بخشی از مقاله

بعد از اجراي برنامه Post توسط BIOS ،‌ برنامه مخصوص پيكر بندي سخت افزار سيستم به نام Setup اجرا مي شود ، در واقع برنامه Setup داخل حافظه ROM است . ولي مقادير مربوط به پيكر بندي سيستم در Setup داخل حافظه اي به نام (Complementery Metal Oxide Semiconductor ) CMOS RAM وجود دارد . برخلاف حافظه ROM كه نمي توان اطلاعاتش را تغيير داد ، مي توانيد از طريق اجراء برنامه Setup اطلاعات موجود در حافظه CMOS را تغيير داد . هر وقت كامپيوتر راه اندازي مي شود ، برنامه BIOS با استفاده از مقادير موجود در حافظه CMOS كامپيوتر را پيكر بندي مي كند . حافظه CMOSبه محض قطع برق اطلاعاتش پاك مي شود .

لذا براي حفظ اطلاعات فوق از باطري كوچكي به نام Backup Battery استفاده مي شود . از خصوصيات ديگر اين حافظه ها اين است كه اين نوع حافظه به دليل عدم استفاده خازن در ساختار داخلي آن ، نياز به تازه سازي (Refresh) مشابه حافظه هاي اصلي ديناميكي (DRAM) ندارد .
برنامه هاي Setup معمولاً به دو صورت ويندوزي و متني ارائه شده اند . در Setup ويندوزي ،‌قسمتهاي مختلف برنامه هاي Setup به صورت صفحات ويندوز طراحي شده و در صورت اتصال ماوس به سيستم
مي توانيد اين قسمتها را انتخاب و مورد استفاده قرار دهيد .


در Setup هاي معمولي براي انتخاب قسمتهاي مختلف از كيلد هاي جهتي و
Page Up و Page Down در صفحه كليد استفاده مي شود .

آشنايي با روش ارتقاء برنامه Setup
هر برد اصلي داراي يك برنامه Setup مخصوص به خود مي باشد كه به كمك آن مي توان پارامتر هاي مورد نياز آن برد را تنظيم نمود . شركتهاي توليد كننده برنامه هاي BIOS به منظور بالا بردن كارايي برنامه خود و همچنين همگام شده با پيشرفتهاي نرم افزاري و سخت افزايس مرتباً برنامه هاي خود را ارتقاء داده و نسخه هاي جديدي از آنها را ارائه مي كنند .


همچنين شركتهاي سازنده بردهاي اصلي نيز با استفاده از حافظه هاي Flash Rom براي نگهداري برنامه ها BIOS امكان به روز رساني برنامه فوق بدون نياز به تعويض اين حافظه را فراهم آورده اند . براي بروز رساني برنامه BIOS مي توان بعد از تهيه نسخه جديد برنامه از طريق ديسكت CD يا اتصال به سايت شركت توليد كننده برنامه BIOS از طريق اينترنت برنامه مخصوص به روز رساني Flash را از مسير ذخيره شده روي كامپيوتر خود اجرا كنيد معمولاً اين فايل ها را با نامهاي AWDFLASH.EXE يا AMIFLASH.EXE و غيره مشاهده خواهيد نمود .


بعد از اجراي اين برنامه ابتدا از شما در مورد ذخيره سازي محتويات قديمي BIOS از شما سوال مي شود كه بهتر است به آن پاسخ «y» بدهيد . در اين صورت به شما امكان تايپ نام فابل مخصوص ذخيره سازي نسخه قديمي را خواهد داد . نهايتاً از شما در مورد كپي كردن اطلاعات جديد سوال كرد كه در صورت پاسخ «Y« عمل به روز رساني برنامه BIOs شروع
مي شود كه در پايان كار بايد سيستم را مجدداً راه اندازي نماييد .


معمولاً به سه روش مختلف مي توان برنامه بايوس سيستم را به روز رساني كرد :
1- از طريق فلاپي و كليد F8 در هنگام راه اندازي و داخل شدن به بايوس سيستم در اين حالت اگر اگر از مادربردهاي Gigabyte استفاده مي كنيد ، كافي است به آدرس اينترنتي http:www.gigabyte.com.tw مراجعه كرده و سپس از قسمت Support گزينه Motherboard و سپس گزينه BIOS و همچنين مدل مادربرد را انتخاب كرده و سپس برنامه BiOS جديد را Down load كرده و روي فلاپي ذخيره كنيد . حال هنگام راه اندازي سيستم بازدن كليد F8 ضمن قرار دادن فلاپي داخل درايو در منويي كه باز مي شود گزينه Update From Flappy را انتخاب كرده و عمل بازسازي را شروع نماييد . در خاتمه سيستم را مجدداً راه اندازي كرده تا عمليات بازسازي BIOS به اتمام برسد .


2- باز سازي از طريق فلاپي و برنامه QFlash
در اين روش به ترتيبي كه در روش قبلي گفته شده بايوس مادربورد مورد نظر را Down load كرده و سپس Unzip كنيد از بين سه فايلي كه باز
مي شود ، داخل محيط MS-Dos Prompt جلوگيري اعلان DOS فرمان زير را تايپ كنيد .


A:> Flash879.exe 8zpE1000.f8

3- باز سازي از طريق ويندوز و نرم افزار @Bios


اين نرم افزار همراه CD مادربرد تحويل شما مي گردد . شما مي توانيد از روي درايو CD و مسير utility\Gigabte\Gwum اين فايل را اجرا كرده و سپس سيستم را مجدداً راه اندازي كنيد . روي عروسكي كه كنار ساعت در نوار وظيفه ويندوز ظاهر مي شود كليك راست كرده و از پنجره اي كه باز مي شود گزينه Gigabyte Bios Flash يا @Bios را انتخاب كرده تا وارد برنامه بازسازي شويد . اكنون بايد براي بازسازي گزينه هاي Internet Update و Update New BIOS را به ترتيب انتخاب كرده تا پنجره ظاهر شود . سپس سايت مربوط به نوع BIOs را انتخاب و دكمه ok را كليك كنيد. منتظر بمانيد تا BIOS شما Update شود . در خاتمه سيستم را مجدداً راه اندازي كنيد .

پردازنده ها
پردازنده يا واحد پردازنده مركزي (cpu) اصلي ترين بخش كامپيوتر است. اين قطعه وظايف مهمي از قبيل عملكرد هاي رياضي ، منطقي ، مقايسه اي و محاسبه هاي مربوط به آدرس دهي در كامپيوتر را به عهده دارد .
cpu مهمترين تراشه بر روي برد اصلي هر كامپيوتر مي باشد و آن مديريت كليه مراحل پردازش داده ها را به عهده دارد . اين قطعه به صورت مستقيم و يا غير مستقيم ساير قطعات روي برد اصلي و ساير قسمتهاي كامپيوتر را نظارت و مقدار دهي مي كند . پردازنده ها هر چند داراي ابعاد فيزيكي بسيار كوچكي هستند ولي از ابتدايي ترين آنها كه از 29000 ترانزيستور تا انواع پيشرفته آنها كه 5/7 ميليون ترانزيستور مي باشند ، ابعاد فيزيكي آنها بسيار محدود و در حد 2 تا 3 اينچ مربع مي باشند .
مشخصه هاي با اهميت ريز پردازنده ها عبارت اند از :
• سرعت
• پهناي گذرگاه داده
• پهناي گذرگاه آدرس
• ماكزيمم حافظه
علاوه بر اين مشخصه ها تعداد ترانزيستور به كار گرفته شده . cashe داخلي ، پهناي پالس ،‌اندازه رجيسترهاي داخلي در پردازنده ها از اهميت ويژه اي برخوردار هستند . همه پردازنده ها سه عمل اساسي را انجام
مي دهند :


• انتقال اطلاعات
• حساب و منطق
• تصميم گيري

مشخصات فني پردازنده ها
پردازنده ها به عنوان يكي از اصلي ترين عناصر در يك كامپيوتر به صورت يك تراشه به شكل مربع روي برد اصلي قرار مي گيرد . معمولاً هر پردازنده داراي خصوصيات ويژه اي است كه توسط تعدادي حروف و ارقام كه بر روي هر كدام از آنها چاپ شده مشخص مي شوند . اين اطلاعات شامل موارد زير مي باشد :
- نام شركت سازنده پردازنده
- نسل پردازنده
- مدل و نوع پردازنده
- سرعت پردازنده ( MHZ)
- ولتاژ مورد نياز پردازنده
- شماره سريال پردازنده


نام شركت سازنده پردازنده
پردازنده ها توسط شركتهاي مختلفي ساخته و ارائه شده اند . شركتهاي مشهور سازنده پردازنده عبارتند از :
- Intel
- AMD
- Syrix
- MotorolA
- IBM
- IDT
- NIC
- IIT
گاهي بر روي پردازنده نام شركت به صورت كامل و گاهي به صورت علائم اختصاي مخصوص شركت مشخص مي شود . مثلاً براي محصولات شركت از AMD براي مشخص كردن نان پردازنده عبارت ADVANCED شركتهاي MICRO DEVICES كه كلمه AMD آن گرفته شده چاپ مي شود.

نسل پردازنده
پردازنده ها بسته به تنوع در مل و عملكرد آنها داراي مدل مختلفي
مي باشند . معمولاً هرگاه يك تغيير اساسي در ساختار يك پردازنده به وجود آمده است ، نسل جديدي براي آنها نامگذاري شده است . معمولاً نسلهاي مختلف پردازنده را با نام ، علائم يا شماره هاي مختلف نشان
مي دهند .


شركت هاي سازنده پردازنده توليدات خود را بر اساس يك روش استاندارد نامگذاري مي كنند . مثلا شركت Intel توليداتش را به صورت 86×80 و شركت Motorola به صورت 68xxx نامگذاري مي كنند ، كه معمولاً علامت x جايگزين نسل و مدل پردازنده مي شود .

مدل پروازنده
هر كدام از نسلها پردازنده داراي مدلهاي مختلفي مي باشد كه داراي مشخصات متفاوت مي باشند . مثلاً در مورد پردازنده و 80386 مدلهاي SX و DX و براي 80486 مدلهاي DX4 , DXII , DX , SX و DX5 براي پنتيوم
( نسل پنجم ) مدلهاي پنتيوم كلاسيك و MMX ، براي نسل ششم مدلهاي پنتيوم پرو ، پنتيوم II و پنتيوم III پنتيوم سلرون براي نسل هفتم مدل اتيانيوم را مي توان اشاره نمود .

سرعت پردازنده
يكي از پارامترهاي مهم براي پردازنده كه معمولاً روي پردازنده چاپ
مي شود ، سرعت پردازنده است . سرعت پردازنده بر حسب مگاهرتز (MHZ) مشخص مي شود . گاهي سرعت پردازنده ها معادل سرعت پردازنده مشابه Intel بر روي آن چاپ مي شود . در اين پردازنده ها كه شبيه پردازنده هاي پنتيوم Intel هستند ،‌براي نشان دادن سرعت AMD-K5 كه در سطر دوم آن عبارت PR100چاپ شده است ، بدين معني كه اين پردازنده داراي سرعتي معادل سرعت پردازنده هاي پنتيوم انتيل با سرعت MHZ100 مي باشد . هر چند ممكن است سرعت واقعي اين پردازنده كمتر باشد . چنانچه بعد از PR100 علامت + هو داشته باشيم يعني سرعت اين پردازنده حتي از پردازنده انتيل با سرعت MHZ100 هم بيشتر
مي باشد . سرعت پردازنده به دو نوع سرعت ساعت داخلي و خارجي بستگي دارد .


- سرعت ساعت داخلي :
اين سرعت تقريباً برابر همان سرعتي است كه در روي پردازنده ذكر
مي شود . مثلاً در مورد پردازنده 80486/66MHZ مشخص كننده سرعت داخلي 66MHZ است . در حالي كه سرعت ساعت خارجي اين پردازنده 33MHZ


- سرعت ساعت داخلي :
اين سرعت همان سرعت گذرگاه سيستم مي باشد . اين سرعت همان سرعت دستيابي به اطلاعات موجود در حافظه اصلي كامپيوتر است . پردازنده پنتيوم جديد داراي سرعت ساعت خارجي و ( گذرگاه ) 133 MHZ 100 مي باشند .
از جمله پردازنده هاي جديد كه داراي سرعت خارجي بالايي است ،‌پردازنده اتلون از شركت AMD است كه داراي سرعت ساعت خارجي 200MHZ است.
اصطلاح ديگر در موضوع سرعت پردازنده تحت عنوان ضريب سرعت مطرح مي شود كه عبارت است از :

اين ضريب معمولاً مي تواند اعداد 5/1 ، 2 و ... تا 5/7 باشد .


بايد توجه داشت كه سرعت هاي داخلي و خارجي و ضريب ساعت از پارامترهايي است كه بايد توسط جامپرها و با راهنمايي دفترچه برد اصلي بايد تنظيم شود .


ولتاژ پردازنده
پردازنده هاي قديمي ( قبل از كار 486DX4) با ولتاژ 5V كار مي كردند . پردازنده هايي كه بعد از 486DX4 به بازار ارائه شده با ولتاژ 3.3 V كار
مي كردند . امروزه پردازنده هاي K6 از شركت AMD با ولتاژ پايين تر از 3.3V ( 2.2V) مي كنند . طبيعي است هر چه پردازنده با ولتاژ كمتري كار كند ، توان مصرفي آن كمتر شده و در نتيجه پردازنده كمتر و داغ مي شود. براي درك اين مطلب كافي است از رابطه معروف توان را ( ) كه در آن توان =P ، ولتاژ = V مقاومت = R است ، استفاده كنيم . اگر مقاومت پردازنده را 2 فرض كنيم . در دو حالت ولتاژ 5V و 3V محاسبه مي كنيم :

در برخي از پردازنده ها براي مشخص كردن ولتاژ پردازنده از حروف S
( براي ولتاژ 1/3 تا 6/3 ولت ) با V( براي ولتاژ 4/3 تا 6/3 ) استفاده
مي شود.

خنك سازي پردازنده
پردازنده ها هنگام كار به لحاظ مصرف جريان برق الكتريكي بالا و توليد توان الكتريكي گرماي زياد توليد مي كنند . چنانچه اين گرما دفع نشود ، پردازنده ممكن است ،‌بسوزد . براي خنك كردن پردازنده ها معمولاً از دو قطعه فن خنك كننده (Fan) و رادياتور (Heat Sink ) استفاده مي شود . فن خنك كننده از قسمتهاي زيبر تشكيل شده است :
- موتور فن
- پرده هاي فن
- حفاظ پره ها
- كانكتور تغذيه فن
علاوه بر فن خنك كننده بايد از رادياتور يا Heat Sink به همراه فن استفاده شود . رادياتور يك قطعه فلزي از جنس آلومينيوم است كه معمولاً داراي پرده هاي فلزي مي باشد كه اين پرده ها باعث مي شود تا گرماي پردازنده به خوبي جذب شود .


معمولا براي اتصال دقيق و محكم رادياتور خنك كننده با سطح پردازنده از مواد پركننده اي به نام چسب استفاده مي شود . معمولاً قبل از قرار دادن فن روي پردازنده ، روي سطح پردازنده را به مواد آغشته مي كنيم . توجه داشته باشيد مواد را با انداره كافي روي سطح پردازنده بماليد ،‌زيرا بعد از قرار دادن فن روي پردازنده امكان دارد اين مواد به داخل سوراخهاي سوكت نشست كند .


در مجموع با توجه به روند فوق بهترين انتخاب مادربورد Pentium 4 با سوكت 478 كه مجهز به چيپ Intel 845 است مي باشد .

عيب يابي و تنظيم پردازنده ها
پردازنده ها از جمله قطعات بسيار حساس و آسيب پذير كامپيوتر ها
مي باشند . در ادامه بحث تعدادي از عواملي كه موجب خراب شدن پردازنده ها مي شود ، بيان مي شود :
• شكسته شدن يا خم شدن پايه هاي پردازنده در هنگام جا به جا كردن آنها .
• شكسته شدن پوشش سراميكي پردازنده در هنگام جازدن در سوكت مربوطه
• گرم شدن بيش از حد پردازنده به دليل خرابي فن خنك كننده مخصوص پردازنده .


• اضافه شدن سطح ولتاژ از حد مجاز
• وارد شدن الكتريسيته ساكن به پردازنده از طريق تماس با بدن انسان كه موجب از بين رفتن قسمتهايي از مدارهاي داخلي پردازنده مي باشد .

به هر دليلي اگر پردازنده سيستم آسيب ديده باشد موجب وقوع اشكالات زير در عملكرد سيستم خواهد شد :
• كامپيوتر پس از روشن شدن راه اندازي نمي شود .
• سيستم عامل اجرا نمي شود
• ارائه رفتار غير عادي در لحظه روشن شدن يا كار كردن سيستم
• قفل كردن سيستم در حين اجرا بعضي از نرم افزارها
• مشاهده پيغامهاي خطا مبني بر خطا مبني بر خطاهاي پريتي و يا ديگر خطاها

اگر سيستم عملكرد واقعي خود را ندارد و يكي از علائم بالا مشاهده شد
مي توانيد با انجام اعمال زير نسبت به تعيين عيب و رفع آن در حد امكان اقدام نماييد :
1- پس از خاموش كردن سيستم چند لحظه صبر كنيد تا پردازنده كاملاً سرد شود .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید