تعریف نمایه پس همارا

نمایه پس همارا

با توجه به مشکلات نمایه های پیشی همارا، از آن جهت که کاربر در انتخاب آزاد کلیدواژه های جستجو با محدودیت روبرو می شود و ایجاد هماهنگی و یکدستی در مدخلهای ترکیبی به وسیله نمایه سازان، دشوار است، نوع دیگری از نمایه به وجود آمد که نمایه پس همارا نامیده شد.

بورکو و برنیر نمایه پس همارا را نمایهای میدانند که ایجاد ارتباط میان اجزاء مدخلهای آن یا به عبارتی همارایی اصطلاحات آن هنگام جستجو انجام می شود. از این رو این نمایه را گاهی نمایه پس همایند نیز مینامند (بورکو و برنیر:1987، 23-24)

به اعتقاد «پراشر» نمایه پس همارا نمایه ای است که همارایی ترکیبات آن در مرحله برونداد انجام می گیرد. وی در ادامه میگوید محدودیت های نمایه سازی پیش همارا و نارضایتی پی در پی از عملکرد آن موجب گسترش نظامی شد که ترتیب اصطلاحات آن اهمیت کمتری دارد. در این نظام مفاهیمی که موضوع مرکب را نشان میدهند به طور مجزا و بدون همارایی به وسیله نمایه ساز نگهداری می شوند و کاربر، اصطلاحات نمایه را هنگام جستجو (مرحله برونداد) ترکیب می کند. در استفاده از نمایه پس همارا کاربر در ترکیب اصطلاحات محدودیتی ندارد و میتواند با استفاده از عملگرهای منطقی بول مفاهیم را ترکیب کرده و نتایج بهتری به دست آورند. در نظام نمایه سازی پس همارا، همارایی اصطلاحات نمایه ای، بعد از ایجاد فایل نمایه انجام می شود. ویژگیهای اصلی این نظام به شرح زیر است:

۱. نظام براساس تحلیل موضوعی است.

۲. هیچ نظم ثابتی هنگام نمایه سازی وجود ندارد.

۳. ترکیب اصطلاحات نمایه به وسیله کاربر و هنگام جستجو انجام می شود (پراشر، ۱۱:۱۹۸۹)

نیز و پس همارایی را ترکیب اصطلاحات هنگام جستجوی یک مفهوم مرکب تعریف می کند و این ترکیب را با استفاده از عملگرهای بولی  امکانپذیر میداند (نیزو، ۱۹۹۷).

راولی نحوه کاربرد عملگرهای بولی را در شکل شماره ۱ شرح میدهد (راولی:79-82-:1982)

این عملگرها عبارتند از (کوشا، ۱۳۸۱: ۷۳-۸۰):

الف. عملگر AND

عملگر AND یا «و» برای محدود کردن دامنه جستجو از طریق کلید واژه های مختلف به کار میرود. برای مثال اگر به دنبال اطلاعاتی درباره «تاریخ ایران» هستیم، میتوان از این عملگر به خوبی استفاده کرد.