بخشی از مقاله
تاریخچه مرند
پیش از اسلام
بر اساس اسناد اورارتویی، سابقهٔ شهرنشینی در مرند تا اواسط هزارهٔ سوم قبل از میلاد می‌رسد، در حالی که در تپه‌های باستانی «گرگر»، ظروف سفالی و ابزارهایی از هزارهٔ پنجم قبل از میلاد دیده شده‌است. همچنین در تپهٔ خاکستری (قلعهٔ مرند) نیز آثاری از هزارهٔ چهارم قبل از میلاد به دست آمده‌است. «ولادیمیر مینورسکی» با استفاده از نظر باستان‌شناسان، این قلعهٔ خاکی فروریخته را از سلسله قلاع خاکی اورارتویی می‌داند.
آن‌چه از مدارک و نظرات باستان‌شناسان و مورخین به دست می‌آید، این است که شهر مرند در روزگار پادشاهی مادها از رونق بسیاری برخوردار بوده و به دلیل اهمیت خاصی که در ایالت آتورپاتکان داشته، همواره مورد توجه حکومت مرکزی بوده‌است. همچنین در دایرة‌المعارف اسلامی آمده‌است که مرند مرکز حکومت اقوامی مهم در دورهٔ «کلده» و «آشور» بوده‌است.
پس از اسلام
آن‌چه که از مدارک تاریخی بر می‌آید، فتح آذربایجان به دست اعراب در سالهای ۱۸ تا ۲۲ هجری قمری صورت گرفته‌است، اما مورخین اسلامی از مرند برای نخستین بار در سال ۱۶۰ هجری نام برده‌اند. بنا به نوشتهٔ بلاذری، مرند در هنگام فتح آذربایجان، قریهٔ کوچکی بود که «ابوالبیعت حلبس» به آبادی آن‌جا همت گماشت و پس از او پسرش محمد در سال ۲۰۰ هجری، حاکم مرند شد و برای توسعهٔ شهر کوشش بسیار کرد. این مرد فرهنگ دوست، دلیر و شجاع بود و بنا به نوشتهٔ طبری، او شعرهایی به زبان فارسی آذری داشته که در آذربایجان معروف بوده‌است.
در روزگار قیام بابک خرمدین به سال ۲۰۱ هجری، شهر مرند سال‌ها....
یکی از مناطق تحت نفوذ وی بوده‌است. چند سلسلهٔ مهم و محلی در این زمان بر مرند حکومت می‌رانده‌اند که از جملهٔ آنها «سالاریان»، «روادیان» و «شدادیان» را میتوان نام برد. در اواخر قرن چهارم هجری، در کتاب‌های «حدودالعالم» و «صورة‌الارض»، از مرند به عنوان شهری آباد یاد شده‌است و ابوعبدالله مقدسی نیز مرند را شهری مستحکم نامیده و حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب نوشته‌است: «مرند شهر بزرگی است که دور بارویش ۸۰۰ گام است و باغ‌های پرمیوه دارد.
بالاخره شاردن، سیاح فرانسوی می‌نویسد: «مرند شهر خوبی است و دارای ۲۵۰۰ باب خانه و باغچه میباشد و بوستان‌هایش بیشتر از عمارت و آبادی است». همچنین بسیاری از مورخین اسلامی از جمله ابن حوقل بغدادی، یاقوت حموی، حمدالله مستوفی قزوینی، ابراهیم اصطخری، الفداء قزوینی، ناصر خسرو قبادیانی، ابن واضح یعقوبی، یحیی بلاذری و ابن خرداذیه، همگی در کتب خود از مرند یاد کرده و آن را توصیف کرده‌اند.
در سال ۶۰۲ هجری قمری، مرند در یک یورش سهمگین توسط گرجیان به ویرانی کشیده شد و در سال ۶۲۲، «سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه» در مرند استقرار یافت.
در دورهٔ ایلخانان بر رونق و آبادی مرند افزوده شد. به طوری که بنای کاروانسرای آیراندیبی و قلعهٔ هلاکو در شمال مرند نیز از بناهای اواخر دورهٔ ایلخانی، یعنی زمان ابوسعید بهادرخان به سال ۷۳۱ است که کتیبهٔ محراب مسجد جامع مرند نیز شاهد این مدعاست.
مرند در زمان حکومت امرای محلی قراقویونلوها، محل پیکارهای مختلفی واقع گردید. در سال ۸۰۷ هجری، مرند به دست سپاهیان «میرزا ابوبکر گورکان» غارت گردید. قرایوسف در سال ۸۰۹، پس از جنگ با ابوبکر در مرند، زمستان را اتراق کرد. در سال ۸۳۷، شهر مرند پس از نبردی طولانی بین آق‌قویونلوها و تیموریان به دست آق قویونلوها فتح گردید. جهانشاه میرزا قرایوسف، هنگام جنگ با برادر خود -اسکندر میرزا- در مرند اقامت گزید. در دورهٔ صفویه، هنگام جنگ بین شاه تهماسب صفوی با عثمانیان، مرند مرکز فرماندهی سپاه ایران بود. در سال ۱۰۱۱ هجری، شاه عباس صفوی حکومت مرند را به «جمشید سلطان دمبلی» سپرد. در سال ۱۰۱۴ تا ۱۰۱۶ در هنگام جنگ بین صفویه و عثمانیان، شاه عباس مدتی در مرند مستقر شد. در بین سالهای ۱۰۴۵ و ۱۱۳۵ هجری، شهر مرند در جنگ‌های بین ایران و عثمانی مورد تعرض و قتل و غارت قرار گرفت. در زمان ضعف دولت صفویه و حکومت نادرشاه افشار، شهر مرند به دست حکام خاندان دنبلی اداره می‌شد. در دورهٔ زندیه، کریم خان زند در سال ۱۲۰۵ هجری توانست آذربایجان، از جمله مرند را از دست حکام محلی درآورد. در دورهٔ قاجاریه نیز حسین خان دنبلی حاکم مرند و خوی از فتحعلی شاه قاجار پذیرائی کرد. در زمان عقد معاهدهٔ ترکمانچای به سال ۱۲۴۳، نمایندهٔ عباس میرزا با «پاسکویچ»، فرماندهٔ روسی در مرند ملاقات کرد. در دورهٔ مشروطیت، سردار ملی سال‌ها در مرند با «میرزا حسین خان یکانی» و «رضاقلی سرتیپ یکانی» فرزند «زال خان» روابط نزدیک داشته‌است. از دیگر مجاهدین آزادی خواه دورهٔ مشروطیت در مرند از اشخاص زیر میتوان نام برد: «میرزا عیسی حکیم‌زاده»، «اسماعیل یکانی»، «نورالله یکانی»، «حبیب‌الله شاملوی مرندی»، «حاج ابراهیم ذوالفقارزاده»، محمدولی صراف»، «حاج حسین صراف»، میرزا محمود»، برادران «میرزا صابر مرندی» معروف به مکافات، صاحب روزنامهٔ مکافات به سال ۱۳۲۷ هجری در خوی، «حاج جلال مرندی»، «محسن خان»، «مصطفی خان اسفندیاری»، «حاج ملاعباس واعظ قره‌آغاجی»، «حاج علی‌اکبر صدیقی»، «میرزا کریم‌زاده» و «میرزا نصیر رئیس‌السادات» و پسرش «میرزا احمد رئیس‌السادات». جغرافیا
شهر مرند در ناحیهٔ شمال غربی استان آذربایجان شرقی و در شمالی‌ترین منطقهٔ ایران واقع شده‌است که از سمت شمال و جلفا، از سمت شرق به ارسباران، از سمت جنوب به تبریز و شبستر و از سمت مغرب به استان آذربایجان غربی محدود شده‌است. این شهر در ۴۵ درجه و ۴۶ دقیقهٔ طول شرقی و ۳۸ درجه و ۲۶ دقیقهٔ عرض شمالی قرار گرفته‌است و حدود ۲۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. ابرغان (اورجان) . اردکلو • ارسی • ارلان • اسداغی • النجق • انامق • اویندین • ایستگاه هرزند • ایلات یالقوزآغاج • بابره سفلی • بابره علیا • بهرام • پیام • پیراسحق • پیربالا • جامعه بزرگ • جواش • چایکسن • چراگاه
امیر • چرچر • خانه‌سر • خلخال • دارانداش • درق • درویش‌محمد • دوگیجان • دیده‌بان • دیزج حسین‌بیگ • دیزج علیا • دیزج قربان • زال • زرغان • زمهریر • زنجیره • زنوزق • سرخه • سگبان • سیدلو • شوردرق • عریان‌تپه • عیش‌آباد • قاپولوخ • قراجه فیض‌اله • قراجه محمد • قرخلار • قرمزی‌قشلاق • قره‌بلاغ • قره‌تپه • قینر • کراب • کندلج • کوه‌کمر • گزافر • گلجار • گلین‌قیه • گوشه‌درق • مجیدآباد • محبوب‌آباد • ملایوسف • مولو • میاب • میزاب • نوجه‌ده‌درق • نورآباد • هاویستین • هرزند جدید • هرزند عتیق • هریس • وانلوجق • یالقوزآغاج • ینگجه سادات
درباره نام مرند
دیدگاه اول:
مرند در زبان ارمنی به معنی دفن و دفینه است که اشاره به قبر همسر حضرت نوح در این شهر دارد.
دیدگاه دوم:
مرند برگرفته از "مه ره ک" تورکی است که به معنی پشته و توده است.
دیدگاه سوم:
در گذشته دور در محلی که از نظر جغرافیایی منطبق با مرند امروزی بوده و به نام های موروندا (این محل همان مورو داغی می باشد)و مانداگارانا معروف بوده است. مردم
اهالی شهر مرند، همانند ساکنان سایر نواحی استان آذربایجان شرقی، به زبان ترکی آذربایجانی و با لهجهٔ محلی خود سخن می‌گویند.
شغل اکثر مردم این شهر، کشاورزی است. کشاورزی در این منطقه ترکیبی از باغداری و کشت گندم و جو است. از محصولات مهم این شهر میتوان به گیلاس، زردآلو، گلابی و سیب اشاره کرد.
شهر مرند نسبت به شهرهای دیگر استان، بیشتر جنبهٔ تجارتی دارد. به‌طوری‌که بیشترین پاساژها و مراکز خرید پس از مرکز استان در این شهر قرار دارد. افزودنی است که بزرگترین بازار مدرن شمال غرب کشور در این شهر در حال ساخت میباشد.
جمعیت شهر مرند در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، بالغ بر ۱۱۴٬۱۶۵ نفر بوده‌است که از این میان ۵۷٬۱۵۱ نفر مرد و ۵۷٬۰۱۴ نفر زن بوده‌اند که در قالب ۲۹٬۷۵۵ خانوار، ساکن این شهر بوده‌اند.
وجه تسمیه
بطلیموس، جغرافیادان یونانی که قبل از میلاد می‌زیسته، از این شهر به نام «ماندگار» نام برده و آن را یکی از آبادترین شهرها در تاریخ می‌خواند. در روایات باستانی ارامنه آمده‌است که حضرت نوح(ع) در مرند مدفون شده و کلمهٔ مرند از یک فعل لغت ارمنی به معنای تدفین اشتقاق یافته‌است.
ولی ارامنهٔ امروزی را اعتقاد بر این است که نوح(ع) بعد از طوفان در نخجوان فرود آمد و در این شهر نیز مدفون شد و قبر همسرش هم در مرند واقع شده است.
مطابق نوشته‌های تورات، مادر حضرت نوح(ع) در مسجد بازار مرند مدفون است. برخی نیز بنای شهر مرند را به امر دختر ترسائی به نام «ماریا» می‌دانند و بنای اولیهٔ مسجد جامع فعلی مرند را نیز، کلیسایی می‌شمارند که وی بنا کرده‌است و نام مرند را هم برگرفته از نام ماریا با اندکی تغییر می‌دانند. اسامی امامزادگان و اماکن متبرکه استان اذربایجان شرقی
کشکسراى
كشكسراى شهرى است در بخش حومه شهرستان مرند، كه در جلگه وسيعى قرار گرفته است كه از راه ترانزيتى مرند-خوى-بازرگان از 13 كيلومترى جنوب آن مىگذرد.
ارتفاعش از سطح دريا 1200متر است واز شمال به روستاى((قرجه محمد)) و از شمال غربى به روستاى((قرجه فضل اله)) مربوط مىشود.
آب هواى اين منطقه تا حدودى معتدل و طول دوره يخبندان آن 120روزه است كه آذرماه شروع و در اواسط فروردين ماه پايان مىيابد.ميزان بارش سالانه آن 250ميليمتر باران و در حدود 2متر برف مىباشد.
ساخت اقتصادى سيماى كشكسراى كلا اقتصاد روستايى است و غير از قالىبافى، فعاليت صنعتى ديگرى در اين شهر ديده نمىشود.
سهولت عرضه محصولات توليدى زراعى به بازار مرند (انگور،زردآلو،غلات،سيفىجات) بر اثر نزديكى به اين شهر و فعال بودن را به مرند، موجب رونق پايدارى اين فعاليت شده است
زنوز
بخش زنوز كوهستانىترين منطقه شهرى از شهرستان مرند است كه ارتفاعش از سطح دريا 1700متر مىباشد.
زنوز در 45درجه و49دقيقه طول شرقى ازنصف النهار گرينويچ و در 38درجه و 45دقيقه عرض شمالى قرار گرفته، اختلاف ساعتش با تهران 22دقيقه و 20ثانيه است.اين شهرك كوهستانى در شمال مرند و در فاصله 25كيلومترى آن واقع شده واز جاده اصلى مرند-جلفا، 10كيلومتر فاصله دارد.
رودخانه زنوزچاى از ارتفاعات و دامنه هاى كوه سلطان سنجر سرچشمه گرفته، در جهت شرقى-غربى جريان دارد.
آب اين رودخانه تمام باغها ومزارع زنوز و روستاهاى تابعه آن را مشروب مىسازد.
حوضه آبريز زنوزچاى 4630كيلومترمربع بوده ودبى آب آن در محل ايستگاه چرچر 48/1مترمكعب در ثانيه بوده، داراى ۲،۸۰۰،۰۰۰ مترمكعب آب سالانه مىباشد.
زنوز تنها شهرك زيبا و باصفايى است كه افراد مختلف، آن را ستوده اند.آب وهواى معتدل و لطيف آن پرورش دهنده بهترين نوع سيب مرغوب در ايران و آذربايجان مىباشد.
معروفترين و باصفاترين بخش زنوز روستاى زنوزق است كه در منطقه كوهستانى و مرتفعى بنا شده، فاصله اش تا مرند 26كيلومتر بوده ودر مشرق زنوز قرار دارد.
در اين منطقه ما نام قزل اوزون را نيز داريم كه از قزل(سرخ) و اوزن/ازن تركيب يافته و نام رودخانه اى است در آذربايجان كه با تعجب در زمان باستان آماردوس ويا آمارى/امارد/امرد/
مردا/مارد/مرد/مردى گفته شده وامروزه سفيدرود خوانده مىشود.
اوزن/يوزن در تركى به معنى رود است و قزل اوزن به معنى رودسرخ مىباشد و ساريغ اوزن به معناى رود زرد، چون ساريغ/ساريخ در تركى به معنى زرد است.
(( نام اين رود قزل اوزن است كه معنى رودخانه قرمز را مىدهد، زيرا از اراضى قرمز رنگ عبور مىكند و رنگ آن به قرمز مىگرايد.))
پس مىتوان فرض كرد كه زنوز چون نام خود را از زنوزچاى(چاى به معنى رود است) گرفته، به معناى ناحيه رود يا چيزى شبيه به اين باشد
مشخصات جغرافيايي
مرند یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شمال خاوری استان واقع شده است. مرکز این شهرستان در 45 درجه و 46 دقيقه درازای خاوری و 38 درجه و 26 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1334 متری از سطح دريا واقع است. اين شهرستان از شمال به شهرستان جلفا در مرز ايران و آذربايجان؛ از خاور به شهرستان اهر؛ از باختر به شهرستان خوی در آذربايجان غربی و از جنوب به شهرستان شبستر محدود است. اين شهرستان دارای آب و هوای معتدل است. مرند در مسير راه آهن تبريز و جلفا قرار گرفته است و راه های ترانزيتی مهم تبريز – تركيه و اروپا و مسير راه آهن تبريز - مرز جمهوری آذربايجان و جلفا از اين منطقه می گذرد. فاصله ی مرند تا جلفا از اين جاده ترانزيتی و راه آهن برقی در حدود 67 كيلومتر است. مرند تا تبريز 71 كيلومتر و تا تهران 724 كيلومتر فاصله دارد.
توسعه زیرساختهای شهری گامی مهم واساسی
در توسعه اقتصادی شهرستان مرند
یکی از راههای توسعه اقتصادی مرند توجه و احیا زیر ساختهای اقتصادی وفرهنگی واجتماعی است که در این رابطه توجه به چند نکته حایز اهمیت است:
الف - ایجاد عزم عمومی برای پیشبرد طرحها از طریق اطلاع رسانی مطلوب
خبر تفاهم و همکاری سازمان میراث فرهنگی و شهرداری مرند بسیار خوشحالمان نمود. جا دارداز مسئولین متحرم شهر بسیار تشکر نمایم چرا که مرمت و بهسازی قلعه باستانی(آتشکده) و نیز مسجد جامع مرند بعنوان دو اثر ارزشمند و تاریخی در کنار سایر آثار همچون کاروانسرای پیام و بقاع متبرکه و ... میتواند درجذب گردشگر و شناسایی هر چه بهتر شهر مرند تاثیر گذار باشد
ضمن اینکه اجرای طرح عظیم گردشگری و تفریحی یوموری تپه ،توجه به منطقه گردشگری پیام مرنداز جمله پیست اسکی و سایر پتانسیل ها و توانمندیهای شهرمان از ابعاد مختلف میتواند بر توسعه شهر کمک فراوانی نماید.
البته تکمیل و توسعه این طرح ها نیازمند عزم عمومی است که میباست همه در اجرای آن به شهرداری و سایر سازمانها و نهادها کمک نمایند البته اعتقادم براین است که بایستی در این زمینه آگاهی سازی و اطلاع رسانی درستی بین مردم شریف صورت گیرد که به نظر حقیر در این زمینه ضعیف عمل میشود اگر شما نظر سنجی کنید اطلاعات خود شهروندان و حتی خیلی از مسئولین در رابطه با مرند در سطح پایینی است.
ضمن اینکه بایستی دست مریزاد گفت به افرادی همچون استاد سید مرندی که خالصانه و پرتلاش سعی میکنند بخشی از فرهنگ و تاریخ شهرمان را بصورت منظم و مکتوب ارایه نمایند
ب- ضرورت برنامه ریزی برای مشارکت در ایجاد هتلهای استاندارد و بین المللی
مهمترین عامل در توسعه گردشگری ترکیه همانا وجود هتلهای متعدد با استانداردهای بین المللی است بطوریکه طبق تحقیق یک موسسه بین المللی در آلمان از ۱۰۰ هتل برتر دنیا ۱۱ هتل در کشور ترکیه قرار دارد
یکی از عوامل مهم در توسعه گردشگری هر منطقه وجود هتل ها و متل های با کیفیت و در سطح استانداردهای بین المللی است در این زمینه شهر مرند تنها یک هتل نسبتا مناسب دارد و ان هتل بین المللی سازمان جهانگردی است که البته معتقدم علیرغم مکان مناسب آن چندان مورد توجه قرار نگرفته است و عمر ان رو به پایان است بطوریکه با گذشت چندین سال از ساخت آن، نمای بیرونی و فضای سبز بسیار نامطلوبی برخوردار است و صرفا جایی برای برگزاری مراسم عروسی بین مردم شناخته شده است
بنابرین لازمه اصلی شناساندن آثار باستانی شهر و نیز موفقیت در جذب گردشگر بهره مندی از هتلهای مطلوب میباشد
برنامه ریزی برای مشارکت بخش خصوصی جهت ساخت هتل در منطقه پیام مرند و هتل یا هتلهایی در بهترین نقاط شهر تاکید میکنم "در بهترین نقاط شهر" صورت گیرد .
کاهش بوروکراسی اداری و انجام تشویق و حمایتهای عملی به منظور مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی حایز اهمیت است
الگو گیری از حمایت همه جانبه استاندار( آقای مهندس بیگی) و شهردار محترم تبریز(آقای مهندس نوین) در اصلاح زیرساختهای شهری تبریز میتواند سرمشق مناسبی برای مسئولین عزیز شهرمان باشد که مطمئنا نتایج کا آنها را در سالهای آینده و توسعه تبریزشاهدخواهیم بود که جا دارد از نگرش خوب این دو بزرگوار تشکر نماییم
همانطوریکه در گذشته برنامه های آقای مهندس عبدالعلی زاده استاندار وقت و آقای مهندس درویش زاده شهردار وقت تبریز که عملکرد قابل توجهی در اصلاح زیرساختهای شهری تبریز داشتندو هم اکنون نیز مردم همواره سپاسگزار زحمات انها در کوچه و خیابان هستند
امیدوارم با الگو برداری از کارگزارانی که زحمت کشیدند و همواره بین مردم محبوب بوده و خواهند بود ما هم تلاش کنیم این ثروت عظیم را همانا محبوبیت و خدمتگزاری را بیش از پیش ارج نهیم
ج - افزایش اعتماد به نفس و تزریق روحیه تلاش در بین کارگزاران
با تشکیل کارگروه های مختلف
اما یکی از دغدغه های همیشگی حقیر ظهور تنگ نظری و موضوع منیت هاست که متاسفانه ترویج آن در بین آحاد مردم موجب میشود کارگزاران تلاشگر را بعد از مدتی با یاس و نا امیدی به آینده مواجه میکند
لذا در این راستا بنده امیدوارم با درایتهای امام جمعه محترم شهرستان مرند مانند همیشه و بدون هیچگونه ملاحظاتی از کسانی که درپیشرفت و آبادانی شهر تلاش میکنند حمایت نمایند تشکیل کارگروهها و جلسات مفید و مثمر ثمر با حضور تمامی مسئولین شهری و ایجاد وحدت و همدلی بین مسئولین محترم مطمئنا موجب خواهد شد روز به روز شاهد شکوفایی و بالندگی شهر دوست داشتنی ام مرند باشیم
حمایت و همفکری فرماندار محترم شهرمان و تزریق اعتماد به نفس و روحیه از طرف این بزرگوار به سایر کارگزاران شهر نیز در این زمینه بسیار حایز اهمیت است احساسم این است که با حضور و خدمات چند ساله فرماندار محترم اگر موطنش جای دیگری هم باشد دیگر بعنوان شهروند مرندی به حساب می آیند و نام ایشان و خدمات این بزرگوار در تاریخ مرند ثبت خواهد شد لذا مطمئنم با کمک و حمایت حضرتعالی درتحقق برنامه های مورد اشاره شهرداری ، میتوانید سهم بزرگی را در دفتر خاطرات خدمتی خود ثبت نمایید
د - برگزاری سمیناری تحت عنوان بررسی زیر ساختهای توسعه اقتصادی مرند
البته پیشنهادی را خدمت امام جمعه محترم و فرماندار گرامی و شهردار عزیز دارم و آن برگزاری سمیناری تحت عنوان" بررسی زیر ساختهای توسعه اقتصادی مرند" با مشارکت تمامی نهادها و ارگانها و متخصصین و استفاده از تمامی پتانسیلهای شهر از جمله دانشگاهها و اساتید دانشگاه
واقعا هنوز علت این مسئله را متوجه نشدم که در طول چند سالی که در دانشگاه آزاد اسلامی مرند خدمت مینمایم و با وجود صاحبنظران و اساتید در حوزه های شهری و اقتصادی چرا تا بحال همفکری و تعامل نزدیک و تنگاتنگ بین دانشگاهها از یک طرف و نهادها و سازمان مختلف شهری از طرف دیگر را مشاهده نمیکنم و این برای شهری فرهنگی مانند مرند چندان زیبنده نیست
امیدوارم با نگاهی به پتانسیلها و توانمندیهای شهر مرند از جمله قرار گرفتن در سه راهی کشورهای ترکیه ،آذربایجان ،ارمنستان و جمهوری نخجوان و دارا بودن موسساتی مانند موسسه جوانان خیر که قابلیت تزریق منابع مالی لازم به این پروژه ها را داشته و حتما اقتصادی نیز هست و وجود افراد بومی مانند آقای زنوزی که توان سرمایه گذاریهای قابل توجهی را دارند و نیز وجود دانشگاهای متعدد و اساتید مجرب در رشته های مختلف و همچنین فعالیت کارخانجاتی مانندتبریز کف ، تکدانه و خاک چینی و... میتوان با همدلی و همکاری و همفکری، شهرستان مرند را به یکی از قطبهای اقتصادی و گردشگری استان و کشور حتی تاکید میکنم حتی در سطح کشور تبدیل نماییم
ه - برنامه ریزی برای میزبانی جشنواره های مختلف اقتصادی،فرهنگی و ورزشی
یکی دیگر از مواردی که میتواند در شناسایی شهرمان در سطح بین المللی و کشوری تاثیرگذار باشد همانا برگزاری همایشها و جشنواره های مرتبط با اقتصاد ، آیین وفرهنگ شهرمرند میباشد.مانند برگزاری جشن برداشت زعفران در بناب جدید که همه ساله برگزار میشود
زمانهای نه چندان دور شهرستان مرند و روستاهای اطراف آن هر کدام پر بود از هنرمندان در تولید صنایع دستی از جمله قالیبافی،سبد بافی و... اما رفته رفته دیگر اثری از این هنر و هنرمند باقی نمیمانند .در حال حاضر نیز کسانی هستند که تمام جان و مال خود را در تولید ظروف سفالی بکار میگیرند آموزشکده علمی و کاربردی سفال ایجاد میکنیم اما متاسفانه بدلیل عدم برنامه ریزی صحیح خروجی مطلوبی از ان نمیگیریم
