بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش به نحوه آموزش نوین در ایران از تاسیس دارلفنون و مدارس و موسسات با مدرسان اروپایی تا سبک نوین آموزشی در دانشگاه ها پرداخته شده است.
محققا آغاز شیوه نوین آموزشی در ایران با الهام و بهره گیری از تجارب آموزشی غرب شکل گرفته است. شکل گیری مدارس با موسسان و معلمان غربی در ایران و سپس ایجاد دانشگاه های نوین در سیستم آموزش هنر و معماری مانند دانشگاه تهران، شهید بهشتی و علم و صنعت ایران موجب شکل گیری روند آموزش با سبک غربی و تجارب ایرانی به طور توامان شده است که این خود نشانگر چند سویه بودن همزمان معماری ایرانی و آموزش این هنر در ابران می باشد. که این خود یکی از مزایای قابل تامل این هنر کاربردی در ایران می باشد. با عنایت به این واقعیت می توان دگرگونی و تحول اساسی در فضاهای زیستی ایرانیان را که نتیجه این آموزش و یادگیری است را مشاهده نمود که در حقیقت عوامل مختلفی چون سفرهای متعدد سران دوره قاجار به اروپا و آشنایی با معماری و فرهنگ اروپایی، سفر محصلان و دانشجویان به اروپا و بازگشت آنها به کشور، همچنین آغاز ایجاد تبادل فرهنگی، علمی، سیاسی و تجاری با غرب، ورود سفیران و معلمان غربی به ایران و عوامل متعدد دیگر دانست. که عامل زمان و موقعیت تاریخی ایران نیز به طرز غیر قابل انکاری موثر و حیاطی می باشد.
در ادامه به بررسی سیستم های آموزش نوین در دانشگاه های ایران و رویکرد هریک از این گروه های آموزشی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
واژه های کلیدی: آموزش معماری، ایران، دانشگاه های تهران
مقدمه
همان گونه که هنر معماری ایران در طول تاریخ سینه به سینه و نسل به نسل منتقل گردیده است دارای نقاط ابهام و ضعف هایی بوده که دربیش از هفتاد سال آموزش آکادمیک اخیر جامعه معماران و هنرمندان این مرز و بوم به رفع چالش ها و نقاط ضعف آن همت گمارده اند. سوابق و تجارب هنرمند ایرانی و همچنین آموزش به روش غربی در دانشگاه ها موجب گردیده است که ضعف های سیستم کهن ایرانی تا حدودی مرتفع گردیده است.
در سطور آتی به نحوه شکل گیری دانشگاه ها و مدارس آموزش نوین در ایران خواهیم پرداخت و هم چنین روش آموزشی اساتید آنان و سیاست های در پیش روی آنان بررسی خواهد شد.
تاریخ آموزش عالی در دوران نوین عموماً با تاسیس دارالفنون آغاز گردید. طولی نکشید که مدارس و موسسات برجسته آموزش عالی دیگر نیز همراه دارالفنون مشغول به کار گردیدند.
آغاز تعلیمات رسمی معماری در ایران راه باید از دوره پهلوی اول دانست.
آغاز تحصیلات آکادمیک در ایران با مدارس حرفهای بود. موسسه ایران و آلمان تاسیس شد و بعدها به صورت هنرکده خودش را جدا کرد و نام هنرستان صنعتی تهران بر آن نهاده شد (جودت، م .(1376
دانشگاه هنرهای زیبا
قبل از دانشگده هنرهای زیبا، تنها مدرسه قابل اعتنا و موثر هنری در دوران معاصر، مدرسه کمال الملک بود که با کنارهگیری و در گذشت این استاد نقاشی، به مدرسه صنایع پیشه و هنر تبدیل شد. شاگردان کمال الملک اداره و تدریس در آنرا بر عهده گرفتند. مدرسه عالی معماری در مهر 1317 توسط وزارت پیشینه و هنر در مدرسه عالی کمال الملک به ریاست ابوالحسن خان صدیقی تاسیس شد و این مدرسه در آبان ماه 1317 جزو هنرستان عالی هنرهای زیبا گردید که طاهر زاده بهزاد، فروغی، رولاند دوبرول، علی صادق و منوچهر خرسند از مدرسان آن مدرسه بودند (سلطان زاده، م .(1376
فکر تاسیس دانشگاه تهران در سال 1305 پدیدار شد. سرانجام دانشگاه تهران در هشتم خرداد ماه 1313 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. ولی تاسیس رشته معماری به سال 1318 و 1319 باز میگردد.
در مهر ماه 1318 بنا به توصیه و حمایت اسماعیل مرآت وزیر فرهنگ وقت، دانشکده هنرهای زیبا به جای مدرسه کمال الملک و مدرسه عالی صنایع پیشه و هنر در ابتدا با نام »هنرکده« تاسیس گردید. »هنرکده« ابتدا با سه شعبه معماری، نقاشی و مجسمه سازی در محل »مدرسه خان مروی« (محل مدرسه مروی فعلی واقع در خیابان ناصر خسرو، کوچه مروی) تاسیس شد.
در سال 1319 خورشیدی دانشکده هنرهای زیبایی دانشگاه تهران در سه رشته تحصیلی (معماری نقاشی و مجسمه سازی) به تصویب رسید.
در سال 1319 دانشگده هنرهای زیبا در شبستان مسجد مروی با نام دانشکده هنرهای زیبا فعالیت خود را آغاز کرد (بانی مسعود، ا، .(1383
