بخشی از مقاله

اشنایی با SWIFT


1-2-1 مقدمه
در بخشهاي پيشين با مفاهيم گوناگوني از تجارت الكترونيكي آشنا شديم. در اين قسمت با يك كاربرد وسيع شيوه از معاملات تجاري بيشتر آشنا مي شويم. بي شك معاملات تجاري در سطح بين المللي و داخلي مستلزم رد و بدل شدن سريع و مطلوب مبادلات پولي و بانكي مي باشد.


امروزه در تجارب جهاني استفاده از شبكه هاي الكترونيكي براي انجام دادن اين تبادلات رواج فراوان دارد از مؤثرترين و فراگيرترين اين شبكه ها، شبكه SWIFT مي باشند. SWIFT مخفف عبارت زير (Society for Financial Telecommunication Worldwide Interbank) است. اين شبكه تبادلات بانكي را تحت نظام EC انجام درآورده و داراي ويژگيها و محاسن گوناگوني مي باشد. استفاده از شبكه SWIFT در مؤسسات بانكي و مالي در اكثر كشورهاي جهان رواج گسترده اي دارد. در ادامه اين قسمت به شرح مبسوطي از اجزاي مختلف SWIFT مي پردازيم.

پ-2-2 تاريخچه
بعد از پايان جنگ جهاني دوم، براي جارت، اقتصاد جهان سرفصل جديدي گشوده شد. كشورها بعد از جنگ براي بازسازي خسارت هاي جنگ تلاش جدي را آغاز نموده و چرخ توليد و تجارت با سرعت زيادي به حركت درآمد. به تناسب افزايش داد و سندهاي تجاري، حجم پرداختهاي پولي و مبادلات مالي اين كشورها سير صعودي پيدا كرد. در اوايل دهه 60 ميلادي حدود 60 بانك بزرگ از كشورهاي اروپاييي و آمريكايي كه سهم بيشتري از تجارت جهاني را دارا بودند، تصميم گرفتند براي كاهش هزينه هاي داد و ستدهاي مالي و رد و بدل كردن اطلاعات بانك چاره انديشي كرده و مبادلات بين بانكي را به نحوي در سايه پيامهاي الكترونيكي

استاندارد، مكانيزه كنند. لذا در دسامبر سال 1967 هفت بانك برجسته كشورهاي آمريكا، انگلستان، فرانسه، سوئيس، اتريش، هلند و دانمارك تحقيقات را در اين زمينه آغاز نموده و نتيجه تحقيقات خود را در ماه مي سال 1972 انتشار دادند كه با پذيرفته شدن اين نتايج در ماه مي سال 1973 مؤسسه SWIFT با عضويت 239 بانك از 15 كشور جهان در بروكسل تاسيس گرديد. شايان ذكر است هزينه هاي مطالعات مذكور توسط 73 بانك اروپايي و آمريكايي در سال 1971 تقبل گرديده بود.
پس از پايان مراحل قانوني تأسيس، خريد تجهيزات، نصب و راه اندازي شبكه سوييفت در ماه مي سال 1977 رسماً شروع بكار كرد. در اين مرحله تعداد اعضاي شبكه 518 بانك از 230 كشور بوده و امروزه اين شبكه با عضويت 6000 بانك و مؤسسه مالي از 163 كشور جهان در حال فعاليت است و روزانه حدود 5/3 ميليون پيام از طريق اين شبكه فرستاده مي شود.
مركز اصلي شبكه سوييفت در كشور بلژيك بوده و كشورهاي آمريكا، هلند، انگليس و هنگ كنگ بعنوان پشتيباني اعضا فعاليت دارند.
پ-2-2-1 مصرف كننده هاي سوييفت
مشتري هاي شبكه سوييفت را از نظر نوع استفاده مي توان به دو گروه تقسيم كرد:
اول: اعضاي تمام وقت و دائم گرها و واسطه ها)
گروه اول خود به دو بخش 1-اعضاء اصلي 2-اعضاء فرعي تقسيم مي گردد. اعضاء اصلي را همان سهام داران شركت تشكيل مي دهند و اعضاء فرعي شامل شاخه ها و بخشهاي خارجي و شركت هاي فرعي شامل شاخه ها و بخشهاي خارجي و شركت هاي فرعي هستند كه اكثراً به اعضاي اصلي تعلق دارند.
پ-2-2-2 چگونگي عضويت اعضاء در هيأت مديره


بانكها و مؤسسات مالي با داشتن حداقل 5/1% از سهام (ميزان سهام هر عضو با توجه به پيامهاي ارسالي آن عضو مي شود) مي توانند يك نماينده در هيأت مديره داشته باشند. همچنين اگر هر عضو بيش از 6% از سهام را داشته باشد مي تواند حداكثر داراي دو نماينده در هيأت مديره باشد. اعضايي كه كمتر از
5/1% از سهام را دارند مي توانند بطور مشترك با ديگر اعضاء نماينده به هيأت مديره معرفي نمايند.
پ-2-3 عملكرد شبكه سوييفت
پ-2-3-1 اجزاي شبكه سوييفت


شبكه سوييفت از سه جزء اصلي كه عمليات اصلي نقل و انتقال داده ها را انجام مي دهند، تشكيل شده كه در زير معرفي مي گردند:
1-(Operation Centers) OPC
2-(Swift Access Point) SAP
3-مصرف كننده

پ-2-3-2 شماره گذاري براي ورودي و خروجي داده ها
در شبكه سوييفت توالي داده ها (اعم از ورودي و خروجي) مورد كنترل قرار گرفته و اطمينان سيستم را بالا مي برد. اين عمليات بصورت زير انجام مي گيرد:
1-توالي وروديها
ابتدا وروديها بوسيله بانك ارسال كننده شماره گذاري مي شود بعد از انتقال به سوييفت در OPC چك شده و ارسال گردد. اگر وقفه و عدم تعادلي بين توالي شماره ها بوجود آيد سيستم آنرا گزارش مي كند.
2-توالي خروجي ها
ابتدا شماره پيام بوسيله OPC تعيين مي شود سپس بانك گيرنده آنرا كنترل مي كند. اگر وقفه اي در توالي ها مشاهده شود بانك گيرنده مي تواند تقاضاي يك كپي از پيامهاي مفقود شده را بكند.
پ-2-3-3 چگونگي تأييد يك پيام توسط سوييفت
وقتي كه پيامهاي ورودي بوسيله بانك به سوييفت ارسال مي شود، سوييفت ابتدا آن را از لحاظ استاندارد بودن كنترل كرده و سپس يك كپي از ان پيام تهيه و اگر درستي پيام تأئيد شدن وصول آن را بوسيله يك پيغام تأييد كننده به بانك ارسال كنند اعلام مي نمايد.
پ-2-3-4 ساختار عمومي پيامها
پيامها در بخش Header برحسب نوع و كاربرد به موارد زير تقسيم مي گردند:
پ-پيامهاي مستقيم
2-چك ها
3-حواله هاي مؤسسات مالي
4-مبادلات و تبديلات ارزي
5-بروات
6-اعتبارات اسنادي
7-تراول چكها
8-حواله هاي بدهكار، بستانكار
9-صورتحسابهاي بانكي
10-معاملات سهام بين بانكها
11-پيامهاي ويژه
پ-2-3-4-2 Trailer در ساختار پيامها
يانك ارسال كننده پيامها مي بايد استانداردهاي سوييفت را در عمليات تبادلات بين بانكي رعايت نمايد. براي كنترل پيامهاي ارسال شده، سوييفت يك سيستم تأييد كننده پيامها دارد كه پيامها را بر اساس مشخصه هاي سوييفت، مي آزمايد. اين عمل تطابق بطور اتوماتيك انجام مي شود. پس از كنترلؤ به بخش trailer اضافه و بهمراه پيام منتقل مي گردد. در بانك گيرنده مشخصه هيا مذكور بازبيني شده و بعد از تطابق، از ارسال صحيح متن اطمينان حاصل مي گردد تا از وجود ايرادهاي احتمالي در سيستم مطلع گشت. علت اين نقايص را مي توان در ناكارا عمل كردن سيستم و خطاهاي ناآشكار ارتباطي جستجو نمود.
پ-2-3-5 كدگذاري بانكها در بشكه سوييفت
براي سهولت در ارتباطات، نشاني بانكها در شبكه كدبندي شده اند و بدين وسيله استفاده كننده ها مي توانند از طريق سوييفت پيامهاي خود را به بانكهاي مختلف در هر كشوري ارسال كنند. اين كدها به چهار صورت مي باشند:
1-كد بانك 2-كد كشور 3-كد منطقه 4- كد شعبه
پ-2-4 مسئوليت و امنيت پيامها در شبكه سوييفت


مسئوليت پياما از لحاظ تهيه، ارسال و دريافت، پي گيري بر عهده دو مركز عمده يعني: سرويس دهنده (شبكه سوييفت) 2-مصربف كننده ها (بانكها) مي باشد و هر بخش بر حوزه تحت اختيار خود نظارت مي كند. بعنوان مثال بانكها (فرستنده و گيرنده) بر ارتباطشان با SAP نظارت كرده و شبكه سوييفت نيز بر SAP، OPC و ارتباطات بين المللي كنترل دارد. همچنين اگر پيامي مفقود شود سوييفت پي گيري لازم را انجام مي دهد.
پ-2-4-1 برخي مسئوليت هاي ارسال كننده پيامها
در موارد زير ارسال كننده پيالمها ميئول مي باشد:


1-ارسال شدن تأييديه از سوي سوييفت (بخش 2-3)
2-وقتي پيام ارسال شده، در فهرست پيامهاي دريافت نشده ظاهر مي گردد در صورتيكه تأييديه پيام از سوي سوييفت ارسال شده باشد.
3-وقتي فرستنده پيام در برابر عدم دسترسي به يك استفاده كننده يا SAP و يا OPC و ارسال پيام خطا از سوي سوييفت، عكس اعمل سريع نشان ندهد.
4-زمانيكه پيان ارسال شده شامل نشاني غيرموجود و يا اشتباه يك مقصد در بخش Header يا Text خود باشد.
پ-2-4-2 برخي مسئوايت هاي دريافت كننده پيامها
1-عدم واكنش به موقع در برابر پيامهاي سيستم
2-عدم برقراري جريان عمليات بانكي بطورمطلوب
پ-2-5 تأمين هزينه ها در سيستم سوييفت


هزينه ها در سوييفت به سه طريق تأمين مي گردد:
1-حق عويت 2-پرداخت ماهانه 3-پرداخت ساليانه
توضيح اينكه حق عضويت براي موارد زير درنظر گرفته شده و توسط دو گروه از اعضاء اصلي و اعضاء فرعي پرداخت مي گردد:
الف) براي اعضاي اصلي ب) براي اعضاي فرعي
1-عضويت اوليه 1-حق عضويت براي مقصد اوليه
2-سهام


توضيح اينكه اعضاء اصلي و فرعي در بخش 2-2-1 شرح داده است.
پ-2-6 برخي ديگر از هزينه هاي شبكه سوييفت عبارتند از:
1-سخت افزار و نرم افزار ترمينالها


2-هزينه شبكه ها بين بانك و سوييفت (تجهيزات ارتباطي + SAP)
3-ادارات موجود در مناطق – تعرفه اجاره نامه هاي بانكي
بطور خلاصه مي توان اينگونه بيان كرد كه بنا بر ساختار اشتراكي سوييفت، اين مؤسسه بصورت تعاوني ادارا شده و از طريق دريافت حق عضويتها و هزينه ارسال پيامها هزينه هاي آن تأمين مي گردد و در ضمن اعضاء در سود سهام سهيم هستند.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید