده از آن بايد دقت شود كه كابل رابط به بدن شخص تماس نداشته باشد همچنين قبل از استفاده بايد آن را به دقت بازبيني كرد كه صدمه نديده باشد.
به وسيله فازمتر مي توان فاز به فاز يا فاز به زمين را اندازه گيري كرد.

فازمترهاي فشار متوسط يا قوي
جهت آزمايش تأسسات يا مدارهاي برقي، به منظور اطمينان از برقدار بودن يا بي برقي مدار فشار متوسط يا قوي استفاده مي شود. معمولاً به دو صورت آژيردار و نوري (لامپي) موجود است و معمولاً يك آزمايش كننده (تستر) جدا يا آزمايش كنندة سر خود دارد كه با باتري كار مي كند.
يك نوع آن براي ولتاژهاي مختلف مندرج شده و چوب پرچ (استيك) آن قابل تنظيم براي هر ولتاژ مي باشد.

قبل از استفاده بايد با دستمال پارچه اي تميز شود تا آلوده و مرطوب نباشد. هنگام استفاده از آن بايد از دستكش عايق استفاده كرد . بايد توجه داشت كه گاهي اتصال مستقيم ان به مدارهاي برقدار موجب سوختن يا تضعيف آن مي شود و بايد اين فازمتر را در حوزة مدار وارد كرد.
چوب پرچ

از اين وسيله در اندازه هاي مختلف معمولاً 40/2، 3 متري و غيره براي كار بر روي شبكه هاي برق هوايي يا ايستگاه هاي برق و به خصوص براي قطع و وصل كت اوت فيوزهاي خطوط بيست كيلوولت استفاده مي شود. چوب پرچ تا محلي كه ولتاژ را به خوبي تحمل مي كند و احتمال نشت جريان بر آن بسيار ضعيف است، با يك حلقة قرمر رنگ يا يك لاستيك بشقابي مشخص شده كه نبايد دست را از آن فراتر برد.