دانلود مقاله حقوق و دستمزد

بخشی از مقاله

حقوق و دستمزد

مقدمه
معمولاً هزینه نیروی کار تأثیر قابل ملاحظه ای بر سود ویژه ی اکثر واحدهای تجاری دارد اگر چه اهمیت این هزینه ها در واحدهای مختلف متفاوت است اما معمولاً هزینه های حقوق و دستمزد و سایر مخارج آن حدود یک سوم از درآمد واحد تجاری را به خود اختصاص می دهد در ضمن ضروری است در سیستم حسابداری پیش بینی های لازم برای حصول اطمینان از پرداخت حقوق و دستمزد بر اساس برنامه های کلی واحد و با تأئید مدیریت به عمل آمده باشد.
کارکنان واحد تجاری حق دارند انتظار داشته باشند که حقوق و مزایای خود را در فواصل منظمی دریافت دارند بدون توجه به تعداد کارکنان و اشکالات موجود در محاسبات مبلغ پرداختی سیستم مزد و حقوق باید به گونه ای طراحی شود که اطلاعات لازم را به سرعت گردآوری و رقم صحیح قابل پرداخت به هر یک از کارکنان را محاسبه کنند. و ضمناً تدابیر مناسبی برای جلوگیری از پرداخت به افراد واحی و سایر انواع سوء استفاده را بوجود آورد.
قوانین بسیاری از کشورها کارفرما را موظف به تسلیم اطلاعات لازم در مورد کارکنان و میزان حقوق و دستمزد آنها می سازد در کشور ما طبق قانون مالیات بر درآمد کارفرما موظف است همه ماهه فهرستی شامل مشخصات کارکنان و میزان حقوق دستمزد و مزایای آنها به حوزه های مالیاتی محل ارسال و مالیات کسر شده از کارکنان را به حسابهای مخصوص واریز نماید به اضافه طبق قوانین تأمین اجتماعی لازم است هر ماهه فهرستی شامل مشخصات و میزان حقوق و دستمزد کارکنان به ادارات تأمین اجتماعی تسلیم و حق بیمه سهم کارگر و کارفرما به حسابهای مخصوص واریز گردد.
حقوق و دستمزد

تعریف مسئول حقوق و دستمزد:
کسی است که از عهده انجام تنظیم لیست حقوق و دستمزد و تکمیل فایلهای اطلاعاتی و آماری تهیه لیست بیمه، صدور اسناد مربوط به حقوق و دستمزد و انجام کارهای مربوط به دستمزد توسط کامپیوتر برآید.
• تعریف دستمزد تولیدی:
دستمزد تولیدی عبارت است وجوهی که برای کار انجام شده تولید در یک مدت معین پرداخت و یا تعهد می گردد.
• دستمزد مستقیم:
عبارت است از هزینه کار انجام شده ای که مستقیماً به جهت ساخت محصول پرداخت یا تعهد شود به عبارت دیگر دستمزد کارگرانی که مستقیماً به ساخت محصول اشتغال دارند دستمزد مستقیم گویند. مانند: دستمزد کارگران چوب بر و خراط در یک کارگاه تولید مبل و صندلی.
• دستمزد غیرمستقیم
عبارت است از هزینه نیروی کار انجام شده ای که مستقیماً در ساخت محصول مصرف نشده باشد به عبارت دیگر دستمزد سر کارگران، سرپرستان و کسانی که به تعمیر و نگهداری ماشین آلات اشتغال دارند و مستقیماً تأثیر در تولید ندارند دستمزد غیر مستقیم گویند.
• زمان عادی انجام کار:
عبارت است از مدت زمانی که طبق روال عادی برای انجام کار لازم است.

• زمان استاندارد انجام کار:
عبارتند از میزان کار مورد نظر از هر کارگر در زمان معین، زمان استاندارد از طریق زمان سنجی حرکات لازم برای تولید و با در نظر گرفتن اوقات استراحت، توقف و تأخیرات احتمالی بدست می آید.
(زمان سنجی، عبارتست از بررسی حرکات لازم و تعیین زمان استاندارد برای ساخت یک واحد محصول)
• دوایر کنترل کننده حقوق و دستمزد
واحدهای تولیدی به منظور کنترل حقوق و دستمزد از دوایری نظیر کارگزینی، برنامه ریزی تولیدی، زمان سنجی، ثبت اوقات کار، دایره حقوق و دستمزد، دایره حسابداری بهای تمام شده استفاده می کنند این دوایر اطلاعات لازم را جمع آوری، ثبت، نگهداری و به مدیریت واحدهای دیگر گزارش می نمایند.
وجود تمام یا بعضی از دوایر کنترل کننده فوق به وسعت عملیات تولید و تعداد کارکنان بستگی دارد.
1- دایره کارگزینی:
وظیفه عمده این دایره تهیه و تدوین، یا اصلاح دستورالعملها، آیین نامه های استخدامی و فرمهای پرسنلی میباشد به گونه ای که با قانون کار و مقررات بیمه و تأمین اجتماعی منطبق باشد.
از وظایف دیگر این اداره امور مربوط به استخدام، آموزش، ترفیعات، مرخصی ها، نقل و انتقالات، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و تعیین شرح وظایف و برقراری ارتباط با سازمانها و اتحادیه های کارگری می باشد.
2- دایره زمان سنجی:
وظیفه این دایره بررسی و محاسبه زمان استاندارد برای ساخت یک واحد محصول است زمان استاندارد انجام کار را با توجه به امکانات و شرایط فیزیکی تعیین می کنند به این ترتیب که ابتدا زمان هر حرکت را با بررسی حرکات لازم برای تولید اندازه می گیرند سپس با جمع مدت حرکات، زمان استاندارد را برای ساخت یک واحد محصول بدست می آورند.
اطلاعات مربوط به زمان استاندارد برای ساخت یک واحد محصول در دوایری نظیر:
دایره برنامه ریزی تولید، دایره حسابداری حقوق و دستمزد، دایره حسابداری بهای تمام شده به دلایل مختلف کاربرد دارد.
3- دایره برنامه ریزی تولیدی:
این دایره قبل از شروع به عملیات با استفاده از زمان استاندارد محصول برنامه تولید را برای هر سفارش تهیه می کنند تا از این طریق امکان مقایسه:
کنترل هزینه واقعی دستمزد با بودجه دستمزد
مقایسه ساعات کار واقعی با ساعات استاندارد
تولید واقعی با تولید پیش بینی شده فراهم گردد.
ضمناً با بررسی برنامه ریزی تولید انحراف کارایی کارگران که ممکن است به دلایل مختلف از جمله: تأخیری ناشی از کمبود مواد اولیه، خرابی ماشین آلات یا تجدیدنظر در دستورالعمل های اجرائی باشد بررسی می گردد.
4- دایره ثبت اوقات کار:
وظیفه ی این دایره گردآوری اطلاعات مربوط به اوقات کار انجام شده در مورد هر یک از سفارشات، مراحل تولید و یا محصولات می باشد. اطلاعات مربوط به اوقات کار صرف شده، با استفاده از دو کارت (کارت ساعت و کارت اوقات کار) مشخص، ثبت و نگهداری می شود.
الف- کارت ساعت (کارت حضور و غیاب):
این کارت حضور هر یک از کارکنان در کارخانه و ساعات شروع و خاتمه کار کارکنان در هر روز و یا نوبت کار، همچنین ساعات اضافی کار را نشان می دهد.
فرم شماره 1
شماره کارت: ...................................
نام و نام خانوادگی: ...................................
قسمت: ...................................
ماه: ................................... سال: ...................................
روزهای ماه قبل از ظهر بعد از ظهر اضافه کاری جمع کار روز
ورود خروج ورود خروج ورود خروج
1
2
3
4
5
6
امضاء: ........................

ب- کارت اوقات کار:
این کار نشان دهنده ی اوقاتی است که کارگر برای ساخت و تکمیل هر سفارش صرف کرده است به عبارت دیگر این کارت حاوی اطلاعاتی در مورد نوع کار انجام شده می باشد.
تکمیل این کارت های ثبت اوقات کار به عوامل متعدد و نوع عملیات بستگی دارد در مؤسساتی که تولید به صورت سفارش انجام می شود کارت اوقات کار در محاسبه و پرداخت نهائی دستمزد کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است ولی در مؤسساتی که تولید به صورت سفارشی انجام نمی شود معمولاً به کارت اوقات کار نیازی نیست اگر هر کارگر روی سفارشات متعدد کار کند باید زمان شروع و پایان کار روی کارتها به وسیله سرپرست تکمیل گردد.
(کارتهای ثبت اوقات کار ابزار مناسبی برای محاسبه و پرداخت پاداش کارگران بر اساس طرحهای تشویقی است)
کارت اوقات کار فرم شماره 2
نام و نام خانوادگی: ............................. شماره کارگر: ............................ دایره : ..................
تاریخ
سفارش جمع

سرپرست قسمت: ...............................................
5- دایره حسابداری حقوق و دستمزد:
وظیفه این دایره تهیه و تنظیم لیست حقوق و دستمزد تعیین مبلغ ناخالص و خالص و دستمزد است همچنین این دایره بر مبنای اطلاعاتی که از دوایر دیگر دریافت داشته است وظیفه طبقه بندی لیست حقوق و دستمزد را بر حسب نوع کار، دوایر و مراحل تولید بر عهده دارد. مدارک حقوق و دستمزد هر یک از کارکنان در این دایره نگهداری می شود.
طبقه بندی هزینه حقوق و دستمزد با استفاده از کارتهای اوقات کار به منظور تفکیک و تخصیص هزینه حقوق و دستمزد مستقیم به هر یک از سفارشات دوایر و مراحل مختلف تولید و دستمزد غیر مستقیم در گروه هزینه های سربار انجام می شود.
6- دایره بهای تمام شده:
حسابداری بهای تمام شده اطلاعات و مدارک را از دوایر مربوط دریافت نموده ساعت کار کارگران و هزینه مربوط به آن را برای هر نوع سفارش و مرحله تولید ثبت و در گزارشات منعکس و تحویل می نمایند.
• تعاریف و اصطلاحات مربوط به کارگر و کارفرما
تعریف کارگر:
کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود سالانه و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کنند.
تعریف کار تابع و خویش فرما:
افراد یک جامعه یا برای خود کار می کنند و از ثمره دست رنج و فعالیت خود بهره مند می گردند که در اصطلاح به این دسته خویش فرما گویند و یا به درخواست شخص دیگری کار انجام میدهند و در مقابل آن مزد و حقوق دریافت می کنند که به این نوع کار کار تابع گویند.
تعریف کارفرما:
شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند.

تعریف کارگاه:
کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کند از قبیل مؤسسات کشاورزی، ساختمانی، ترابری، مسافربری، خدماتی، تجاری و تولیدی.
تعریف قرارداد کار:
عبارتند از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در مقابل دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
(کارگر تابع چه قانونی است: تابع قانون تأمین اجتماعی)
قرارداد کار به یکی از راههای زیر خاتمه می یابد:
الف- فوت کارگر
ب- بازنشستگی کارگر
پ- از کارافتادگی کارگر
ت- انقضاء مدت در قراردادهای کار با مدت موقت. مثل کارهای کشاورزی و ساختمانی
ث- پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است
ج- استعفای کارگر
چ- ترک کار توسط کارگر
تعریف حق السنوات:
حق السنوات یعنی علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه (عقب مانده) به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق به کارگر اخراجی پرداخت می گردد.
حق السعی:
کلیه دریافتی های قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار اعم از مزد یا حقوق، کمک عائله (حق اولاد)، خواروبار، ایاب و ذهاب (رفت و برگشت) مزایای غیرنقدی، پاداش، افزایش تولید، سود سالانه و نظایر آنها دریافت می نمایند حق السعی می نامند.
مزد:
عبارتند از وجه نقدی یا غیر نقدی و یا مجموع آنها در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می شود چنانچه مزد با ساعات کار انجام شده مرتبط باشد مزد ساعتی و در صورتیکه بر اساس میزان انجام کار یا محصول تولید شده باشد کارمزد و چنانچه بر اساس محصول تولید شده و یا میزان انجام کار در زمان معین باشد کارمزد ساعتی نامیده می شود.
- مزد ثابت:
عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل.
- پاداش:
مبلغی است که در برابر حسن انجام کار به کارگر پرداخت می شود.
- انعام:
وجهی است که مراجعین به کارگر پرداخت می کنند مانند: انعامی که در هتلها و رستورانها و آرایشگاهها داده می شود.
- حقوق:
در صورتی که بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه پرداخت مزد به صورت ماهانه باشد آنرا حقوق گویند:
پرداخت باید در آخر هر ماه صورت گیرد در اینصورت مزد را حقوق گویند.
در ماههای 31 روز حقوق و مزایا باید بر اساس 31 روز محاسبه و به کارگر پرداخت شود.
مزد باید در روز غیر تعطیل و ضمن ساعات کار به وجه نقد رایج کشور با چک پرداخت شود.
کارفرما فقط در موارد زیر می تواند از مزد کارگر برداشت نماید:
الف- موردی که قانون صراحتاً اجازه داده باشد.
ب- هنگامیکه کارفرما به عنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد.
ج- اقساط وامهایی که کارفرما به کارگر داده است، طبق ضوابط مربوطه.
د- چنانچه در اثر اشتباه محاسبه مبلغی اضافه پرداخت شده باشد.
هـ- مال الاجاره خانه سازمانی (که میزان آن با توافق طرفین تعیین گردیده است) در صورتیکه اجاره ای باشد با توافق طرفین تعیین می گردد.
و- وجوهی که پرداخت آن از طرف کارگر برای خرید اجناس ضروری از شرکت تعاونی مصرف همان کارگاه تعهد شده باشد.
• اطلاعات لازم برای محاسبه حقوق و دستمزد:
برای محاسبه حقوق و دستمزد باید از اطلاعات و علاوه بر آن از قوانین و مقررات مربوط به (کار و بیمه های اجتماعی، مالیات...) اطلاع کافی داشت. برخی اطلاعات مربوط به دستمزد شامل مدت کارکرد، حقوق پایه، اضافه کاری، حق نوبت کاری، مرخصی استحقاقی، پاداش، کارآموزی، اوقات تلف شده، طرحهای تشویقی، حق بیمه های اجتماعی، سهم کارفرما، بیمه عمر، بیمه حوادث ناشی از کار، بیمه های هزینه های رفاهی کارگران می باشد که شرح مختصری در مورد هر یک از آنان داده می شود.
1- حقوق پایه:
حقوق است با رعایت قانون کار (برای کارگران رسمی) و یا به وسیله عقد قراردادی که مغایر قانون کار نباشد (برای کارگران قراردادی) برای انجام یک ساعت کار و یا تولید یک واحد محصول تعیین و بصورت ساعتی، روزانه، هفتگی و معمولاً ماهانه پرداخت می شود. در صورتی که مزد کارگر بر اساس تعداد تولید و بدون توجه به ساعت کارکرد (پارچه کاری) محاسبه و پرداخت شود اصطلاحاً آنرا کارمزد می گویند.
(حداقل مزد باید به اندازه ای باشد تا زندگی یک خانواده با تعداد متوسط را تأمین می نماید.)
توجه:
دستمزد روزانه کارگر نباید از حداقل دستمزد تعیین شده در قانون کار کمتر باشد حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورم از طرف بانک مرکزی اعلام می شود تعیین می گردد.
2- ساعات کار عادی:
ساعت کار عادی زمانی است که کارگر نیرو و یا وقت خود را بمنظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می دهد. ساعات عادی کار کارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت تجاوز نماید به موجب تبصره یک ماده 51 قانون کار، کارفرما با توافق کارگران، نماینده یا نمایندگان قانونی آنان می تواند ساعت کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از میزان مقرر و در دیگر روزها اضافه بر این میزان تعیین کند به شرط آنکه مجموع ساعت کار هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکنند.

3- فوق العاده اضافه کاری:
مطابق قانون کار اضافه کاری باید تابع شرایط زیر باشد:
الف- موافقت کارگر
ب- پرداخت 40% اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی
پ- ساعت کار اضافی نباید از 4 ساعت در روز تجاوز نماید مگر در موارد خاص و با توافق طرفین
مطابق قانون کار از ساعت 6 بامداد تا ساعت 22 کار روز
و از ساعت 22 تا 6 بامدداد روز بعد کار شب محسوب می شود.
اگر قسمتی از کار در روز و قسمتی در شب انجام شود کار مختلط محسوب می شود که مطابق قانون کار به آن قسمت از کار که در شب انجام می شود 35% اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق می گیرد مشروط بر اینکه کارگر نوبت کار نباشد.
به موجب ماده 61 قانون کار ارجاع کار اضافی به کارگرانی که کار شبانه یا کارهای خطرناک و سخت و زیان آور انجام می دهند ممنوع است. به قسمتی از دستمزد ساعات اضافه کاری که علاوه بر نرخ ساعات عادی به کارگران پرداخت می شود، فوق العاده کاری می گویند.

مثال:
در صورتیکه نرخ دستمزد عادی یک کارگر 700 ریال در ساعت باشد اضافه کاری به او مبلغ 280 ریال علاوه بر دستمزد عادی پرداخت می شود.
فوق العاده اضافه کاری 280= 40% × 700
دستمزد استحقاقی یک ساعت کار 980=700+ 280
استثناء:
در کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی ساعت کار نباید از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته تجاوز کند.
حمایت از مزد کارگر:
کارگران کارمزدی برای روزهای جمعه و تعطیل رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد را دارند در قوانین و مقررات کار کشورهای مختلف طلب کارگران از کارفرما از بابت مزد و حق السعی از دیون ممتاز تلقی می گردد.

نمونه سؤالات مربوط به محاسبه ی فوق العاده اضافه کاری، شب کاری و ثبتهای مربوط به آن:
تمرین 1
دستمزد کارگری در یک ساعت 600 ریال می باشد این کارگر در یک هفته 54 ساعت کار کرده است در طول 54 ساعت 6 ساعت کار او در شب بوده است اگر کارگر نوبت کار نباشد.
مطلوب است: دستمزد استحقاقی، و ثبت مربوط به آن؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 6000=600×10

فوق العاده اضافه کاری 2400= 40% × 6000

فوق العاده شب کاری 1260=35% × 600×6

دستمزد عادی 26400=600×44
ریال 600= دستمزد عادی
ساعت 54 = کار در دو هفته
ساعت 6= کار در شب
س کار عادی در یک هفته 44=44×1
ساعت اضافه کاری 10=44-54
س عادی 44
س اضافه کاری 10
س شب کاری جزء ساعات عادی 6

1- 32400 =26400+ 6000 = کل دستمزد عادی
2- 3660= 1260 + 2400= کل فوق العاده ها
3- 36060 = 3660+ 32400 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 32400 بند 1
ح سربار ساخت 3660 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 36060 بند 3

تمرین 2
کارگری با نرخ 700 ریال در مدت دو هفته 110 ساعت کار انجام داده است چنانچه 9 ساعت از کار عادی وی شب کاری و کارگر غیر نوبت کار باشد مطلوبست محاسبه ی دستمزد استحقاقی وی و ثبت مربوط به آن؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 15400=700×22

فوق العاده اضافه کاری 6160= 40% × 15400

فوق العاده شب کاری 2205=35% × 700×9

دستمزد عادی 61600=700×88
ریال 700= دستمزد عادی
ساعت 110 = کار در دو هفته
ساعت 9= کار در شب
ساعت اضافه کاری 22=88-110
س کار عادی در دو هفته 88= 44× 2
س عادی 88
س اضافه کاری 22
س شب کاری جزء ساعات عادی 9

1- 77000 =61600+ 15400 = کل دستمزد عادی
2- 8365= 2205 + 6160= کل فوق العاده ها
3- 85365 = 8365 + 77000 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 77000 بند 1
ح سربار ساخت 8365 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 85365 بند 3

تمرین 3
کارگری در مدت 15 روز 128 ساعت کار انجام داده است 16 ساعت از کار عادی این کارگر بین 22 تا 6 صبح روز بعد انجام گرفته است نرخ ساعتی یا همان دستمزد ساعتی 810 ریال می باشد در صورتیکه کارگر مورد بحث غیر نوبت کار باشد. مطلوب است: دستمزد استحقاقی، همراه با ثبت مربوطه؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 6480=810×8

فوق العاده اضافه کاری 2592= 40% × 6480

فوق العاده شب کاری 4536=35% × 810×16

دستمزد عادی 97200=810×120
ریال 810= دستمزد عادی
ساعت 128 = کار در دو هفته
ساعت 16= کار در شب
س کار عادی در 15 روز 120=8×15
ساعت اضافه کاری 8=120-128
س عادی 120
س اضافه کاری 8
س شب کاری جزء ساعات عادی 16

1- 103680 =97200+ 6480 = کل دستمزد عادی
2- 7128= 4536 + 2592= کل فوق العاده ها
3- 110808 =7128 + 103680 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 103680 بند 1
ح سربار ساخت 7128 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 110808 بند 3

تمرین 4
دستمزد کارگری در یک ساعت 500 ریال می باشد این کارگر در 2 هفته 92 ساعت کار کرده است.
مطلوب است: دستمزد استحقاقی کارگر، همراه با ثبت مربوطه؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 2000=500×4

فوق العاده اضافه کاری 800= 40% × 2000

دستمزد عادی 44000= 500×88

ریال 500= دستمزد عادی
ساعت 92 = کار در دو هفته
س کارعادی در دو هفته 88=44×2
ساعت اضافه کاری 4 =88-92

س عادی 88
92
س اضافه کاری 4

1- 46000 =44000+ 2000 = کل دستمزد عادی
2- 800= کل فوق العاده ها
3- 46800 =800 + 46000 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 46000 بند 1
ح سربار ساخت 800 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 46800 بند 3

تمرین 5
کارگری در یک هفته مشخص 56 ساعت کار کرده است چنانچه نرخ دستمزد ساعتی او 600 ریال باشد.
مطلوب است: محاسبه دستمزد استحقاقی و ثبت مربوط به آن؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 7200=600×12

فوق العاده اضافه کاری 2880= 40% × 7200

دستمزد عادی 26400= 600×44

ریال 600= دستمزد عادی
ساعت 56 = کار در دو هفته
س کار عادی در دو هفته44=44×1
ساعت اضافه کاری 12=44-56

س عادی 44
56
س اضافه کاری 12

1- 33600=26400+ 7200 = کل دستمزد عادی
2- 2880= کل فوق العاده ها
3- 36480 =2880 + 33600 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 33600 بند 1
ح سربار ساخت 2880 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 36480 بند 3

تمرین 6
اگر دستمزد ساعتی کارگری 500 ریال باشد و در عرض یک هفته 62 ساعت کار انجام داده باشد و 5 ساعت از کار عادی وی در شب بوده باشد.
مطلوب است: محاسبه دستمزد استحقاقی وی، ثبت مربوط به آن؟
حل مسئله اطلاعات مسئله
دستمزد عادی 9000=500×18

فوق العاده اضافه کاری 3600= 40% × 9000

فوق العاده شب کاری 875=35% × 500×5

دستمزد عادی 22000=500×44
ریال 500= دستمزد عادی
ساعت 62 = کار در دو هفته
ساعت 5= کار در شب

ساعت اضافه کاری 18=44-62
س عادی 44
س اضافه کاری 18
س شب کاری جزء ساعات عادی 5

1- 31000 =22000+ 9000= کل دستمزد عادی
2- 4475= 875 + 3600= کل فوق العاده ها
3- 35475 =4475 + 31000 = مجموع دستمزد استحقاقی

ح کالای در جریان ساخت 31000 بند 1
ح سربار ساخت 4475 بند 2
ح کنترل حقوق و دستمزد 35475 بند 3

نحوه محاسبه ساعت اضافه کاری از طریق کارت ساعت:
جهت محاسبه ساعت اضافه کاری از طریق کارت ساعت ابتدا بایستی با توجه به ساعت ورود و خروج کارگر به محل کار، جمع ساعات کارکرد او را بدست آورد (از طریق کسب تفاوت ساعت ورود و خروج) در مرحله ی بعد با توجه به روشهای خواسته شده و در نظر گرفتن ساعت (استراحت و ناهار، داده شده) به محاسبه ساعت اضافه کاری می پردازیم.