بخشی از مقاله

شنا


تاريخچه
شواهد باستان شناسي نشان مي دهند كه قدمت شنا و شنا كردن به 2500 سال قبل از ميلاد در تمدن مصر و بعد از آن در تمدن هاي آشور و يونان و روم باستان باز مي گردد. آنچه از گذشته آموزش شنا مي دانيم بر اساس يافته هايي است كه از « حروف تصويري » هيروگليف مصريان به دست آورده ايم. يوناني هاي باستان و رومي ها شنا را جزو برنامه هاي مهم آموزش نظامي خود قرار داده بودند ، و مانند الفبا يكي از مواد درسي در آموزش مردان بوده است. شنا در شرق به قرن اول قبل از ميلاد باز مي گردد. ژاپن جايي است كه شواهد و مداركي از مسابقات شنا در آن وجود دارد. در قرن هفدهم به دستور رسمي حكومتي شنا به صورت اجباري در مدارس تدريس مي شد .


مسابقات سازمان يافته شنا در قرن 19 ميلادي قبل از ورود ژاپن به دنياي غرب شكل گرفت. از قرار معلوم مردم ساحل نشين اقيانوس آرام، به كودكان هنگامي كه به راه مي افتادند يا حتي پيش تر شنا مي آموختند. نشانه هايي از مسابقات گاه و بي گاه ميان مردم يونان باستان وجود دارد و همچنين يكي از بوكسورهاي معروف يونان شنا را به عنوان تمرين در برنامه ورزشي خود گنجانيده بود. رومي ها اولين استخرهاي شنا را بنا كردند و گفته مي شود كه در قرن اول پيش از ميلاد « گي يس مي سي ينس » Gaiusmaecenas اولين استخر آب گرم را ساخت.


برخي عدم تمايل اروپائيان به شنا را در قرون وسطي ترس از گسترش و سرايت عفونت و بيماري هاي مسري مي دانند از طرفي شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد در سواحل بريتانياي كبير در اواخر قرن 17 ميلادي از شنا در آب به عنوان وسيله اي براي درمان استفاده مي شود. البته تا پيش از قرن نوزدهم شنا به عنوان تفريح و ورزش در ميان مردم جايگاهي پيدا نكرد. زماني كه نخستين سازمان شنا در سال 1837 تأسيس شد در پايتخت بريتانيا يعني لندن ، 6 استخر

سر پوشيده وجود داشت كه مجهز به تخته شيرجه بودند. در سال 1846 اولين مسابقه شنا در مسافت 440 يارد در استراليا بر پا شد كه بعد از آن هر ساله نيز به اجرا در آمد. باشگاه شناي « متروپوليتين » Metropolitan لندن در سال 1869 تأسيس شد كه بعدها به انجمن شناي غير حرفه اي تغيير نام پيدا كردكه در واقع هيئت رئيسه شناي غير حرفه اي بريتانيا بود. فدراسيون هاي ملي شنا در چندين كشور اروپايي در سال 1882 تا 1889 شكل گرفتند.


بخش اول : اصول نظري شنا

شنا : شناي مسافت swimming : distance swimming

آموزش و تمرين
براي نخستين بار برنامه هاي آموزشي شنا در قرن نوزدهم در بريتانياي كبير هم به منظور ورزش و هم در جهت گسترش نجات غريقي مورد استفاده قرار گرفتند. در ديگر نقاط اروپا نيز به تدريج از اين برنامه استفاده شد. در سال 1916 در كشور ايالات متحده آموزش شنا براي حرفه نجات غريقي تحت حمايت سازمان صليب سرخ آمريكا به اجرا در آمد. تمريناتي كه توسط شاخه هاي مختلف نيروهاي مسلح در طي جنگ هاي اول و دوم جهاني انجام گرفت ، در

پيشرفت ورزش شنا تأثير به سزايي داشت. برپايي دوره هاي آموزش شنا كه تا حد آموزش به كودكان و خردسالان گسترش مي يافت توسط سازمان هاي اجتماعي،مدارس باز شد. تمرينات ابتدايي و ساده كه صرفاً در آن به شنا كردن تا حد ممكن تأكيد مي شد جاي خود را به تمرينات با فاصله و مكرر دادند. تمريني با فاصله متشكل از يك سري حركات شنا در مسافت هاي مساوي با وقت هاي استراحت برنامه ريزي شده . در تمرينات با فاصله آرام كه به منظور بالابردن ميزان استقامت شناگران است، زمان استراحت بيشتر از زمان شنا است. در تمرينات با فاصله سريع كه براي بالابردن سرعت شناگر مورد استفاده قرار مي گيرند به شناگر اجازه مي دهند كه بعد از شنا در زمان استراحت به وضعيت عادي تنفس و ضربان قلب خود باز گردد.


پافشاري زياد بر برگزاري مسابقات بين المللي منجر به ساخته شدن استخرهاي 50 متري شد. ديگر امكاناتي كه باعث پيشرفت شنا هم در تمرين و هم در عرصه نمايش گرديدند شامل آب روهاي موج گير ، خطوط نشان دهنده است كه براي جلوگيري از بي نظمي در جريان مسابقه فراهم شد. از ديگر امكانات دوربين هاي جديد براي مطالعه و بررسي حركات در زير آب ، ساعت هاي بزرگ كه براي شناگران قابل مشاهده بودند و بالاخره ابزار الكتريكي زمان بندي است. بدين ترتيب از سال 1972 تمام ركوردها تا صدم ثانيه ثبت گرديده اند.

 


شنا : شناي رقابتي
swimming : competitive swimming

شناي رقابتي با ورود به المپيك در سال 1896 در عرصه بين المللي داراي اهميت و موجوديت شد. مسابقات المپيك ابتدا تنها به مردان اختصاص داشت اما بعدها در سال 1912 مسابقات زنان نيز در اين رقابت ها جاي گرفت. قبل از تأسيس فينا( FINA ) بازي هاي المپيك ، شامل تعدادي از مسابقات غير متداول بودند. براي مثال در سال 1900 زماني كه مسابقات شنا در رودخانه «سن» Seine در فرانسه برگزار مي شد رقابت كنندگان بايد از تيرهاي چوبي خاصي بالا مي رفتند و زير صفي از قايق ها در آب شنا مي كردند.


پس از اينكه فينا تأسيس شد برخي از اين مسابقات عجيب برچيده شدند. تحت مقررات فينا هم در بازي هاي المپيك و هم در ديگر مسابقات ، طول مسابقات به تدريج با سيستم متر اندازه گيري مي شد. و در سال 1969 سيستم اندازه گيري يارد براي ركوردها منسوخ شد.
انواع حركت هاي شنا به شناي آزاد ، كرال سينه، كرال پشت ، قورباغه ، پروانه دسته بندي شدند.


تمام اين حركات در مسابقات انفرادي چندگانه به اجرا در آمدند.
تاريخچه شنا در ايران
تاريخچه شنا به عنوان يك ورزش ، در ايران ، بسيار كوتاه است و به طور كلي هم اين رشته از ورزش به نسبت ديگر رشته ها در كشور ما چندان پيشرفتي حاصل نكرده است. در حالي كه به جهت موقعيت جغرافيايي ايران كه در شمال و جنوب كشور به دريا متصل است و هم به جهت تأكيدات مذهبي، مي بايستي اين ورزش را مورد توجه قرار مي دادند.


در قديم ، مكان هايي شبيه استخر سرپوشيده در حمام ها مي ساختند ، به نام چال حوض.
اين چال حوض ها ، كه حداكثر از 10 متر تجاوز نمي كرد، براي شنا كردن و آب بازي بود.
در اطراف چال حوض ها، سكوهايي به ارتفاع 2 يا 3 متر وجود داشت كه از بالاي آن به درون آب مي پريدند و عملياتي مانند پشتك و وارو انجام مي دادند.
روشنايي چال حوض ها از سوراخ كوچكي كه در سقف بود، تأمين مي شد. در اين گونه آبگيرهاي غير بهداشتي ، هيچ گونه مقرراتي وجود نداشت و هر كس مي توانست قبل از استحمام يا پس از آن وارد چال حوض شود و به آب بازي و شنا ( كه به معناي واقعي هم شنا نبود) بپردازد. تا سال 1314 در سراسر ايران حتي يك استخر شنا هم نبود و فقط در اردوگاه نظامي اقدسيه تهران يك استخر براي آموزش شنا به دانشجويان دانشكده افسري ساخته بودند.


در سال 1314 ، استخر ديگري در باغ فردوس شميران احداث شد كه به وزارت فرهنگ تعلق داشت. نخستين استخري كه براي استفاده ورزشكاران و تعليم اصول جديد شنا به آنها به وجود آمد، در سال 1314در منظريه تهران بود كه يك مربي ورزش خارجي به نام « گيبسون » بر آن نظارت مي كرد. پايه هاي ورزش شناي نوين در ايران از همان استخر منظريه گذاشته شد.


در حال حاضر ، استخرهاي خصوصي ، آزاد يا دولتي بسياري در تهران و شهرهاي مختلف ايران هست و نوجوانان و جوانان ، به ويژه در فصل تابستان ، استقبال زيادي از ورزش شنا مي كنند.
مشخصات استخر


استخر، محل خصوصي است براي شنا ، شيرجه ، و واترپولو كه در اندازه هاي مختلف ساخته مي شود. ولي ، استخرهايي كه در آنها مسابقات رسمي را برگزار مي كنند بايد داراي مشخصاتي معين باشد. اين مشخصات از طرف فدراسيون بين المللي شناي آماتور ، كه آن را فينا ( FINA ) مي خوانند به شرح زير تعيين شده است:
طول : 50 متر ؛ عرض: حداقل 21 متر
عمق : حداقل 80/ 1 متر


تعداد خطوط : 8 خط ( عرض هر خط 5/ 2 متر)
در استخرهايي كه ركوردگيري مي كنند، دماي آب بايد 22 تا 24 درجه سانتي گراد باشد.
لباس شنا
لباس مخصوص شنا يك شلوار كوتاه و چسبيده به بدن است كه بايد وزن آن بسيار كم باشد و آب را در خود نگاه ندارد. طبق مقررات بين المللي ، شلوار شنا هنگام مسابقات بين المللي و ركوردگيري ، بايد از پارچه اي به رنگ تيره و به صورت يك تكه باشد.
در حال حاضر لباس شناگران را از پوست كوسه ها درست مي كنند كه كل بدن را مي پوشاند.
انواع شنا

ورزش شنا را به صورت هاي گوناگون انجام مي دهند. بعضي از انواع شناها عبارتند از :
شناي استقامت : پيمودن مسافت هاي طولاني در آب به كمك انواع شناها را، شناي استقامت مي گويند. اين نوع شنا به طور معمول در آب هاي آزاد صورت مي گيرد. اما ، در استخر هم مي توان شناي استقامت كرد.


شناي زير آبي : از انواع شناهاست كه به منظور نجات غريق و يا يافتن چيزي در زير آب مورد استفاده قرار مي گيرد. در شناي زير آبي به طور معمول از شناي قورباغه يا شناي پهلو استفاده مي كنند.
مهمترين نوع شناها عبارتند از: شناي كرال ، شناي قورباغه ، شناي پروانه .
شيرجه
شيرجه از رشته هاي مهم و زيباي ورزش است. به طور كلي ، شيرجه يا از سكو انجام مي شود يا از تخته فنري.
واترپولو


واترپولو از انواع بازي هاي آبي است كه در استخر بين دو تيم برگزار مي شود. بازيكنان هر تيم بايد كوشش كنند، توپي را با شنا و پاس دادن به يكديگر پيش ببرند و آن را وارد دروازه حريف كنند.
نجات غريق


يك سلسله كارهايي را كه بايد به شيوه اي فني و علمي انجام شود تا غريق از مرگ نجات يابد، نجات غريق مي گويند. براي يادگرفتن اصول نجات غريق بايد در كلاس هاي مخصوصي شركت كرد تا نشان ويژه آن را به دست آورد. عمليات نجات غريق ، شامل مراحل مختلفي همچون : گرفتن غريق از آب ، اجراي تنفس مصنوعي ... است .


طريقه تنفس صحيح
بر حسب طاقت بدني ، تمرين ، و حجم قفسه سينه تان ، شما مدت كم يا زيادي در زير آب خواهيد ماند. اما مطلب مهم اين است كه اگر شما با يك نفس عميق به زير آب برويد، و زمان نفس گيري شما را اندازه گيري كنند، مدت آن خيلي كمتر از موقعي خواهد بود كه در حدود يك دقيقه و يا بيشتر در خارج از آب به طور مرتب چند نفس عميق و طولاني بكشيد، و سپس به زير آب برويد. پس توصيه مي كنيم ، براي اينكه بتوانيد مدتي را زير آب بمانيد، در خارج از آب چند بار پشت سر هم ( پي در پي ) نفس عميق بكشيد، و بالاخره بعد از يك تنفس عميق و طولاني به زير آب برويد.


شايد شما قبل از رفتن به زير آب ، در اثر نفس هاي پي در پي احساس گيجي بكنيد، از اين بابت ناراحت نشويد، زيرا علت اين امر ازدياد اكسيژن در خون شماست ، كه به طور طبيعي بعد از چند ثانيه ماندن در زير آب رفع مي گردد. شما قطعاً در اولين تمرين نمي توانيد بيش از 30 ثانيه در زير آب بمانيد، ولي دراثر تمرينات متوالي ، حداكثر نفس گيري شما به 1 الي 2 دقيقه خواهد رسيد.


شيرجه و استارت

شيرجه هاي مقدماتي

قبل از اينكه استارت آموزش داده شود و از شاگرد كارآموز خواسته شود كه به مانند شناگران ماهر استارت مسابقات را تمرين كنند لازم است كه ابتدا روش شيرجه رفتن هاي ساده را به او آموزش دهيم . در حقيقت لازم است كه ياد بگيرد به چه روش بايستي با آب برخورد نمايد ، بيشتر افراد در اولين تجربه شيرجه خود كمي وحشت دارند ولي پس از چند بار تمرين به روش صحيح اين دلهره از بين مي رود.
امروزه مراحل مختلف شيرجه را تقسيم بندي كرده اند و شاگرد از مرحله نشسته در كنار استخر شيرجه رفتن را شروع نموده و بالاخره پس از تمرينات لازم با حالت دورخيزوار نيز شيرجه مي رود .


به طور معمولي افرادي كه داراي قابليت هاي جسماني متعادل هستند در يك يا دو جلسه كه به استخر مي روند مي توانند شيرجه هاي مقدماتي را فرا بگيرند.
مراحل مختلف آموزش شيرجه را شرح مي دهيم.
شيرجه از حالت زانو زده در كنار استخر


1- در اين شيرجه شناگر در لبه استخر با يك پا زانو مي زند . دست ها طوري قرار مي گيرد كه گوش ها به بازوها مي چسبد ، اين نكته بسيار مهم است زيرا اگر گوش ها به بازوها نچسبد يا سر بالا قرار بگيرد باعث برخورد صورت به آب مي شود وي ا اينكه سر داخل دست ها فرو مي افتد كه باعث مي شود شخص بيشتر به زير آب فرو رود. بنابراين اين گفته ها بايد رعايت گردد ، انگشتان شصت دست در يكديگر قلاب شده و دست بطور كامل كشيده رو به جلو مي باشد . پنجه پا، لبه استخر را به طور قلاب وار مي گيرد تا اينك شناگر سر نخورد .


2- در اين مرحله با كشيده بدن به جلو ( به طرف آب ) قصد ورود به آب را مي كند، و بالا تنه را به همان حالت حفظ مي نمايد و با فشار پنجه پا به لبه استخر بدن به فاصله دورتر پرتاب شده و با زاويه مناسب ( حدود 45 درجه ) به داخل آب وارد مي شود .


نكته مهم در اين مرحله اينست كه پس از جدا شدن بدن از لبه استخر هر دو پا به حالت كشيده و به هم چسبيده قرار گيرد به طوري كه بدن در هوا به حالت يك چوب كشيده باشد . پس از اينكه تمام بدن او داخل آب فرو رفت فوري سر و سينه را كه در حالت فرو رفتن به عمق آب مي باشند تغيير مسير داده و به طرف بالا بگيرد. اين كار باعث مي شود كه سرعت اوليه ائي كه بدن را به طرف جلو مي برد بدن و سرو سينه را به طرف سطح آب بكشد و سر از آب خارج گردد.

در واقع بدن مسيري قوسي شكل را طي مي نمايد . در تمام مسيري كه ذكر شد بدن حالت كشيده دارد و عضلات بدن در حالت انقباض عمومي مي باشند . نكته مهمي كه بايستي رعايت شود اينست كه ، زانوها در آخرين لحظه ( در روي هوا) خم نباشد . پاها به طور كامل كشيده و به هم چسبيده باشد و فاصله ائي بين آنها نباشد ، بسياري از شناگران سر را خيلي زود از بين دست ها بيرون مي كشند كه اين كار صحيح نيست و باعث برخورد صورت به آب مي شود . قرار داشتن سر داخل دستها تا آخرين لحظه بايستي ادامه يابد ( به خصوص در مراحل اوليه آموزش ).
بعد از فراگيري شناگر با يان روش شيرجه مرحله ي بعدي شروع مي شود.

مسير قوسي شكل بعد از شيرجه جهت كشيدن سر و سينه به طرف سطح آب
شيرجه از حالت ايستاده با زانوهاي خميده
1- در اين مرحله شناگر در لبه استخر طوري مي ايستد كه پنجه پاهايش لبه استخر را مي گيرد ، زانوها به مانند شكل زير خم شده ولي به هم چسبيده مي باشد. دست ها در كنار بدن و بازوها در يك محور دايره اي مي باشند .

2- در لحظه سقوط با فشاري كه به لبه استخر وارد مي سازد پاها را به بالا پرتاب مي نمايد در اين حالت پاها به هم چسبيده و به حالت كشيده مي باشند و فقط كمي از ران خميده است پرتاب پاها به بالا از پشت كمك مي نمايد كه سر و سينه به طرف آب خم شود.

3- در اين مرحله بدن به حالت كشيده در يك امتداد قرار گرفته و قصد ورود به آب را دارد البته زاويه ورودي بدن به آب براي شيرجه هاي مقدماتي بهتر است همان زاويه 45 درجه رعايت گردد.

تمرين هاي آموزشي
1- براي اينكه پاي كار آموزش شناگر از هم باز نشود و هنگام ورود به آب پاها در امتداد بدن و حالت كشيده باشد ، حلقه اي را گرفته در ابتدا از مچ پا شروع مي كنيم و از كارآموز مي خواهيم كه بيشتر قسمت هاي بدن را به سمت جلو بكشد به حدي كه مي خواهد سقوط كند بعد از او مي خواهيم كه شيرجه بزند ، كم كم به دور زانو برده مي شود ، كارآموز شناگر سعي مي كند در هنگام ورود تكرار و تمرين حلقه كم كم به دور زانو برده مي شود ، كارآموز شناگر سعي مي كند در هنگام ورود به آب پا را به سمت بالا پرتاب كند. بنابراين شناگر ورود خوبي را در آب خواهد داشت.


2- شيرجه ي يك پا
1- در اين حالت شناگر مبتدي كنار استخر طوري مي ايستد كه يك پا لبه استخر مي باشد و پاي ديگر در عقب قرار دارد. بدن از كمر خم شده ، سر داخل دست ها طوري قرار مي گيرد كه گوش ها به بازوها مي چسبد. زانوي پاي جلو قفل و بي حركت مي باشد.
2- در لحظه سقوط با فشاري كه به لبه استخر وارد مي سازد پاي عقب را به بالا پرتاب مي نمايد و به سمت آب دولا شده و در موقع ورود به آب پاها به هم چسبيده و به حالت كشيده مي باشند .


مراحل مختلف شيرجه ايستاده از جلو از روي تخته ي شيرجه با ارتفاع 1 متر از آب
Spring board تمام توضيحات وضعيت بدن در هنگام شيرجه در قسمتهاي گذشته گفته شد، فقط روش صحيح روي تخته شنا بازي كردن مهم است. چون تخته شنا حالت ارتجاعي دارد، لذا فراگيري آب بسيار مهم مي باشد.
استارت


شروع و آغاز حركت در شناها را كه مي تواند پرش از سكوي استخر يا از داخل لبه استخر باشد استارت ناميده مي شود. در سه شناي اصلي پروانه ، قورباغه ، كرال سينه استارت از روي سكو در لبه استخر صورت گرفته و براي شناي كرال پشت ، استارت از داخل آب و با گرفتن لبه استخر يا ميله تعبيه شده براي اينكار انجام مي شود .
استارتي كه در گذشته مورد استفاده شناگران قرار مي گرفت با استارتي كه امروزه بكار مي رود تفاوت دارد. تكنيك استارت از روي سكو كه در قديم انجام مي شد بسيار ساده تر بود و آن بدين شكل انجام مي شد كه شناگر بر روي سكو مي رفت پاها را به اندازه عرض شانه باز مي نمود و با پنجه پا لبه سكو را گرفت و بدنش را از كمر به جلو خم مي نمود و سر را طوري به بالا نگه مي داشت كه روبرو را نگاه مي كرد ، سپس زانوها را خم كرده و به محض شنيدن صداي شروع با آوردن دست ها به جلو و باز كردن مفاصل زانوها خود را به جلو پرتاب مي نمود .
با مطالعه و بررسي حركت هاي مختلف اندام ها كم كم مربي ها موجه شدند كه روش هاي ديگر نيز وجود دارد كه مي تواند در پرتاب كردن شناگر به فاصله دورتر مؤثر واقع شود.
امروزه استارت از روي سكو به دو صورت انجام مي شود يكي استارتي كه با گردش دست حول محور مفصل شانه بودن ( چرخش دست ها ) و ديگري استارتي است كه شناگر خم شده و با دست لبه سكو استارت را مي گيرد. هر دو نوع اين استارت ها مورد استفاده شناگران و قهرمانان قرار مي گيرد. در آموزش استارت بايستي توجه داشت كه پس از شنيدن ( بجاي خود) شناگر به لبه جلوي سكو آمده و با پنجه پا لبه سكو را بگيرد در هر دو نوع استارت ذكر شده اين نكته بايستي رعايت شود ، حتي در شيرجه هاي ساده زير اين كار از سر خوردن شيرجه رونده جلوگيري به عمل مي آورد . اين نكته در واقع بايستي در همان ابتداي آموزش پرش در آب آموزش داده شود . شناگر بداند پنجه هاي پا حالت گيرندگي دارد.
مشخصات سكوي استارت
به ازاي هر خط استخر شنا سكوي استارت با مشخصات زير ساخته مي شود .
بر اساس قوانين فيفا ( فدراسيون جهاني شنا ) بلندي هر سكو از سطح آب بايستي بين 50 تا 75 سانتي متر باشد و سطح روي سكو حداقل 50×50 سانتي متر و از مواد غير لغزنده ساخته شود . حداكثر شيب سطح روي سكو نبايستي از 10 درجه نسبت به سطح افق تجاوز نمايد . در هر چهار ضلع طرفين سكو بايستي شماره سكو نوشته شده قابل رويت باشد .


نتيجه گيري در استارت به طريقه چرخش دست ها و گرفتن لبه ي استخر
در سال 1967 هانوئر در تحقيقي كه راجع به مقايسه دو نوع استارت انجام داد . به اين نتيجه رسيد كه در استارت به روش گرفته لبه استخر ، شناگر زودتر از سكوي استارت كنده شده و رودتر هم وارد آب مي شود ولي فاصله طي شده با اندازه فاصله طي شده در استارت به روش چرخش دست ها نيست. رفرد در سال 1971 براي مقايسه اين دو نوع استارت يك شناگر زن و 8 شناگر مرد انتخاب نمود و در 3 مورد زير تحقيقاتي انجام داد.
1- زمان جدا شدن از سكو


2- زمان پرواز
3- زمان طي كردن فاصله 60/ 3 سانتي متري به اين نتيجه رسيد كه هر دو استارت در زمان پرواز برابرند ولي در دو مورد ديگر نتيجه اي عكس نتيجه ي هانوئر بدست آورد . يكي از علل برتري استارت به طريقه گرفتن لبه استخر زود جدا شدن از سكو به محض شنيدن صداي گلوله استارت مي باشد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید