بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
نور خورشيد به عنوان منبع تأمين انرژي براي گياهان به شمار مي‌آيد. با وجود نور، آب و دي‌اكسيدكربن و طي عمل فتوسنتز، انرژي نوراني خورشيد به صورت كربوهيدرات در گياهان ذخيره مي‌شود؛ اين انرژي در جذب عناصر، تقسيم سلولي و ساير واكنش‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
سه فرايند مهم در گياهان وجود دارد كه به نور نياز دارند:
1- فتوسنتز مهم‌ترين آنهاست و براي رشد گياه ضروري است. طي عمل فتوسنتز، انرژي تابشي به انرژي شيميايي تبديل مي‌شود كه براي توليد تركيبات آلي در گياه ضروري است.
2- وجود نور علاوه بر فتوسنتز (تأمين انرژي مورد نياز گياهان)، بر واكنش‌هاي وابسته به طول دوره روشنايي روزانه گياه (فتوپريوديسم) و
3- فتومورفوژنز (اثر نور بر شكل گياه) نيز مؤثر است.
اسلاید 2 :
1- نور:
نور بر فتوسنتز گياه مؤثر بوده و كار غذاسازي را انجام مي‌دهد.
6Co2+6H2O C6H12O6 + 6O2
در برخي از گياهان طول روز (ساعات روشنايي) بر جوانه‌زني بذور و گلدهي آنها تأثير دارد.
بنابراين 3 فاكتور مهم نور كه در رشد و نمو گياهان مؤثرند عبارتند از:
1- كيفيت نور (طول موج نور)
2- شدت نور
3- طول روز (طول ساعات روشنايي) يا فتوپريود
اسلاید 3 :
كيفيت نور:
نور خورشيد از نور نامرئي تشكيل شده كه طول موج آنها بين 300-2500 نانومتر است. اما طول موج نور فعال بين 400-700 نانومتر است كه در فتوسنتز گياه دخالت دارند . نور آبي و قرمز بيشترين تأثير را بر فتوسنتز گياه دارند و ساير طول موج‌ها توسط چشم قابل رؤيت نبوده و در فتوسنتز هم دخالت ندارند.
بنابراين براي تأمين نور مورد نياز گياه بايد به صورتي باشد كه مخلوط نور آبي و قرمز را داشته باشد.
رنگ‌هاي قرمز دور و مادون قرمز و نيز نور ماوراي بنفش توسط چشم قابل رؤيت نيستند.
اسلاید 4 :
ولي وجود نور آبي يا قرمز به تنهايي براي گياهان مشكل‌ساز خواهد شد؛ بنابراين براي انجام فتوسنتز كامل، وجود تمام طول موج‌هاي نور مرئي لازم است.
نور ماوراي بنفش داراي طول موج كمتر از 400 نانومتر بوده و با چشم انسان قابل رؤيت نيست و براي گياهان و انسان مضر است و باعث تخريب پوشش پلاستيك پلي‌اتيلن مي‌گردد. به همين دليل توصيه مي‌شود از پلاستيك‌هاي جاذب UV براي پوشش گلخانه استفاده شود، زيرا هم مانع از ورود اين اشعه به داخل گلخانه شده و هم طول عمر پلاستيك افزايش مي‌يابد. طيف نور مادون قرمز و قرمز دور (nm 750) قابل مشاهده نيستند، اما وجود آنها براي رشد گياه ضروري است.
اسلاید 5 :
رنگ پوشش گلخانه بر روي كيفيت نوري كه وارد گلخانه مي‌شود نيز تأثير مي‌گذارد. پلاستيك‌هاي شفاف تقريباً بيشتر نور را از خود عبور مي‌دهند. پلاستيك‌هاي رنگي سبز يا آبي، مقدار زيادي از نور را در طول موج‌هاي آبي تا آبي- سبز عبور مي‌دهند ولي مقداري از نور را در طول موج‌هاي قرمز جذب كرده و مانع از ورود آن به داخل گلخانه مي‌شوند.
از آنجايي كه نور قرمز مؤثرترين نور در رشد و فتوسنتز گياهان است، بنابراين گياهاني كوتاه‌تر، با ميان‌گره‌هاي كوچك‌تر، برگ‌هاي سبز تيره و با رشد كند توليد خواهد شد.
اسلاید 6 :
به علت انعكاس و فيلتر شدن نور قرمز دور توسط برگ‌هاي سبز گياهان سايه‌انداز، گياهاني كه در سايه اين گياهان قرار مي گيرند، نور قرمز دور كمتري به آنها مي‌رسد. كاهش جذب نور قرمز دور توسط برگ‌ها، حالت رقابت نوري در گياه القاء مي‌كند؛ در اين حالت، گياه انرژي كمي را براي رشد ريشه‌ها صرف كرده و بيشتر انرژي خود را به طرف اندام‌هاي هوايي هدايت كرده و در نهايت گياهي با ساقه باريك، ميان‌گره‌هاي بلند و رشد ضعيف توليد خواهد شد. بنابراين حتي وجود نور قرمز دور نيز براي رشد و نمو گياه ضروري است.
اسلاید 7 :
اثر ديگر كيفيت نور را مي‌توان در جوانه‌زني بذور حساس به نور مشاهده كرد: در بذوري كه براي جوانه‌زني، نياز به نور دارند، نور قرمز باعث جوانه‌زني بذرها و نور قرمز دور مانع از جوانه‌زني اين بذور خواهد شد. در اين حالت فيتوكروم‌هاي حساس به نور قرمز، يا قرمز دور، جوانه‌زني بذر را كنترل مي‌كنند.
گلخانه‌داران با تغيير كيفيت نور دريافت شده توسط گياه و يا تغيير طول موج‌هاي مختلف نور (با استفاده از لامپ‌هاي مناسب براي نور تكميلي يا كنترل فتوپريود)، رشد و نمو گياه را به صورت مصنوعي تحت تأثير قرار مي‌دهند.
اسلاید 8 :
شدت نور و اثرات آن
در شرايطي كه همه عوامل، از جمله دما، نور و Co2 در حد مطلوب باشند، براي انجام فتوسنتز به شدت نور بهينه نياز است؛
اگر شدت نور، كم و ضعيف باشد، سبب كاهش سرعت فتوسنتز و رشد، توليد گياهاني ضعيف، ريزش جوانه‌هاي گل، افزايش طول ميان‌گره‌ها، باريک شدن ساقه، کاهش کيفيت محصول و افزايش شيوع بيماري‌ها و هزينه توليد خواهد شد؛
در صورتي كه شدت نور از حد مناسب بالاتر باشد، كلروپلاست‌هاي برگ صدمه ديده و ميزان فتوسنتز كاهش مي‌يابد و گياهي با ساقه قطور و ميان‌گره‌هاي کوتاه توليد مي‌شود.
اسلاید 9 :
تأثير نور بر رشد گياه به صورت‌هاي مختلفي قابل مشاهده است که به برخي از آنها اشاره مي‌شود:
الف- در شرايط نور کم، گياه سعي مي‌کند که با افزايش سطح برگ، سطح جذب نور را افزايش دهد؛ بنابراين برگ‌هاي گياه نازک و انحناپذير مي‌شوند؛ ولي در شرايط نور زياد اندازه برگ‌ها (سطح هر برگ) کاهش و ضخامت و تعداد آنها افزايش مي‌يابد و در داخل آنها مقدار زيادي نشاسته جمع مي‌شود. بنابراين در شرايطي که مجموع نور روزانه (DLI) زياد است، هرچند سطح هر برگ کمتر از سطح هر برگ در شرايط نوري کم است، ولي به علت داشتن تعداد برگ بيشتر، مجموع سطح برگ گياه افزايش مي‌يابد
اسلاید 10 :
ب - رشد ريشه متناسب با رشد شاخه‌ها است. ريشه‌ها از نظر دريافت کربوهيدرات به شاخه‌ها وابسته و شاخه‌ها نيز براي جذب آب و عناصر غذايي به ريشه‌ها وابسته هستند؛ بنابراين زماني که مجموع نور روزانه (DLI) افزايش مي‌يابد، با افزايش رشد شاخه‌ها، بر رشد ريشه‌هاي گياه نيز افزوده مي‌شود
به طور كلي تحت شرايط نوري ضعيف، ممكن است گل‌آغازي و نمو جوانه گل متوقف شده و يا به كندي انجام شود و به همين دليل در چنين شرايطي، گياهان براي گلدهي به زمان بيشتري نياز دارند؛ به عبارت ديگر اين گياهان در زمان گلدهي داراي ارتفاع بلندتري هستند.
