بخشی از مقاله
بررسی نقش محوری زنان در جامعه اسلامی
حوزه علميه خواهران الزهرا(س) آذربايجان‌غربی ، با انتشار مقاله‌ای نقش محوری زنان در جامعه اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری زنان ایران "ایونا" ؛ در اين مقاله آمده است، جامعيت و گستردگی افق انديشه و ديدگاه‌های تحليلی درباره كاركردهای سياسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زنان از اهميت ويژه‌ای برخوردار است.
نقش كليدی و محوری زنان در فراز و فرود جامعه انسانی در اين كلام امام خمينی(ره) خلاصه می‌شود كه فرمودند: «صلاح و فساد جامعه در گرو صلاح و فساد زن‌هاست» اين مقاله در صدد است كه جايگاه و نقش زنان مسلمان را به طور اجمالی در نظام اسلام مورد بررسی قرار دهد.
1ـ تساوی حقوق با مردان: در نظام اسلامی برخلاف نظرات افراگرايانه فيمينيستی، زنان همسان مردان از تمام حقوق اجتماعی برخوردارند و فلسفه تفاوت‌های موجود حفظ ارزش و كرامت زنان است. اما تفاوت به معنی تبعيض نيست.
2ـ مسؤوليت پذيری: مسؤوليت پذيری بانوان در نظام آفرينش دارای ابعاد گسترده ای است كه به اختصار به بخشی از آن اشاره می شود. الف ـ مسؤوليت‌پذيری در تربيت فرزندان صالح و شايسته ب ـ حسن معاشرت با همسر و خوب همسرداری كردن ج ـ تعيين سرنوشت سياسی ـ اجتماعی و مشاركت عمومی دـ دفاع از مملكت و ارزش های اسلامی و حفظ نظام و ..
3ـ الگوپذيری: اسوه‌گيری و الگوپذيری از سيره عملی نخبگان و انسان‌های كامل و هم‌گونی به ويژگی‌های اخلاقی و رفتاری آنان يكی از راه‌های رسيدن به كمال انسانی است و سيره عملی حضرت زهرا و زينب كبری(س) برترين الگو در تمامی ابعاد زندگی فردی، سياسی و اجتماعی به شمار می رود.
4ـ گسترش ارزشهای دينی: عشرت طلبی، مدگرايی و تقليد از فرهنگ منحط غرب از مشكلات زنان در اعصار گذشته بوده است؛ اما پس از پيروزی انقلاب ارزش های دينی، حجاب، حيا، عفت و حجب گسترش يافت و زنان برای حضور در اجتماع از انواع فشارهای روانی و امنيتی در امان ماندند.
5ـ نقش تربيتی: اگر زن مسلمان نقش مادری و تربيتی خود را به خوبی انجام دهد نسل آينده نظام، يك نسل سالم، مؤمن و معتقد خواهد بود كه می‌تواند جامعه دينی را از گزند آفت‌ها و تهاجمات فرهنگی بيگانگان پاس دارد و همانطور كه امام (ره) فرمودند: «قرآن كريم انسان‌ساز است و زن‌ها نيز انسان‌ساز هستند.»
6ـ آموزش و پرورش: افزايش بار علمی ـ فرهنگی و تبليغی بانوان و نوآوری‌های علمی و پژوهشی به عنوان نيمی از افراد جامعه بسيار حائز اهميت است چرا كه موجبات گسترش و توسعه جامعه اسلامی را فراهم می‌آورد.
7ـ فعاليت‌های تبليغی: نقش زنان در فعاليت‌های تبليغی و جلوگيری از تحميل بحران‌های فرهنگی از سوی دشمنان بسيار مهم نمود پيدا می‌كند كه می‌بايست با مخاطب‌شناسی، پيام رسانی و نيازسنجی، زنان تحصيل كرده و آموزش ديده، پيام دين را تبليغ كنند.
8ـ فعاليت‌های هنری: از آنجا كه زن مظهر جمال خداوندی است و ظرافت‌های خاص هنری در نهاد آفرينش زنان نهفته شده است؛ لذا فعاليت‌های هنری زنان می‌تواند خانواده و اجتماع را در جهت زيبائی بيشتر ياری كند.
9ـ جلوه های ايثار و فداكاری: زنان در طول تاريخ نشان داده‌اند كه برای دست‌يابی به اهداف والای انسانی و كمال مطلق و برای قرب الهی از هيچ عملی فروگذار نگشته‌اند و در حد توان در خدمت خانواده، همسر و اجتماع بوده‌اند.
11ـ بينش سياسی و دينی: بررسی دقيق و هوش‌مندانه مسائل روز، دشمن شناسی، تحليل حوادث و آشنايی با تكاليف دينی و سياسی، رهائی از شبهه زدگی را در پی دارد. كسانی كه به حوادث با دقت و از روی آگاهی و بصيرت بنگرند هيچ گاه به دام شبهات نمی‌افتند، امام صادق(ع) می فرمايند: (العالم بزمانه لاتهجم عليه الّوابس) بر آگاه به زمان خود افكار آلوده و شبهات هجوم نخواهد آورد. (اصول كافی، جلد1 ص27)
12ـ خنثی‌سازی توطئه‌های فرهنگی دشمن: تلاش دشمنان اسلام برای روياروئی با جوامع اسلامی به صورت‌های مختلف انجام می‌شود؛ اما تمركز تلاش‌ها و شديدترين حملات به اسلام به صورت تهاجم فرهنگی صورت می‌گيرد، تا هويت انسانی و اسلامی نيروهای متعهد جامعه را تغيير دهد و آنان را استحاله معنوی و فرهنگی كند.
يكی از ابزارهايی كه به عنوان سلاح كارآمد درتهاجم فرهنگی به شمار می آيد، استفاده ابزاری از زنان و ترويج فساد، فحشا، لاابالی‌گری و بی‌حجابی است. در نظام اسلامی ايران زنان به عنوان مقاوم‌ترين پايگاه در برابر تهاجمات فرهنگی بيگانگان به شمارمی آيند و با تأثير عميق تربيتی كه در خانه دارند توانسته‌اند بسياری از خانواده‌ها را از گزند تهاجم فرهنگ بيگانه مصون نگه دارند و نيز با پرورش فرزندان پاكدامن، توطئه‌های دشمنان را خنثی كرده و نسل انقلاب را به سلامت حفظ كنند؛ چرا كه آنان دژ محكم عفت و عصمت‌اند.
13ـ رعايت حجاب و عفت اسلامی: از اصلی‌ترين و محوری‌ترين ويژگی‌های روحی و اخلاقی زنان رعايت عفت و حجاب اسلامی است كه ساير فعاليت‌ها بدان ارزش پيدا می‌كند. بارزترين مشخصه زن مسلمان ايرانی در نظام اسلام، پاكدامنی، عفت، حجاب و رعايت شئونات اسلامی است كه كامل كننده و متمم نقش‌آفرينی در فعاليت‌های سياسی و اجتماعی آنان است.
14ـ الگودهی به زنان كشورهای اسلامی: نظام اسلامی كه با دگرگونی معجزه آسا در انديشه عملكرد زنان، جوشش، جنبش، حماسه و ايثار، فداكاری و اخلاص را در كالبد فسرده زن احياء كرد. اين قشر بزرگ اجتماع در پرتو عنايات الهی به عنصر فعال، شجاع، آگاه و كارآمد تبديل گشت و اين تحول شگرف انسانی و ايمان بانوان بايد مايه عبرت ساير كشورهای اسلامی قرار گيرد تا با الگوپذيری از زن مسلمان ايرانی به آزادی، استقلال و شكوفايی در تمام زمينه‌های علمی، فنی، آموزشی، هنری و تبليغی و غيره دست يابند
اشکال حضور زنان در انقلاب مشروطیت
شهرزاد نیوز:همایش زن و مشروطه، به مناسبت صدمین سال انقلاب مشروطه ی و جهت بررسی نقش های مختلف زنان در زمان مشروطه و بعد از آن با حضور بیش از 200 نفر شرکت کننده، روز یکشنبه 22 مرداد ماه در کتابخانه ی حسینیه ارشاد برگزار شد.
نقش زنان در مشروطه : ناصر تکمیل همایون
اولین سخران ناصر تکمیل همایون" بود که در ابتدای بحث خود تحت عنوان "نقش زنان در مشروطه" به بررسی سه ایراد در تحقیقات جامعه شناسی ایران در مورد زنان اشاره کرد. این سه ایراد عبارتند از : در نظر نداشتن وضعیت تاریخی و جغرافیایی جامعه ی ایران جهت بررسی موقعیت زنان، عدم شناخت وظایف زن ایرانی بدون ارزش گذاری و نگاه ایدئولوژیک، و عدم بررسی عوامل برون جامعه در بررسی وضعیت زنان.
وی در نگاهی تاریخی به جامعه ای ایران گفت : " اگر جامعه را به نهاد های بارز و نهاد نیمه بارز نقسیم کنیم می بینیم که نهاد بارز یعنی فرهنگ و تعلیم و تربیت نهادی بر عهده ی زنان است و نهاد نیمه بارز یعنی نهاد های اقتصادی غالبن بر عهده ی مردان است.
در کنار این دو نهاد نهاد دیگری تحت عنوان نهاد مسئول وجود داشته که مربوط به سیاست و علم و دانش بوده است. در این زمینه هم در میان کتب احوال نسوان و یا کتاب های تاریخی و کتب عرفانی همیشه زنانی را مشاهده می کنید که در این حیطه حضور داشتند.
ناصر تکیمل همایون در مورد نقش زنان در حکومت قارجار گفت :" در حکومت، زنان بسیاری بوده اند که بعضی مثل مهد علیا به طور مستیم یا بعضی غیر مستقیم در سیاست دست داشتند. تغیراتی که بعد از مشروطیت در جامعه احساس می شدو در بخش سیاسی است. ار اواسط قرن 19 زنان یارن هم زمان با زنان کشور های دیگر خواست های سیاسی دیگری هم پیدا می کنند. در ایران نخستین حرکت با شروع حرکت گریبایدف آغاز می شود که شورشی بود علیه قدرت بیگانه. دومین حرکت جنبش تنباکو است که زنان بسیار از خود استقامت و بزرگی نشان دادند. سومین مساله که زنان در آن دوشادوش مردان .و شاید جلو تر از مردان به مبارزه پرداختند مسیله مشروطیت بود."
ناصر تکمیل همایون دلیل سرکوب زنان توسط استبداد دینی و کانون قدرت را برخی از خواسته های زنان می داند و گفت : " بعضی از خواسته های زنان به هیچ وجه به جامعه ی آن زمان ایران تعلق نداشته است و من فکر می کنم این خواسته ها از سوی ضد مشروطه ها نوشته می شد تا روحانیون را بر ضد زنان به شورانند."
سیرتحول قانون گذاری از مشروطیت تاکنون و چالش های زنان : فریده غیرت
فریده غیرت - اولین زن نایب رییسه ی کانون وکلای ایران که 40 سال تجربه ی وکالت را در پرونده ی خود دارد - سخنران بعدی بود که در مورد سیر تحول قانون گذاری از مشروطیت تا کنون و چالش های زنان بود سخنرانی کرد. وی موضوع زن در مشروطه را از دو منظر حضور موثر و علنی زنان در انقلاب و تاثیر انقلاب در حقوق زنان بررسی کرد.
فریده غیرت در مورد حضور موثر و علنی زنان با نگاهی به تاریخ چنین گفت : " در مورد نقش و حضور موثر و غنی زنان در انقلاب متاسفانه با بررسی تاریخ مشروطه جای خالی زنان را در تمامی عرصه های اجتماعی می بینیم. جمعیت ایران در زمان مشروطه بین 9 تا 10 میلیون نفر بوده که نیمی از آنان زنان بودند. قطعن در تمامی حرکت های ضد استبدادی و ایجاد تحول و در نتیجه بروز مشروطه زنان دخیل بوده اند و این حقیقتی ست انکار ناپذیر وحتمن وظایفی را بر عهده داشته اند. ولی کمتر به ذکر نامی از آنان در تاریخ روبه رو شده ایم که به عنوان
چهره ای شاخص در به ثمر رساندن انقلاب مشروطه نقشی داشته باشند. پس از صدور فرمان مشروطیت، در تقسیم بندی مردم، در نتظیم قانون اساسی و متمم ها تصویب آن، نامی از این نیمی از جامعه یعنی زنان مطرح نبود. زنان آن عصر اگر دارای اندیشه های آزادی خواهانه هم بودند در پشت پرده به رتق و فتق امور پرداخته و در نهایت حامیون انقلابیون بوده اند. جامعه ی آن روزحتا حرکت های جمعی زنان را نشات گرفته از مردان می دانستند. از آنجایی که زنان تریبونی هم نداشتند که عقایدشان رابگوش جامعه برسانند کمتر اطلاعی هم از خواسته های آنها وجود دارد."
وی در مورد تاثیر قوانین در حقوق زنان گفت : " سیر قانون گذاری در مورد زنان از صدر مشروطیت تا کنون همواره با سخت گیری و سخت اندیشی خاصی مواجه بوده است.
