بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
تا اواخر دهۀ 80 نظریه‌ی جامعی که بتواند رقابت در سطح ملی را تشریح کند وجود نداشت.
پورتر بعنوان مشاور عالی استراتژيك دولتي در سطح بین الملل؛تدوین‌گر برنامه‌هاي استراتژيك کشورهای متعددی بوده (مثل ايالات متحده، كانادا، نيوزيلند، كره، سنگاپور، اسپانيا و ...).
او بر اساس تحقيقاتي که طي دهۀ 80 در 10 کشور منتخب داشت، در کتاب "مزیتهای رقابتی ملل" الگویي تحلیلی جهت ارزيابي و رتبه بندي مزیتهای رقابتی ملل ارائه كرد و آن را الماس ناميد
پورتر در كتاب مزيت‌هاي رقابتي ملل درسال 1990 بيان مي‌كد كه پايداري مزيت‌هاي رقابتي كشورها در سطح صنايع توسط 6 عامل با ديگر كشورها قابل مقايسه است و آن را الماس ناميد.
اين مدل ابتدا در 10 كشور ؛ 8 کشور توسعه یافته و 2 کشور در حال توسعه مورد بررسی قرار گرفت(دانمارك، آلمان، ايتاليا، ژاپن ، كره، سنگاپور، سوئد، سوئيس، انگلستان و ايالات متحده).
اسلاید 2 :
پورتر در اين مدل ، رقابت‌پذيري را حاصل تعامل و بر همکنش چهار عامل اصلي مي‌داند:
1-فاکتورهاي دروني؛
2- شرايط تقاضاي داخلي؛
3- صنايع مرتبط و حمايت کننده؛
4 - استراتژي، ساختار و رقابت.
به اعتقاد «پورتر»، اين فاكتورهاي چهارگانه به صورت متقابل بر يکديگر تاثير دارند و تغييرات در هر کدام از آنها مي‌تواند بر شرايط بقيه فاکتورها مؤثر باشد. علاوه بر آن، دو عامل بيروني دولت و اتفاقات پيش‌بيني نشده نيز بر عوامل چهارگانه تأثير غير مستقيم دارند و از طريق تاثير بر آنها مي‌توانند در رقابت‌پذيري نيز تاثير گذار باشند.
اسلاید 3 :
الف - فاکتورهاي دروني: مجموعه‌اي از عوامل مؤثر در توليد کالا يا خدمات، مانند مواد اوليه، کيفيت و ميزان دسترسي به آن، نيروي انساني بدون مهارت و يا ماهر و آموزش ديده، بهره وري و خلاقيت و نوآوري نيروي انساني، زير ساختها، مسائل تکنولوژيک، ميزان سرمايه و دسترسي به آن، توانمنديها و قابليتهاي مديريتي و ... که براي رقابت در عرصه بازارهاي رقابتي ضروري است، فاکتورهاي دروني را تشکيل مي‌دهند.
پورتر فاکتورهاي دروني را در دو دسته تقسيم بندي مي‌کند
-فاکتورهاي عمومي شامل مواردي مانند منابع طبيعي، مواد اوليه، انرژي، نيروي انساني بدون مهارت خاص.
-فاکتورهاي تخصصي شامل مواردي مانند زيرساختهاي ارتباط، نيروي انساني ماهر و متخصص، دانش فني پيشرفته و فناوري پيشرفته.
فاکتورهاي تخصصي در مقايسه با فاکتورهاي عمومي مزيت رقابتي پايدارتري را ايجاد مي كند.
اسلاید 4 :
ب- شرايط تقاضاي داخلي: اندازه و رشد تقاضا در رقابت‌پذيري صنايع تاثير بسزايي دارد. پورتر معتقد است که وجود بازار داخلي بزرگ و در حال رشد موجب تشويق سرمايه گذاران براي توسعه فناوري و بهبود بهره‌وري گرديده و اين مسئله به عنوان مزيت رقابتي براي آن ملت محسوب مي‌گردد.
تقاضاي داخلي داراي دو جنبه کمي و کيفي بازار است.
اندازه تقاضاي داخلي بنگاه‌هاي داخلي را قادر مي سازد تا از يک تقاضاي پايدار برخوردار گردند.
اما بايد توجه داشت که منافع اصلي تقاضاي داخلي در رقابت‌پذيري از ديدگاه کيفي است. انتظارات مشتريان از کيفيت محصولات و خدمات و در واقع مشتریان پرتوقع و خبره مي‌تواند انگيزه‌اي براي افزايش قدرت رقابت‌پذيري يک کسب و کار و حتي از ديد كلان رقابت‌پذيري کشورها گردد.
اسلاید 5 :
ج- صنايع مرتبط و حمايت کننده: مي تواند شامل تأمين کنندگان مواد اوليه يا تجهيزات، توزيع کنندگان و فروشندگان، سيستم‌هاي توزيع محصول، موسسات تحقيقاتي، سرويس‌هاي مالي مانند بانک‌ها و بورس اوراق بهادار، سيستم‌هاي حمل و نقل، دانشگاه‌ها، مراکز و مؤسسات تحقيقاتي. ارتباط و همکاري با اين صنايع و مراکز در توسعه سطح محصولات و خدمات و بهبود آنها و در نهايت ارتقاي رقابت‌پذيري مؤثر است.
تشكيل خوشه هاي صنعتي هم از جهت منابع در دسترس و با كيفيت و هم از جهت تبادل مهارتها و فناوريهاي نوين بسيار منفعت آميز مي باشد.
پیشرو بودن ایالات متحده در صنعت الکترونیک نتیجه روشنی از خوشه های صنعتی نیمه رسانا ها در دهه 1980 بوده است.
د- استراتژي، ساختار و رقابت بنگاه: رقابت در سطح کلان اجتماعی و همچنين راه و روشي که بنگاهها و سازمانها تأسيس، سازماندهي و مديريت مي‌شوند بر رقابت‌پذيري تأثير بسزايي دارد. بنابراين، ساختار و استراتژي‌هايي که براي مديريت و راهبري يک بنگاه يا صنعت تدوين و اجرا مي‌گردد، تاثيري مستقيم بر عملکرد و رقابت‌پذيري آن دارد.
رقابت داخلی محرکی قوی جهت بهبود کیفیت، نوآوری و ایجاد و دوام مزیت رقابتی بشمار می رود.
براي مثال صنايع صوتي و تصويري در ژاپن بيش از همه وامدار فضاي رقابت داخلي بوده است.
اسلاید 6 :
ه – دولت: دولت به عنوان يک نيروي عمده، همواره در رقابت‌پذيري مؤثر است و با مداخله خود در امور مختلف سياسي، اقتصادي و اجتماعي و اعمال قوانين و مقررات بر رقابت‌پذيري تأثير مثبت و حتي منفي داشته است.
سياستهاي پولي، مالي و بازرگاني و قوانين مالياتي
قوانين مربوط به صادرات ، واردات و ضد تراست
نرخ ارز، حجم پول و نرخ بهره، تورم
هزينه‌هاي دولت و تصميم‌گيريهاي ديگر در سطح اقتصاد خرد و کلان
توافقهاي رسمي و غير رسمي مقامات سياسي
برقراري يا توسعه روابط سياسي تجاري و يا قطع روابط اقتصادي- تجاري با سايرکشورها از جمله بارزترين عوامل تأثير گذار بر رقابت‌پذيري بنگاهها، صنايع و کشورها هستند که به طور مستقيم با دولتها درارتباطند.
ساختن و حمايت از محيط مناسب براي رشد روز افزون بهره وري بنگاهها و هدایت روند صنعت و سیاستهای تشویقی و نه کمک کننده واحدهای صنعتی جهت كمك به شرايط لازم براي ارتقاء مزيت رقابتي از طريق تاثير بر هر يك از ابعاد الماس وظیفه دولت است.
اسلاید 7 :
و- اتفاقات پيش‌بيني نشده: اتفاقات پيش‌بيني نشده حوادث و مسائلي هستند که بر رقابت‌پذيري تأثير- مثبت و يا منفي- داشته ولي به صورت تصادفي و خارج از کنترل بنگاهها، صنايع و حتي دولتها رخ مي‌دهند. حوادث غير مترقبه، جنگ، تحريمهاي اقتصادي، شوک‌هاي نفتي، بحرانهاي اقتصادي- سياسي و يا نوآوريهاي عميق تکنولوژيک نمونه اي از اتفاقات پيش‌بيني نشده هستند.
اسلاید 8 :
مدل 2 الماس جديدی را معرفي می کند که عوامل انسانی را بصورت يك منبع مزیت رقابتي بین‌المللی به مدل الماس اوليه افزوده است. مدل 2همان مدل 9 عاملي مون است كه علاوه بر 4 عامل الماس4 عامل انساني را نيز به آن اضافه نمود، بنابراين از ساختاري كاملتر و پيشرفته تري برخوردار گرديده است. اما همچنان هر يك از اين عوامل تنها در محيط داخلي يك كشور ارزيابي مي‌شوند و توجهي به مسائل بين المللي و خارجي ندارد.
مدل 3 با عنوان الماس مضاعف (دوگانه) اوليه همان الماس اصلی است که در گسترۀ رقابت پذیری ملی از مسائل داخلی تا مسائل بین المللی را مورد توجه قرار داده است.
مدل 4 ادغام این دو مدل به یک چارچوب کلی منتج شدکه منجربه شکل گیری مدل الماس مضاعف ثانویه گردید. در سمت راست و پائین مدل الماس مضاعف ثانویه نشان داده شده که تمامي خصوصيات مدل‌های پیشین را در برگرفته است. هم عوامل فیزیکی و انسانی و هم مسائل داخلی و خارجي، به همین دلیل انتظار میرود که تشریح کاملتری از وضعیت رقابتپذیری ملل نسبت به مدل‌های ارائه شده ارائه نماید.
اسلاید 9 :
مدل 9 عاملي مون 1994
در این مدل 4 عامل متغیرهای انسانی به 4 عامل فیزیکی بیان شده در مدل الماس پورتر افزوده شده بود. .منابع طبيعي، محيط تجاري، تقاضاي داخلي و صنايع مرتبط و پشتيبان در بخش عوامل فيزيكي قرار مي‌گرفتند. بخش دوم كه موتور محرك كشورهاي در حال توسعه هستند شامل گروه‌هاي انساني مي‌شود كه براي رشد اقتصادي لازمند و آنها نيز به نوبۀ خود به 4دسته تقسيم مي‌شدند. این شاخص‌ها عبات بودند از: کارگران، سیاستمداران و دولتمردان، کارآفرینان و دانشمندان.
شاخص‌های انسانی در مدل 9 عاملی، اقتصاد ملی را بوسیلۀ خلاقیت، انگیزش و کنترلِ 4 شاخص فیزیکی در مدل الماس پورتر بهبود مي‌دهد و بنابراین نقش مهمی را در تبیین مزیتهای ملی ایفا می کند
اسلاید 10 :
كارگران كساني هستند كه فعاليت‌هاي اقتصادي جاري و اساسي يك سازمان را انجام مي‌دهند .
سياستمداران و دولتمردان كساني هستند كه برنامه‌هاي اقتصادي را طرحريزي و اجرا مي‌كنند.
كارآفرينان كساني هستند كه عليرغم وجود ريسك با جسارت و دانش خود در موقعيت‌هاي مناسب سرمايه گذاري مي‌كنند . مديران حرفه اي نيز كساني هستند كه مسئوليت مديريت فعاليت‌هاي تجاري را برعهده دارند ،
مهندسان فناوريهاي جديد را بكار مي‌گيرند،
بخش سوم اين مدل كه در برگيرندۀ عوامل خارجي، شانس و وقايع مي‌باشد . اين عوامل در محيط هستند ولي نمي‌توان آنها را پيش بيني كرد. اين عوامل در عرصۀ رقابت پذيري بين الملل وقتي كه توسط عوامل انساني حاضر تبديل به يك فرصت و كسب مزيت گردند قدرتمند خواهند بود.
