بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
روغن پایه (Base Oil)
روغنی که به عنوان یک پایه برای روانکار به حساب می آید و پس از اضافه کردن مواد افزودنی به آن، روانکار نهایی به دست می آید روغن پایه نامیده می شود. روغن پایه ها از لحاظ حجمی مهمترین جزء تشکیل دهنده روانکارها می باشند و از لحاظ وزنی به طور متوسط بیش از 95% ساختار یک روانکار را تشکیل می دهند. در برخی از روانکارها (روغن های کمپرسور و هیدرولیک) 99% روغن را روغن پایه و 1% آن را مواد افزودنی تشکیل می دهند. از طرفی، برخی دیگر از روانکارها مانند سیالات فلزکاری، گریس ها یا روغن دنده های صنعتی شامل حدوداُ 30% مواد افزودنی هستند.
اسلاید 2 :
روغن پایه را می توان از منابع نفتی یا غیر نفتی به دست آورد. بیشتر روغن پایه مصرفی در جهان امروزه از پالایش نفت خام به دست می آید. از آنجا که بخش عمده ای از روغن پایه های مورد استفاده در تولید روانکارها از منابع نفتی به دست می آید، صنعت روغن پایه به عنوان قسمتی از صنایع نفت به شمار می رود.
ویژگی های روغن های پایه به دست آمده از نفت وابسته به نوع نفت خام و عملیات پالایش است. روغن های پایه نفتی اجزاء شیمیایی خود را چه مطلوب و چه نامطلوب از نفت خامی که از آن طی فرآیند پالایش به دست آمده اند، به ارث می برند. از آنجا که نفت خام حاوی ترکیبات مختلفی از قبیل هیدروکربن های پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک و همچنین ترکیبات گوگرددار می باشد، روغن پایه ها نیز متشکل از این ترکیبات هستند. چگونگی تاثیر ویژگی های روغن پایه بر خواص و کارآِیی نهایی در شکل زیر داده شده است.
اسلاید 3 :
فناوری روانکاری از زمان بسیار دور پیدایش آن، بیش از سه هزار سال پیش، تا کنون دستخوش مراحل تکامل زیادی بوده است. هرچه این فناوری تکامل بیشتری می یابد، تاثیر کیفیت روغن پایه ها بر کیفیت و کارآیی روانکار نهایی بیشتر می شود. با گذشت زمان و پیشرفت صنایع روانکاری، صنعت روغن پایه ها از سایر صنایع تولید محصولات عمده ی نفتی جدا شده است.
اسلاید 4 :
نفت خام و اجزاء آن
به نفتی که مستقیما از چاه استخراج می شود، نفت خام می گویند. نفت خام مخلوطی از ترکیبات مختلف است. نفت خام از باقیمانده جانوران ریز آبزی و گیاهان که همواره با گا در اعماق دریا ته نشین شده اند، تحت فشار و درجه حرارت به وجود آمده است.
بعضی از اجزاء موجود در نفت خام خواص مطلوب در روانکاری دارند، در حالی که بقیه خواص نامطلوب دارند. این اجزاء به طور کلی به دو دسته هیدروکربنی ها و غیر هیدروکربنی ها تقسیم می شوند.
اسلاید 5 :
هیدرو کربن ها
هیدرو کربن ها، ترکیباتی آلی که منحصرا از کربن و هیدروژن تشکیل شده اند، هستند و قسمن عمده نفت خام را تشکیل می دهند و شامل دسته های آلکان ها (پارافین ها)، آلکن ها (اولفین ها)، آلی سیکلیک ها (نفتن ها) و آروماتیک ها می شوند.
اسلاید 6 :
ترکیبات غیر هیدروکربنی
بسیاری از ترکیبات در نفت خام شامل عناصری غیر از هیدروژن و کربن نیز می شوند که گاهی درون ساختمان حلقه ها و یا در گروه های استحلافی متصل شده به ساختمان هیدروکربن مشاهده می شوند. ترکیبات آلی گوگرددار در نفت خام، از مولکول های هتروکسیل هستند؛ در مقابل عمده مولکول های اکسیژن دار به صورت کربوکسیلیک اسیدها هستند. اسیدهای آلیفاتیک سیر شده (اسیدهای نفتنیک)، تیوفن آروماتیکها و به مقدار ناچیزی از فنول ها و فوران ها نیز ممکن است موحود باشد. البته مولکول های بسیار بزرگ و سنگین رزین ها و آسفالت ها که مخلوطی از ساختمان آروماتیک و هتروسیکلیک هستند، نیز وجود دارند.
چنانچه میزان ترکیبات گوگرددار در روغن پایه زیاد باشد، روانکار نهایی نمی تواند قطعات را در مقابل خوردگی و یا زنگ زدگی محافظت کند. گاهی این ترکیبات گوگردی به حدی فعال هستند که خود باعث ایجاد خوردگی می شوند و نیز موجب تشدید آلودگی های میکروبی در روغن و در نتیجه کاهش عمر روغن می شوند. بنابراین کنترل مقدار گوگرد در روغن پایه و حذف این ترکیبات از روغن پایه اهمیت ویژه ای دارد که در مراحل مختلف پالایش از روغن تا حدودی حذف می شوند.
اسلاید 7 :
انواع روغن پایه های معدنی
روغن پایه ها به طورکلی به سه دسته معدنی(Mi eral)، سنتزی (Sy thetic) و طبیعی ( atural) تقسیم بندی می شوند. روغن پایه های معدنی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند، شامل دو گروه روغن های پارافینیک و نفتنیک که از تصفیه نفت خام به دست می آیند می باشند.
اسلاید 8 :
روغن های پایه پارافینیک
امروزه بسیاری از روانکارهای مورد استفاده در ماشین آلات در جهان از روغن های پارافینیک ساخته می شوند. رپاین روغن ها، هیدروکربن های اشباع شده ای هستند که از به هم پیوستن هیدروژن و کربن تشکیل شده اند. این روغن ها را هیدروکربن های نرمال (زنجیرهای راست زنجیر بلند) و هیدروکربن های ایزو (شاخه دار) تشکیل می دهند. ممکن است در ساختمان این روغن ها مقادیری روغن های نفتنیک نیز وجود داشته باشد.
از آنجا که مولکول های پارافین می توانند تولید کریستال های واکس در دمای پایین بکنند، در نتیجه روغن های پارافینیکی موتور را با یک فیلم واکس می پوشانند و در موتور تشکیل رسوب می دهند.
اسلاید 9 :
از اینرو بسیاری از مردم معتقدند که عبارت پارافینیک مترادف و هم معنی با واکس است. در صورتی که اینطور نیست و همانطور که گفته شد، روغن پارافینیک مخلوطی از هیدروکربن های مختلف است و قسمت عمده واکس موجود در آنها توسط فرآیند واکس زدایی از روغن خارج می شود. در مقایسه با روغن های نفتنیک، روغن های پارافینیک دارای خواص زیر هستند:
مقاومت بالاتر در مقابل اکسیدشدن
نقطه ریزش بالاتر
شاخص گرانروی بالاتر
فراریت کم و در نتیجه نقطه اشتعال بالاتر
وزن مخصوص پایین
اسلاید 10 :
روغن های نفتنیک
روغن های نفتنیک هیدروکربن های حلقوی سیرشده یک یا چند حلقه ای می باشند. هر حلقه می تواند دارای 5 تا 6 کربن باشد. این روغن ها در مقایسه با روغن های پارافینیک دارای خواص زیر هستند:
مقاومت نه چندان خوب در مقایل اکسیدشدن
نقطه ریزش پایین تر به دلیل نداشتن واکس
شاخص کرانروی پایین تر
فراریت بالاتر و در نتیجه نقطه اشتعال پایین تر
چگالی نسبی بالاتر
خاصیت حل کنندگی بهتر
