بخشی از مقاله
چکیده
بررسیها نشان داد که %87/17 از گونههاي شناسایی شده مربوط به دولپه اي ها، %12/39 تک لپه ايها و %0/44 مربوط به پتریدوفیتها از نهانزداگان (دم اسب ها) بود. علفهرز تک لپه اي، بیابان گندمی مصري (Eremopyrum Bonaepartis (Spreng.) Nevski) با شاخص غالبیت 29/31 رتبه 25 را از نظر شاخص غالبیت (RA) به خود اختصاص داده است. از نظر تراکم علفهرزي در واحد سطح (مترمربع)، مزارع شهرستان مراغه با 18/73 گیاه در مترمربع کمترین میزان آلودگی به علفهاي هرز و شهرستانهاي ورزقان، سراب و بناب بترتیب با 88/27، 85/80 و 81/65 گیاه در مترمربع آلوده ترین شهرستانهاي استان بودند. خانوادههاي علفهرزي شب بوها (Brassicaceae)، کاسنیها (Asteraceae)، سلمه تره (Chenopodiaceae) و علف هفت بند (Polygonaceae) به ترتیب از بیشترین غالبیت در مزارع جو برخوردار بودند. علف هفت بند، پیچک صحرائی، بی تی راخ (Gallium tricornutum Dandy) و ازمک (Cardaria Draba (L.) Desv) سه گونه غالب مزارع جو استان آذربایجان شرقی از نظر شاخص غالبیت (AI) بودند.
کلمات کلیدي: جو، علفهاي هرز، تراکم، شاخص غالبیت .(AI)
مقدمه
شناسایی نوع علفهاي هرز و آگاهی از تراکم و غالبیت آنها در مزارع گام اصلی و اساسی در امر مدیریت علفهاي هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعیمی باشد. با شناخت نوع و نحوه پراکنش علفهاي هرز هر منطقه،می توان از پراکنش آنها از منطقه اي به منطقه دیگر جلوگیري نمود. بررسیها نشان داد که ساختار جامعه علفهرزي به میزان زیادي به شرایط اقلیمی محل بستگی داشته و در این بین دما و میزان بارندگی در بهار و تابستان نقش قابل توجهی در شکل گیري این ساختار داشته، در عین حال پراکندگی جوامع علفهرزي در پاسخ به شرایط محیطی مستقل از یکدیگرمی باشد 10)، .(11 البته نباید نقش مدیریت زراعی را در ظهور و غالبیت گونه هاي مختلف علفهاي هرز نادیده گرفت .(6) در مزارع گندم و جو در استان خوزستان، خردل وحشی (Sinapis arvensis)، پنیرك (Malva neglecta) و یولاف وحشی (Avena ludoviciana) به عنوان علفهاي هرز غالب استان معرفی شدند .(1) در مزارع گندم و جو آبی استان زنجان، 110 گونه از 31 خانواده گیاهی شناسایی شد که در این بین، پیچک صحرائی (Convolvulus arvensis)، علف هفت بند ( Polygonum (aviculare، سلمه تره (Chenopodium album) و پی تی راخ (Galium tricornatum) به عنوان گونههاي غالب علفهرزي مزارع
.(10)
201 بیولوژي علفهايهرز
استان زنجان گزارش شدند (ناظرکاخکی و همکاران، .(1387 استان آذربایجان شرقی، %12/6 اراضی قابل کشت کشور را در بر داشته و از نظر آب و هوایی یکی از استانهاي حاصلخیز و مستعد کشاورزي و بنابه توپوگرافی و اقلیم از بیشترین تنوع گونه اي در کشور برخوردار بوده، از نظر گیاهان علوفه اي بیشترین سطح زیر کشت کشور را به خود اختصاص داده، که از بین گیاهان علوفه اي، سطح زیر کشت جو 78600 هکتارمی باشد. از این رو کنترل علفهاي هرز این محصول در کاهش افت کمی و کیفی آن بسیار حائز اهمیت است.
