بخشی از مقاله

گزارش کلی در ساختمان

داربست
داربست سازه اي موقتي است كه از طريق آن شخص مي تواند براي انجام عمليات ساختماني به محل كار دسترسي پيدا كند. داربست شامل هر نوع سكوي كار، نردبان و نرده هاي محافظ است. داربستهاي اصولا به دو دسته تقسيم مي شوند:


1-داربستهاي مهارشده.
2-داربستهاي مستقل.
داربستهاي مهارشده


در اين گونه داربستها يك رديف ستونهاي عمودي در فاصله مناسبي از ديوار طوري نصب مي شوند كه بتوان سكوهاي كار (تخته هاي زيرپايي) را با پهناي مورد نظر برروي آنها سوار كرد. ستونهاي عمودي به كمك لوله هاي افقي داربست به يكديگر متصل شده و توسط قطعاتي عرضي به نام دستكهاي افقي به ساختمان مهار مي شوند. اين داربست همراه با بالا آمدن ساختمان برپا مي شود.
داربستهاي مستقل


داربستهاي از دو رديف ستون عمودي تشكيل مي شوند كه توسط لوله هاي عرضي به يكديگر متصل مي گردند. اين نوع داربست از ساختمان به عنوان تكيه گاه استفاده نمي كند و به همين جهت براي استفاده در ساختمانهاي تير پايه اي بسيار مناسب است.


تمامي داربستها بايد به طور عمودي در فواصل تقريبي m6/3 و به طور افقي در فواصل m6 كاملا به ساختمان مهار شوند. براي انجام اين كار همچنين مي توان از لولة افقي مهار كه در داخل ديوار يا در عرض درگاهي پنجره قرار مي گيرد نيز استفاده كرد و قطعات عرضي داربست را به آنها متصل كرد. در روش ديگر مي توان از لوله اي با پاية قابل تنظيم كه در داخل درگاهي قرار مي گيرد براي اتصالات قطعات عرضي استفاده كرد. در صورتي كه درگاهي مناسب وجود نداشته باشد بايد داربست را به كمك لوله هاي موربي كه به سمت ساختمان متمايل اند، حايل كرد.

داربستها را مي توان از مواد زير ساخت:
1-لوله هاي فولادي.
2-لوله هاي آلياژ آلومينيم.
3-چوب.
خانه هاي كارگاهي
به طور كلي به خاطر عمليات و ماهيت موقتي محل ساختمان، براي اقامت كاركنان و انبار كردن مصالح نمي توان ساختمانهاي دائمي احداث كرد. به هر حال سازنده به سليقه خود مي تواند مناسبترين امكاناتي را كه براي هر پروژه ويژه به صرفه باشد، فراهم سازد. اين كار علاوه بر بهبود روابط مديريت و كاركنان، از ميزان اتلاف مصالح در اثر دزدي، خسارات اتلافي و دشمني نيز مي كاهد. هرچه تسهيلات و امكانات رفاهي ايجاد شده در محل ساختمان بهتر باشد، به همان اندازه خشنودي كاركنان حاضر در محل نيز بيشتر خواهد بود و اين امر در نهايت به باروري بيشتر منجر خواهد شد.

خانه هاي كارگاهي كاركنان اغلب به يكي از دو صورت زير هستند:
1-كلبه هاي چوبي قابل تفكيك.
2-كاروان يا كابين متحرك.


كلبه هاي چوبي قابل تفكيك كلبه هايي پيش ساخته اند و براي استفاده مجدد در محل ديگر به راحتي مي توان آنها را پياده و سوار كرد. كلبه هايي با اين خصوصيات بايد با همان دقت ساختمانهاي دائمي طراحي، ساخته و نگهداري شوند تا بتوان آنها را براي چندين سال و در پروژه هاي مختلف مورد استفاده قرار داد. اندازة طول و يا پهناي آن دسته از كلبه هاي چوبي قابل تفكيكي را كه طراحي مناسبي دارند، مي توان با افزودن قطعات اضافي افزايش داد.


كاروانها و كابينهاي متحرك با ابعاد، سبكها و كاربردهاي بسيار متنوعي ساخته مي شوند. در ساخت آنها عموما از قاب بندي چوبي و روكش تخته چندلايي كه به طرز مناسبي عايق بندي و تزيين شده استفاده مي شود. كاروانها و كابينهاي متحرك بر طبق يك سيستم مدولي ساخته مي شوند، به طوري كه به كمك واحدهاي اتصالي ويژه هر طرح و اندازة معقولي را مي توان به وجود آورد.

شمع بندي
به منظور ايجاد حايلهاي موقتي براي ساختمان يا سازة در حال احداث از اشكال مختلف شمع بندي استفاده مي شود. موارد معمولي كه احتمالاً به شمع بندي نياز دارند عبارتند از:
1-ايجاد حايل براي ديوارهاي خطرناكي كه ممكن است در اثر نشست، شكم دادن يا يكبر شدن دچار ناپايداري شوند.
2-جلوگيري از معيوب شدن ديوارهاي سالمي كه زمين مجاور تكيه گاهشان خاكبرداري مي شود، به عنوان مثال براي احداث زيرزمين در نزديكي ديوارهاي كامل.
3-ايجاد حايل براي ساختمان يا بناي مجاور در طول عمليات تخريب


4-براي حمايت قسمت فوقاني ديوار در خلال مدتي كه در بخش تحتاني ديوار دهانه بزرگي ايجاد مي شود.
5- ايجاد حايل براي سقف يا كف هنگامي كه ديوار حايل با تير جانشين مي شود.
چوب نرم ساختماني معمولترين ماده اي است كه براي قطعات شمع بندي مورد استفاده قرار مي گيرد. نسبت مقاومت چوب به وزن آن كاملا مشابه فولاد ساختماني بوده و سازگاري آن بهتر از فولاد است. با متصل كردن قطعات لولهه هاي داربستي به يكديگر نيز مي توان شمع بندي را انجام داد.

سيستمهاي شمع بندي
سه سيستم اصلي در شمع بندي وجود دارد:
1-شمع بندي عمودي.
2-شمع بندي مايل.
3-شمع بندي افقي.

شمع بندي عمودي
اين نوع شمع بندي براي حمايت از بارهاي مرده كه به شكل عمودي و به طرف پايين عمل مي كنند، مورد استفاده قرار مي يگرد. شمع بندي عمودي در ساده ترين شكل خود از يك تير عمودي يا شمع يا يك تير فوقاني و يك تير تحتاني تشكيل شده است و براي تخفيف بار شمع و تنظيم و بستن آن وسايل ديگري نيز وجود دارد. براي اين منظور معمولا سرهاي دو شمع را به كمك يك پل يا شمعك به يكديگر متصل مي كنند. بارهاي توسط اين تير به شمعها و نهايتا به سمت پايين به طرف صفحه محكم تكيه گاه منتقل مي شوند.

كارهاي لازم براي برپايي موفقيت آميز شمع بندي عمودي به ترتيب عبارتند از:
1-بررسي كامل محل جهت مشخص كردن:


(a) تعداد شمعهاي لازم با توجه به بارهاي احتمالي و موقعيت پنجره ها.
(b) موقعيت تأسيسات زيرزميني كه گاهي لازم است از آنها احتراز كرده و يا بر رويشان پل زده شود.
2-نصب كردن تيرهاي حايل سقف در بين صفحات فوقاني و تحتاني جهت حذف بارهاي كف و بام از روي ديوار. تيرهاي حايل را بايد تا حد امكان نزديك ديوار مستقر كرد.
3-شمع گذاري مكان تمامي پنجره هاي واقع در محدوده شمع بندي جهت جلوگيري از تغيير شكل يا جابجايي دهانه. براي اين منظور معمولا برروي ديوارهاي داخلي دهانه تخته هاي چوبي قرار مي دهند و بين آنها تيرهاي حايل نصب مي كنند. در برخي موارد براي ايجاد سطح كافي تكيه گاه جهت تخته هاي چوبي بايد چهارچوب پنجره برداشته شود.
4-ايجاد سوراخهايي كمي بزرگتر از سطح مقطع پلها يا شمعكها در ديوار.


5-ايجاد سوراخ در سقفها و كف ها براي عبور شمعها.
6-استقرار و تراز كردن تكيه گاهها برروي سطحي محكم و برداشتن سنگفرشها در صورت ضرورت.
7-برپاسازي، گوه كوبي و محكم كردن قطعات شمع بندي.
بايد پس از اتمام كار بنا و قبل از برداشتن حايلها، شمع بندي حداقل به مدت يك هفته در مكان خود باقي بماند، تا اطمينان حاصل شود كه بناي جديد قدرت كافي براي تحمل بار كسب كرده است.

نعل درگاه
براي پوشش بالاي سر درها و پنجره ها و پيشگيري از بازي چند پايه و يا ديوار و ريزش بالاي در و پنجره به نعل درگاه احتياج است. نعل درگاه را بالاي در و پنجره به چند طريق قرار ميدهند تا سنگيني و فشار وارده از بالا را به تكيه گاههاي دو طرف منتقل كند. نعل درگاه ممكن است از مصالح مختلف چوب – تيرآهن بتن و يا سنگ و آجر ساخته شود.

نعل درگاهي از تيرآهن
نعل درگاهي از تيرآهن – روي ديوار در محل نعل درگاهي نبش پايه ها را دو قطعه بلوك بتني نصب و يا در محل قالب بندي كرده بتن ريزي مي كنيم و تيرآهن هاي نعل را روي آن قرار داده محكم مي نمائيم در طول نعل درگاهي چنانچه فاصله دو ديوار در يا پنجره يعني طول تيرآهن تا دو متر باشد دو عدد ميل مهار و چنانچه بيشتر باشد سه عدد يا بيشتر ميل مهار قرار داده و سقف نعل درگاهي را بطريق ضربي با آجر مي پوشانند.
ميل مهارهاي حتي المقدور بايد در وسط عرض تيرآهن قرار گيرد. چنانچه بالا يا پائين تيرآهن باشد در موقع پوشش نعل درگاه ممكن است فشار از طرفي وارد آمده و آنرا به جهتي حركت دهد. چنانچه تيرآهن را مستقيماً روي آجركاري نصب نمايند فشارهاي بالا نبش كار را خورد كرده و آجرهاي را متلاشي نموده خراب مي شود. نعل درگاهي آهني مثل تير ساده كار مي كند. اگر نعل درگاه را بخواهند با يك تيرآهن بپوشانند ضخامت ديوار بالاي تعل ممكن است نتواند روي يك تير تكيه كند، تعادل خود را از دست داده خراب ميشود. نعل درگاهي آهني را به صورت دو تيرآهن به موازات يكديگر به كار ميبريم.

 

نعل درگاهي بتني
نعل درگاهي بتني – محل نعل درگاهي را با تخته قالب بندي نموده و داخل آنرا با ميله هاي گرد آهني آرماتوربندي مي نمائيم و حجم تمام قالب را با بتن پر نموده پس از خودگيري بتن قالب را باز و بقيه كار را ادامه ميدهيم.

سقف كاذب يا سقفهاي دوپوش
سقف كاذب يا سقف دوپوش – سقف كاذب در بيشتر ساختمانهاي امروزي مورد استفاده قرار ميگيرند. سقف كاذب را بچند طريق بشرح دزير ميسازند – سقف كاذب در پوشش هاي شيرواني – بتن آرمه – تيرآهن – پوشش آجر مجوف و غيره ساخته ميشود.


سقف كاذب در ساختمانهاي بتني – در ساختمانهيا بتني موقع قالب بندي در فاصله هاي معين قالب را سوراخ و ميله هاي آهني بقطر بين شش تا ده ميليمتر از سوراخهاي تخته ها عبور داده و آن را به قسمت هاي آهن بتن بسته يا جوش ميدهند و بتن ريزي مينمايند. در موقعيكه بتن خودگيري را انجام داد و قالب ها را باز نمودند، ميله هاي مذكور به سقف بطور عمودي آويزان ميباشد كه بعداً باندازه داخواه زير آن بوسيله ميله آهن يا تخته بندي (لاپه) بيك سطح صاف درآورده، و روي آن را با رابيتز يا ني هاي بافته شده يا با يونوليت و صفحات ضد صورت يا با كانتكس (ني فشرده شده) سقف سازي مي نمايد. فاصله بين سقف كاذب و سقف اصلي كه يك فضاي آزاد ميباشد بيشتر براي محل كانال هاي تهويه و محل لوله هاي آب و فاضل آب استفاده ميشود (روي ني و رابيتز را اول اندود گچ و خاك و بعد روي آن را سفيد ميكنند ولي يونوليت و يا صفحات ضد صوت را مستقيماً روي لاپه ها چسبانده و در نماسازي از آن استفاده مي نمانيد.

قرنيز
قرنيز عبارت است از پلاك هاي بتني يا سيماني كه براي جلوگيري از آب باران و نفوذ رطوبت در ديوارهاي ساختمان از آن استفاده مي كنند محل مصرف آن در پايين ديوار و روي ديوارها و روي جان پناه پشت بام ميباشد. داخل ساختمان روي فرش موزائيك شروع ديوار را قرنهيزچسباني مي كنند تا رطوبت شستشوي كف به ديوار نرسيده، يا در موقعيكه پاي ديوار را با پارچه هاي مرطوب نظافت يا شستشو مي كنند اثر رطوبت به ديوار نرسد. قرنيز داخل ساختمان را از چند نوع مصالح مي توان تهيه نمود. قرنيز سيماني – چوبي – لاستيكي – پلاستيكي و سنگ. ولي براي لبه هاي ديوار و يا بالاي پشت بام ها از قرنيز سيماني يا سنگي استفاده مي كنند چون تماس مستقيم با رطوبت آب دارد.

پله بتني
پله معلق بتني – براي ساختمان يك پله بتني اول قالببندي انجام ميگيرد. پس از نصب آهن هاي داخل پله (آرماتور) و بستن آنها كاملا به بكديگر قالب بندي پله ها را انجام داده بعد از آماده شدن قالب و آرماتوربندي آن بتن ساخته شده را داخل قالب مي ريزند. اين قالب تا زمان خودگيري بتن در محل پله ها باقي مي ماند (خودگيري بتن بايد در رطوبت آب باشد) پس از باز كردن قالب پله ها را با هر نوع مصالحي كه لازم باشد مي سازند يا سنگ نصب مي كنند.

دست انداز با نرده آهني
دست انداز با نرده آهني – دست انداز با نرده آهني لب پله ها بفرمهاي مختلف ساخته ميشود. براي نصب در سه محل پله، دست انداز را با پايه هائي بفاصله تقريبي 5/1 متر انتخاب و اتصال مي دهند محل اتصال اين پايه ها به تيرآهن زيرپله كه براي پوشش طاق ضربي نصب شده بود ميباشد. و يا در روي پله پايه ها را سوراخ و جاسازي مي كنند. بهترين اتصال همان اتصال به تيرآهن زير پله ميباشد چون محكمتر و در ضمن محلي، از طول پله را نمي گيردا و دست انداز در انتهاي خط فاصل پله قرار مي گيرد. در پله هاي آهني و سنگ پلاك، دست انداز مستقيماً به آهن پله ها جوش ميشود.

قالب بندي
قالب بندي – براي بتن ريزي سقف – نعل درگاهي – جدول، شناژ و كليه كارهائي كه بايد بتن ريزي شود احتياج به قالب بندي هست. قالب بندي را در ساختمان كفراژ مينامند و آن عبارت است از تخته هائي كه ضخامت آن در حدود دو سانتيمتر يا بيشتر پهلوي يكديگر قرار ميدهند و پس از فرم دادن تخته ها بتن را در داخل آن ريخته، بتن خودگيري خود را كه انجام داد تخته ها را باز مي نمايند. قالب بندي تنها شامل تخته هائي كه بتن داخل آن ميريزند نيست، به اطراف تخته هاي قالب تعدادي چوب چهار تراش قرار گرفته (چوب چهارتراش همان چوب هاي مكعب شكل ميباشد) كه بنام كلاف ميباشند. تخته هاي قالب را پهلوي يكديگر قرار داده و چوب هاي كلاف را اطراف آن ميكوبند. بطوريكه تمام تخته ها در داخل كلاف جاي گير ميشوند. كلاف كشي در قالب براي هر يك متر طول و گاهي كمتر لازم مي باشد چون اگر فاصله كلاف ها بيشتر شود حجم

بتن ريزي شده به بدنه قالب فشار وارد آورده و تخته هاي قالب اگر نشكند حالت كماني بخود ميگيرد و گاهي ممكن است قالب را بطور كلي خراب نمايد. قالب بتن اگر روي زمين باشد مانند محل فونداسيون ها و شناژهاي زيرساختمان مانند اطراف آنرا با چوب هاي دستك محكم مي كنيم بطوريكه فشار بتن بهر طرف كه باشد قالب مقاومت كند و فشار را خنثي نمايد. البته دستك ها را بشكل شمع مايل بطريقي قرار ميدهيم كه يك سر آن به بالا و يا وسط قالب ميخ شده و سر ديگر آن بطور مايل به زمين برسد براي اينكه تيزي سر شمع فشار بزمين نياورد و زمين را قلم تراش نكند (قلم تراش يعني باندازه سر شمع دستك زمين را كنده و بطور مايل شمع از زمين خارج گردد) ميخ چوبي به پاي دستكها مي كوبيم و سر دستك را به ميخ هاي چوبي اتصال مي دهيم.

 

قفل و بست و اتصال آجرها كه در اصطلاح بنائي به آن هشت گير مي گويند در تمام آجرچيني ها موجود ميباشد و براي ديوارهاي دومرحله اي بيشتر در مواقعي به كار مي رود كه ديوار را دو مرحله بسازند يعني قسمتي از آن را بسازند و قسمت دوم را چندي بعد از آن تمام كنند. هشته گير بر سه نوع است:
1-هشته گير پله اي كه به آن لاريز نيز مي گويند. لاريز در ديوارهاي طولي به كار مي رود يعني اگر طول ديوار زياد باشد و نتوانند آن را در يك مرحله تمام كنند قسمت اول را كه آماده به كار باشد مي سازند و در هر رديف آجركاري به اندازه آجر از طرف طول عقب نشيني مي كنند سپس قسمت دوم راد كه خواستند هر رديف آجركاري را بالازير سابق وصل و ملاطهاي آن را پر مي كنند. لاريز را مي توان دوطرفه انجام داد و قسمت آن را بعد پر كرد.


2-دوم هشته گير عمودي مي باشد كه هم در ديوارهاي طولي مي توان به كار بست و هم در ديوار كه نسبت به هم عمود باشد و در اين نوع هشته گير در هر يك رديف در ميان آجر را از كار بيرون مي گذارند و عمل آجركاري را انجام مي دهند هر رديف از ديوار بعدي را با اين هشته گيرها با هم وصل مي كنند.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید