بخشی از مقاله

پيشينه تاريخي
تركيه كشوري است با فرهنگي غني، مردمي اصيل و طبيعتي زيبا و متنوع. اين سرزمين زيبا همچنين به‌عنوان مهد بسياري از تمدن‌ها در طول تاريخ شناخته شده است. در نتيجۀ موقعيت جغرافيايي اين كشور، تركيه در واقع به‌عنوان پل ارتباطي شرق و غرب ايفاي نقش نموده است و ملت تركيه دائماً با فرهنگ‌هاي بسياري در ارتباط بوده‌اند. در طي قرون، سلاطين بسياري آمده و رفته‌اند و هر كدام از خود ردّي در اين كشور بر جاي نهاده‌اند. يك بخش فوق‌العاده و بسيار مهم تاريخ تركيه مربوط به‌مرحلۀ رشد ‌كليساي اوليه در اين كشور است. در دوران امپراتوري روم، پولس رسول سفرهاي بشارتي زيادي به‌سرزميني كه اكنون تركيه خوانده ‌مي‌شود داشت. حتي هفت كليساي ذكر شده در كتاب مكاشفه در تركيه امروزي واقع شده‌اند.


كنستانتين در سال ۳۲۵ ميلادي، امپراتوري رو به‌زوال روم را متحد و نيرومند ساخت. وي پايتخت روم نوين را به‌نام كنستانتينوپل كه همان استانبول امروزي است بنياد نهاد. چند صده پس از كنستانتين، وقايع بسياري در تركيه رخ داد كه هويت امروزي اين ملت را شكل داد. ترك‌هاي سلجوقي با زور كنستانتينوپل را تسخير نموده و اسلام را به‌ اين منطقه معرفي كردند. پس از امپراتوري سلجوقي، امپراتوري عثماني قدرت را در تركيه به‌دست گرفت. امپراتوري عثماني بزرگترين و مقتدرترين امپراتوري اسلامي در طول تاريخ بوده است. اين امپراتوري تا اوايل دهۀ ۱۹۰۰ تركيه را تحت كنترل خود داشت. در بحبوحۀ آشوب‌هاي جهاني و داخلي، به رهبري مصطفي كمال يا آتاتورك (‌به‌معناي لغوي پدر ترك)، تركيه ‌به‌سوي دوران پيشرفت نويني هدايت شد. نفوذ و ايده‌هاي وي آنچه را ما امروزه به‌نام تركيه مي‌شناسيم شكل بخشيد.


ملاحظات تاريخي
با فروپاشي شوروي، از اهميت منطقه‌اي دو كشور تركيه و اسرائيل براي غرب كاسته شد اما براي اين دو كشور فرصتهاي جديدي فراهم گرديد تا به تقويت موضع و جايگاه خود بپردازند. افزايش استحكام و قدرت جمهوري اسلامي و پيدايش جنبشهاي اسلامي منطقه، از جمله اين فرصتها بود اما مهمترين آنها پيدايش خلأ قدرت در حوزه قفقاز و آسياي مركزي است. تركيه از طريق قرابتهاي فرهنگي و موقعيت ترانزيت، و اسرائيل نيز با پشتوانه قدرت اقتصادي و تكنولوژيك، زمينه‌هاي حضور در آسياي ميانه را فراهم كردند. هيچكدام از اين دو كشور

 

به‌تنهايي قادر به ايفاي نقش محوري در اين منطقه نبودند و برهمين‌اساس محور آنكارا ــ تل‌آويو تشكيل گرديد تا اين مقصود فراهم شود. بدون‌شك نفوذ اسرائيل در ميان همسايگان شمالي ايران و مناسبات اقتصادي و فرهنگي تركيه و اسرائيل با كشورهاي حوزه قفقاز، هم به لحاظ اقتصادي و هم به لحاظ امنيتي، ايران را با تنگناهاي فراواني روبرو مي‌كند كه انرژي، تجارت، فرهنگ و مسائل استراتژيك نظامي از جمله آنها است. با توجه به منافع مشترك روسيه و ايران در منطقه، ايران توانست از طريق گسترش همكاريهاي همه‌جانبه با روسيه، محور قدرتمندي را در مقابل آنها ايجاد كند تا موازنه قدرت را تاحدودي برقرار نمايد.


در اين پژوهش، ضمن اشاره اجمالي به زمينه‌هاي گرايش كشورهاي تركيه و اسرائيل به يكديگر، به اين موضوع پرداخته مي‌شود كه همكاريهاي اين دو كشور در آسياي مركزي و قفقاز چه تاثيري بر امنيت ملي و منافع جمهوري اسلامي ايران برجاي گذاشته است.
كشورهاي تركيه و اسرائيل، پس از پايان جنگ سرد، تحت تاثير تحولات بين‌المللي و منطقه‌اي و نيز بر اثر شرايط داخلي كشورهاي خود، همكاريهاي همه‌جانبه خود را در ابعاد مختلف اقتصادي، سياسي و نظامي گسترش دادند و به روابط فيمابين، بعد استراتژيك بخشيدند. اوج اين همكاريها، انعقاد پيمان استراتژيك 1996 ميان دو كشور تركيه و اسرائيل بود. شكل‌گيري محور تركيه ــ اسرائيل، باعث همسويي اقدامات و جهت‌گيريهاي اين دو كشور در آسياي مركزي و قفقاز گرديد و حضور سياسي، نظامي و اقتصادي اين دو كشور را در منطقه تقويت نمود.


كشورهاي تركيه و اسرائيل، در حوزه خزر منافع و اهداف مشتركي را دنبال مي‌كنند و درصدد برآمده‌اند با تلفيق امكانات و تواناييها، مواضع خود را در منطقه تقويت نمايند و دراين‌راستا از حمايتهاي نظامي، سياسي و اقتصادي ايالات‌متحده نيز بهره مي‌برند. امريكا، در حوزه خزر، با دنبال‌كردن سياست مهار و انزواي جمهوري اسلامي ايران، با هر نوع حضور و نفوذ ايران در اين ناحيه مقابله مي‌كند؛ به‌عبارت‌ديگر هر اقدامي كه به انزوا و تضعيف منافع ملي ايران در منطقه بينجامد، مطلوب ايالات‌متحده است و در اين راستا دولت امريكا از فعاليتهاي متحدان منطقه‌اي خود حمايت مي‌كند. دراين‌ميان، اقدامات و جهت‌گيريهاي كشورهاي تركيه و اسرائيل در آسياي مركزي و قفقاز با استراتژي منطقه‌اي ايالات‌متحده همخواني بيشتري دارد؛ ضمن‌آنكه مسير حضور و نفوذ ايالات‌متحده را نيز در منطقه هموار مي‌سازد.[i]


شكل‌گيري مثلث تركيه ــ اسرائيل ــ ايالات‌متحده در حوزه خزر، ضمن تضعيف حضور ايران در اين حوزه، كشورهاي منطقه را به پايگاه دشمنان جمهوري اسلامي ايران تبديل نموده است. اين مساله، تهديد بزرگي براي امنيت ملي ايران تلقي مي‌شود. ازاين‌رو جمهوري اسلامي ايران نيز درصدد برآمده است از طريق نزديكي به كشورهاي منطقه‌اي همسو با منافع خود، با پيامدهاي شكل‌گيري اين محور جديد مقابله نمايد. علاوه بر ايران، تقويت حضور امريكا و متحدان منطقه‌اي‌ آن در حوزه خزر با منافع روسيه نيز كه اين ناحيه را حيات خلوت خود مي‌شناسد، در تقابل است. بنابراين كشورهاي ايران و روسيه به منظور مقابله با آثار و پيامدهاي منفي ناشي از نفوذ بيشتر كشورهاي تركيه، اسرائيل و امريكا در مناطق آسياي مركزي و قفقاز، با اقدام به تقويت روابط استراتژيك فيمابين، همكاريهاي همه‌جانبه خود را در سطوح مختلف داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي گسترش داده‌اند.


در چارچوب تئوري اتحاد، هنگامي‌كه دو يا چند دولت براي تامين بهتر منافع ملي خود به اتحاد يا همكاري با يكديگر مبادرت مي‌ورزند و درصدد تعقيب اهداف تجديدنظرطلبانه برمي‌آيند، اين امر باعث به‌مخاطره‌افتادن امنيت و منافع ملي دولتهاي ديگر مي‌گردد و طبعا اين دولتها نيز، براي حفظ وضع موجود، به عكس‌العمل مي‌پردازند. درواقع طبق نظريه موازنه قدرت، يكي از مهمترين انگيزه‌هاي شكل‌گيري اتحادها، جلوگيري از دستيابي يك كشور يا مجموعه‌اي از كشورها به موقعيت مسلط مي‌باشد.[ii]


دركل، كشورها هنگامي به سمت همكاريهاي دوجانبه و يا چندجانبه روي مي‌آورند كه احساس ‌كنند به‌تنهايي نمي‌توانند اهداف و منافع خود را در داخل يا خارج تامين كنند و يا خطر مشتركي آنها را تهديد مي‌كند كه با اتكا به منافع ملي قابل دفع نيست. بنابراين بايد گفت: بنيان اتحاد و همكاري ميان كشورها، بر اشتراك در منافع و تهديدها استوار است.[iii] ازاين‌رو، بدون‌شك، اتحاد تركيه و اسرائيل و همكاريهاي همه‌جانبه اين دو كشور در آسياي مركزي و قفقاز و همچنين همكاريهاي همه‌جانبه جمهوري اسلامي ايران و روسيه در اين منطقه، نيز

ناشي از منافع و تهديدات مشترك است و بايد اين فرايند را نوعي يارگيري سياسي، اقتصادي و نظامي در منطقه به منظور مقابله با تهديدات و يا تامين منافع ملي مشترك تلقي كرد.
پس از فروپاشي شوروي، كشورهاي ايران و روسيه مناسبات خود را در سطوح مختلف داخلي،‌ منطقه‌اي و بين‌المللي افزايش دادند. عوامل موثر بر ارتقاي اين روابط در سطوح سه‌گانه را چنين مي‌توان برشمرد: 1ــ در سطح داخلي: نيازهاي تكنولوژيك ايران و منافع اقتصادي روسيه 2ــ در سطح منطقه‌اي: شكل‌گيري اتحاديه‌هاي منطقه‌اي و تلاش قدرتهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي براي تحديد نفوذ ايران و روسيه در حوزه خزر (همكاريهاي همه‌جانبه تركيه و اسرائيل در آسياي مركزي و قفقاز كه تهديدي براي منافع ملي ايران و روسيه محسوب مي‌شود، از جمله عوامل تاثيرگذار در اين زمينه به‌شمار مي‌رود.) 3ــ در سطح بين‌المللي: مواضع مشترك ايران و روسيه در مخالفت با نظام تك‌قطبي در جهان به رهبري ايالات‌متحده.


در حال حاضر مجموعه تحولات داخلي در ايران و تركيه و تحولات منطقه اي و بين المللي سبب گرديده است كه روابط دو كشور از اين نقطه عبور كند و به سطح اعتماد دوجانبه ارتقاء يابد. البته تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي بايد طي گردد.
جغرافياي طبيعي :
وضعیت آب و هوای شهرهای مهم ترکیه به صورت تطبیقی و کامل در تاریخ سه شنبه ۹ آبان
دمای هوا شهرهای ترکیه

Adana - mostly cloudy, 73F° / 23C°
Adana - na, 75F° / 24C°
Afyon (Mil) - light rain, 50F° / 10C°


Anadolu - light rain, 55F° / 13C°
Ankara - mostly cloudy, 55F° / 13C°
Ankara B - light rain, 57F° / 14C°
Antalya - mod thundershower, 61F° / 16C°
Balikesir - mostly cloudy, 55F° / 13C°
Bandirma - light rain, 54F° / 12C°
Batman - mostly cloudy, 66F° / 19C°
Bodrum Milas - light rain, 57F° / 14C°
Cardak - light thundershower, 50F° / 10C°


Carsamba - mostly cloudy, 70F° / 21C°
Corlu - partly cloudy, 48F° / 9C°
Diyarbakir - mostly cloudy, 61F° / 16C°
Elazig - light rain, 61F° / 16C°
Erzincan - mostly cloudy, 55F° / 13C°
Erzurum - mostly cloudy, 52F° / 11C°
Eskisehir - light rain, 54F° / 12C°
Gaziantep - light rain, 59F° / 15C°
Guvercin lik - light rain, 59F° / 15C°


Istanbul - mod rain, 54F° / 12C°
Izmir - light rain, 59F° / 15C°
Izmir - light rain, 63F° / 17C°
Kars - mostly cloudy, 54F° / 12C°
Kayseri - mostly cloudy, 63F° / 17C°
Konya - mostly cloudy, 55F° / 13C°


Malatya - light rain, 55F° / 13C°
Merzifon - mostly cloudy, 68F° / 20C°
Mugla - mod rain, 63F° / 17C°
Murted tur-afb - light rain, 55F° / 13C°
Nevsehir - mostly cloudy, 63F° / 17C°
Sabiha Gokcen - mod rain, 55F° / 13C°


Suleyman Dmrl - light thundershower, 50F° / 10C°
Topel - light rain, 63F° / 17C°
Trabzon - mostly cloudy, 72F° / 22C°
Van - partly cloudy, 59F° / 15C°
Yenisehir Ab - mostly cloudy, 59F° / 15C°
موقعيت جغرافيايي :
تركيه نقطه تلاقي دو قاره مهم آسيا و اروپايي مي باشد. تركيه در جنوب شرقي اروپا و جنوب غربي آسيا واقع شده است و بين 5/36 و 42 درجه عرض شمالي و 26 و 45 درجه طول شرقي در نيمكره شمالي قرار گرفته است ، سرزمين تركيه بصورت مستطيلي قابل تصور است كه طول آن از شرق تا غرب 1660 كيلومتر و عرض آن بطور متوسط 550 كيلومتر مي باشد. تركيه از سه طرف به وسيله دريا احاطه شده است. از وسعت تركيه با 578/814 كيلومتر مربع مساحت (كمتر از نصف مساحت ايران) سي و پنجمين كشور جهان محسوب مي گردد.. تركيه در همسايه اروپايي و شش همسايه آسياي دارد. از شمال با كشورهاي مشترك المنافع با 610 كيلومتر ، در شرق با جمهوري اسلامي ايران 454 كيلومتر ، با عراق 331 كيلومتر در جنوب با سوريه 877 كيلومتر در قسمت غربي با يونان 212 كيلومتر با بلغارستان 269 كيلومتر مرزهاي مشترك دارد.

سواحل ودرياچه ها :
تركيه از سه طرف توسط درياي سياه در شمال ، درياي مديترانه درجنوب ، درياي ازه در غرب احاطه شده است. در شمال غربي درياي داخلي مهمي بنام درياي مرمره وجود دارد كه اين دريا از سمت شمال به وسيله تنگه بسفر به درياي سياه واز طريق تنگه داردانل به درياي ازه متصل مي گردد. اين دو تنگه درياي سياه را به درياي آزاد متصل مي نمايند. درياي مرمره منطقه اي در حدود 11350 كيلومتر را در بر مي گيرد..


در درياهاي مرمره و ازه جزاير متعددي وجود دارند كه متعلق به تركيه ميباشند . بعضي از آنها عبارتند از : جزاير مرمره در درياي مرمره و ايميرس در در درياي ازه و ... در تركيه در حدود 65 درياچه كوچك و بزرگ جمعا با 9000 كيلومتر مربع مساحت وجود دارد ، از جمله درياچه وان ( با مساحت 3713 كيلومتر) در شرق ، درياچه نمك ( با مساحت 1620 كيلومتر) در آناطولي مركزي و درياچه توز (با مساحت 1500 كيلومتر) در قونيه و ....


شهرها و بنادر مهم :
پايتخت تركيه شهر آنكارا ميباشد و از شهرهاي مهم آن ميتوان از استانبول ، ازمير ، آدانا ، بورسا، ارزروم، قونيه، آنتاليا ، اورفا ، وان و... نام برد.
استانبول و تكيرداغ در قسمت اروپايي تركيه وزنگولداق ، سينوپ و طرابوزان در بخش آسيايي از بنادر مهم تركيه محسوب ميشوند . بنادر ...... در ساحل درياي سياه ، مرسين و آلانيا و انطاكيه درساحل درياي مرمره، ازمير؛ آنتاليا در ساحل درياي مديترانه وايراليك در ساحل درياي ازه از ديگربنادر تركيه مي باشند

جغرافياي انساني
دورنماي عضويت تركيه در اتحاديه اروپايي به دليل جمعيت بيشتر مسلمان اين كشور، اروپايي ها را نگران مي كند. اروپايي ها نگران آن هستند كه فضاي سنتي اجتماعي، فرهنگي يك تركيه مسلمان بر اروپا تأثير بگذارد. از سوي ديگر اروپايي ها نگران آن هستند كه اسلام سياسي در تركيه روي كار آيد و به اين ترتيب مهار يكي از مهمترين اعضاي اتحاديه اروپايي را به دست بگيرد. كميته ويژه نظارت بر تعهدات نامزد هاي عضويت، در شوراي اروپا در گزارش اخير خود اعلام كرد، ميان تركيه جديد و تركيه سنتي و نواحي شرق و غرب اين كشور تفاوت زيادي وجود دارد. اين تفاوت به ويژه در زمينه حقوق زنان و قتل هاي ناموسي بسيار مشهود است. اصلاحات توصيه شده اروپا اين وضع را تغيير نداده است. مقامات ترك وعده داده اند كه اين اقدامات را ريشه كن كنند.


درباره نقش اسلام در سياست در تركيه نيز ابتدا بايد ماهيت نظام سكولاري كه آتاتورك بعد از تأسيس جمهوري تركيه آن را بنا گذاشت درك شود. شايد اين نظام برگرفته از روح «لائيسيته» فرانسوي ها باشد، اما اين نظام به هيچ وجه به معناي جدايي حكومت از كليسا، آن طور كه در فرانسه اجرا مي شود، نيست. در تركيه، سكولاريسم به معناي محدود كردن عقايد مذهبي در حريم خصوصي و فردي و جدا كردن قوانين قرآني از زندگي مردم است. نهادهاي اسلامي همچنان در كنترل دولت هستند، دولت بر بخش هاي آموزش مذهبي، فعاليت مساجد و بنيادهاي خيريه مذهبي نظارت و امام هاي جماعت را به عنوان كارمندان دولتي استخدام مي كند.


بعد از شروع به كار يك نظام چند حزبي در سال ۱۹۴۶ در تركيه و حضور اسلام سياسي در آن، بحث درباره نقش مذهب در حكومت تركيه شدت گرفت و به تنش هاي سياسي، مداخله ارتش و ممنوع شدن فعاليت احزاب اسلامگرا منجر شد. بحث اصلي ميان اسلامگراياني بود كه در پي ايفاي نقش محسوس تر مذهب در زندگي مردم به عنوان يك امر عادي در يك كشور مسلمان بودند و سكولارهايي كه چنين درخواست هايي را تلاش براي ايجاد يك حكومت مذهبي و تهديدي جدي براي اساس تشكيل دهنده جمهوري تركيه مي دانستند.
اكنون كه بحث عضويت تركيه در اتحاديه اروپايي مطرح است، پرسيدن اين كه ۸۰ سال بعد از معرفي سكولاريسم، اين مفهوم تا چه حد در جامعه تركيه ريشه دارد و آيا اين خطر كه نظام سياسي تركيه از طريق راههاي دموكراتيك تغيير كند و با معيارهاي اروپايي ناسازگار شود يا نه، پرسشي مشروع و منطقي است.


در سال۲۰۰۰ يك مؤسسه پيشروي پژوهشي در تركيه، پژوهشي را انجام داد كه نتيجه آن دولت و نمايندگان جامعه مدني در اين كشور را از ميزان حمايت مردم از نظام سكولار، مطمئن ساخت. اين بررسي نشان داد اكثر مردم تركيه خود را مسلمان مي دانند و براي اداي فريضه ها و وظايف مذهبي اشان تلاش مي كنند. اما اعتقادي به اين كه مذهب بايد نقشي در زندگي سياسي داشته باشد، ندارند. با وجود اين، مانند همه كشورهاي دموكراتيك ديگر، خطر سوءاستفاده گروه هاي افراطي از روندهاي دموكراتيك براي رسيدن به اهداف خود وجود دارد.
جمعيت
طبق آمار بدست آمده در سال2002،جمعيت کشور بر695000000 نفر(نوزدهمين كشورجهان) بالغ مي‌گردد. تراكم جمعيت 8/56 نفر دركيلومتر مربع مي باشد.43% مردم كشور ساكن شهرها مي باشند.
از جمله پرجمعيت ترين شهرهاي کشور ترکيه مي توان به استانبول(10ميليون نفر)،آنکارا (4ميليون نفر)، ايزمير(4/3 ميليون نفر)، برسا (1/2 ميليون نفر)، کنيا (2/2 ميليون نفر)و ادنا (8/1ميليون نفر) اشاره نمود. از لحاظ توزيع سني 8/41% جمعيت را افراد كمتر از 14 سال، 51% را افراد 15 تا 59 سال و 2/7% را نيز افراد بالاتر از 60 سال تشكيل داده و متوسط عمر مردان و زنان 7/53 سال است.


در تركيه ميزان تولد 6 /39 در هزار و ميزان مرگ و مير 5/13 در هزار و رشد جمعيت 5/2% است. ميزان مرگ و ميركودكان نيز 145 نفر در هزار نوزاد مي باشد. مردم آن عموما سفيد پوست بوده و از
تيره هاي ترک(90% )، كرد (7% )، عرب (2/1% ) و باقي اكثرا يوناني، ارمني و يهودي بوده و 99% جمعيت مسلمانند. در تركيه زبانهاي تركي، كردي و خط لاتين رايج مي باشد.

تركيب جمعيتي
براساس آمار سال 1995 جمعيت زير 17 سال تركيه نزديك به 20 ميليون نفر است. از اينرو مي توان گفت علاوه بر رشد بالاي جمعيت، جواني آن نيز يكي ديگر از ويژگيهاي ساختار جمعيتي تركيه بشمار مي‏رود. همچنين گفتني است تا سال 1953 م شمار زنان به نسبت مردان رقم بالاتري را نشان مي داد كه بعد از اين سالها اين رشد تعديل يافته و در حال حاضر مردان نسبت به زنان رقم بالاتري را به خود اختصاص مي دهند.
جمعيت خارجي


در خصوص پناهندگي بايد گفت كه تركيه پس از غنا، نيجريه، هند، پاكستان، سري لانكا و الجزاير رتبه هفتم جهاني را دارا است. طي سال 1374 هـ. ش،1820 نفر از تركيه‏ايها تقاضاي پناهندگي به انگلستان را داشته‏اند كه درخواست 35 نفر آنان مورد قبول واقع شد.


در بعد مهاجرت نيز مي توان گفت: نقل و انتقال فراوان جهت مهاجرت به تركيه به دنبال جنگ استقلال (1923 م) آغاز گرديد و تاكنون ادامه داشته است، بطوريكه مركز آمار تركيه شمار مهاجران و پناهندگان اين كشور در سال 1993 م را به ترتيب 875 و 4118 نفر اعلام داشته است.
البته تركها نيز به كشورهاي اروپاي غربي به خصوص آلمان مهاجرت گسترده‏اي داشته‏اند.


اين مهاجرت بيشتر براي يافتن شغل صورت پذيرفته است. در حال حاضر حدود دو ميليون نفر از تركها ساكن آلمان هستند. در اين خصوص گفتني است كه مهاجرت در بعد داخلي نيز وجود داشته است بطوريكه ساكنين اصلي شهر استانبول دو ميليون و هفتصد هزار نفر هستند و بقيه 8 ميليون نفر افرادي هستند كه از نقاط مختلف كشور به اين شهر مهاجرت كرده‏اند. رقم اين مهاجرت در سال 1375 هـ.ش بالغ بر450 هزار نفر بوده است. مشاغل اين مهاجران عمدتاً درباني، سرايداري، رانندگي ، دلالي، قهوه‏چي و … مي‏باشد.


دين و زبان

نخستين قانون اساسي جمهوري تركيه كه در سال 1924 ميلادي تهيه شده است دين رسمي جامعه را اسلام تعيين نموده است . ليكن در اصلاحات قانوني سال 1928 اين ماده قانوني حذف و با تاكيد بر جدايي دين از سياست ، تركيه كشوري با دولت وحكومت لائيك (تفكيك دين از سياست) معرفي گرديده است. بنابر آخرين آمار موجود در تركيه حدود 98% جمعيت اين كشور را مسلمان و 2% را مسيحيان و كليميان و ديگر اديان تشكيل ميد هند.


مسلمانان تركيه اكثرا تابع مذهب تسنن مي باشند كه از ميان آنها حنفي ها بزرگترين گروه محسوب مي گردند كه عمدتا در مركز و غرب تركيه ساكن هستند . شافعي ها با جمعيتي كمتر در مناطق شرقي تركيه مستقر واكثرا كرد هستند. شمار پيراوان مذاهبي ديگر بسيار كم مي باشد. روي هم رفته پيروان اديان در تركيه به دو قسمت تقسيم مي شوند :
الف ) پيرامون اسلام كه خود به چندين فرقه و مذهب تقسيم مي شوند و اهم آنها عبارتند از :
1- حنفي ها ، جمعيت قابل ملاحظه اي از اهل سنت تركيه را تشكيل ميدهند.
2- شافعي ها ، شاخه اي از اهل سنت است كه پيروان آن را بيشتر كردها تشكيل مي دهند.


3- پيراوان ساير فرق اهل سنت و طريقتها
4- علويان (به چهار دسته با نامهاي رافÖي، باطني؛ Íروفي و بكتاشي تقسيم و بنا بر آمار رسمي دولت تركيه حدود 12 ميليون نفر پيرو دارد )
5- شيعيان ، پيرو مذهب جعفري بوده و نزديك به يك ميليون و دويست هزار نفر هستند.
ب ) پيروان ساير اديان :
1- مسيحيان شامل فرق پروتستانها ، كاتوليكها ، ارامنه ...... و
2- يهوديان (حدود 30 هزار نفر در اين كشور سكونت دارند )


زبان:
تركي زبان رسمي و مادري ساكنان تركيه است و يكي از قديمي ترين زبانهاي دنيا به شمار مي رود. بخشي از مردم كشورهاي مشترك المنافع و برخي از نقاط جنوب شرقي اروپا و بعضي از مناطق خاورميانه به اين زبان صحبت مي كنند. آذري (آذربايجان) ، قفقازي و تركمني نيز شاخه هايي از زبان تركي محسوب مي شوند. زبان تركي از گروه زباني اورال - آلتاني است و به گروههاي كوچكتر ذيل تقسيم مي شود:


1- گروه آسياي مركزي مانند گرگ تورك ، ازبك و قرقيز
2- گروه جنوب غربي مانند تركي عثماني ، تركي آذري و تركمني
3- گروه شمال غربي مانند تاتار و قزاق
4- گروه سيبري جنوبي مانند اويرات ، آبكان و تروا.
5- گروه سيبري شمالي مانند ياكوت
6- گروه جرواش (شمالي ) در ناحيه و لگا


زبان تركي جديد كه امروزه تحت عنوان « تركي آناتولي» شناخته مي شود از ريشه تركي عثماني است كه به وسيله سلجوقيان در اواخر قرن يازدهم به آناتولي وارد شده است . به تدريج لغات و دستور زبان فارسي و عربي به ميزان قابل توجهي به اين زبان وارد شد و الفباي عربي رايج گشت. پس از اعلام جمهوري (در سال 1923) ، الفباي لاتين جايگزيني الفباي عربي گرديد. (1928) و پس از تغيير الفبا اصلاح دستور زبان نيز توسط دولت آغاز و پي گيري شد . ويزگي زبان تركي را حروف صدا دار آن مي دانند (حروف áÈí æ ßáÇãí ).
در الفباي لاتيني كه از سال 1928 به بعد در تركيه مورد استفاده قرار گرفته است . بيشتر حروف و صداي كم و ييش مانند معادل انگليسي شان تلفظ مي شوند.
از نظر تاريخي زبان وادبيات تركي را مي توان به سه دوره متمايز تقسيم نمود :


1- دوره تركي قديم (قبل از پذيرش دين اسلام توسط تركها) قرن 8 تا 11 ميلادي
2- دوره فرهنگ اسلامي (دوره تاثير عربها وايرانيان ) از قرن 11 تا اواسط قرن 19 ميلادي
3- دوره مدرن (از زمان سلطنت سلطان عبدالمجيد اول در سال 1839) دوره تاثير تفكرو ادبيات غربي


بعد از تشكيل جمهوري در سال 1923 در تاريخ 20 مي1928 طبق دستور نخست وزير¡ وزارت معارف انجمن زبان را تشكيل داد و به تعويض الفباء مي پردازد و زبانهاي غربي (فرانسه ، آلماني ، ايتاليايي و مجاري) را مورد تحقيق قرار ميدهد . در 8 آگوست 1928 آتاتورك آغاز «انقلاب حروف» را اعلام مي دارد و در 11 آگوست 1928 اولين كلاس در ارتباط با حروف جديد زبان تركي افتتاح ميشود قانون الفباي لاتيني در سال 1928 در يازده ماده تصويب و به مورد اجرا گذاشته مي شود.


جمعيّت: مطابق با آمار ژوئيه ۲۰۰۴ جمعيت اين كشور ۶۸,۸۹۳,۹۱۸ نفر است.
ترك‌ها: ۷۶-۸۰ ٪ كردها: ۱۴-۲۰ ٪ اعراب: ۱٫۸ ٪ پناهندگان: ۱٫۳ ٪
اقليت‌هاي غير مسلمان: ۰٫۲ ٪
زبان رسمي: زبان رسمي تركي است امّا در اين كشور ‌زبان‌هاي كردي، عربي، ارمني و يوناني نيز تكلم مي‌شود.
ملاحظات جغرافيايي


تركيه (كه قبلاً آناتولى يا آسياى صغير ناميده مى‏شد) بعنوان همسايه شمال غربى ايران و در نقطه تلاقى آسيا و اروپا يعنى در جنوب غربى آسيا و جنوب شرقى اروپا بين 5/36 و 42 درجه عرض شمالى و 26 و 45 درجه طول شرقى در نيمكره شمالى قرار گرفته است.سرزمين تركيه تقريباً شبيه مستطيلى است كه طول آن از شرق تا غرب حدود660 كيلومتر و عرض آن به طور متوسط550 كيلومتر مى‏باشد.


اين كشور از سه طرف بوسيله دريا احاطه شده است و از نظر وسعت كمى كمتر از نصف ايران يعنى حدود 814578 كيلومتر مربع است از اين مقدار فقط 24378 كيلومتر يعنى 3درصد در اروپا و بقيه در آسيا واقع است. اين قسمت به وسيله درياى مرمره از سمت شمال به وسيله تنگه بسفر به درياى سياه و از سمت جنوب از طريق تنگه داردانل به درياى اژه متصل مى‏گردد. اين دوتنگه از نظر استراتژيك از موقعيت بالائى برخوردار مى‏باشند.تركيه از شمال با كشورهاى مشترك‏ المنافع با610 كيلومتر درشرق با ايران 454 كيلومتر، با عراق 331 كيلومتر، در جنوب با سوريه 877 كيلومتر، در قسمت غربى با يونان 212 كيلومتر، و با بلغارستان269 كيلومتر مرزهاى مشترك دارد.مرزهاى آبى آن نيز حدود 2805 كيلومتر با درياى اژه، 1577

كيلومتر با درياى مديترانه، 1695 كيلومتر با درياى سياه و 927 كيلومتر با درياي مرمره مى‏باشد.تركيه داراى آب و هواى بسيار مستعد براى فعاليتهاى كشاورزى است و هرگز كمبود آب نداشته است و تقريباً تمامى نيازهاى غذائى خود را در داخل تأمين مى‏كند. زبان مردم تركيه تركى استانبولي است ولى نوشتار با الفباى لاتين است. تركيه سرزميني كوهستاني بوده و قسمت اعظم آن را كوهها و فلاتها شامل مي شوند. مهمترين رشته كوههاي آن عبارتند از: توروس، آنتي توروس، پونتبن و آرارات . جلگه هاي آن عمدتا در ناحيه اروپايي و كناره درياي سياه (در شمال) واقع شده اند. در تركيه رودهاي فراواني جريان دارند از جمله: دجله، فرات ، قزل ايرماق ، سيحان ، سقاريه ، مندرس ، جيح


تركيه داراي جزاير فراواني از قبيل گوكجه، مرمره، ازون، بزجه، علي بي و توركلي مي باشد. جنگل ها در آن وسعت چنداني نداشته و آب و هواي آن معتدل و مرطوب است. بلندترين نقطه آن قله آرارات (165, 5 متر ) است.از طويلترين رودهاي آن مي توان از: فرات (696 , 2 كيلومتر)، دجله (851 , 1 ) و قزل ايرماق (حدود 100 ,1 كيلومتر) نام برد كه قسمت اعظم رودهاي فرات و دجله در عراق جاري است. بزرگترين درياچه تركيه، وان است كه 676, 3 كيلومتر مربع وسعت دارد.


ملاحظات سياسي
حكومت تركيه جمهوري است. قانون اساسي سابق كه در سال1961 تدوين شده بود تا تدوين قانون اساسي جديد ملغي اعلام شده است. براساس آخرين تقسيمات كشوري، تركيه از 67 استان متشکل گرديده كه زيرنظر فرماندار دولت مركزي اداره مي گردد.فعاليت احزاب در تركيه بعد از كودتاي سال1980 ممنوع گرديده ولي تا قبل ازكودتا احزاب مهم آن حزب جمهوري خلق،حزب عدالت،حزب ملي سلامت(رستگاري) و حزب دموكراتيك بودند.


روز ملي آن برابر با بيست و نهم اكتبر بوده و در سال 1945 به عضويت سازمان ملل در آمده و علاوه بر آن درسازمانهاي ناتو– شوراي اروپا– سي سي دي– اسه– اكوا- جامعه اقتصادي اروپا- فائو-گات- يااآ
- بانك جهاني– ايكائو– ايلو– ايمكو– ايمف– ايتو– اواسي دي– يونسكو– يوپو– وهو– آرسي دي– كنفرانس اسلامي نيز عضويت دارد.
ملاحظات اقتصادي


از مهمترين صنايع كشور مي توان از آهن و پولاد، شكر،چوب، منسوجات، لاستيك،كودشيميايي، ذوب فلزات نام برد.
گندم ،حبوبات، توتون ،نيشكر، ميوه جات، پنبه و انگور نيز مهمترين محصولات كشاورزي آن كشور را تشكيل داده و سرانه زمين مزروعي براي هر نفر بالغ بر6 /0هكتار مي باشد.
توليد ساليانه گوشت گاو000 , 230 تن ، گوشت گوسفند 500 , 425 تن و صيد ماهي 400 , 259 تن مي باشد. آلومينيوم،مس، كرم(حدود10% كل توليد جهاني) ، آنتيموان،جيوه، آهن،منگنز، ذغال سنگ و نفت مهمترين منابع و معادن را تشكيل داده و ذخاير زيرزميني آن بالغ بر 370 ميليون بشكه مي باشد نيروي كار كشور بالغ بر000, 400 ,16 نفر است كه 13% آن در صنايع و 61% در بخش كشاورزي مشغول كار هستند. واحد پول آن ليره تركيه (TL)معادل100 قروش که هر 95 واحد آن برابر يك دلار است. ميزان توليد ناخالص ملي، 91/36

ميليارد دلار مي كه 25% آن از صنايع و 22% از كشاورزي بدست مي آيد.از جمله مهمترين محصولات وارداتي تركيه مي توان به ماشين آلات، وسائط نقليه، توليدات نفتي، آهن و پولاد اشاره نمود که عمدتا از كشورهاي امريكا (12% )، سوئيس(9% ) و ايتاليا (6% ) صادر مي شود.سالانه حدود 000, 541 , 1 توريست از تركيه ديدن مي كنند.
ملاحظات علمي


زمانيكه ما مي خواهيم به بررسي سنت هاي مردمان ساكن تركيه بپردازيم، بايستي به خاطر داسته باشيم كه از سال2000 قبل از ميلاد كه آنها در صفحات تاريخ ظاهر شده اند، يك قسمت از سه تمدن مهم دنيا بوده اند. در طول اين مدت، زمانيكه ترك ها يك زندگي بدوي را در آسياي مركزي مي گذراندند ، قسمتي از آداب و رسومي بودند كه با مسير زندگيشان هماهنگ شده بود.


بعد از قبول دين اسلام و بعد از سرازير شده به سمت آناتولي، تركها با مخلوط كردن عناصر اسلام و ترك ، فرهنگ و تمدن منحصر به فردي را ايجاد كردند كه تركيب« عثماني» ناميده مي شد .


پس از تثبيت جمهوري ترك در29 اكتبر سال 1923، تركيه وارد قلمرو تمدن و فرهنگ غرب شده و با اقتباس از سنت ها و اصول غرب، آنها را با عناصر و سنت هاي ترك در هم آميخته و« نهضت جمهوري» را شكل داد .متعاقب پذيرش اسلام ، علاوه بر تغيير در سياست ترك ها و ارتباطشان با يك تمدن مترقي و راه جديدي براي زندگي، سنت هاي آموزشي كه بيشتر با دوره هاي سلجوقي و عثماني سازگار بود به سمت مدارس الهيات،كلبه هاي درويشي ، اتحاديه هاي صنفي و انجمن هاي برادري سوق پيدا كرد.
موازي با توسعه در غرب، از قرن 18 به بعد، مدارس مهندسي، علوم نظامي، علوم مديريتي، پزشكي ، قانون، علوم دامپزشكي و هنرهاي زيبا گشايش يافتند .
ضمناً، دبيرستانها براي رساندن دانش آموزان به سطحي كه بتوانند مطالعات دانشگاهي را دنبال كنند، بوجود آمدند .پس از پايه گذاري جمهوري ترك ، اصلاحات ديگري نيز بر عهده آموزش گذاشته شد.


براساس ، قانون وحدت آموزشي كه در سال 1924 تصويب شد، تمام مدارس ضميمه وزارت آموزش شدند. وزارت آموزش مأمور تكميل شيوه معاصر آموزش براي شهروندان ترك شد كه بايستي اين آمار با ايجاد مدارس ابتدايي،متوسطه درچار چوب نظام آموزشي تصويب شده مطابقت مي يافت


.درحال حاضر وزارت آموزش با نيازهاي اين مؤسسه ها در مورد معلمان و مديران مواجه است و قانون ها، مقررات و برنامه هاي خاصي را تهيه مي كند.
وزارت مذکور همچنين برنامه هاي آموزشي براي بچه هاي سطح مدرسه اي كه نيازمند مراقبت هاي ويژه هستند، ترتيب مي دهد .هدف سيستم آموزش ملي تركيه را مي توان در ايجاد جايي كه تمام افراد ملت همچون يك كل واحد كنار هم جمع شده ، و با آگاهي و شعور ملي با هم متحد شوند، و براي تفكر در راستاي زمينه هاي علمي با ديدگاههاي وسيع معنوي نسبت به امور جهان تربيت شوند، خلاصه كرد .


اين سيستم سعي دارد جامعه داراي افراد سر زنده و مؤثري باشد كه در رونق يافتن جامعه سهيم شده و در تبديل ملت ترك به ملتي خلاق و عضوي ممتاز در دنياي مدرن ، سودمند واقع شوند
جغرافياي اقتصادي
اقتصاد تركيه با درآمد ملي بيش از 295 ميليارد دلار به عنوان شانزدهمين اقتصاد بزرگ دنيا اعلام شد. سازمان همكاري هاي اقتصادي اروپا افزود : تركيه در سال 2001 ميلادي با داشتن درآمد ملي بيش از 145 ميليارد دلار بيستمين اقتصاد بزرگ دنيا به شمار مي رفت. اين گزارش حاكي است، تركيه با 4 پله صعود كشورهايي مثل نروژ، استراليا، دانمارك و لهستان را از اين حيث پشت سر گذاشته است. دولت تركيه طي سه سال اخير با اتخاذ سياست كاهش ارزش ليره در برابر دلار ضمن دستيابي به رشد اقتصادي بيشتر به اين عنوان نيز دست يافته است. ميزان درآمد ملي تركيه در سال 2004 ميلادي نسبت به سال 2003 ميلادي بيش از 23 درصد رشد داشته است . ميزان درآمد ملي اين كشور در سال 2003 ميلادي حدود 239 ميليارد دلار بوده است.


آمريكا با داشتن درآمد ملي بيش از 11 تريليون دلار هنوز بزرگ ترين اقتصاد دنيا به شمار مي رود و پس از آمريكا، ژاپن با 4 تريليون و 665 ميليارد دلار ، آلمان با 2 تريليون و 687 ميليارد دلار، انگليس با 2 تريليون و 115 ميليارد دلار و فرانسه با يك تريليون و 997 ميليارد دلار در رتبه هاي بعدي قرار دارند

. دراين حال، عبدالله گل، معاون نخست وزير و وزير امور خارجه تركيه اعلام كرد كه استعفاي اركان مومجو، وزير فرهنگ و گردشگري اين كشور را پذيرفته است. اركان مومجو، وزير فرهنگ و گردشگري تركيه شامگاه سه شنبه در اقدامي غيرمنتظره از مقام وزارت استعفا كرد و از حزب حاكم عدالت و توسعه نيز كناره گرفت.


اين درحالي است كه ورود سريع ارز خارجي به اقتصاد تركيه كه موجب گشايش اقتصادي قابل توجهي گرديده؛ عاملي شده تا سرمايه گذاران و تحليلگران اصلاحات و سياست هاي اقتصادي اين كشور را تحسين كنند. اين افراد همين حالت ذوق زدگي را در آرژانتين سال هاي 1990 به ياد دارند؛ مي دانند كه اين كشور پس از يك دوران شكوفايي با سقوط فاجعه آميز اقتصادي در تاريخ آمريكاي لاتين مواجه شد؛ بنابراين آنها اندكي نگران هستند تشابه بين تركيه و آرژانتين چشمگير است در آرژانتين نيز گسترش اقتصادي در سال هاي 1990 با ورود سرمايه خارجي آغاز شد؛ اما اين شكوفايي به بالا رفتن ارزش پول محلي و انهدام اساس صنعتي كشور منتهي شد . حتي در طول سال هاي رشد اقتصادي كه ناشي از نسخه صندوق بين المللي پول در آرژانتين بود؛ اشتغال آفريني ناچيزي اتفاق افتاد.


سرمايه گذاران سفته باز عادت دارند كه به سرعت تغيير مسير دهند؛ همان گونه كه در 1997 در آسيا اين چنين كردند و نتيجه اش بحران مالي و ركود منطقه اي شد. در اين وضعيت؛ سرمايه گذاران به آساني نگران پايدار ماندن اين ميزان وام ستاني خارجي مي شوند كه عوامل بيروني بيشماري مي تواند به اين سرانجام در تركيه برسد. براي مثال اگر نرخ بهره در آمريكا و در جهان افزايش يابد كه به طور حتم افزايش خواهد يافت؛ در آن صورت اوراق امن قرضه دولت آمريكا براي سرمايه گذاران جذابيت بسيار بيشتري خواهد داشت ورود سرمايه

سفته باز خارجي همچنين باعث بالا رفتن ارزش ليره ترك شده است ، اين نيز حبابي است كه دير يا زود خواهد تركيد؛ اما تا قبل از آن؛ پيامد آن انهدام صنايع سنتي تركيه (كه معمولا كاربر هستند) و افزايش واردات به اين كشور است ؛ زيرا واردات به ليره ارزان شده و نتيجه اش بدتر شدن وضعيت بيكاري است. در طول سال هاي 2000 تا 2003 ليره ترك در برابر دلار با 9/13 درصد افزايش ارزش داشت. بدهي دولت كه به ميزان 70 درصد توليد ناخالص داخلي است؛ قابل تداوم نيست و براي پايداري آن در حال حاضر صندوق بين المللي پول دولت تركيه را واداشته است (بدون محاسبه بهره اي كه بايد بپردازد) در بودجه اش 5/6 درصد مازاد داشته باشد.

اين رقم در مقايسه با سه درصد در آرژانتين و 25/4 درصد در برزيل رقم بسيار بالايي است و موجب شده كه دولت تركيه نتواند براي بهبود زير ساخت ها و آموزش و پرورش سرمايه گذاري كند . بخش ديگر برنامه منهدم كننده صندوق بين المللي پول و نرخ بهره بسيار بالا در اقتصاد تركيه است. ميزان تورم ناشي از اين اقدامات دولت 15 درصد مي شود كه بسيار بالاست. درك اين مطلب دشوار نيست كه چرا صاحبان صنايع در تركيه حاضر نيستند با وام ستاني براي افزودن بر ظرفيت توليدي سرمايه گذاري كنند، سياست گذاران در تركيه اقتصادي ايجاد كرده اند كه بر مبناي يك بادكنك سفته باز گردش مي كند.


از سال 2000 تاكنون ميزان بيكاري در تركيه چهار درصد افزايش يافته و به 10 درصد رسيده و ميزان واقعي مزد هم كاهش يافته است در حالي كه تركيه و اتحاديه اروپا سرگرم مذاكره براي عضويت احتمالي تركيه هستند؛ دولت آنكارا بايد به طور جدي به بازنگري سياست هاي غير قابل پايدار خود در پنج سال گذشته دست بزند. ادامه اين سياست هاي مورد حمايت صندوق بين المللي پول براي كسب اعتبار در اين مذاكرات كار بسيار خطرناكي است. طنز تاريخ در اين است كه ادامه اين سياست ها بعيد نيست با بحراني كردن اقتصاد تركيه به وضعيتي در بيايد كه احتمال عضويت تركيه در اتحاديه اروپا را به طور كامل نابود نمايد.
تاريخچه طولاني بي ثباتي در اقتصاد كلان تركيه ريشه در بحران مالي سال ۲۰۰۱ دارد. دلايل اين بحران، مديريت ضعيف مالي و نظام شكننده بانكداري اين كشور است. در نتيجه اين دو عامل، توليد ناخالص داخلي تركيه ۵/۷ درصد كاهش يافت، نرخ بهره به۴۰۰ درصد رسيد و ارزش پول كاهش و بدهي هاي دولت افزايش يافت. اين بحران براي اقتصاد تركيه عقب گردي جدي بود، اما همزمان انعطاف پذيري و پويايي آن را هم نشان داد. در نتيجه اجراي اصلاحات با حمايت صندوق بين المللي پول، دوران بهبود طي شد و طي يك سال، نرخ رشد به بيش از ۷ درصد رسيد، تورم كاهش يافت و ليره تركيه ارزش خود را به دست آورد.


اما به رغم اين تحولات مثبت، جبران كسري ها و فقدان ترازها، مدت ها طول مي كشد. بدهي دولت و كسري بودجه هنوز بسيار زياد است. نرخ بهره هم همين طور. نرخ تورم ۴/۱۸ درصد است و بيكاري ۸/۱۰ درصد.


نرخ توليد ناخالص داخلي تركيه براي كشوري با۷۰ ميليون نفر جمعيت، در حد متعادل است و درآمد سرانه پايين.
به دليل اندازه كوچك اقتصاد تركيه، كه در حال حاضر كمتر از دو درصد توليد ناخالص داخلي اتحاديه اروپايي را تشكيل مي دهد، ورود اين كشور به اروپا تأثير چنداني بر اقتصاد اين اتحاديه نخواهد داشت. اما در مقابل، اين اتفاق براي تركيه پيامدهاي چشمگيري دارد. براساس آمار و تخمين هاي موجود عضويت در اتحاديه اروپايي، تجارت دوجانبه تركيه را تا۴۰ درصد افزايش مي دهد.


تأخير بيشتر در روند عضويت تركيه در اتحاديه اروپايي و آغاز مذاكرات در اين مورد، به اعتبار اين اتحاديه آسيب مي رساند، تركيه يك كشور اروپايي- آسيايي است و فرهنگ و تاريخ آن با اروپا عجين شده است و وضع آن با ديگر كشورهاي نزديك به اروپا در آفريقاي شمالي و خاورميانه متفاوت است. بنابراين، اين كشورها نبايد انتظار داشته باشند كه اتحاديه اروپايي رفتاري مانند تركيه با آنها در پيش بگيرد. دولت هاي اروپايي ديگر نمي توانند مخالفتي با ورود تركيه به اين اتحاديه نشان دهند چون هرگونه مخالفت در اين زمينه بايد در سال ۱۹۵۹ در زمان ارائه اولين درخواست تركيه يا در سالهاي ۱۹۸۷ و ۱۹۹۹ صورت مي گرفت.


البته تصميمي كه دسامبر آينده شوراي اروپا درباره عضويت تركيه مي گيرد به معناي ورود فوري اين كشور به اروپا نيست بلكه به معناي شروع مذاكرات در اين زمينه است. مدت زمان و نتيجه مذاكرات به پيشرفت كار بستگي دارد. پيش بيني مي شود كه اين روند زمان زيادي طول بكشد.
روند دشوار تغييرات سياسي، اقتصادي، اجتماعي و حقوقي در تركيه را نمي توان ناديده گرفت و اين را هم نبايد فراموش كرد كه در بخش هاي مختلف جامعه اين كشور، مقاومت زيادي در مقابل اين تغييرات وجود دارد.
نرخ امروز خرید و فروش لیره ( لیر ) ترک در صرافیهای ترکیه در تاریخ سه شنبه ۹ آبان ۱۳۸۵

فروش خرید نوع ارز
1.4571 1.4501 دلار
1.8539 1.8450 یورو

ارزش برابری اسکناسهای جدید ترکیه ( بر مبنای خرید )
یورو € دلار $ نوع اسکناس
0.54 0.69 1 لیر
2.71 3.45 5 لیر
5.42 6.9 10 لیر
10.84 13.79 20 لیر
27.1 34.48 50 لیر
54.2 68.96 100 لیر

چهارمين كنگره بزرگ اقتصاد تركيه
چهارمين كنگره بزرگ اقتصاد تركيه كه در شهر ازمير در جريان بود، با صدور بيانيه اي به كار خود پايان داد.
به گزارش ايرنا، بيانيه پاياني اين كنگره امروز طي يك كنفرانس خبري از سوي «عبدالطيف شنر» معاون نخست وزير و وزير مشاور در امور اقتصادي تركيه قرائت شد
در اين بيانيه آمده است: نابرابري در توزيع درآمدها و فقر از مهمترين و اساسي ترين مسائل اقتصاد تركيه است كه مبارزه باآن بايد در شرايط بازار آزاد صورت گرفته و به موازنه هاي اقتصادي و اجتماعي دقت شود.


در اين بيانيه بر لزوم رفع نابرابري در خدمات آموزشي تاكيد شده و آمده است: اختلاف و تبعيض بين دختر و پسر و زن و مرد بايد به حداقل رسانده شود.
بيانه تاكيد كرده است كه بروز نوسانات و شوكهاي اقتصادي در دوره كوتاه مدت نيز نبايد مانعي براي اجراي سياستهاي اقتصاد كلان ايجاد كند.
در بخش ديگري از اين بيانيه با اشاره به روند همگرايي تركيه با اتحاديه اروپا و مسائل و مشكلاتي كه در راه ادغام اقتصاد اين كشور با اروپا بوجود خواهد آمد، تاكيد شده است: اعلام تاريخي براي آغاز مذاكرات عضويت تركيه با اتحاديه اروپا حائز اهميت زيادي است و در صورت اعلام اين تاريخ راه دشوار و درازي براي هماهنگ سازي اقتصاد تركيه با اين اتحاديه در پيش خواهد بود.


بيانيه تاكيد مي كند كه تجديد ساختار دستگاه دولتي منوط به پيشرفت دمكراسي و افزايش مشاركت مردمي در امور دولتي است و در راه دمكراتيزه شدن نبايد از هيچ فداكاري دريغ كرد.
در بيانيه بر لزوم تدوين سياست هاي توسعه علم و فناوري در راستاي دستيابي به هدف جاي گرفتن دربين ده اقتصاد بزرگ جهان تا 2023 ميلادي تاكيد شده است .
اجلاس ضمن تقدير از روند اصلاحات در ساختار دستگاه دولتي تركيه بر لزوم كاهش بوروكراسي اداري و گشوده شدن راه فعاليت بخش خصوصي و توسعه حمايتهاي دولتي از موسسات اقتصادي كوچك و متوسط نيز تاكيد كرده است.


چهارمين كنگره بزرگ اقتصاد تركيه چهارشنبه گذشته با شركت حدود 300 تن از شخصيت ها و مسئولان بلندپايه و كارشناسان اقتصادي بين المللي و تركيه آغاز بكار كرد.
در اين كنگره كه به مدت پنج روز ادامه داشت ، 300 مقاله در خصوص برنامه ساختار اقتصادي آتي تركيه ارائه شد.
دراين كنگره احمد نجدت سزر رييس جمهور تركيهبلند آرينچ رئيس مجلسرجب طيب اردوغان نخست وزير و جمعي از مقامات عاليرتبه تركيه، اساتيد دانشگاهها و كارشناسان اقتصادي از خارج و داخل تركيه شركت داشتند.
كنگره در شرايطي برگزار شد كه تركيه با انجام اصلاحات بسيار بنيادين در ساختار سياسي و حقوقي خود انتظار دارد به تحول مهمي در روابط 40 ساله اش با اتحاديه اروپا دست يافته و تاريخي براي آغاز مذاكرات عضويت از آن اتحاديه بگيرد.


جغرافياي سياسي
صادق ملكي
وظيفه اصلي ديپلماسي حفظ منافع كشور در روابط با كشورها و توسعه روابط با آنان است. در اين خصوص همسايگان جايگاهي ويژه دارند، زيرا چگونگي ارتباط با آنان در تأمين امنيت ملي، توسعه سياسي و اقتصادي تأثيرات عميقي دارد.
در ميان همسايگان ايران، روابط دو كشورايران و تركيه مبتني بر گذشته تاريخي است. اين گذشته تاريخي از فراز و نشيب هاي زيادي عبور كرده است كه هر يك در جاي خود مي تواند محل بحث و تحقيق باشد.


هر دو كشور ايران و تركيه از موقعيت خاص استراتژيك در منطقه برخوردارند كه اين موقعيت مرهون جغرافيايي است كه در آن قرار دارند. ايران پل ارتباطي تركيه به شرق و تركيه پل ارتباطي ايران به غرب است.
در دوران قبل از اسلام آناتولي محل رقابت دو امپراتوري ايران و روم بود و هر يك تلاش مي كردند با تسلط يافتن بر آن، قدرت فائقه جهان شوند. جنگ هاي متعدد ايران و روم گواهي بر اين موضوع است. ظهور اسلام و مسلمان شدن ايرانيان اين روند را تغيير داد و سبب شد مدتي مرزهاي غربي ايران دور از جنگ و درگيري باشد.ظهور دولت صفوي و عثماني در ايران و آناتولي و تحولات پس از آن سبب گرديد كه روند حوادث به گونه اي شكل بگيرد كه در نهايت ايران(تبريز) به مركز تشيع و عثماني(استانبول) به مركز تسنن تبديل شوند و رقابت هاي

گذشته در قالبي ديگر فرصت ظهور بيابند. وقوع جنگ هاي متعدد ميان دو كشور ضمن اين كه سبب تضعيف ايران و عثماني گرديد از روند تأثيرگذار مثبت دو كشور بر يكديگر كاست.
جنگ چالدران اوج اين درگيري هاست. جنگي كه ظاهراً غالب و مغلوب داشته، اما واقعيت آن است كه غالب واقعي اين جنگ غرب بوده است.در اينجا هدف بررسي تاريخي موضوع نيست بلكه بيشتر دست يافتن به محورهايي است كه بتوان با تكيه بر آنها به نقاط مشتركي رسيد كه دو كشور را به يكديگر نزديك كرد. سرآغاز اين روند، گذشتن از چالدران است بنابر اين بايد از چالدران گذشت و به جايي رسيد كه دو كشور در موضوعات مختلف به نقطه اي از اعتماد متقابل برسند كه به تكيه گاه يكديگر تبديل شوند.


در حال حاضر مرزهاي ايران و تركيه نزديك به چهار قرن است كه مرزهاي صلح و دوستي است. اين طولاني ترين مرزهاي صلح ميان دو كشور در جهان مي تواند باشد كه بايد از آن براي تقويت روابط سود جست.توجه به تحولات منطقه اي نيز تأكيد مجدد بر اين موضوع است.


نگاهي به تاريخ ايران و تركيه نشان مي دهد كه بسياري از تحولات دو كشور مصادف با يكديگر و بعضاً تأثيرگذار بر يكديگر بوده است. وقوع انقلاب مشروطه در ايران و عثماني، ظهور رضاخان و آتاتورك در دو كشور، وقوع كودتا عليه مصدق و مندرس در ايران و تركيه در گذشته نه چندان دور و تقويت اسلام گراها در تركيه و ظهور جناح نو گرا در آنان از جمله تأثيرات دوران اخير بوده است.


پس از وقوع انقلاب اسلامي در ايران موجي از تأثيرپذيري از اين انقلاب در منطقه ايجاد شد كه بيشتر از آن كه نتيجه سياست گذاري باشد ثمره طبيعي انقلاب بود. اين موضوع با تحريك غرب سبب احساس نگراني در برخي از همسايگان ايران از جمله تركيه گرديد كه در بلندمدت مشكلاتي را در روابط دو كشور ايجاد كرد.
رسانه هاي غربي تفاوت نظام هاي سياسي ايران و تركيه را تضاد ترجمه و سعي كردند از اين موضوع براي ايجاد تنش در روابط سود جويند. اين در حالي بود كه در همين دوران غرب روابطي حسنه با دشمنان كمونيست خود داشت.


در حال حاضر مجموعه تحولات داخلي در ايران و تركيه و تحولات منطقه اي و بين المللي سبب گرديده است كه روابط دو كشور از اين نقطه عبور كند و به سطح اعتماد دوجانبه ارتقاء يابد. البته تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي بايد طي گردد.
در جهان معاصر توسعه يك كشور بدون توسعه همسايگان آن امكان پذير نيست. يكي از علل گسترش اتحاديه اروپايي و پذيرش اعضاي جديد، توجه به اين موضوع بوده است. همكاري هاي اقتصادي در آ.سه. آن، نفتا و اكو نيز با توجه به اين موضوع شكل گرفته است.


اتخاذ سياست تنش زدايي جمهوري اسلامي ايران در سال هاي اخير و ارائه نظريه گفت وگوي تمدن ها در كنار تأثيرات جهاني در همسايگان، خصوصاً تركيه نيز تأثيرگذار بوده است، به شكلي كه روابط دو كشور در اين دوران خصوصاً در چند سال اخير در مقايسه با دوره هاي قبلي ضمن دور شدن از فراز و نشيب هاي گذشته به دوره اي از ثبات و اطمينان رسيده است.
البته در رسيدن به اين نقطه، اتخاذ سياست تنش زدايي تركيه با همسايگان با توجه به ضرورت تطبيق شرايط خود با معيارهاي اتحاديه اروپايي نيز تأثيرگذار بوده است. در كنار اين موضوع، تحولات عراق و منافع و نگراني هاي مشترك دو كشور از اين ناحيه نيز تأثير خود را داشته است.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید