دانلود مقاله بهداشت و ایمنی و رفاه کارکنان

بخشی از مقاله

بهداشت و ایمنی و رفاه کارکنان

چکیده
آینده کار و سازمانها به تفکر مجدد،نگاه نو و شکل گیری دوباره مدیریت منابع انسانی بستگی دارد. متخصصان منابع انسانی باید نگاهی نو به فلسفه خلقت و دنیای سازمانی امروز و رابطه آن با سیر تکامل زندگی بشری داشته باشند مدیران مهم ترین عامل تغییر در جوامع امروز هستند و متخصصان منابع انسانی ، خود می توانند عامل تغییر مدیران باشند و نگاه آنها را به منابع انسانی تغییر داده و تکامل بخشند.
تکنولوژی زندگی کردن در دهه های اخیر به شدت تغییر کرده است،اما روروانشناسی زندگی کردن تغییر وتحولی نداشته است. انسان امروز از آموزش های بسیار زیادی (در مقایسه با گذشته)
بهره می برد اما بصیرت کمتری دارد ،ثروت و درآمد بیشتری دارد، اما لذت کمتری می برد؛از امکانات بیشتری برخوردار است،اما سلامت کمتری دارد.در چنین موقعیتی،چالش اصلی حوزه مدیریت منابع انسانی این است که کمک کندتا توازنی بین کار و زندگی برقرار شود و از طریق سازماندهی مجدد کار شرایطی فراهم نماید که کارکنان در حین کار کردن و از طریق کارکردن رشد کنند و تعالی یابند.
انسان حتی در دوران غار نشینی و زمانی که از ابزار سنگی یا شکستن شاخه های درخت برای تهیه مایحتاج زندگی خود استفاده می کرده کم وبیش به فکر حفظ جان و مراقبت از سلامت اعضا خود بوده است و حتی گفته شده که در یونان و رم قدیم کارگران معادن از پوست مثانه بز به عنوان ماسک برای جلوگیری از وارد شدن گاز و دود به داخل ریه استفاده می کرده اند. با این حال اقدامات و تحقیقات جدی در زمینه امور ایمنی وبهداشت در محیط کار از پدیده های مربوط به انقلاب صنعتی در دنیاست به اعتقاد عده ای از محققین اصولاً میزان سوانح و ضایعات انسانی قبل از انقلاب صنعتی قابل ملاحظه نبوده که فکر مسئولین را به طور جدی به خود جلب نماید.
ایمنی وبهداشت در مشاغل مختلف ابعاد متفاوتی را در بر دارد از جمله این که در سازمانهای امروزی به نیروی انسانی اهمیت خاصی داده می شود.این اهمیت در مورد ایمن کردن کارکنان بانک و کاهش استرس کارکنان به صورت گذاشتن شیشه ای جلوی باجه ها جلوه می کند تا کارکنان در آرامش و دور از دخدخه های دیگر مشتریان پول مشتری مورد نظر را تحویل بگیرد.

مقدمه
افزایش بهره وری،ایمنی و بهداشت شغلی نیروی کار از جمله مسائل اصلی در صنایع می باشد.برخی مشکلات معمول در این راستا عبارتند از طراحی نا مناسب محل کار،عدم انطباق بین رقابتهای کارگر و الزامات شغلی،وجود محیط کار و مشاغل زیان آور،طراحی نامناسب سیستم انسان-ماشین و برنامه های ضعیف مدیریت.این مشکلات منجر به ایجاد مخاطرات در محل کار،ضعف سلامتی کارگران،صدمات ناشی از کار با تجهیزات می شود.
مدیران همواره به فکر افزایش کیفیت و کمیت کار هستند و تعداد کمی از آنان واقعاً به سلامت جسم و روح،ایمنی،رفاه و امنیت اجتماعی و اقتصادی کار کنان می اندیشند. در اواسط قرن و نوزدهم،اصولاًانتظارات مدیران از کارکنان بسیار بالا بود و در کشور های صنعتی، ساعات کاری طولانی، شریط نامطلوب محیط کار و افزایش تولید را به کارکنان تحمیل می کرد. درقرن بیستم هم در کشور ها ی در حال توسعه،به ویژه در بخش خصوصی، انتظارات کارفرمایان از کارکنان بیش از حد بوده و شرایط نامطلوب کار،ساعات کاری طولانی وکارهای سخت و خارج از توان به کارکنان تحمیل می شده است .به همین سبب،اکنون دولتها برای جلوگیری از اجحاف کار فرمایان در حق کارکنان،قوانین و مقرراتی را به منظور تضمین سلامت،ایمنی ،رفاه وامنیت کارکنان شاغل در بخشهای دولتی وخصوصی وضع واجرا می کنند.البته،تأثیر خود کارکنان،اتحادیه ها و نمایندگی کارکنان در ایجاد این قوانین و مقررات نادیده گرفت؛ ولی به هر حال،صرف نظر از این که این قوانین و مقررات از چه منابعی سرچشمه گرفته اند.
مطالعه و بررسی روابط زیست شناسانه میان فعالیتهای فیزیکی انسان با شرایط محیط کار آرگونومی نامیده می شود.آرگونومی در واقع،علم مطالعه کارآیی و فعالیتهای اندام انسان است که ویژگی ها
و توانایی های ارگانیسم انسانی را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد و از این راه،شرایط کار را با انسان و انسان را با شرایط کار تطبیق می دهد.این علم،امروزه در ایجاد محیط امن کاری و کاهش سوانح در محیط کار،کاربرد فروانی دارد.
به هر حال ،باید توجه داشت ایجاد وتوسعه فعالیتهایی که سلامت،ایمنی،رفاه و امنیت اجتماعی کارکنان را تأمین می کنند،با آموزش و توسعه مدیران سطوح بالای سازمانی-بویژه مدیران پرسنل-ارتباط مستقیم دارند.بنابراین،لازم است با برنامه ریزی های آموزشی آنان را به اجرای این برنامه ها متعهد ساخت .در ذیل به شرح مختصر هریک از فعالیتهای مربوط به تأمین سلامت،رفاه و ایمنی کارکنان خواهیم پرداخت.

ارزش و اهمیت کار :

1- کار کردن وسیله ای برای صرف انرژی در راه مطلوب و حفظ تعادل فیزیولوژیکی بدن است .
2- کار کردن وسیله ای برای ایجاد روابط اجتماعی با دیگران و ارضاء نبازهای روانی تا حد ممکن .
3- از طریق کار فرد خود را جزئی از جامعه محسوب می دارد و نقش سازندگی خود را در جامعه ایفاء می کند .
4- از طریق کار کردن و مقایسه خود با دیگران انسان به ارزشیابی توانایی ها ومهارت ها و نیز کشف محدودیت های خود اقدام می نماید بدین طریق فرد درصدد توسعه و گسترش مهارتهای شغلی و حرفه ای خود بر می آید .
5- کارکردن نشانه ای از استقلال مالی است و مهمترین عامل ترقی و تعالی هر فرد و جامعه می باشد .

تاریخچه بهداشت شغلی :

اولین فردی که آثاری ارزنده در مورد بهداشت شغلی از خود به یادگار گذاشته است طبیبی از
ناحیه ساکسونی در ایتالیا بنام اگریکولا بود .پس از یازده سال از انتشار کتاب اگریکولا پزشک دیگری بنام پارا سلسوس کتابی در باره بیماریهای وابسته به شغل در بین کارکنان معدن و ذوب فلزات منتشر کرد . پس از آن در ایتالیا نوزادی پا به عرصه وجود گذاشت که بعدها به " پدر طب شغلی " مشهور گردید . وی شخصی بود بنام را مازینی که یکی از پیشگامان بزرگ قرن هفدهم در زمینه بهداشت کار می باشد . اوست که برای اولین بار به پزشکان توصیه می کند که علاوه برسوالاتی که در موقع معاینه از بیماران خود دارند شغل بیمار را فراموش نکنند و از همه بیماران خود بپرسند که " شغل شما چیست ؟" . در حال حاضر سازمان بین المللی کار بهبود شرایط کار و استقرار عدالت اجتماعی در سطح بین المللی را هدف خود قرار داده است .
برنامه های بهداشت حرفه ای :
1- آزمایشات پزشکی قبل از استخدام- دوره ای و اختصاصی
2- برنامه های مربوط به بهداشت محیط کار
3- برنامه های مربوط به حفاظت و ایمنی
4- ایجاد امکانات درمانی وکمکهای اولیه
5- برنامه های مربوط به آموزش بهداشت
6- برنامه های مربوط به تغذیه
7- برنامه های مربوط به ناتوانی
8- برنامه های روانشناسی کار


معرفی بهداشت حرفه ای

تقریبا 45 درصد جمعیت دنیا و 58 درصد افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کارجهانی قرار دارند. تلاش آنها که بی تردید به توان ایشان بستگی دارد موجب استحکام پایه های اقتصادی جوامع
می گردد .
بسیاری از افراد بیش از یک سوم زندگی پس از بلوغ خود را در محیطهای مخاطره آمیزمی گذرانند. طبق تخمین سازمالن جهانی بهداشت در سال 1995 سالانه 68 تا 157 میلیون مورد بیماری شغلی در اثر تماسهای شغلی مختلف ایجاد می شود
بهداشت حرفه ای از جمله باارزشترین دارائیهای افراد جوامع و کشورهاست که بعنوان یک استراتژی با اهمیت نه تنها سلامتی شاغلین را در نظر می گیرد بلکه تاثیر مثبت و قابل ملاحظه ای در بهره وری و کیفیت محصولات – انگیزش کار – رضایت شغلی وکیفیت کل زندگی افراد جامعه دارد .
بیماریهای شغلی در اثر تماس مستقیم باعوامل مضر شیمیایی و بیولوژیکی و خطرات فیزیکی محل کار بوجود می آیند .اگرچه بنظر می رسد که اینگونه بیماریها شیوع کمتری نسبت به دیگر بیماریها دارند شواهد دال براین مدعاست که گروه عظیمی از مردم بخصوص در کشورهای در حال توسعه مبتلا به اینگونه بیماریها هستند.
در بسیاری از موارد بیماریهای شغلی به حدی شدید هستند به فرد مبتلا را ناتوان از انجام کار می سازد . مع ذالک دو عامل پیشگیری از آنها را آسان می سازد : اول اینکه عامل مولد اینگونه بیماریها قابل شناسایی – اندازه گیری و کنترل است . دوم اینکه افراد در معرض خطر در دسترس می باشندو میتوان آنها را مرتبا تحت معاینه و درمان قرار داد . مضافا اینکه اینگونه بیماریها در صورت معالجه فوری در مراحل اولیه برگشت پذیر می باشند . در نتیجه تشخیص بموقع بیماریهای شغلی حائز اهمیت است .

تعریف بهداشت حرفه ای :

بهداشت حرفه ای علمی است از بهداشت کار که با مسایل بهداشتی و درمانی افرادی که بکار گمارده می شوند سروکار دارد .
تاریخچه کار :

1- عصر ابزار دستی 2- دوره بردگی 3- کار زراعتی 4- کار زنان 5- عصر ماشین

با شروع انقلاب صنعتی بین سالهای 1760 تا 1830 در انگلستان ،جون به این امر آگاه بودندکه نیروی انسانی آنهاست که می تواند چرخ ماشین های عظیم و غول پیکر صنعتی را به حرکت در آورد اتحادیه ها و سندیکاههای صنعتی و سازمانهایی همچون سازمان بین المللی کار و سازمان بهداشت جهانی تشکیل گردید
هدف بهداشت حرفه ای :
ارتقاء و تامین عالی ترین درجه ممکن وضع جسمی – روانی و اجتماعی کارکنان همه مشاغل WHO و ILOطبق تعریف جلوگیری از بیماریها و حوادث شغلی انتخاب کارگر ویا کارمند برای محیط وشغلی که از لحاظ جسمی و روانی قدرت انجام آن را دارد ویا بطور اختصار تطبیق کار با انسان ودر صورت عدم امکان این امر تطبیق انسان با کار.

سلامت
سلامت عبارت است از آسایش جسم و روح و مبتلا نبودن به بیماری های جسمی روحی_ روانی و روان تنی.در مدیریت منابع انسانی،سلامت کارکنان از آن نظر مهم است که اصولاً شخص سالم،شخصی است که با محیط اطراف خود اعم از محیط خانوادگی،اجتماعی و کاری سازگاز است.شخص سالم،معمولاً زندگی را رضایتبخش و خوشایند می یابد و شیوه زندگی او چنان است که می کوشدآن را برای خود و دیگران شیرین سازد.بنابراین،داشتن کارکنان سالم در سازمان،باعث خواهد شد که محیط کاری شاداب،سرزدنه،پرتحرک وثمربخش باشد و رسیدن به هدفهای سازمان و مدیریت و کارکنان آسان تر گردد.

تدابیری برای حفظ سلامت کارکنان
١.مبارزه با مصرف الکل و مواد مخدر
کارکنان معتاد به الکل و یا مواد مخدر مشکلات فراوانی را برای خود، سازمان و دیگران ایجاد
می کنند . غیبتهای بیش از اندازه،کیفیت های پایین و سوانح محیط کار،غالباًمربوط به کارکنانی است که معتادبه الکل و یامواد مخدر هستند.معالجه معتادان به الکل و مواد مخدرشاید بهترین راه برای مقابله با این مشکل باشد.البته،باید ریشه های این مشکل را هم شناخت و آنها را از بین برد.ضمن آنکه مدیران و سرپرستان هم در محیطهای کاری باید کارکنان و همقطاران خود را زیر نظر داشته باشند و به محض مشاهده آثاری از ابتلا به الکل و یا مواد مخدر،آنان را برای ترک اعتیاد به مراجع مسئول معرفی کنند. گواهی اعتیاد نداشتن به الکل و موادمخدر در بدو استخدام و معاینات متوالی کارکنان مشکوک هم می تواند در کاهش مشکلات یادشده موثر باشند
۲.مبارزه باسیگار
سیگار کشیدن قبل از اینکه یک خودکشی باشد،یک دیگرکشی است.عکس العمل سلزمانها در برابر مشکلات ناشی از اعتیاد به سیگار متفاوت بوده است:برخی برنامه هایی را برای ترک سیگار به مرحله اجرا در آورده اند؛برخی دیگر محل مشخصی را به سیگار کشیدن اختصاص داده و پاره ای دیگر حتی از استخدام معتادان به سیگار خود داری کرده اند.
۳.کاهش فشارهای عصبی
دکتر هانس سلیه بنیانگذار پژوهشهای علمی و کاربردی،استرس را عکس العملهای،فیزیکی،روانی ویا شیمیای بدن در مقابل رویدادها،موقعیت های وحشتناک،هیجان آور،گیج کننده خطرناک و حساس برای انسان می داند هرچند به نظر وی انسانها در مراحل زندگی به فعالیت بپردازند و توانائی های خویش را بروز دهند،ولی همواره این سوال مهم و اساسی مطرح است که تا چه میزان استرس برای زندگی سالم و طبیعی انسان ضرورت دارد در پاسخ به این پرسش روان شناسان به این عقیده اند که به سبب اختلافهایی که در انسان ها وجود دارد،اولاً میزان«استرس مفید» بستگی به میزان تحمل آنان دارد و ثانیاً «استرس آفرین» در انسانها یکسان نیست؛به عنوان مثال ممکن است عامل و یا موقعیتی برای شخصی خوشایند وبرای شخصی دیگر نا خوشایند و استرس آفرین باشد اما آنچه می توان از نظریه های مختلف نتیجه گرفت این است که همه در مقابل درجاتی از استرسهای خوشایند ونا خوشاین،بهترین عکس العملها را نشان می دهند ولی در صورتی که این فشارها بیش از حد تحمل آنان باشد،ممکن است رفتارهای ناهنجار و حتی خطرناک وجبران ناپذیری را از خود بروز دهند که پیامدهایی برای سازمان مدیریت و منابع انسانی به همراه داشته باشد .از این رو مدیران سطوح بالای سازمانی –بویژه مدیران پرسنلی –باید عوامل استرس آفرین در منابع انسانی را بشناسند ودر جهت رفع ویا کاهش آنها سعی فراوانی بنمایند.
استرس شغلی و سلامت روانی
مشاغل و حرفه‌ها بخش مهمی از زندگی‌ ما هستند. همراه با ایجاد یک منبع درآمد، مشاغل به ما کمک می‌کنند تا خواسته‌های شخصی خود را برآورده کنیم، شبکه‌های اجتماعی شکل دهیم و به جامعه خدمت نماییم.
استرس در کار

حتی «شغل‌های رویایی» هم دارای لحظه‌هایی پراسترس، انتظارات کاری و سایر مسئولیت‌ها می‌باشند . برای برخی افراد، استرس محرکی است که انجام بعضی کارها را حتمی می‌سازد. به هرحال، استرس محیط کاری می‌تواند براحتی زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
ممکن است بطور مداوم در مورد یک پروژه خاص نگران باشید، از رفتار نادرست یک همکار یا سرپرست (مدیر گروه) احساس ناخوشایندی داشته باشید یا آگاهانه و به امید کسب یک ترفیع،
بیش از حد توانتان کاری را بپذیرید. چنانچه شغل‌تان را در رأس همه امور خود قرار دهید، روابط شخصی‌تان تحت تأثیر قرار گرفته‌ و با فشارهای کاری ادغام می‌شود.
از کار برکنار شدن، تغییرات مدیریتی و سازمانی می‌تواند امنیت شغلی فرد را آشفته سازد. مطالعه یک محقق نروژی نشان داده است که تنها شایعه‌ای در مورد تعطیلی کارخانه باعث افزایش فشارخون و تپش قلب کارگران شد.
تحقیقات انجام گرفته در آمریکا دال براین است که صدمات و آسیب‌های محیط کاری در سازمان‌هایی که به سمت خصوصی شدن پیش می‌روند، افزایش یافته است.
واکنش بدن
در کنار ضررهای حاصله از استرس کاری برروی احساسات، طولانی شدن این نوع استرس می‌تواند بر سلامتی جسمانی شما نیز تأثیر بگذارد.
مشغولیت ذهنی مداوم با مسائل شغلی غالباً منجر به تغذیه نامناسب و نامرتب و عدم ورزش کافی می‌شود که نهایتاً مشکلاتی چون اضافه وزن، فشارخون بالا و افزایش مقدار کلسترول را به همراه خواهد داشت.
تنش‌های شغلی مثل پاداشهای کم، محیط کاری غیردوستانه و ساعات کاری طولانی می‌تواند موجب بیماری قلبی شود (مثل حملات قلبی).
این مسأله، بویژه برای کسانی که کارهای پورسانتی انجام می‌دهند بیشتر صدق می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد، از آنجائیکه این افراد کنترل کمی بر محیط‌های کاری خود دارند، بیشتر از افرادی که دارای شغل‌های قراردادی ثابت می‌باشند مبتلا به بیماری قلبی می‌شوند.
سن نیز بعنوان عاملی جهت استرس کاری محسوب می‌شود. مطالعات دانشگاه اوتاوا مبنی بر این است که کارکنان شاغل پراسترس، زودتر پیر می‌شوند و فشار خون آن‌ها نسبت به سطوح نرمال، بالاتر است.
عدم وجود انرژی روانی
فشار کاری باعث فرسودگی روانی می‌شود، حالتی که با خستگی روحی ونگرش‌های منفی و بدبینانه نسبت به خود و دیگران همراه می‌باشد. فرسودگی روانی منجر به افسردگی می‌شود و انواع بیماری‌های قلبی و سکته، اختلالات غذایی و گوارشی، دیابت و انواع سرطان را به دنبال خواهد داشت.
افسردگی مزمن نیز ایمنی شما را در مقابل بیماری‌های دیگر کاهش داده و حتی می‌تواند موجب مرگ زودرس شود.
چه می‌توان کرد؟
خوشبختانه، راه‌های زیادی برای کنترل استرس شغلی وجود دارد. یکی از بهترین روش‌ها، ورزش و تغذیه مناسب می‌باشد. روش‌های دیگر بر موضوعات خاصی چون مدیریت زمان (کنترل زمان)، آموزش مداوم مهارت‌های اجتماعی مناسب توجه می‌کنند.
یک روان‌‌شناس خوب نیز می‌تواند به شما کمک کند تا علت استرس خود را شناخته و روش‌های خاصی را برای غلبه بر آن اعمال کنید.
در پایان نکات دیگری نیز درباره استرس شغلی ارائه می‌شود:
۱- از بیشترین مقدار تنفس (و استراحت) در یک روز کاری بهره ببرید:
حتی ده دقیقه استراحت، به دیدگاه ذهنی شما طراوت می‌بخشد. قدری پیاده‌روی کنید، با همکارتان پیرامون مسائلی غیر از شغل صحبت کنید. چشمایتان را به آرامی ببندید و چند نفس عمیق بکشید.
۲- استانداردهای قابل قبولی برای خود و دیگران در نظر بگیرید:
انتظار کمال مطلوب را نداشته باشید. با کارفرما در مورد وضعیت شغلی خود صحبت کنید. مسئولیت‌ها و معیارهای کاری شما، دقیقاً بازتاب آن چیزی است که انجام می‌دهید. کار گروهی به منظور ایجاد تغییرات لازم نه تنها برای سلامتی جسمی و روانی شما مفید است بلکه روی هم رفته خلاقیت سازمان را نیز بالا می‌برد.
عوامل استرس آفرین
به طور کلی این عوامل را در منابع انسانی به سه دسته طبقه بندی کرد؛
دسته اول،عوامل «استرس آفرین سازمانی» ،که مستقیماً به نوع شغل و محیط کاری بستگی دارند
دسته دوم، «رویدادهای زندگی» که ربطی به سازمان ندارند،مانند مشکلات زندگی خصوصی کارکنان، دلواپسی و شکستها در برنامه های آینده
دسته سوم عوام «استرس آفرین فردی» از قبیل نوع شخصیت که موجب برداشتهای شخصی انسان از محیط می شوند.
هرچند که استرس ممکن است از یرشه ها و عوامل مذکور ناشی گردد ولی به نظر مرسد که عوامل
«استرس آفرین سازمان»، «رویدادهای زندگی» وعوامل «استرس آفرین فردی»می توانند یکدیگر را تشدید کنند؛مثلاً،اگر نا بسامانیهای اقتصادی و گرانی در جامعه باعث شوند که منابع انسانی یک سازمان برای گذرانیدن زندگی خوداضافه کاری کنند ویاچند پیشه داشته باشند،مسلماً خستگی ناشی از آن می تواند بر رویدادهای زندگی و مسایل ومشکلات فردی انسان آثار نا مطلوبی بز جای بگذارد ویا بالعکس،مسایل ومشکلات فردی انسان می تواند اثرات ناخواسته ای را بررویدادهای زندگی کاری و اجتماعی داشته باشد.
عوامل استرس آفرین سازمانی
«تعارض در نقش» از وظایف گوناگونی که انسان در مقام رئیس یا مرئوس در سازمان به عهده دارند ناشی می شود،که خود یکی از عوامل استرس آفرین سازمانی است.تعارض هایی که میان افراد و گروهها در سازمان بوجود آیند از عوامل استرس افرین سازمانی به شمار می روند .خط مشی های سازمانی،ساخت سازمانی،شرایط فیزیکی محل کار،کاربیش از حد،مبهم بودن وظیفه،ارتباطات ناقص،نظارت های بیجا،ارزیابی های نا عادلانه و غیره می توانند استرس آفرین باشند.

عوامل استرس آفرین رویداد زندگی
در بسیاری از موارد،شدت عوامل استرس آفرین فردی،بررویدادهای زندگی انسان اثر می گذارند وبالعکس رویدادهای زندگی نیز منجر به ایجاد عوامل استرس آفرین فردی می شوند جدول زیر برای،اندازه گیری و سنجش میزان استرسی است که ممکن است انسان به علت رویدادهای زندگی باآن مواجه باشد، که مقابله کردن با آنها ممکن است فرد را دچار بیماری های از قبیل زخم معده ،حمله قلبی،تورم عصب و سایر بیماری های خطرناک سازد روش استفاده از جدول این گونه است که شما رویدادها ی زندگی خود را در یک سال گذشته مرور می کنید سپس با توجه به امتیازات منعکس شده در جدول به خود امتیاز دهید.تحقیقات نشان دهنده این واقعیت است که با جمع امتیازات300و یابیشتر احتمال 80درصد امکان ابتلابه بیماری های فوق الذکر و امثال آن وجود دارد .با امتیاز بین 150تا300،در حدود 50درصد امکان اطلاع به بیماری وجود دارد.

ردیف رویدادهای زندگی ارزش میانگین
1 مرگ همسر 100
2 طلاق 73
3 جدایی از همسر 65
4 زندانی شدن 63
5 مرگ بستگان نزدیک 63
6 بیماری و یا زخمی شدن 53
7 ازدواج 50
8 اخراج شدن از کار 47
9 عدم تفاهم با همسر 45
10 بازنشستگی 45
11 در معرض خطر قرارگرفتن سلامت همسر و فرزندان 44
12 بارداری 40
13 مشکلات جنسی(ناتوانی جنسی) 39
14 افزایش فرزند 39
15 عدم امنیت/نابسامانی های شغلی 39
16 کاهش درامد 38
17 مرگ دوست نزدیک 37
18 تغییر حرفه شغلی 36
19 افزایش تعداد مجادله با همسر 35
20 وام مسکن 31
21 نا توانی در پرداخت وام مسکن 30
22 تغییر مسئولیت در محل کار 29
23 فرار فرزند از خانه 29
24 مشکل با مادر زن ویا پدر زن 29
25 موفقیتهای شخصی برجسته 28
26 شروع ویا خاتمه کار 26
27 شروع ویا خاتمه تحصیل 26
28 تغییر در وضع زندگی 25
29 تغییر درعادتهای شخصی 24
30 مشکل با رئیس 23
31 تغییر در ساعات ویا شرایط محیط کاری 20
32 تغییر محل سکونت 20
33 تغییر در روشهای تفریح 20
34 تغییر در فعالیتهای مذهبی 19
35 تغییر در فعالیتهای اجتماعی 19
36 وام مسکن کمتر از 1.5میلیون تومان 18
37 تغییر در عادات خوابیدن 17
38 تغییر در میزان مهمانی خانواده 16
39 تغییر در نوع غذا 15
40 مرخصی 15
41 ایام عید 13
42 مراعات کردن قواننین ومقررات 12
43 11

عوامل استرس آفرین فردی
صفات و خصوصیات افراد،بصورت بازتابهای گوناگونی در مواقع استرس،بروز می کنند،برخی از محققان،سن،جنسیت،سلامت،الگوهای ورزشی وحتی نوع غذای مصرفی را در رابطه با نوع و میزان استرس پذیری افراد مورد بررسی قرار دادند،که معروف ترین این بررسی ها،تحقیقی است که دو دانشمند بنامهای فریدمن و کوزنمن در سالهای 1950در مورد نوع شخصیت انسانها انجام دادند.در این تحقیق ،شخصیتبه دو نوع کلی الف و ب تقسیم گردیده است.
شخصیتهای نوع الف،معمولاً افراد بی حوصله،سخت کوش و اهل رقابت اند ودر نتیجه همواره با کمبود وقت و دل شوره مواجه اند.
شخصیتها نوع ب، بر خلاف نوع الف افرادی پر حوصله،خون سرد و آرام هستند و برا ی انجام دادن کارهها برنامه ریزی می کنند.

روشهای غلبه بر استرس های فردی:

1.تقویت ایمان و اعتقاد مذهبی
2.تسلط بر موقعیت و شرایط محیطی
3.افزایش ظرفیت و درجه تحمل
4.برنامه ریزی زمانی
5.قبول واقعیتها در مورد خود،دیگران و جامعه
6.تلقی مثبت از شغل و حرفه خود
7.احساس آرامش در مقابل رقبا
8.دوری جستن از تظاهر و پرهیز از عوامفریبی
9.جلوگیری از حساسیت بیش اندازه و کاهش سطح توقع خود از دیگران
10.مشاوره و بازگو کردن مشکلات به افراد معتمد
11. ترک محیط استرس آور
12.اختصاص او قات بیشتر به سپری کردن در کنار خانواده
13.شکیبایی
14.درک دیگران و موقعیتهای آنان
15.ایجاد صمیمت و جلب حمایت گروهی
16.خودخواهی دیگر خواهانه و احساس مفید بودن
17.درمان ادراکی
18.آرمیدن آگاهانه
19.ورزش و فعالیتهای بدنی
روشهای غلبه بر استرسهای سازمانی
1.غلبه بر تضاد در نقش
2.غلبه بر ابهام شغل
3.حل مشکلات ناشی از سنگینی کار
4.حل مشکلات از کمی کار و فقر شغلی
5.استرس زدایی ناشی از کمبود وقت
6.غلبه بر استرس ناشی از انتظارات شغلی
6. استرس بازنشستگی
7. ورزش و فعا لیتهای بدنی
8. درمان ادراکی
9. آرمیدن آگاهانه
10. شکیبایی
11. تلقی مثبت از شغل و حرفه خود
روشهای غلبه بر استرس های سازمانی:
• غلبه بر تضاد در نقش
• غلبه بر ابهام شغلی
• حل مشکلات ناشی از سنگینی کار
• حل مشکلات ناشی از کمی کار و فقر شغلی
• استرس زدایی ناشی از کمبود وقت
• غلبه بر استرس ناشی از انتظارات شغلی
• استرس با زنشستگی

ایمنی
ایمنی شرایطی است که کارکنان را از عوامل زیانباری که می توانند سلامت آنان را به خطر اندازند
مصون می دارد.مسئولیت عمده ایمن سازی محیط کار به عهده مدیران سطوح بالای سازمان،به ویژه مدیران پرسنلی است. البته اهمیت همکاری کارکنان را نیز در این باره نمیتوان نادیده گرفت
عوامل موثر در ایمنی
1. عوامل حادثه آفرین در محیط کار
شناخت عوامل حادثه آفرین در محیط کار به منظور کاهش حوادث،کاری است لازم.به طور کلی می توان گفت که سوانح محیطهای کاری و ریشه های وق.ع آنها به عوامل زیر بستگی دارد:
الف.رفتار کارکنان
ب.شرایط فیزیکی نامطلوب محیط کاری
ج.ابزارهای غیر استاندارد یا فرسوده ویا تلفیقی از این عوامل
2. تحقیقات ایمن سازی محیطهای کاری
با شناخت ریشه حادثه ها،جراحتها و بیماری ها سعی می شودتا روشهایی برای جلوگیری و کاهش این گونه حوادث درآینده ارائه گردد.بیشتر تحقیقات سعی در شناخت و کمبود های ایمنی در محیط کاری،ابزارها و رفتارهای انسانی دارند.
3. مهندسی علوم انسانی(ارگونومی)
علم مطالعه کارایی و فعالیتهای اندام انسان است که ویژگی ها و توانایی های ارگانیسم انسانی را مورد بررسی و تحقیق قرار می دهد و از این راه،شرایط کار را با انسان و انسان را با شرایط محیط کار تطبیق می دهد. این علم امروزه در ایجاد محیط امن کاری و کاهش سوانح در محیط کار،کاربری فروانی دارد.ارگونومی ارتباط بسیار نزدیکی با «کارسنجی»،یعنی «حرکت سنجی»دارد.
4. ایمن سازی محیط کار
اقداماتی که برای ایمن سازی محیط کار باید انجام گیرد عبارتند از:
• جلب حمایت مدیران رده بالای سازمان
بین حمایت جدی مدیران رده بالای سازمان و کاهش سطح حوادث در محیطهای کاری ،رابطه مستقیمی وجود دارد؛یعنی هرچه میزان حمایت جدی آنان از برنامه های ایمنی سازی محیطهای کاری بیشتری باشد،میزان سوانح هم در محیط کار کاهش می یابد و بالعکس.
• تعیین مسئول ایمنی
مسئولان باید بتواننددر مورد مسایل بهداشتی و ایمنی محیط کار،دستورهای لازم را بدهد و دیگران هم باید به دستورهای او عمل کنند.از طرف دیگر ،باید آموزش های لازم را در مورد رعایت نکات ایمنی برای کارکنان در نظر گرفت.
• طراحی عملیات و محیط کاری با توجه به نکات ایمنی
یک محیط امن باید محیطی پاکیزه،با روشنایی کافی و دارای تهویه های لازم باشد.وسایل و ابزارهای کاری و روشهای کار کردن باید یکدست باشند.
• آموزش همه کارکنان برای رعایت نکات ایمنی
قسمت اعظم برنامه های حفاظت و ایمنی در محیطهای کاری به منظور نکات ایمنی در گرو آموزش کارکنان است،که در این خصوص باید به نکات زیرتوجه نمود.
 تفهیم لزوم رعایت قوانین و مقررات ایمنی به کارکنان تازه استخدام
 آموزش رعایت نکات ایمنی در حین آموزشهای فنی و حرفه ای
 تشکیل گروههای ایمنی از کارکنان
 برگزاری جلسات و سمینارهای ویژه ایمنی
 استفاده از نشریه های داخلی در آموزشهای ایمنی
 استفاده کامل از علایم،تصاویر و هشدار دهنده های ایمنی

• ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به حوادث وسوانح
یکی از ضروریات ایمن سازی محیطهای کاری،ثبت وضبط دقیق اطلاعات مربوط به حوادث در محیط کار است. این ثبت و ضبط اطلاعات ،شامل اطلاعاتی از قبیل نوع . میزان سوانح،بیماریهای حرفه ای ناشی از آنها و روزهای از دست رفته کاری است.جراحتها و بیماریهایی که باید گزارش داده شوند،عبارتند از:
الف.مرگ و میرهای ناشی از حوادث
ب.جراحتها وبیماریهایی که منجر به از دست دادن روزهای کاری
ج.مواردی که به مرگ یا از دست دادن روزهای کاری نمی انجامدولی به اقداماتی بیش از کمکهای اولیه نیازمندند.ضریب فراوانی ضایعات که می تواند مبنای سنجش با سایرسازمانها باشد، از فرمول زیر به دست می اید (20000)H/N =ضریب فراوانی ضایعات
در این فرمولN میزان جراحتها،مرگ ومیرها و بیماری ها و H کل ساعات کار کارکنان در یک سال وعدد200000،که 100نفر در یک سال کار می کنند؛با این فرض که 40ساعت در هفته و50هفته در سال کار کنند.
• تجزیه وتحلیل حوادث در محیط کار
حادثه یا پیش آمد به یکباره رخ می دهد. بنابراین باید کاملاًعلتهای بروز حادثه و خسارات ناشی از آن بررسی و تجزیه و تحلیل کرد.در پاره ای از موارد ،خسارات غیر مستقیم ناشی از حوادثتا چهار برابرخسارت مستقیم آن است.منظور از خسارات مستقیم ،حقوق و دستمزدپرداختی به کارکنان مجروح و از کار افتاده و یا خانواده های در گذشتگان حوادث است. خسارتهای غیرمستقیم نیز شامل هزینه های مالی مربوط به تحقیقات ، ریشه یابی ها،جایگزینی در گذشتگان و از کار افتادگان و تاخیر در کارهاست.
• برگزاری مسابقه های ایمنی
• اجباری کردن رعایت قوانین و مققرات ایمنی

رفاه و امنیت خاطر
رفاه به عبارتی ساده،تن آسانی و آسودگی است.
هدف برنامه های رفاهی کارکنان ،انجام دادن اقداماتی است به منظور تأمین سلامت تن و روان کارکنان.
1-ایجاد تعاونی های مسکن و تهیه مسکن ارزان قیمت برای کارکنان.
2-ایجاد بیمه وخدمات درمانی.
3-ایجاد شرکتهای تعاونی مصرف
4-ایجاد مهد کودک در جوار محیط کار
5-پرداخت کمکهای نقدی و غیر نقدی
6-برقراری سرویسهای رفت آمد
7-در نظر گرفتن مرخصی های استحاقی و استعلاجی

ورزش یکی از عوامل براسترسهای فردی:

 ورزش ، كسالت و تنبلى را از انسان زدوده و به وى نشاط و شادابى بخشيده ، او را براى انجام كارها و وظايف فردى و اجتماعى آماده نموده و اخلاقش را بهبودمى بخشد.
 ورزش ، توان رزمى انسان را افزايش مى دهد.

 ورزش ، روحيه شجاعت ، از خودگذشتگى ، مبارزه با ظلم و ظالم و دفاع از مظلوم را در انسان تقويت نموده، اراده وى را قوى مى سازد.
ورزش ، كمك شايانى به ايجاد و تقويت سلامتى جسماني و روانى مى كند، و افرادى كه با روش صحيح ورزش مي كنند و يا داراى كارهاى باتحرك مى باشند، سالم تر بوده و عمرشان از افرادى كه كارهاى بدون تحرك دارند بيشتر است.
هشدار درباره عواقب کم تحرکی در شاغلان اداری
 ارزیابی ها در سراسر جهان نشان می دهد: روز به روز از فعالیت بدنی افرادی که کار اداری دارند ، کاسته می شود و بیش از ۵۰ درصد این افراد نه تنها در محیط کار بی تحرکند ، در خارج از محیط کار نیز هیچگونه فعالیت ورزشی ندارند.
 به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، شواهد همچنین نشان می دهد: کار اداری با ساعات طولانی باعث شده است استفاده از غذاهای سنتی به ویژه در محل کار کاهش یابد و اغلب کارمندان از غذاهای آماده استفاده کنند که این مسئله نیز به تهدیدی برای سلامت آنان تبدیل شده است.
 لارم به ذکر است سن ابتلا به دردهای مفصلی در اکثر کشورهای جهان ۲۵ سال کاهش یافته است”. و کاهش سن ابتلا به بیماری های مفاصل به دلیل شیوه زندگی نامناسب، بی تحرکی در محیط های اداری و عدم فعالیت فیزیکی رخ داده است.به استناد آمارهای رسمی، سن ابتلا به بیماری های مفاصل در کشور ایران از ۵۵ سال به ۳۰ سال کاهش یافته است.
 به افراد شاغل در ادارات توصیه می شود : به مدت طولانی روی صندلی ننشینند و به ازای هر نیم ساعت نشستن روز صندلی، ۱۰ دقیقه بایستند یا راه بروند و يا با نصب نرم افزار office Ergonomics تهيه شده توسط اداره HSE ضمن آموزش نحوه نشستن صحيح و تنظيم ايستگاه كار، نرمشهاي لارم به هنگام كار را نيز مورد توجه قرار دهند.
 در گذشته افراد بالای ۵۵ تا ۶۰ سال برای درمان دردهای عضلانی – اسکلتی به مراکز فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می‌کردند، اما امروزه افراد با سن ۳۰ سال به بالا به این مراکز مراجعه می کنند.
انجام حرکات ورزشی مداوم و منظم حداقل به مدت ۱۵ دقیقه در روز، پیاده‌روی روزانه و انجام حرکات کششی در حین انجام کار در محیط های اداری از جمله راه هایی است که افراد جامعه با انجام آن می‌توانند سلامت جسمی خود را تضمین کنند و عوارض کم تحرکی را کاهش دهند.
 دردهای مفصلی گردن، زانو و کمر شایعترین دردهایی است که امروزه شاغلان در مراکز اداری از آن رنج می برند و این دردها به مرور زمان می توان عوارض جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.
 مهمترین علت کمردرد در کشور ایران، اهمیت ندادن به ورزش است که موجب شده مصرف مسکن در ایران پنج برابر جامعه جهانی باشد. همین مسئله موجب شیوع ۸۰ درصدی کمردرد در میان مردم شده است.

روش های متداول بررسی و اقدام در زمینه امور بهداشت و ایمنی محیط کار
روش های متداول به صورت مختلف تقسیم بندی شده اند که یکی از این گونه تقسیم بندی ها به شرح ذیل است:
١.روش های تامین سلامت کارکنان در محل کار
۲.ارگونومی
۳.روش های بیومکانیکی
۴.مهندسی سیستمها
۵.روش های اکتشافی
۶.روش رفتاری
روش هائی که تاکید آنها برحفظ سلامت کارکنان است معمولاًبه سه دسته زیر تقسیم می شوند:
١.روش های طبی:شامل طب پیشگیری و درمانی است.از جمله اقدامات متداول در این روش ها،آزمایشات قبل از استخدام،جمع آوری اطلاعات در زمینه سابقه سلامت مزاج کارکنان،آزمایشات متناوب در زمان استخدام و برنامه های بهداشتی و ترتیب جسمی را می توان نام برد.
۲.روش های روانشناسی:که تاکید آنها بیشتر برمشاوره و راهنمائی کارکنان،مخصوصاًکارکنان معتاد و التیام بخشیدن به ناراحتی کارکنانی است که به بیماریهای خفیف عصبی –روانی مبتلا هستند.
۳.روش های کنترل محیط:که روابط مشاغل با محیط کار و ضایعات مربوطه به تعامل بین این دو وتاثیرمیزان مکانیزه کردن،خودکارکردن عملیات را در رابطه با مسائل بهداشت وایمنی مورد توجه قرار می دهد.
روش مهندسی سیستم ها معمولاً شامل چهارگروه اصلی بشرح زیر می باشد:
١.تجزیه وتحلیل ضایعات
۲.تجزیه وتحلیل شاخه ای(صحیح-غلط)
۳.تجزیه وتحلیل خطاهای انسان
۴.اندازه گیری میزان ایمنی
رو شهای اکتشافی در قلمرو مسائل بهداشت و ایمنی معمولاًبه دو دسته عمده به شرح زیر تقسیم می شوند.
الف.اپیدمولوژی با مطالعه در نحوه توزیع و تشخیص بیماری های که در آن از رو ش های مختلف تحقیق از جمله روش های زیر استفاده می شود.
١. اپیدمولوژی از طریق آزمون فرضه
۲.اپیدمولوژی توصیفی
۳.اپیدمولوژی تحلیلی
۴.اپیدمولوژی تجربی
ب.روش های آماری
در این روشها معمولاًاطلاعات کافی در زمینه تعداد سوانح و بیماریها و علل آن جمع آوری ،طبقه بندی و تجزیه وتحلیل می شود.نتایج حاصل از این تحلیل ها با استانداردهای متدوال مثل ضریب استاندارد تکرار سوانح ضایعه زا و یا ضریب شدت سانحه،مقایسه و از این طریق میزان ایمنی وبهداشت محیط کار مشخص می گردد.
رهنمودهايي جهت تدوين خط مشي ايمني و بهداشت شغلي

• چرا بايد خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي داشته باشيم ؟
• خط مشي چيست؟
• چه مواردي اين خط مشي را موثر مي سازد؟
• خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي چه موضوعاتي را بايد تحت پوشش قرار دهد؟
• چه كسي مسئول تهيه خط مشي است؟
• در زمان نوشتن خط مشي ، چه مواردي بايد در نظر گرفته شود؟
• بر اساس خط مشي، مسئوليتها به چه كساني واگذار مي گردد؟
• چگونه اين خط مشي، با فعاليت ها و مسئوليتهاي محل كار
هماهنگي يابد؟
• چگونگي برقراري ارتباط بين خط مشي و با ساير فاكتورها
• پيشنهاداتي جهت بكارگيري و اجراي خط مشي ايمني و بهداشت
• مثالي از يك چك ليست كنترلي خط مشي ايمني و بهداشت
چرا بايد خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي داشته باشيم؟
خط مشي ايمني و بهداشت به توسعه و گسترش برنامه ايمني محيط هاي كاري كمك
مي كند. از آنجا كه يك خط مشي، نيازهاي خاص محيط كار را انعكاس مي دهد بايد مرتباً بازبيني و مرور شده و مطابق نيازهاي روز گردد. مقاله پيش رو، شما را در تهيه و بكارگيري يك خط مشي مناسب براي محيط كارتان ياري مي سازد.

خط مشي چيست؟
فرهنگ لغات خط مشي را به عنوان نقشه ، روش يا جرياني از فعاليتهاي كاري تعريف
مي كند بطوريكه راهنماي تصميم گيري هاي آينده و يا موثر در اين نوع تصميمات
مي باشد.
خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي از طريق بيان اصول و قواعد مربوطه، فعاليتها را هدايت مي كند؛ ميزان تعهد و الزام كارفرما را در امر سلامت و ايمني كارگران نشان
مي دهد و شرح وظايف بيشتري را( به نسبت وظايف قانوني مشخص شده) براي كارفرمايان ارائه و پيشنهاد مي كند.

 چه مواردي اين خط مشي را موثر مي سازد؟
تفاوتهاي بسياري در فرم و محتواي خط مشي ها موجود است كه اين اختلافات موجود در سبك و روشها، اهميت چنداني را در نقش اصلي آن كه همان مسئوليت كاربردي خط مشي مي باشد، ندارد. يك خط مشي براي مفيد بودن بايد :
• پيشنهادات و نظرات مديران و نمايندگان كاركنان را در تهيه وتدارك خط مشي دخالت دهد.
• با اهداف تعريف شده در محل كار، هماهنگ و همسو باشد.
• نيازهاي محيط كار را پيش بيني نمايد.( و لازم نيست كه اين پيش بيني ها با ساير محيطهاي كاري دقيقاً تطبيق داشته باشد.)
• همانند ساير خط مشي هاي مهم و حائز اهميت محل كار، مورد توجه و پذيرش قرار گيرد.
•

خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي چه موضوعاتي را بايد تحت پوشش قرار دهد؟
خط مشي بايد اهداف و طرحهاي ايمني و بهداشتي را بر اساس نيازهاي محل كار تهيه كرده و موضوعات زير را تحت پوشش قرار دهد:
• تعهد و التزام مديريت جهت ايجاد محيطي ايمن و سالم و حصول اطمينان از وجود ايمني و بهداشت در تمام فعاليتهاي صورت گرفته در محيط كار.
• اجراي قوانين بهداشتي و رعايت اصول ايمني در حداقل استانداردهاي قانوني. (براي دستيابي سريعتر به اهداف نهايي از حداقل استانداردها شروع كرده و در نهايت سعي در دستيابي به حداكثر استانداردهاي قانوني مي نمايم.)
• مسئوليت پذيري كليه كاركنان در حفظ و نگهداري محيط كار ايمن.
• مسئوليت پذيري رده هاي مختلف مديريتي جهت اجراي وظايف ايمني و بهداشتي محول شده .
• تعهد والتزام در بازنگري دوره اي خط مشي و نظارت و كنترل بر ميزان تاثير گذاري آن .
• تعهد جهت تهيه مخارج هزينه هاي مربوطه و چگونه دستيابي به منابع مادي تامين كننده مخارج

 چه كسي مسئول تهيه خط مشي است؟
بهترين خط مشي ها، خط مشي است كه اختصاص به يك محيط ويژه داشته باشد و اقتباس شده از ساير منابع و ياديگر محيطهاي كاري نباشد. كارفرما مي تواند مسئوليت تهيه يك خط مشي را به تعدادي از كاركنان واگذار نمايد، اما در هر صورت مسئوليت اصلي مطالب تهيه شده بر عهده كارفرما مي باشد. خط مشي تهيه شده ، بايد تاريخ زده شود و به امضاي كميته اجرايي و يا هيئت رئيسه محل كار برسد.
 در زمان نوشتن خط مشي چه مواردي بايد در نظر گرفته شود؟
-موارد عمده اي كه بايد مد نظر قرار گيرند، شامل :
• خط مشي بايد مقدمات كاري لازم جهت پشتيباني و اجراي صحيح اهداف آن را بيان كند كه شامل جلسات كميته هاي بهداشت و ايمني، اقدامات و
روند هاي كاري ايمن، بهداشت حرفه اي و برنامه هاي آموزشي ايمني
مي باشد.
• خط مشي بايد انواع خطرات موجود در محيط كار را معرفي نمايد و بسته به نوع خطرات ، ممكن است لازم باشد وظايف خاصي را براي كارفرما جهت انجام اقدامات فوري و ويژه اي در امر كنترل و حذف خطرات خاص، تعيين كند.
• جهت دستيابي به اهداف خط مشي، بايد از مشاركت فعال و دائمي كارگران بهره جست ، بدون مشاركت و همكاري آنان ، موفقيتهاي مورد نظر، حاصل نمي گردد.
• با گذشت زمان ، خط مشي نياز به اصلاح خواهد داشت و بايد همراه و همجهت با تغييرات ايجاد شده در محيط كار پيش رود.
-جهت و تهيه تدارك يك خط مشي بهداشت و ايمني ، سئوالات ذيل بايد پاسخ داده شوند:
• هدف از برنامه ايمني چيست ؟ آيا كاهش صدمات و بيماري هاي ناشي از كار تا ميزان 10 درصد مد نظر و مطلوب مي باشد؟

• زمانيكه با موارد متضاد مواجه مي شويم ، ايمني مهمتر مي باشد يا از اهميت يكساني در مقايسه با ساير موارد برخوردار است؟ در اين موقعيتها چگونه بايد تصميم گيري نمود؟
• مسئوليت ايمني مستقيماً برعهده مديريت مي باشد يا از جانب او به شخص يا اشخاص ديگري واگذار شده است؟
• مديريت , خواستار دستيابي به چه منافعي در راستاي تحقق برنامه ايمني
مي باشد؟

• چه كسي مسئول هماهنگي فعاليتهاي ايمني مي باشد؟
 بر اساس خط مشي، مسئوليتها به چه كساني واگذار مي گردد؟
اگر برنامه ريزي مناسبي جهت اجراي خط مشي در سازمان موجود نباشد، خط مشي نوشته شده همانند جملات توخالي و بي اثر خواهد بود. خط مشي تنها در مكانهايي مي تواند مفيد واقع شود كه:
• مسئوليتها بطور واضح، تعريف و مشخص شده باشد.

• متدها و روشهاي مسئوليت پذيري ايجاد شود.
• روندهاي كاري صورت گرفته، مطابق برنامه ايمني باشد.
• بودجه مالي كافي و منابع مورد نياز ديگر، در نظر گرفته شود.
• در كل محيطهاي كاري مشمول، مسئوليت پذيري صحيح جهت دستيابي به اهداف خط مشي توسط كاركنان درك شده باشد.
زمانيكه مسئوليتها واگذار مي گردد بايد ليستي از نوع كار و ساختار سازماني تكلميل گردد، اما لازم نيست در اين زمينه بسيار دقيق شده و به جزئيات بپردازند: به عنوان مثال از ليست كردن تمامي انواع خاص لوازم حفاظت فردي كه بايد توسط كارگران مورد استفاده قرار گيرد، خود داري كنيد؛ بلكه به سادگي بيان كنيد كه : «تمامي كاركنان بايد بر اساس طبيعت كارشان ، از لوازم حفاظت فردي مشخص شده توسط كارفرما، استفاده كنند.»
اجتناب از ذكر تك تك موارد باعث مي شود كارگران در مواقع ضروري و برحسب شرايط و تغيير موقعيتها، انعطاف پذيري بيشتري داشته باشند و شما نيز بتوانيد تغييرات مورد نياز را اعمال كنيد.
براي حصول اطمينان از دستيابي به اهداف خط مشي مي تواند به موارد زير اختصاص يابد:
• مسئوليتهاي شخصي (ذكر شده در پيوست الف)
• مسئوليتهاي حقوقي
• سيستم هاي مسئوليت پذيري
• ارتقاء آگاهي در زمينه ايمني
• تعليمات و آموزش هاي مورد نياز
• تصحيح و تهيه گزارش از مسايل و مشكلات موجود در زمينه ايمني و بهداشت
• اطلاعات مربوط به كنترل بيماريها و آسيب هاي شغلي
 چگونه اين خط مشي با فعاليتها و مسئوليتهاي محل كار هماهنگي مي يابد؟
براي كنترل و نظارت بر اقدامات و فعاليتهاي محيط كار، بايد متدها و روشهاي مسئوليت پذيري طراحي گردد كه شامل:
• گنجاندن مسئوليت ها در خط مشي

• اقدامات لازم جهت تضمين اجراي صحيح برنامه بهداشت و ايمني
• گنجاندن مسئوليت هاي ايمني و بهداشت در شرح وظايف افراد
• مرور مداوم و منظم برنامه هاي ايمني و بهداشت
• تهيه گزارش مداوم از اجراي برنامه بهداشت و ايمني

• بخشي از يك خط مشي, به اين مسئله مي پردازد كه از آگاهي كليه كاركنان نسبت به برنامه هاي ايمني اطمينان حاصل كند. اگر طرح محيط كار جهت بكارگيري خط مشي، برنامه اي مناسب باشد، كارگران مي توانند در كنار فعاليتهاي روزمره خويش ، در جلسات ايمني و كلاسهاي آموزشي مربوطه نيز شركت كنند.

مسئوليتي كه از طريق خط مشي ايمني و بهداشت به كاركنان واگذار مي شود،
مي تواند قسمتي از شرح وظايف آنان باشد. در اين مورد مي توان در هنگام شروع به كار و در بدو استخدام كارگران ، رونوشتي از خط مشي ايمني و بهداشت را به آنان ارائه نمود و به آنان ياد آور شد كه پيروي از اين خط مشي بعنوان يكي از شرايط استخدام مي باشد.

بوسيله ارسال علائمي براي نصب در محل كار، نوشتن مقالاتي راجع به خط مشي ايمني و بهداشت در خبرنامه هاي شركت و اشاره به آن در دستور العمل هاي كاري و غيره ،‌ مي توان تعهدات و الزامات خط مشي را در حيطه هاي كاري تقويت نمود. در هر محيط كاري روشي خاص جهت آگاه ساختن كارگران از خط مشي در نظر گرفته مي شود، اما مطلب مهم ، داشتن يك طرح مناسب و پيروي از آن بطور تمام و كمال مي باشد.