بخشی از مقاله
آپانديس
آپانديس چيست؟
زايــده كرمي شكليست كه از نخستين بخش از روده بزرگ
بـنـام سكوم منشاء مي گـيـرد. طـول آپـانـديــس از 2 تا 20
سانتي متر متغير ميباشد. قطر آن نيز 8-7 ميلي متر است.
آپـانديـس در نــاحيه تحـتاني شكم و در سمت راست واقع
مي باشد.
وظيفه آپانديس در بدن چيست؟
آپانديس هيچگونه عملكرد شناخته شده اي در بدن ندارد.
امـــا از آنجايي كه آپانديس مملو از سلولهاي لنفاوي ست
بخشي از سيستم ايمني بدن بشمار آمده و پادتن هايي را به درون روده ترشح ميكند.
اما برداشتن آپانديس تاكنون عوارضي را در پي نداشته است. نظريه اي ديگري
حاكي از آن دارد كه آپانديس در نيكان گياهخوار ما وظيفه هضم و تجزيه سلولز را
بعهده داشته است اما با تغيير عادات غذايي انسانها اين عضو كارايي خود را از دست داده است و با برداشتن آن تغييري در عملكرد گوارشي بدن پديد نمي آيد.
آپانديسيت چيست؟
به التهاب و تورم آپانديس، آپانديسيت ميگويند.
ميزان شيوع آپانديسيت چه ميزان است؟
به ازاي هر 100 نفر 6 نفر در طول زندگي خود به آن مبتلا ميگردند. ميزان شيوع آن در سنين 30-10 سالگي بيشتر مي باشد.
دلايل ايجاد آپانديسيت چيست؟
1- انسداد آپانديس.(تجمع و سفت شدن مدفوع كه به آن فكاليت ميگويند و يا تورم
بافت لنفاوي درون و بيرون آپانديس و يا تومورها باعث انسداد ميگردند)
2 - ايجاد زخم در مخاط آپانديس.
3- حمله باكتريها و ويروسها.
در شرايط فوق باكتريها تكثير يافته و آپانديس متورم و پر از چرك ميگردد. همچنين انسداد موجب مختل شدن جريان خون و التهاب آپانديس ميگردد. آپانديسيت يك اورژانس پزشكي محسوب گرديده و عدم درمان فوري آن عوارض مرگبار زير را در پي خواهد داشت:
1- پارگي آپانديس و انتشار عفونت به محفظه شكم كه به آن پريتونيت ميگويند و
عفونت خطرناك پوشش داخلي شكم (صفاق) را در پي خواهد داشت.
2- راه يابي عفونت به جريان خون كه بسيار مهلك است.
3-ايجاد آبسه در پي پارگي آپانديس .
علايم آپانديسيت به قرار زير ميباشد:
1-درد در ناحيه شكم كه از اطراف ناف آغاز شده و به تدريج به نواحي تحتاني و راست شكم امتداد مي يابد. درد معمولا پس از 12 تا 24 ساعت تشديد شده و از يك درد مبهم به يك درد مشخص تر و موضعي تر تبديل ميگردد. درد حين حركت دادن بدن، تنفس عميق، سرفه و عطسه تشديد ميگردد.
2- بي اشتهايي.
3- تهوع و استفراغ.
4- ناتواني در دفع گاز.
5- تب خفيف كه بدنبال علايم ديگر روي ميدهد.
6- تورم شكم (در مراحل انتهايي)
7- افزايش تعداد گلبولهاي سفيد خون.
8- تكرار ادرار.
9-اسهال و يا يبوست.
نكته: هرگاه دچار علايم مذكور شديد به هيچ عنوان از داروهاي ملين، مسهل و تنقيه براي برطرف كردن يبوست استفاده نكنيد زيرا احتمال پارگي آپانديس را افزايش ميدهد. همچنين از قرصهاي ضد درد نيز استفاده نكنيد چرا كه تشخيص آپانديسيت شما توسط پزشك مشكل خواهد شد. تا پيش از تشخيص آپانديسيت نيز چيزي نخوريد و نياشاميد.
نكته: در مواردي كه محل قرارگيري آپانديس در بدن طبيعي خود نباشد ممكن است ناحيه درد متفاوت از آنچه گفته شد باشد.
روشهاي تشخيص آپانديسيت
1- معاينات باليني توسط پزشك. درد وحساسيت به لمس ناحيه شكم بيمار بررسي ميگردد.
2- عكسبرداري با سي تي اسكن و سونوگرافي براي تاييد بيماري.
3- آزمايش ادرار براي رد عفونتهاي ادراري كه ميتواند علايمي مشابه درد آپانديسيت ايجاد كند.
4- آزمايش خون.
روش درمان آپانديسيت:
عمل جراحي و برداشتن آپانديس (آپاندكتومي) به طرق زير:
1- روش عادي: ايجاد برش كوچك در ناحيه تحتاني راست شكم.
2- روش لاپاروسكوپي: ايجاد 3 تا 4 برش ريز .
پس از عمل جراحي معمولا بيمار پس از 1 تا 3 روز از بيمارستان ترخيص ميشود. دوره بهبودي و نقاهت نيز يك هفته بطول مي انجامد كه در اين مدت بيمار ميبايست حركات بدني خود را محدود كرده و ابتدا از رژيم مايعات و بتدريج ار رژيم غذايي جامد استفاده كند.
نكته:در صورتي كه آپانديس پاره شده باشد بيمار تا يك هفته بايد در بيمارستان بستري و با آنتي بيوتيك تحت درمان قرار گيرد.
نكته:در صورتي كه اطراف آپانديس آبسه تشكيل شده باشد ابتدا با عمل جراحي محتويات آبسه را تخليه كرده و برداشتن آپانديس براي چند روز به تعويق مي افتد.
چگونه از بروز آپانديسيت پيشيگيري كنيم؟
آپانديسيت قابل پيشگيري نيست اما رژيم غذايي غني از فيبر، سبزيجات و ميوه جات از بروز آن ميكاهد.
آپانديس هيچ كار شناخته‌شده‌اي ندارد، ولي باعث بيماري ميشود. هر ساله از هر 500 نفر جمعيت يك نفر دچار آپانديسيت ميشود.
علايم آپانديسيت بسيار متغير هستند. در مورد هر فردي كه درد شكمي تشخيص داده نشده دارد، آپانديسيت حتماً بايد مدنظر باشد. اين بيماري در هر سني ميتواند رخ دهد (در مردان بيشتر از زنان)، اما در كودكان زير 2 سال نادر است. حداكثر بروز بيماري در سنين 24-15 سالگي است.
علايم شايع :
دردي كه از نزديك ناف شروع ميشود و تدريجاً به قسمت تحتاني شكم در سمت راست نقل مكان ميكند. درد كم‌كم مداوم ميشود و از حالت مبهم به صورت كاملاً مشخص در مي‌آيد به طوري كه مكان آن دقيق‌تر توسط بيمار نشان داده ميشود. درد با حركت، تنفس عميق، سرفه، عطسه، راه رفتن، يا لمس، بدتر ميشود.
تهوع و گاهي استفراغ يبوست و ناتواني در دفع گاز اسهال (گاهي)تب كم شدت، كه پس از ساير علايم آغاز ميگردد.
تشديد درد به هنگام لمس ناحيه تحتاني شكم در سمت راست، معمولاً در نقطه‌اي حدود يك سوم مسير ناف به برجستگي بالايي استخوان لگن. (توجه داشته باشيد كه اين توصيف فقط زماني صدق ميكند كه آپانديس در جاي طبيعي خود باشد. در بعضي موارد، نوك آپانديس در جاي ديگر واقع شده است، كه اين باعث مشكل شدن تشخيص ميشود) تورم شكم (در مراحل
انتهايي)افزايش تعداد گلبولهاي سفيد خون‌علل عفونت به دليل نامشخص، معمولاً توسط باكتري‌هاي موجود در لوله گوارش. آپانديس ممكن است توسط محتويات در حال عبور در لوله گوارشي يا يك رشته بافتي غيرطبيعي كه از بيرون به آن فشار وارد مي‌آورد، مسدود شود. زماني كه آپانديس عفوني ميشود، متورم و ملتهب گشته و از چرك پر ميشود.
عوامل تشديد كننده بيماري :
يك بيماري اخير، به خصوص آلودگي با كرم‌هاي حلقوي، يا عفونت ويروسي دستگاه گوارش.پيشگيري‌هيچ روش خاصي براي پيشگيري وجود ندارد.
عواقب مورد انتظارمعمولاً با جراحي قابل درمان است. اگر درمان نشود، پاره شدن آپانديس مرگبار خواهد بود.
عوارض احتمالي :
پاره شدن آپانديس، تشكيل آبسه، و پريتونيت. اين عوارض در افراد مسن‌تر بيشتر ديده ميشود.
عدم تشخيص درست، به علت كم بودن يا نامعمول بودن علايم، به خصوص در سنين خيلي پايين يا خيلي بالا تشكيل آبسه.
درمان
اصولي كلي
امكان دارد آزمايش خون (افزايش تعداد گلبولهاي سفيد خون) و آزمايش ادرار (براي رد عفونت ادراري) انجام شوند. عفونت ادراري ممكن است علايمي شبيه آپانديسيت داشته باشد.
زماني كه تشخيص هنوز قطعي نيست، هر دو ساعت درجه حرارت بدن را با دماسنج مقعدي اندازه‌گيري و ثبت نماييد. جراحي براي برداشتن آپانديس (آپاندكتومي). از آنجايي كه تشخيص آپانديسيت مشكل است، اغلب تا زماني كه تشخيص قطعي داده نشود، دست به جراحي زده نمي‌شود.
اگر آبسه تشكيل شود، امكان دارد جراحي به تعويق افتد تا زماني كه آبسه تخليه شود و فرصت براي التيام آن باشد.
داروها :
هرگز از داروي مسهل، تنقيه، يا داروي ضددرد استفاده نكنيد. داروهاي مسهل مي‌توانند باعث پارگي آپانديس شوند، و داروهاي تخفيف دهنده درد يا تب نيز باعث مشكل‌تر شدن تشخيص مي‌شوند.
داروهاي ضددرد پس از جراحي تجويز مي‌شوند.
اگر عفونت وجود داشته باشد آنتي‌بيوتيك نيز تجويز ميشود.
امكان دارد نرم‌كننده‌هاي مدفوع براي جلوگيري از يبوست توصيه شوند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
تا وقت عمل در تخت يا صندلي استراحت كنيد.
پس از عمل، تدريجاً فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي خود را از سر گيريد.
رژيم غذايي :
تا زماني كه آپانديسيت تشخيص داده نشده است از خوردن و آشاميدن بپرهيزيد. وقتي كه معده خالي باشد، بيهوشي براي عمل جراحي بسيار بي‌خطرتر خواهد بود. اگر خيلي تشنه هستيد، دهان خود را با آب بشوييد.
پس از عمل، ابتدا رژيم مايعات و به تدريج رژيم جامدات آغاز ميشود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آپانديست را داريد.
اگر يكي از موارد زير قبل يا پس از جراحي رخ دهد
: ـ تب مساوي يا بيش از 9/38 درجه سانتيگراد
ـ استفراغ مداوم
ـ افزايش درد شكمي
ـ غش
ـ وجود خون در مدفوع يا محتويات استفراغ شده
ـ منگي يا سردرد
آپانديس:APPENDIXمحل بيماريهاي شكمي :
آپانديس زائده اي است كه در ابتداي روده بزرگ وجود دارد و تا به حال نقش آن در بدن به درستي معلوم نشده است ولي احتمالاً در سيستم دفاعي بدن نقش دارد. التهاب و تورم اين زائده باعث آپانديست مي شود و يكي از شايعترين علت درد شكمي است كه منجر به جراحي مي شود.
