بخشی از مقاله
آيا تاکنون از خود سوال کرده ايد که چرا بعضي ها انگيزش پيشرفت سطح بالايي دارند و در رقابت با ديگران براي کسب موفقيت به سختي تلاش مي کنند ، درحالي که عده اي ديگر انگيزه ي چنداني براي پيشرفت ندارند و براي کسب موفقيت از خود تلاشي نشان نمي دهند؟؟؟
انگيزش تحصيلي(academic motivation ) چيست؟
کودکان به طور طبيعي با انگيزه براي يادگيري متولد مي شوند. دست زدن کودک به اشيا،غذا خوردن بدون کمک ديگران، راه رفتن و... از جمله ي اولين انگيزش ها براي يادگيري است که بعدها پاسخگوي فعاليت هاي وابسته به مدرسه مانند خواندن و نوشتن است.
زمانيکه کودکان انگيزه اي براي يادگيري ندارند، يعني مانعي در راه انگيزش طبيعي آنها وجود دارد، احساس مي کنند که به خوبي نمي توانند وظايف مربوط به مدرسه را انجام دهند و در نتيجه تلاششان را متوقف مي کنند، يا به اندازه ي کافي تلاش جدي از خود نشان نمي دهند.اين قبيل کودکان،براحتي سرخورده( frustrated ) مي شوند واز آنجا که تلاششان را متوقف مي کنندويادگيري آنها با موفقيت همراه نمي شود، تجربه ي شوروهيجان( thrill ) ناشي ازيادگيري مباحث جديد را کسب نمي کنند و معتقد مي شوند همه ي موفقيتها به شانس و تصادف يا اوضاع و احوال( circumstance ) مربوط است.
برخي عوامل اثر گذار بر يادگيري ، مثل : ياد نگرفتن ، وجود مشکلاتي در خلق و خو ( temperament ) ،به تاخير انداختن امور، فشارهاي رواني و افسردگي ( depression )،يادگيري در مدرسه را سخت تر مي کنند.
سه عامل ابتدايي در مدرسه ممکن است باعث انگيزش تحصيلي پايين در دانش آموزان شود:
1-کودکاني که والدين يا همسالان آنها ، فکر مي کنند مدرسه مهم نيست و اهميت مدرسه را تشخيص نمي دهند و دائم اين مسئله رادرگوش کودک مي خوانند.
2- رقابت در مدرسه ، براي کودکاني که ممکن است هرگز بهترين نباشند . گرچه آنها مي توانند مطالب آموزشي فراواني ياد بگيرند ولي موفقيت را تجربه نمي کنند يا موفقيت آنها تشخيص داده نمي شود.
3- در برخي موارد، والدين انتظاراتي غيرواقع بينانه دارند که مي تواند موجب مايوس شدن فرزندانشان شود.
افزايش انگيزش تحصيلي
آموختن عادات مطالعه ي صحيح و مفيد و فراهم آوردن فرصت کسب موفقيت براي خود ، داراي اهميت فراوان است.
1- وقتي براي خود مقرراتي در درس خواندن يا تفريح کردن ، در نظر مي گيريد ، در برابر خود، قاطع و منصف باشيد.
2- براي مطالعه ي خود هدف هاي کوتاه مدت در نظر بگيريد و در صورت رسيدن به آن هدف ، پاداش و در غير اين صورت خود را تنبيه کنيد.
(مثلا" اگر فردا برنامه ي خود را به موقع انجام دادم ، حق دارم نيم ساعت از اينترنت استفاده کنم . اگر 3 روز متوالي از برنامه ام عقب ماندم ، يک هفته حق استفاده از اينترنت را نخواهم داشت.)
3- تلاش کنيد با اعضاي خانواده روابط نزديک و صميمي داشته باشيد، چون در هنگام درس خواندن به حمايت و کمک و آرامش نياز خواهيد داشت. سعي کنيد در کنار خانواده ي خود، اوقات خوش و مرفحي داشته باشيد .
4- سعي کنيد خيلي خوب و دقيق و منطقي (به دور از حرف و سخن ديگران ) به علايق و استعدادها و تواناييها و اهداف خود فکر کنيد تا جايي که براي خودتان ، قانع کننده و آشکار باشد.
5- وقتي موفقيتي بدست مي آوريد هر چند هم که کوچک باشد ، معتقد باشيد که آن در نتيجه ي سعي و تلاش شما بوده ، نه شانس و اتفاق و...
6-شما براي کسب انرژي لازم براي رسيدن به يک هدف (قبولي در کنکور) بايد انگيزه ي قوي داشته باشيد. انگيزه هم وقتي قوي مي شود که دروني و خودجوش باشد نه بيروني و با زور!
يعني اينکه شما معتقد به ادامه تحصيل وداشتن زمينه ي شغلي مناسب باشيد ،نسبت به مطالعه ، سطح سواد ، موقعيت اجتماعي و... احساس نيازکنيد، از خواندن مطالب مورد علاقه ي خود لذت ببريد و نسبت به عملکرد خود احساس رضايت داشته باشيد. نه اينکه به خاطر ترس از حرف دروهمسايه و فاميل ، به خاطر اينکه پدرو مادرم ازمن خواستند و چنين انتظاري دارند، درس بخوانيد ، اين دلايل شايد براي ايجاد انگيزه خوب باشند ولي براي پايدار نگه داشتن انگيزه به دلايل و عوامل دروني نيازمنديم.
(مثل کساني که دائم مي گويند:"خوب ، اين همه ليسانس بيکار، اصلا" واسه چي آدم بايد درس بخونه؟!" خوب چنين کسي ، هيچ اعتقادي به ذات ادامه تحصيل ندارد ، تنها هدفش شغل بوده ، که آنهم به خاطر ديدن چند تجربه ي اتفاقي ، به سرعت زير سوال رفته، پس نمي توان از اين شخص انتظار انگيزه ي بالا براي درس خواندن و قبولي داشته باشيم ، مگر اينکه نگرش و ديد خود را نسبت به مسائل تغيير دهد.)
نکاتي در زمينه ي افزايش يادگيري
1-شما بايد با برنامه درس بخوانيد ، اگر برنامه ريزي زمان بندي شده براي خود نداشته باشيد، هرچقدر هم که درس بخوانيد و نمره ي خوب بگيريد، هيچگاه متوجه ي جايگاه خود نمي شويد. متوجه نمي شويد در چه اوقاتي، چه درسي را بهتر مي فهميد و ياد مي گيريد ، متوجه نمي شويد چه زمانهايي را بي خود از دست داده ايد . اصلا" تشخيص نمي دهيد که براي چه درسي چقدر بايد وقت بگذاريد وچه درسي را به چه روشي بخوانيد.
پس يک برنامه ريزي زمان بندي شده ، هرچقدر هم که ساده باشد ، خيلي چيزها را مشخص مي کند.
{براي اين منظور مي توانيد به جدول خود کنترلي اسکينر، موجود درصفحه ي کنکور، مراجعه کنيد.}
2- سعي کنيد مکاني که در آن درس مي خوانيد ساده و آرام (نه سکوت محض)، حتي المقدور در منزل خودتان باشد . در غير اين صورت مي توانيد از کتابخانه ي نزديک محل سکونت خود استفاده کنيد.
3- سعي کنيد هميشه به کارهاي مدرسه و درس خواندن ، الويت دهيد و بعد از انجام آنها به فعاليتهاي ديگر(تماشاي تلويزيون ، استفاده از کامپيوتر، تفريح ، مهماني و...) بپردازيد.
