دانلود مقاله تعریف بازی

بخشی از مقاله

تعريف بازي

هر نوع فعاليتي كه ، توسط كودكان به منظور تفريح انجام گيرد ، بازي ناميده مي شود .
مربيان ورزش از بازي تلقي جامع تري دارند . آن ها معتقد‌ند كه ( بازي عبارت است از فعاليتي كه افراد با ميل و رغبت در اوقات فراغت انجام مي دهند).
بر خلاف نظريات گذشتگان كه بازي را تنها وسيله اي براي اتلاف انرژي مازاد بدن مي دانستند ، كودكان به هنگام بازي بخشي از نيروي ذهني و بدني خود را بكار مي گيرند .و بازي را بخشي از زندگي خويش به حساب مي آورند اما نبايد اين نكته را فراموش كرد كه كودك از انجام اين فعاليت لذت مي برد.

در يك فرهنگ لغت 10 معناي متفاوت براي واژه – در جايگاه اسمي – و 24 معناي متفاوت براي واژه ( بازي كردن ) – در جايگاه فعلي – ديده مي شود . اما به نظر مي رسد كه واژه ( بازي ) براي افراد مختلف ، كاربردهاي متفاوتي را دارد . براي روشن شدن اين مبحث به مثال هاي ذيل توجه نمائيد:
1- مادري كه از سر و صداي فرزندش به ستوه مي آيد فرياد مي زند : " برو بيرون ، اين قدر اذيتم نكن ، بو بازي تو بكن " اين مادر به فرزندش مي فهماند كه من مشغول هستم و شما نيستيد . كار من با اهميت است و كار شما بي اهميت مي باشد . متأسفانه ديدگاه بسياري از مادران بدين صورت است.
2- در يك كلاس معلم به شاگردانش مي گويد : " به جاي بازي پشت ميزاتون فقط بايد درس بخونيد."

3- بازديد كننده اي – از كلاس درس يك دبستان – هنگامي كه دانش آموزان كلاس را ترك مي كنند به دانش آموزان مي گويد : " شما آنقدر چيزهاي جالب توجه براي بازي كردن داريد كه من مايلم مجدداً به مدرسه شما بيايم و شما را ملاقات كنم ."
دانش آموزان ناراحت مي شوند و اعتراض مي نمايند "ما داريم كار ميكنيم بازي نمي كنيم ".در اين مثال بازي ، با كار متفاوت است اما ما نمي توانيم اين نكته را بيان نمائيم كه بازي ، متضاد كار است .

اگر يك كودك خردسال را در هنگام بازي با دقت بسيار مشاهده نمائيد در مي يابيد كه كودك با دقت تمام با اسباب بازي خود بازي مي كند . از ديت هايش با مهارت بسيار استفاده مي كند ونشان مي دهد كه مشغول استدلال است . از يك فرضيه به سوي فرضيه ديگري حركت مي نمايد.
در حقيقت رفتار او همانند يك فرد بزرگسال است كه در حال انجام دادن يك پروژه تحقيقاتي است.

در قرن اخير فيلسوفان و روان شناسان همواره در صدد بوده اند كه در پيرامون فعاليت هاي كودكان به كشف حقايقي نائل گردند . آنان دريافتند كه راه هاي بسياري براي مشاهدة كودكان ،در هنگام بازي وجود دارد و در موقعيت هاي متفاوت ، بايد از روش هاي مناسب با آن استفاده كرد. زيرا هر شيوه اي ارزش خاص خود را دارد . اگر فردي تمايل دارد به صورت محسوس به بازي نظر بيافكند ، نخست بايد از راهكارهايي كه صاحب نظران در اين زمينه مطرح كرده اند آگاهي داشته باشد .

اگر در انديشه آن هستند كه فرزندان شما از شخصيت كاملي برخوردار شوند و در آيندة نزديك به ديگاه هاي سنجيده دست يابند . بايد آنها ، مراحل مختلف رشد را به خوبي طي نمايند . اگر در طي مراحل از رشد ، كودك رشد مطلوب را كسب نمايد و دوران كودكي رضايت بخشي را سپري كند ، آن گاه به صورت فردي شاد و سرزنده به زندگي مسرت بخش خويش ادامه داد .

يكي از راه هايي كه در اين مرحله از رشد ممكن است به نحو موفقيت آميزي حاصل شود برخورداري از فرصت كافي براي بازي آزاد است .
شاخصه هاي ذيل در بازي كودكان تأثيرا بسزايي دارد.
1- نگرش هاي والدين و معلمين
2- ويژگيهاي مسكن كودك : نظير سكونت در آپارتمان ها ، خانه هاي حياط دار
3- ترافيك خيابان ها

4- تنش هاي فزاينده اي كه والدين تحت تأثير آن ها زندگي مي كنند .
دوران پيش از دبستان ف براي والدين مسايلي ايجاد مي كند ، زيرا كودكان بايد سرگرم شوند و از امكانات بازي استفاده نمايند . اما راه هايي وجود دارد كه والدين مي توانند شرايط مناسبي را براي كودكان – پيش از ورود به دبستان – فراهم آورد.
 نظرات متخصصان تعليم و تربيت در پيرامون بازي
تا كنون نظريات بيشماري ، پيرامون بازي كودكان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است اما با اين وجود ما نمي توانيم يك تعريف جامع را براي بازي كودكان بيابيم . زيرا بازي خون جاري در رگ هاي زندگي كودكان است .

براي آشنايي با ديدگاه هاي نظريه پردازان به تعاريف ذيل توجه نماييد:
ماريا مونته سوري : " بازي حرفه كودك است ."
جان ديويي :" بازي چيزي است كه در حال انجام دادن از آن لذت مي بريم . اما كار چيزي است كه ، پايان آن خوش آيند مي باشد ."
زيگموند فرويد : "بازي موقعيت هايي را فرراهم مي آورد كه عواطف ، به طور واضح بيان شده و همچنين رشد پيدا كنند."
ژان پياژه : " آيا اين بازي نيست كه به كودك اجزه مي دهد تا نشانه ها را جايگزين واقعيت هاي زندگي كند ؟"
ويگوتسكي : " بازي به رشد و پيشرفت روز افزون كودك كمك مي كند ."

بازي باعث مي شود تا كودك ، رفتارهاي غير عادي خود را بهتر كنترل نمايد . همچنين كودك را نا گزير مي نمايد تا ماهيت اشياء را درك نمايد و اين امر موجب مي گردد كودك تفاوت خيال و واقعيت را دريابد .
آيا كودكان ، تنها به اين علت به بازي كردن مي پردازند كه از بازي لذت مي برند ؟آيا كودكان ، تنها به خاطر تشويق معلمان به بازي كردن مي پردازند ؟
 بازي آزادانه انتخاب مي شود

آيا كودكان مي توانند ، آنچه را كه دوست دارند . انتخاب نمايند ؟ آيا آن ها اجزه دارند بر اساس عقايد خودشان بازي كنند و محل هاي مناسب آموزشي را خودشان ترتيب دهند؟
بازي يك عملكرد هدفمند است . كودكان در هنگام بازي احساس رضايت مي كنند ، حتي اگر اين بازي نتيجه اي هم نداشته باشد ، كودكان از بازي كردن لذت مي برند .
مربيان در هنگام برگزاري بازي ها بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه ، كودكان حق انتخاب داشته باشند به عنوان مثال : اگر كودك بپرسيد ، آيا قصد داري با لگوهايت يك خانه بسازي يا يك مدرسه ؟ اين رفتار نا مناسب مانع از تصميم گيري كودك مي شود و قدرت انتخاب او را محدود مي نمايد .
 مراحل متفاوت بازي كودكان

محققيين عقيده دارند كه بازي از مراحل تكاملي مختلفي مي گذرد .
1- بازي كاربردي و كشف اعضاي بدن : فعاليت هاي ساده و تكراري كه در آن كودك اعضاي بدن خود را لمس و نكاتي را ياد مي گيرد ، به عنوان مثال : هنگامي كه كودك با انگشتان خود بازي مي كند و يا آن را مي فشارد و يا زماني كه او خمير بازي را به صورت لوله در مي اورد.
2- بازي ساده : بازي هايي كه داراي هدف و منظور خاصي باشند بازي هاي سازنده ناميده مي شود . مانند : ريختن آب براي پر كردن سطل
3- بازي هاي نمايشي ( دراماتيك ) : كه در اين بازي ها كودك انجام كاري را نشان مي دهد و سعي بر يادگيري كاربرد آن ها مي كند .
4- بازي هاي قانون مندانه : اين بازي ها براي كودكان خردسالانه مناسب نيستند اما براي كودكان بزرگسال مناسب است . برنامه هاي رقابتي در اين بازي ها توسعه بيشتري پيدا مي كند.

5- بازي هاي غير اجتماعي : در اين مرحله كودك فعاليت هاي اجتماعي محدودي را انجام مي دهد و به طور موازي بازي مي كند . منظور از بازي موازي آن است كه ، كودك در نزديكي كودك ديگر و با وسايل مشابه به او به بازي مي پردازد، اما كودك براي تأثير نهادن بر او اقدامي را انجام نمي دهد.
6- بازي هايي با فعاليت هاي اجتماعي محدود : در اين مرحله كودكان به تنهايي بازي مي كنند اما در هنگام بازي ، با يكديگر به تبادل رفتار مي پردازند ونظرات خود را به يكديگر بيان مي كنند.

 بازي هايي با تأثيرات متقابل اجتماعي
در بازي هاي مشاركتي ، كودكان تمايل دارند كه فعاليت هاي خود را به صورت جداگانه انجام دهند .اما اسباب بازي هاي خود را باهم تعويض كنند و رفتار يكديگر را مورد نقد و بررسي قرار دهند.
1- بازي هاي مشاركتي : كودكان با همكاري يكديگر براي يك هدف مشترك تلاش مي كنند . اين گونه بازي ها دسته جمعي ، مخصوص كودكان پيش دبستاني است .
2- بازي هاي انفرادي : اين بازي ها اغلب در خردسالان مشاهده مي شود اما اگر در بزرگسالان به دفعات مشاهده شود : جاي تأمل دارد . بزرگسالان نياز دارند تا در بعضي مواقع در حريم شخصي خود فكر كنند . اما اگر اين امر ، به صورت يك عادت در آيد جاي نگراني است . البته بازي هاي موازي در بعضي مواقع ، بعد از بازي هاي گروهي مشاهده مي شوند.
 بازي هاي نمايشي :

بازي هاي نمايش مستلزم تقليد از بعضي افراد مي باشد . در اجراي نمايش ارتباط كلامي و تأثير متقابل بين دو يا چند نفر تقويت مي شود . اجراي يك نقش همان تقليد از فرد است .
توجه به هدف بازي و يافتن راهي براي اجراي نمايش تا پايان وقت لازم ، از اهداف ديگر اين نوع بازي مي باشد .
خردسالان و كودكان نوپا ، رفتار اجتماعي مناسبي را در بازي هاي نمايشي از خود نشان مي دهند،

به عنوان مثال : در تمام دنيا و با هر فرهنگي بازي " مدرسه بازي " توسط والدين با كودكان انجام مي شود .
اغلب بازي هاي سنتي ، بازي هاي حركتي هستند . مانند : دست زدن ، آواز خواندن ، دويدن ، لي لي حوضك و قايم باشك . اين بازي ها پيوند هاي عاطفي ميان كودكان را تقويت مي نمايد و مهارت هاي اجتماعي آن ها را افزايش مي دهد و احساس همكاري و صميميت را در كودكان پديد مي آورد.
بر اساس ديدگاه "كوپلان و روبين " كودكاني كه در زندگي از امكانات كمتري براي بازي برخوردارند ، كمتر مي توانند خود را با جامعه تطبيق دهند.
در بازي هاي نمايشي كه توسط كودكان انجام مي شود مهارت هاي ذيل كسب مي شود :

1- ايجاد حس هم دلي : كودك مي آموزد كه از شخص ديگري تقليد كند ، در نتيجه احساس هم دلي و توجه به ديگران در او تقويت مي شود .
2- رشد شخصيت اجتماعي : كودك با بازي در نقش ديگران در مي يابد كه مادر ،پزشك و يا پرستار چگونه فكر مي كنند و اين آگاهي ، موجب رشد شخصيت اجتماعي او مي شود .
3- كسب مهارت هاي اجتماعي : انتظار كودك براي اين كه نوبتش شود ؛ توفيقات اجتماعي كه كودك به دست مي آورد. دانستن اين نكات كه كودك ، چگونه مورد تأييد يك جمع قرار مي گيرد ؟ كودكان ، چگونه كار گروهي را انجام مي دهند ؟ كليد موفقيت كودك در جامعه است.
 پيشرفت ذهني در بازي

براساس نظريات " پياژ و ويگ.تسكي " بازي اصلي ترين عامل رشد – شناختي – كودك است .همچنين يكي از پاك ترين روش هاي فكري قابل دسترسي براي خردسالان مي باشد. كودكان در قالب بازي با درك واقعيت ها و كنترل مهارت هاي شخصي ، به تعادل دست مي يابند.بازي هاي تخيلي ، حافظه ي كودك را توانمند مي سازد و اطلاعات و معلومات كودك را افزايش مي دهند . كودك در بازي هاي نمايشي ، از لغات توصيفي بيشتري نسبت به دايره ي لغت روزمره استفاده مي كند.
 عوامل مؤثر در بازي

بدون ترديد بازي يكي از فعاليتهاي اساسي كودكان است و كودكان از راه بازي ، دنياي پيرامون خود را مي شناسند و آن را تجربه مي كنند . كودكان احساس ها و نيازهاي خود را از راه بازي ابراز مي نمايند ، در جريان آن اهداف خود را جستجو مي نمايند و ديدگاه ها و احساسات خود را با خيال پردازي بيان مي كنند . همچنين از طريق بازي آرزوهايشان را به واقعيت نزديك مي نمايند و بر نگراني ها و اضطراب هاي خود غلبه مي كنند . از سوي ديگر كودكان در هنگام بازي به توانايي هاي جسماني خود پي مي برند و در تقويت و ايجاد مهارت هاي گوناگون سعي و تلاش مي كنند و به همين علت بازي در اعاد مختلف جسماني ، عاطفي ، شناختي ، اخلاقي و ... داراي ارزش است .
بازي كودكان متأثر از عواملي مانند : جنسيت ، هوش ، سن و محيط مي باشد كه هر يك به نحوي در روند بازي تأثير مي گذارند . در اين جا به طور خلاصه عوامل فوق مورد بحث و بررسي قرار مي گيرند.
1- ويژگيهاي فردي
عوامل تشكيل دهنده موقعيت رواني و تشخيص كودكان با يكديگر يكسان نيستند همين تفوت خلقيات و تمايلات كودكان را از يكديگر متمايز مي كند.