دانلود مقاله بورس

بخشی از مقاله

انواع بورس

بطور كلي در حال حاضر تالارهاي بورس به سه دسته تقسيم مي شوند:
1-بورس كالا:
بازار منظمي است كه در آن كالاهاي معيني مورد معامله قرار مي گيرد.مانندبورس طلاي نيويورك يا بورس پشم استراليا.

2-بورس اسعار:
در اين بازار پول كشورهاي مختلف (ارز)مورد معامله قرار مي گيرد. معاملات ارزي بر اساس نوسانات بهاي پولهاي مختلف در مقابل يكديگر صورت مي گيرد.
3-بورس اوراق بهادار:
در اين بازار اورق بهادار مورد معامله واقع مي شود.

روش برگزاري و تشكيل بورس اوراق بهادار
به سه طريق بورس هاي بهادارممكن است تشكيل شوند:

1-روش آزاد
از ويژگيهاي اين روش اين است كه افراد درتشكيل بورس آزادندخودشان مقررات مربوط به خريد وفروش را تنظيم نمايندودولت نيزدركارآنان مداخله نمي كند.اين روش درصورتي كه تشكيل دهندگان بورس از اخلاق قوي برخوردارنباشند ممكن است تقلب و خدعه و نيرنگ را در معاملات بورس رواج دهد. نظر باينكه اين روش در انگلستان پياده شده است،آنرا طريقه انگليسي تشكيل تالارهاي

بورس نيز مي نامند. در بورس انگلستان كه پايگاه آن در لندن مي باشد، افرادي كه قصد عضويت دارند براحتي نمي توانند وارد تشكيلات بورس لندن شوندمگر اينكه مورد بررسي و تحقيق دقيق قرار گيرند. به همين دليل بورس لندن در رعايت امانت درمعاملات و پايداري در اصول خود مشهور است.

2-روش دولتي
از ويژگيهاي اين بورس اين است كه تحت اشراف دولت بواسطه نمايندگاني كه به منظور نظارت تعيين مي كند قرار مي گيرد (مانند بورس آلمان ).نمايندگان دولتي مراقب عمليات بورس بوده و در تعيين قيمت مداخله مي كنند.كما اينكه شروطي را براي انجام معاملات بورس تعيين مي كنند كه متعاملين موظف به رعايت آنها مي باشند.

با توجه به اينكه اين طريقه در قاره اروپا معمول است،به روش قاره اي معروف است.ايراد اين روش اين است كه بدليل مداخله دولت در وضع برخي قيود و شروط گاهي موجب اشكالاتي درامرمعاملات بورس مي گردد.

3-روش مختلط
از خصوصيات اين طريقه اين است كه كارگزاران بورس را دولت همانگونه كه در بورس اوراق بهاداردرفرانسه معمول است تعيين مي نمايد،لكن افراد در مبادرت به عمليات خريد وفروش مانند بورس انگلستان آزادند.در واقع دخالت دولت صرفا به منظور جلوگيري از تباني و تقلب و خدعه در امر بورس مي باشدو بگونه اي است كه در حركت معاملات بورس وقفه يا مانعي ايجاد نمي كند. بنظر مي رسد اين روش برتر ازدوروش ديگر است.

بورس اوراق بهادار تهران
بر طبق ماده 2قانون تاسيس بوري اوراق بهادار مصوب ارديبهشت ماه1345تشكيلات وارگان بورس عبارتند از:شوراي بورس،هيات پذيرش اوراق بهادار،سازمان كارگزان بورس و هيات داوري بورس.بكن با توجه به ماده 8قانون مذكور بورس بوسيله سازمان كارگزاران اداره مي شود.سازمان كارگزاران بورسي به وسيله هيات مديره بورس اداره مي شود كه مركب است از هفت نفر عضو كه براي

مدت سه سال انتخاب مي شوند. براساس ماده 2اساسنامه سازمان كارگزاران بورس اوراق بهادار تهران موسسه اي است غير تجاري وغيرانتفاعي كه داراي شخصيت حقوقي بورده و براي مدت نامحدودي تاسيس مي گردد.
مركز اين سازمان نيز در تهران است. اهم وظايف سازمان كارگزاران بورس با توجه به ماده 10 قانون تاسيس بورس اوراق بهادار و ماده 4 اساسنامه سازمان مذكورعبارتند از:
-اداره امور بورس
-ايجاد تسهيلات جهت خريد و فروش انواع سهام،اوراق قرضه و ساير اوراق بهادار
-اعلام نرخهاي اوراق بهاداردر بورس تهران
مراقبت در حسن جريان اموروروابط بين كارگزاران و مشتريان
-تنظيم رواط كارگزاران با يكديگرو تسهيل مبادله اطلاعات بين آنان با توجه به لزوم حفظ اسرار مشتريان
-نظارت برميزان حق العمل دريافتي كارگزاران از مشتريان درازاي خدماتي كه براي آنان انجام مي دهندوتوصيه هاي لازم نسبت به روش هاي ارزيابي و محاسبه حق العمل مزبور و تجديد نظر در ميزان آن
محاسبه حق العمل مزبور و تجديد نظر در ميزان آن
-همانگونه كه ملاحظه مي شود كشور ايران روش دولتي بورس مورد پذيرش قرار گرفته است.
انواع اوراق بهادار:
الف)سهام شركتهاي سهامي،اوراق قابل معامله اي هستند كه هر يك از آنها نماينده تعدادي سهام است كه صاحب آن در شركت سهامي دارد(ماده 24لايحه اصلاح قسمتي از قانون تجارت مصوب24/12/247).اوراق سهام بايد متحدالشكل و چاپي وداراي شماره ترتيب بوده وحاوي نكات ذيل باشد.

1-نام شركت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شركت ها
2-مبلغ سرمايه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
3-تعيين نوع سهام
4-مبلغ اسمي مهم ومقدارپرداخت شده آن به حروف وبه اعداد
5-تعداد سهامي كه هرورقه نماينده آن است
ب)اوراق قرضه ،نيز اوراق قابل معامله اي هستند كه هر ورقه معرف مبلغ وام است با بهره معين كه تمامي آن يا اجزاءآن در موعد يا مواعد معيني بايد مستردگردد. البته براي اوراق قرضه ممكن است علاوه بر بهره حقوق ديگري نيز شناخته شود.
اوراق قرضه داراي انواع مختلفي همچون اوراق قرضه معمولي (debenture )يا اوراق قرضه رهني(mortgage )و يا اوراق قرضه درآمدي(income bonds )مي باشد.

ج)اسناد خزانه ،اوراق بهادار بي نام و كوتاه مدتي هستندكه براي تامين احتياجات مالي خزانه داري كل در جريان سال مالي انتشار مي يابند. اين اوراق در هنگام فروش به مبلغي پايين تر از مبلغ اسمي خود بفروش مي رسند كه دارنده در سر رسيد همان مبلغ اسمي را دريافت مي كند.
د)اوراق مشاركت،كه اوراق بهادار با نام و بي نام مي باشند بمنظور مشاركت عمومي مردم را دراجراي طرحهاي عمراني انتفاعي دولت وطرحهاي سودآورتوليدي وخدماتي دولت وشركتهاي دولتي وشهرداري وموسسات وشركتهاي وابسته به دستگاههاي مذكور وهمچنين شركتهاي سهامي عام وخاص وشركتهاي توليدي صادر مي شود.
پذيريش اوراق بهادار در بورس
بمنظور پذيرش اوراق بهادار در بورس و قيد آن در جدول قيمتهاي رسمي اين اوراق بايد حائز شرايط معيني كه سازمان كارگزاران بورس تعيين مي نمايند باشند. مثلا براي پذيرش سهام شركت ها در بورس تهران مي بايستي شركت صادر كننده سهم در ايران به ثبت رسيده و داراي تابعيت ايراني باشد و در زمره شركت هاي سهامي عام باشد كه سرمايه پرداخت شده آن از يكصد ميليون كمتر نباشد. و نيز تعداد سهامداران آن از يكصد شخص اعم از حقيقي و حقوقي كمتر نباشد (به استثناي شركتهايي كه بيش از 50 درصد سهام آنها متعلق به دولت شركتها و موسسات دولتي و بانكها ميباشد).

قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران
ماده 1) فصل اول ـ تعاريف و اصطلاحات
1 ـ شوراي عالي بورس و اوراق بهادار: شورايي است که به موجب ماده(3) اين قانون تشکيل مي شود و بعد از اين «شورا» ناميده مي شود.
2 ـ سازمان بورس و اوراق بهادار: سازماني است که به موجب ماده (5) اين قانون تشکيل مي شود و بعد از اين «سازمان » ناميده مي شود .
3 ـ بورس اوراق بهادار: بازاري متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران و يا معامله گران طبق مقررات اين قانون مورد دادوستد قرار مي گيرد. بورس اوراق بهادار (که از اين پس بورس ناميده مي شود) درقالب شرکت سهامي عام تأسيس و اداره مي شود .

4 ـ هيأت داوري : هيأتي است که به موجب ماده (37) اين قانون تشکيل مي شود .
5 ـ کانون: کانون کارگزاران،معامله گران، بازار گردانان،مشاوران و ناشران،سرمايه گذاران و ساير مجامع مشابه، تشکلهاي خود انتظامي است که به منظور تنظيم روابط بين اشخاصي که طبق اين قانون به فعاليت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند، طبق دستور العمل هاي مصوب «سازمان» به صورت مؤسسه غير دولتي،غير تجاري و غير انتفاعي به ثبت مي رسند .

6 ـ تشکل خود انتظام: تشکلي است که براي حسن انجام وظايفي که به موجب اين قانون برعهده دارد و همچنين براي تنظيم فعاليتهاي حرفه اي خود و انتظام بخشيدن به روابط بين اعضا مجاز است ضوابط و استاندارد هاي حرفه اي و انضباطي را که لازم مي داند،با رعايت اين قانون وضع و اجرا کند .

7ـ شرکت سپرده گذاري مرکزي اوراق بهادار و تسويه وجوه :شرکتي است که امور مربوط به ثبت، نگهداري ،
انتقال مالکيت اوراق بهادار و تسويه وجوه را انجام مي دهد .

8 ـ بازارهاي خارج از بورس: بازاري است در قالب شبکه ارتباط الکترونيک يا غيرالکترونيک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پايۀ مذاکره صورت مي گيرد .

9 ـ بازار اوليه: بازاري است که اولين عرضه و پذيره نويسي اوراق بهادار جديد الانتشار در آن انجام مي شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختيار ناشر قرار مي گيرد .

10 ـ بازار ثانويه: بازاري است که اوراق بهادار پس از عرضۀ اوليه،در آن مورد داد و ستد قرار مي گيرد.
11 ـ بازار مشتقه: بازاري است که در آن قراردادهاي آتي و اختيار معامله مبتني بر اوراق بهادار يا کالا داد و ستد مي شود .

12 ـ ناشر : شخص حقوقي است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر مي کند .
13 ـ کارگزار: شخص حقوقي است که اوراق بهادار را براي ديگران و به حساب آنها معامله مي کند .
14 ـ کارگزار/معامله گر: شخص حقوقي است که اوراق بهادار را براي ديگران و به حساب آنها و يا به نام و حساب خود معامله کند .

15 ـ بازارگردان: کارگزار/معامله گري است که با اخذ مجوز لازم با تعهد افرايش نقد شوندگي و تنظيم عرضه و تقاضاي اوراق بهادار معين و تحديد دامنۀ توسان قيمت آن،به داد و ستد آن اوراق مي پردازد .
16 ـ مشاور سرمايه گذاري: شخص حقوقي است که در قالب قراردادي مشخص، درباره خريد و فروش اوراق بهادار، به سرمايه دار مشاور مي دهد .

17 ـ سبدگردان : شخص حقوقي است که در قالب قراردادي مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خريد و فروش اوراق بهادار براي سرمايه گذار مي پردازد .

18ـ شرکت تأمين سرمايه : شرکتي است که به عنوان واسطه بين ناشر اوراق بهادار و عامه سرمايه گذاران فعاليت مي کند و مي تواند فعاليت هاي کارگزاري،معامله گري،بازارگرداني،مشاوره سيد گرداني،پذيره نويسي، تعهد پذيره نويسي و فعاليتهاي مشابه را با اخذ مجوز از « سازمان » انجام دهد .

19 ـ صندوق بازنشتگي : صندوق سرمايه گذاري است که با استفاده از طرحهاي پس انداز و سرمايه گذاري،مزاياي تکميلي را براي دوران بازنشستگي اعضاي آن فراهم مي کند .
20 ـ صندوق سرمايه گذاري: نهادي مالي است که فعاليت اصلي آن سرمايه گذاري در اوراق بها دار مي باشد و مالکان آن به نسبت سرمايه گذاري خود،در سود و زيان صندوق شريک اند .

21 ـ نهادهاي مالي: منظور نهادهاي مالي فعال در بازار اوراق بها دارند که از آن جمله مي توان به کارگزاران،کارگزاران/معامله گران، بازارگردانان، مشاوران سرمايه گذاري،مؤسسات رتبه بندي، صندوقهاي سرمايه گذاري، شرکتهاي سرمايه گذاري، شرکتهاي پردازش اطلاعات مالي، شرکتهاي تأمين سرمايه و صندوقهاي بازنشستگي اشاره کرد .

22 ـ شرکت مادر (هُلدينگ) : شرکتي است که با سرمايه گذاري در شرکت سرمايه پذير جهت کسب انتفاع، آن قدر حق رأي کسب مي کند که براي کنترل عمليات شرکت، هيأت مديره را انتخاب مي کند و يا در انتخاب اضعاي هيأت مديره مؤثر باشد.

23 ـ ارزش ياب: کارشناس مالي است که دارايي ها و اوراق بهادار موضوع اين قانون را مورد ارزشيابي قرار دهد .
24 ـ اوراق بهادار: هر نوع ورقه يا مستندي است که متضمن حقوق مالي قابل نقل و انتقال براي مالک عين و يا منفعت آن باشد. شورا،اوراق بهادار قابل معامله را تعيين و اعلام خواهد کرد مفهوم ابزار مالي و اوراق بهادار در متن اين قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است .

25ـ انتشار: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار براي عرضۀ عمومي .
26 ـ عرضه عمومي: عرضه اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش .
27 ـ عرضه خصوصي : فروش مستقيم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمايه گذاران نهادي است .
28 ـ پذيره نويسي: فرآيند خريد اوراق بهادار از ناشر و يا نماينده قانوني آن و تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرار داد .

29 ـ تعهد پذيره نويسي : تعهد شخص ثالث براي خريد اوراق بهاداري که ظرف مهلت پذيره نويسي به فروش نرسد .
30 ـ اعلاميه پذيره نويسي : اعلاميه اي است که از طريق آن،اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذيره نويسي در اختيار عموم قرار مي گيرد .
31 ـ بيانيه ثبت: مجموعه فرمها،اطلاعات و اسناد و مدارکي است که در مرحله تقاضاي ثبت شرکت،به سازمان داده مي شود .

32 ـ اطلاعات نهايي: هر گونه اطلاعات افشاء نشده براي عموم که به طور مستقيم و يا غير متسقيم به اوراق بهادار،معاملات يا ناشر آن مربوط مي شود و در صورت انتشار بر قيمت و يا تصميم سرمايه گذاران براي معامله اوراق بهادار مربوط تأثير مي گذارد.
33 ـ سبد: مجموعه دارايي هاي مالي است که از محل وجوه سرمايه گذاران خريداري مي شود .

فصل دوم ـ ارکان بازار اوراق بهادار

ماده 2 ـ در راستاي حمايت از حقوق سرمايه گذاران وبا هدف ساماندهي،حفظ و توسعه بازار شفاف،منصفانه و کاراي اوراق بهادار و به منظور نظارت بر حُسن اجراي اين قانون،شورا و سازمان با ترکيب،وظايف و اختيارات مندرج در اين قانون تشکيل مي شود .

ماده 3 ـ شورا بالاترين رکن بازار اوراق بهادار است که تصويب سياستهاي کلان آن بازار را بر عهده دارد .
اعضاي شورا به شرح ذيل مي باشد :
1 ـ وزير امور اقتصادي و دارايي .
2 ـ وزير بازرگاني .
3 ـ رئيس کل بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران .
4 ـ رؤساي اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران و اتاق تعاون .
5 ـ رئيس سازمان که به عنوان دبير شورا و سخنگوي سازمان نيز انجام وظيفه خواهد کرد .
6 ـ دادستان کل کشور و معاون وي .
7 ـ يک نفر نماينده از طرف کانونها .
8 ـ سه نفر خبره مالي منحصراً از بخش خصوصي با مشورت تشکلهاي حرفه اي بازار اوراق بهادار به پيشنهاد وزير امور اقتصادي و دارايي و تصويب هيأت وزيران .
9 ـ يک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصي به پيشنهاد وزير ذي ربط و تصويب هيأت وزيران براي هر بورس کالايي .
تبصره 1 ـ رياست شورا با وزير امور اقتصادي و دارايي خواهد بود .
تبصره 2 ـ مدت مأموريت اعضاي موضوع بندهاي (7) (8) و (9) پنج سال است و آنان را نمي توان از ميان اعضاي هيأت مديره و کارکنان سازمان انتخاب کرد .
تبصره 3 ـ انتخاب مجدد اعضاي موضوع بندهاي (7) (8) (9) اين حداکثر براي دو دوره امکان پذير خواهد بود .
تبصره 4 ـ اعضاي موضوع بند (9)،فقط در جلسات مربوط به تصميم گيري همان بورس شرکت مي کنند .

ماده 4 ـ وظايف شورا به شرح زير مي باشد :
1 ـ اتخاذ تدابير لازم جهت ساماندهي و توسعه بازار اوراق بهادار و اعمال نظارت عاليه بر اجراي اين قانون .
2 ـ تعين سياستها و خط مشي بازار اوراق بهادار در قالب سياستهاي کلي نظام و قوانين و مقررات مربوط .
3 ـ پيشنهاد آيين نامه هاي لازم براي اجراي اين قانون جهت تصويب هيأت وزيران .
4 ـ تصويب ابزارهاي مالي جديد .
5 ـ صدور تعليق و لغو مجوز فعاليت بورسها، بازارهاي خارج از بورس،شرکتهاي سپرده گذاري مرکزي اوراق بهادار و تسويه وجوه و شرکتهاي تأمين سرمايه .
6ـ تصويب بودجه و صورتهاي مالي سازمان .
7 ـ نظارت بر فعاليت و رسيدگي به شکايت از سازمان .
8 ـ تصويب نوع و ميزان وصولي هاي سازمان و نظارت بر آنها .
9 ـ انتخاب بازرس ـ حسابرس سازمان و تعيين حق الزحمه آنها .
10 ـ انتخاب اعضاي هيأت مديره سازمان .
11 ـ تعيين حقوق و مزاياي رئيس و اعضاي هيأت مديره سازمان .
12 ـ انتخاب اعضاي هيأت داوري و تعيين حق الزحمه آنان .
13 ـ اعطاي مجوز به بورس به منظور عرضه اوراق بهادار شرکتهاي پذيرفته شده خود در بازارهاي خارجي .
14 ـ اعطاي مجوز پذيرش اوراق بهادار خارجي به بورس .
15ـ اعطاي مجوز به بورس جهت معاملات اشخاص خارجي در بورس .

16 ـ ساير اموري که به تشخيص هيأت وزيران به بازار اوراق بهادار مربوط باشد .
تبصره ـ مصوبات شورا پس از تأييد وزير امور اقتصادي و داراي لازم الاجرا خواهد بود.

ماده 5 ـ سازمان ، مؤسسه عمومي غير دولتي است که داراي شخصيت حقوقي و مالي مستقل بوده و از محل کارمزدهاي دريافتي و سهمي از حق پذيرش شرکتها در بورسها و ساير درآمدها اداره خواهد شد. منابع لازم براي آغاز فعاليت و راه اندازي سازمان ياد شده از محل وجوه اماني شوراي بورس نزد سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران تأمين مي شود .
تبصره ـ اساسنامه و تشکيلات سازمان حداکثر ظرف سه ماه از تاريخ تصويب اين قانون توسط شورا تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد .

ماده 6 ـ هيأت مديره سازمان داراي پنج عضو است که از ميان افراد امين و داراي حسن شهرت و تجربه در رشته مالي منحصراً از کارشناسان بخش دولتي به پيشنهاد رئيس شورا و با تصويب شورا انتخاب مي شوند. رئيس شورا حکم اعضاي هيأت مديره را صادر مي کند .

ماده 7 ـ وظايف و اختيارات هيأت مديره سازمان به شرح زير است :
1ـ تهيه آيين نامه هاي لازم براي اجراي اين قانون و پيشنهاد آن به شورا .
2 ـ تهيه و تدوين دستور العملهاي اجرايي اين قانون .
3 ـ نظارت بر حسن اجراي اين قانون و مقررات مربوط .
4 ـ ثبت و صدور مجوز عرضه عمومي اوراق بهادار و نظارت بر آن .
5 ـ در خواست صدور، تعليق و لغو مجوز تأسيس بورسها و ساير نهادهايي که تصويب آنها بر عهده شورا است .
6 ـ صدور،تعليق و لغو مجوز تأسيس کانونها و نهادهاي مالي موضوع اين قانون که در حوزه عمل مستقيم شورا نيست .
7 ـ تصويب اساسنامه بورسها،کانونها و نهادهاي مالي موضوع اين قانون .
8 ـ اتخاذ تدابير لازم جهت پيشگيري از وقوع تخلفات در بازار اوراق بهادار .
9 ـ اعلام آن دسته از تخلفات در بازار اوراق بهادار که اعلام آنها طبق اين قانون بر عهده سازمان است به مراجع ذي صلاح و پيگيري آنها

.
10ـ ارائه صورتهاي مالي و گزارشهاي ادواري در مورد عملکرد سازمان و همچنين وضعيت بازار اوراق بهادار به شورا .
11 ـ اتخاذ تدابير ضروري و انجام اقدامات لازم به منظور حمايت از حقوق و منافع سرمايه گذاران در بازار اوراق بهادار .
12 ـ ايجاد هماهنگي هاي لازم در بازار اوراق بهادار و همکاري با ساير نهادهاي سياستگذاري و نظارتي .
13 ـ پيشنهاد به کارگيري ابزارهاي مالي جديد در بازار اوراق بهادار به شورا .
14 ـ نظارت بر سرمايه گذاري اشخاص حقيقي و حقوقي خارج از بورس .
15 ـ تهيه بودجه و پيشنهاد انواع درآمدها و نرخهاي خدمات سازمان جهت تصويب توسط شورا .
16 ـ تصويب سقف نرخهاي خدمات و کارمزدهاي بورس و ساير نهادهاي مالي موضوع اين قانون .
17 ـ صدور تأييد نامه سازمان قبل از ثبت شرکتهاي سهامي عام نزد مرجع ثبت شرکتها و نظارت سازمان بر آن شرکتها .

18 ـ بررسي و نظارت بر افشاي اطلاعات با اهميت توسط شرکتهاي ثبت شده نزد سازمان .
19 ـ همکاري نزديک و هماهنگي با مراجع حسابداري به ويژه هيأت تدوين استانداردهاي حسابرسي .
20 ـ انجام تحقيقات کلان و بلند مدت براي تدوين سياستهاي آتي بازار اوراق بهادار .
21 ـ همکاري و مشارکت با مراجع بين المللي و پيوست به سازمانهاي مرتبط منطقه اي و جهاني .
22 ـ انجام ساير اموري که از طرف شورا به سازمان محول شده باشد .

ماده 8 ـ مدت عضويت هر يک از اعضاي هيأت مديره پنج سال است و انتخاب مجدد آنها براي يک دوره ديگر بلامانع است .

ماده 9 ـ رئيس هيأت مديره سازمان از بين اعضاي هيأت مديره، به پيشنهاد اعضاء و تصويب شورا براي مدت سي ماه تعيين خواهد شد .
تبصره 1 ـ رئيس هيأت مديرۀ رئيس سازمان و بالاترين مقام اجرايي آن خواهد بود .
تبصره 2 ـ وظايف و حدود اختيارات رئيس سازمان در اساسنامه سازمان تعيين خواهد شد .

ماده 10 ـ اشتغال اعضاي هيأت مديره به صورت موظف و تمام وقت بوده و به هيچ وجه حق اشتغال يا پذيرش مسؤوليت ديگري در دستگاه ها، بنگاهها و نهادها اعم از دولتي و غير دولتي را نخواهند داشت .

ماده 11 ـ در صورت برکناري، فوت و يا استعفاي هر يک از اعضاي هيأت مديره،جانشين وي براي مدت باقي مانده،ظرف پانزده روز حسب مورد به ترتيب مقرر در ماده (6) منصوب خوادهد شد . شرايط بر کناري در اساسنامه سازمان قيد خواهد شد .

ماده 12 ـ اعضا هيأت مديره قبل از شروع به کار در سازمان موظفند در جلسه شورا سوگند ياد کنند که وظايف قانوني خود را به نحو احسن انجام دهند و در انجام وظايف نهايت دقت و بي طفي را به کار برند و کليه تصميماتي که مي گيرند مقرون به صلاح کشور بوده و رعايت حفظ اسرار سازمان و هيأت مديره را بنمايند. متن سوگند نامه در اساسنامه سازمان مندرج خواهد شد .

ماده 13 ـ حقوق و مزاياي رئيس و اعضاي هيأت مديره سازمان از محل بودجه سازمان پرداخت مي شود .
تبصره ـ حق حضور اعضاي غير دولتي شورا در جلسات شورا، به پيشنهاد رئيس شورا و با تصويب شورا تعيين و از محل بودجه سازمان پرداخت مي شود .

ماده 14 ـ در بدو انتصاب و خاتمه عضويت، اعضاي هيأت مديره بايد فهرست دارائي هاي خود، همسر و افراد تحت تکفل خود را به شورا گزارش نمايند .

ماده 15 ـ حسابرس ـ بازرس سازمان از بين مؤسسات حسابرسي عضو جامعه حسابرسان رسمي براي يک سال توسط شورا انتخاب مي شود، انتخاب حسابرس،بازرس حداکثر براي دو دوره امکانپذير خواهد بود .