بخشی از مقاله
حجم نمونه و جامعة آماري
حجم نمونه و جامعة آماري
در تعريف نمونه يا جمعيت نمونه بايد گفت، در معناي كلي هر فرد از جامعه را مي‌توان نمونة آن جامعه خواند. اما در معناي متعارف، در همان جامعه به آن جزئي نمونه گفته مي‌شود كه معرف جامعه باشد. منظور از ظرط معرف بودن آن است كه همه صفات جامعه، خاصه آن صفاتي كه از لحاظ موضوع تحقيق داراي اهميت است به تناسب در نمونه وجود داشته باشد و بتوان نتايج حاصل از آن را به كل جامعه آماري پس بطور كلي و با توجه به توضيحات فوق در تعريف حجم نمونه مي‌توان گفت كه حجم نمونه، تعداد كل عناصر موجود در نمونه است.
اما منظور از جامعة آماري همان جامعه اصلي است كه از آن نمونه‌اي نمايا، يا معرف بدست آمده باشد. جامعة آماري را در مواردي جمعيت و در مواردي ديگر نيز حيطه مي‌خوانند. حجم جامعة آماري شامل مجموعه عناصر موجود در جامعه آماري است كه مبناي محاسبه در نمونه‌گيري محسوب مي‌شود.
روش شناسي تحقيق
روش مورد استفاده در اين تحقيق، روش پيمايشي يا Surrey مي‌باشد. در اين تحقيق براي جمع آوري اطلاعات از دو تكنيك استفاده نموده‌ايم:
1- كتابخانه‌اي: براي دست‌يابي به آراء و نظريه‌هاي بزرگان و هم چنين براي آشنا شدن با سابقة تاريخي موضوع از اين روش سود جسته‌ايم.
2- پرسشنامه‌اي: اين تكنيك عبارت است از مطرح كردن يكسري پرسش براي مجموعه‌اي از پاسخوگيان كه غالباً معرف يك جمعيت وسيع‌تر دربارة وضعيت اجتماعي شغلي و خانوادگيشان دربارة عقايد و ايستارهايشان راجع به مسائل اجتماعي انساني، دنيوي، معنوي و دربارة انتظارتشان، سطح معرفت يا آگاهيشان در مورد يك حادثه يا يك مسئله دربارة هر نكته‌اي كه اطلاع آن براي محقق جالب است. بررسي پرسشنامه‌اي با چشم‌انداز جامعه شناختي، از نظرسنجي ساده عميق متمايز است. براي آنكه در بررسي جامعه شناختي باز، يبن فرضيه‌هاي نظري در آزمون همبستگي‌هايي كه اين فرضيه‌‌ها توصيه مي‌كنند، در نظر است از اين لحاظ اين بررسي به مراتب سنجيده‌تر و پايدارتر از نظر سنجيها هستند.
به همين منظور و دست‌يابي به نتيجه و تعيين علل گرايش جوانان به مواد مخدر، پرسشنامه‌اي با 28 سئوال مطرح نموديم و در اختيار جامعة آماري خود قرار داديم.
تعريف مفاهيم نظري
1- فقر
از ديدگاه تنازعي، فقر يك نتيجه محتوم استشار است كه روابط نابرابر ميان طبقات اجتماعي ايجاد مي‌كند. در نتيجه ثروتمندان شرايط كار و سطح دستمزدها را به دلخواه خود معين مي‌كنند و طبقه زحمتكش چاره‌اي جز تن به اين وضعيت ندارد. اين طبقه به علت نداشتن قدرت، قادر به تغيير روابط نابرابر نيست و ادامه اين وضعيت اجتناب‌ناپذير است.
2- اعتياد
احتياج رواني و جسماني مبرم بر استعمال الكل يا داروي مخدر ديگر كه اختيار مصرف و ترك آن از قدرت ارادة شخص خارج شده باشد.
3- معتاد
كسي است كه رد اثر استفاده مكرر مداوم، متكي و وابسته به مواد مخدر يا دارو شده باشد. به عبارت ديگر قرباني هر نوع وابستگي دارويي يا رواني به مواد مخدر شناخته مي‌شود.
4- فرهنگ
مجموعه دستاوردهاي مادي و معنيو بشر را فرهنگ مي‌خوانند. فرهنگ از دو بخش مادي و معنوي تشكيل شده است. فرهنگ مادي دلالت دارد بر كيله ابزار و وسايلي كه توسط بشر شاخته شده و چگونگي بهره‌برداري از آنها و فرهنگ معنوي اشاره به نهادها، باورها، ارزشها مرسوم و ميثاق انسانها دارد.
5- سواد
كيفيت يا حالت توانايي خواندن و نوشتن پيامهاي روزمره در زبان مادري.
6- باورهاي ديني
دين عبارت است از اعتقاد به وجود برتر آفريننده جهان و كاينات و همه لوازم منطقي با اين عقيده. بر اساس اين تعريف دين در برگيرنده تمامي اصول جهان بيني (توحيدي و الهي) و نيز كليه قواعد و روشهاي ايدئولوژي است و فارغ از زمان و مكان به صورت بالقوه در او وجود دارد و در شرايط خاصي در انديشه و رفتار را بروز مي‌كنند. در ديگر سخن دين عبارت است از يك سلسله اعتقادات كه ريشه در تعاليم ماوراء الطبيعي، مقدس آسماني دارد.
تعريف مفاهيم عملياتي
1- فقر
سازمان ملل: كسي را فقير دانسته است كه از حداقل زندگي در شأن انسان، محروم باشد و حداقل را به اين معنا اندازه مي‌گيريم كه نياز متعارف بدن به 2500 كالري از طريق ارزانترين، دردستريترين و متعارفترين انرژي يا ماده حاوي انرژي تأمين مي‌گردد.
2- فقر فرهنگي
عبارت است از عدم، آگاهي و تحصيلات كم و عدم آينده نگري و درست انديشي.
3- ضعف باورهاي ديني
عبارت است از تضعيف در اداي تكليف الهي كه از طريق اديان مختلف و مذاهب مختلف براي بندگان خود وضع كرده است. يا عدم اجراي احكام الهي و آنچه كه در يك مذهب و يا دين بايد بجا آورد.
4- اختلاف والدين
عبارت است از جنگ وصول، يا ستيزه و مشاجر‌ه‌هايي كه بين دو نفر به علت عدم توافق فكري و زيستي بوجود مي‌آيد.
5- اختلالات رواني
شكل مهم ديگري انحراف، ناشي از اختلال رواني يعني عدم توانايي روان شناختي براي مقابله واقع بينانه و مؤثر با سختيهاي معمولي زندگي است. كساني كه اختلال رواني دارند، هنجارهاي اجتماعي مربوط به واقعيت را نقض مي‌كنند. زيرا رفتار آنان مي‌تواند افسردگي غير منطقيتا خوش خياليها. خيالات باطل و نارساييها تفكر و زبان را در بر گيرد، رفتار چنين بيماراني غير قابل پيش‌بيني و غير قابل درك مي‌باشد و حتي مي‌تواند در تضاد با ديگران باشد. دين امر موجب مي‌شود روابط متقابل اجتماعي دشوار و يا حتي غير ممكن شود. مشكلات روحي موجب افسردگي و اضطراب و گوشه نشيني فرد مي‌شود.
6- ميزان تحصيلات
عبارت است از سطح تحصيلاتي كه يك فرد بدست آورده كه عبارتند از مقطع ابتدايي، راهنمايي، دبيرستان ديپلم و بالاتر.
به نام خدا
با عرض سلام و خسته نباشيد. پرسشنامه‌اي كه هم اكنون در مقابل شما قراردارد، مربوط به يك كار تحقيق دانشگاهي است. خواهشمند است، با پاسخگوئي دقيق خودتان ما را در انجام اين تحقيق ياري دهد.
قبلاً از همكاري صميمانه شما سپاسگزارم.
1- جنس: زن □ مرد □
2- سن: 20-15 □ 25-21 □ 25 سال و بيشتر □
3- ميزان تحصيلات: زير ديپلم □ ديپلم و فوق ديپلم □ ليسانس و بالاتر □
4- ميزان تحصيلات پدر: زيرديپلم □ ديپلم و فوق ديپلم □ ليسانس و بالاتر □
5- ميزان تحصيلات مادر: زيرديپلم □ ديپلم و فوق ديپلم □ ليسانس و بالاتر □
6- آيا شاغل هستيد: بلي □ خير □
7- ميزان درآمد:
ندارم □ زير 50 هزار تومان □ 100-50 هزار تومان □ 100 هزار تومان به بالا □
8- وضعيت سكونت:
شخصي □ استيجاري □ رهني □ غيره … □
9- آيا پدر و مادرتان با هم زندگي مي‌كنند: بلي □ خير □
10- در صورت مثبت بودن سئوال قبل، آيا با هم مشاجره لفظي دارند؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
11- آيا مشاجره والدينتان به كتك كاري مي‌انجامد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
12- نوع مواد مخدري كه مصرف مي‌كنيد؟
ترياك □ هروئين □ شيره □ غيره با ذكر نام …
13- به چه طريق اين مواد را مصرف مي‌كنيد؟ …
14- تعداد دفعات مصرفي شما، روزانه چه ميزان است؟…
15- تا چه حد نسبت به اداي نماز و خواندن قرآن پايبند هستيد؟
بسيار زياد □ زياد □ تاحدودي □ كم □ بسيار كم □
16- تا چه حد پايبند به رعايت شئونات اسلامي هستيد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم□
17- آيا در مراسم‌هاي مذهبي از قبيل عزاداري عاشورا و … شركت مي‌كنيد؟ بلي □ خير □
18- شما تا چه حد مورد توجه والدينتان قرار مي‌گيريد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
19- والدين شما تا چه حد وقتشان را به شما اختصاص مي‌دهند؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
20- شما چه مقدار از وقتتان را در روز به تنهاي سپري مي‌كنيد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
21- تعداد دوستان صميمي شما…؟
هيچ يا 1 نفر □ 2-4 نفر □ 5 نفر و بيشتر □
22- شما تا چه حد با دوستان و همسالان خود در ارتباط هستيد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
23- آيا زود عصباني مي‌شويد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
24- تا چه حد ميل به كتك زدن و آسيب رساندن به ديگران داريد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
25- تا چه حد ميل به پرت كردن، شكستن و خرد كردن اشياء داريد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
26- تا چه ميزان احساس ترس مي‌كنيد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
27- آيا بي جهت دلشوره داريد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
28- تا چه ميزان دچار هول و وحشت ناگهاني مي‌شويد؟
بسيار زياد □ زياد □ تا حدودي □ كم □ بسيار كم □
اهداف تحقيق
شناخت كامل واقعيت هر موضوع و پديده و يافتن رابطه علت و معلولي موجود بين امور و در نهايت يافتن راه‌هاي مقابله و جلوگيري از وقوع و ايجاد پديده‌هاي ناهنجار از طريق تجزيه و تحليل منظم و بررسي بدون تعصب، از جمله اهداف اين تحقيق، برقرار ذيل مي‌باشد:
1- شناخت علل اعتياد به مواد مخدر از جنبه‌هاي مختلف، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي و رواني.
2- شناخت راه‌هاي مختلف پيشگيري از اعتياد به مواد مخدر.
3- ارائه راه حل‌هايي كه بتوان قشر جوان را از اين ورطه خطرناك نجات داد.
4- شناخت نوع مواد مصرفي و شيوة استعمال آن.
جدول توضيفي 1- مربوط به جنس پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
8/124
2/205 43%
57% 43
57 زن
مرد
100% 100= N
نمودار
از ارقام به دست آمده جدلو مربوط لبه جنس پاسخگويان چنين مشاهده شد، 43% از پاسخگويان دختر يا زن مي‌باشند و 57% از پاسخگويان مرد، كه بيشترين ميزان پاسخگويان را تشكيل مي‌دهند.
جدول توصيفي شماره 2- مربوط به سن پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
2/79
8/172
108 22%
48%
30% 22
48
30 20-15
25-21
26 ساله و بيشتر
100% 100= N
نمودار
از جدول مربوط به سن پاسخگويان چنين مشاهده شد 22% از پاسخگويان در گروه سني 20-15 ساله قرار داشتند كه كمترين تعداد را تشكيل مي‌دهند و بيشترين تعداد 48% از پاسخگويان در گروه سني 25-21 ساله مي‌باشند و 30% از پاسخگويان نيز در گروه سني 26 ساله و بيشتر مي‌باشند.
جدول توصيفي شماره 3- مربوط يه ميزان تحصيلات پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
234
2/79
8/46 65%
22%
13% 65
22
13 زير ديپلم
ديپلم و فوق ديپلم
ليسانس و بالاتر
100% 100= N
نمودار
در مورد ميزان تحصيلات پاسخگويان معتاد پرسيده شده است كه 65% مدرك ير ديپلم داشته‌اند كه احتمال مي‌رود بي‌سواد يا ابتدايي يا مقطع راهنمايي و يا در حد ديپلم درس خوانده‌اند؛ كه بيشترين تعداد را تشكيل مي‌دهند و 22% نيز اعلام كرده‌اند كه در حد ديپلم و فوق ديپلم سواد دارند و 13% نيز داراي مدرك ليسانس و بالاتر يا در اصل تحصيلات دانشگاهي دارند كه كمترين درصد را تشكيل مي‌دهند.
جدول توصيفي شماره 4- مربوط به ميزان تحصيلات پدر پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
2/151
8/118
90 42%
33%
25% 42
33
25 زيرديپلم
ديپلم و فوق ديپلم
ليسانس و بالاتر
100% 100= N
نمودار
با توجه به ارقام به دست آمده از جدول مربوط به ميزان تحصيلات پدر پاسخگويان چنين مشاهده شد 42% اعلام كرده‌اند ميزان سواد پدرشان در حد زير ديپلم است و 32% نيز گفته‌اند سطح سواد پدرشان ديپلم و فوق ديپلم و 25% نيز اعلام كرده‌اند سح سواد پدرشان در حد ليسانس و بالاتر مي‌باشد.
جدول شماره 5- مربوط به تحصيلات مادر پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
8/172
108
2/79 48%
30%
23% 48
30
22 زيرديپلم
ديپلم و فوق ديپلم
ليسانس و بالاتر
100% 100= N
نمودار
پاسخگويان مصرف كننده مواد مخدر در مورد ميزان تحصيلات مادرانشان چنين گفته‌اند:
48% زير ديپلم سواد دارد.
30% در حد ديپلم و فوق ديپلم درس خوانده‌اند.
22% نيز تحصيلات دانشگاهي دارند.
جدول شماره 6- مربوط به شاغل بودن پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
72
288 20%
80% 20
80 بلي
خير
100% 100= N
نمودار
از ارقام به دست آمده از جدول مربوط به شغل پاسخگويان چنين مشاهده شد 20% اعلام كرده‌اند كه شاغل هستند و 80% كه بيشترين تعداد ميزان پاسخگويان را تشكيل مي‌دهند اعلام كرده‌اند كه بيكار هستند و شغلي ندارند اين يك فاجعة بزرگ در يك جامعة جوان است كه بيشترين نمونة آماري شاغل نباشند. دولتمردان بايد تدابير خاصي را در اين خصوص اتخاذ كنند.
جدول شماره 7- مربوط به ميزان درآمد پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
270
8/28
4/32
8/28 75%
08%
09%
08% 75
8
9
8 ندارم
زير 50 هزار تومان
100-50 هزار تومان
100 هزار تومان به بالا
100% 100= N
نمودار
از جدول مربوط به ميزان درآمد پاسخگويان جوام معتاد چنين استنباط شد.
75% درآمد ندارند؛
08% زير 50 هزار تومان درآمد دارند؛
09% نيز بين 50 الي 100 هزار تومان درآمد دارند و
08% نيز بالاتر از 100 هزار تومان درآمد دارند.
جدول شماره 8- مربوط به وضعيت سكونت پاسخوگيان
% Fi Fi Xicl
2/25
144
8/100
90 07%
40%
28%
25% 7
40
28
25 شخصي
استيجاري
رهني
غيره
100% 100= N
نمودار
در مورد وضعيت سكونت از جوانان پرسيده شد كه به شرح زير جواب داده‌‌اند:
07% منزل شخصي دارند؛
40% منزل استيجاري دارند؛
28% نيز در منازل رهني مسكون هستند؛
25% نيز به غير از موارد فوق اشاره كرده‌اند كه ممكن است سازماني، پدر، مادري و يا در
نزد اقوام زندگي مي‌كنند.
جدول شماره 9- مربوط به با هم زندگي كردن والدين پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
162
198 45%
55% 45
55 بلي
خير
100% 100= N
نمودار
در مورد با هم زندگي كردن والدين جوانان سئوال شده است كه چنين پاسخ گفته‌اند 45% اعلام كرده‌اند پدر و مادرشان با هم زندگي مي‌كنند و 55% نيز اعلام كرده‌اند كه پدر و مادرشان با هم زندگي نمي‌كنند.
جدول شماره 10- مربوط به نوع مواد مخدر مصرفي پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
2/169
108
8/46
36 47%
30%
13%
10% 47
30
13
10 ترياك
هروئين
شيره
غيره
100% 100= N
نمودار
از ارقام به دست آمده جدول مربوط به نوع مواد مخدر مصرفي پاسخگويان چنين مشاهده شد:
47% ترياك مصرف مي‌كنند كه بيشترين ميزان را تشكيل مي‌دهند؛
30% از پاسخگويان هروئين مصرف مي‌كنند؛
13% از پاسخگويان شيره مصرف مي‌كنند؛
10% نيز به غير از موارد فوق اشاره كرده‌اند.
35 نفر نيز به دو نوع مواد مخدر مصرفي اشاره كرده‌اند.
جدول توصيفي شماره 11- مربوط به طريقه مصرف مواد مخدر پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
8/46
2/97
8/46
126
2/43 13%
27%
13%
35%
12% 13
27
13
35
12 تزريق
خوردن
استنشاق
كشيدن
غيره با ذكر نام
100% 100= N
نمودار
در مورد طريقة مصرف مواد مخدر از پاسخگويان سئوال شده كه به شرح زير پاسخ گفته‌اند:
13% تزريق؛
27% خوردن؛
13% استنشاق؛
35% كشيدن بيشترين ميزان مي‌باشند؛
12% نيز غيره را اشاره نموده‌اند كمترين ميزان مي‌باشند.
جدول شماره 12- مربوط به شركت كردن در مراسمات مذهبي پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
8/136
2/223 38%
62% 38
62 بلي
خير
100% 100= N
نمودار
در خصوص شركت در مراسمات مذهبي از جوانان سئوال شده است كه 62% گفته‌اند شركت نمي‌كنند و 38% نيز گفته‌اند در اين مراسمات شركت مي‌كنند.
جدول توصيفي شماره 13- مربوط به تعداد دوستان صميمي پاسخگويان
% Fi Fi Xicl
72
8/208
2/79 20%
58%
22% 20
58
22 1و هيچ نفر
4-2 نفر
5 نفر و بيشتر
100% 100= N
نمودار
در مورد رفت و آمد يا تعداد دوستان جوان پاسخگويان سئوال شده است كه چنين پاسخ گفته‌اند 20% 1 و هيچ دوست ندارند، و 58% بين 2 الي 4 نفر دوست دارند و 22% نيز 5 نفر و بيشتر دوست دارند.
