بخشی از مقاله

دوپينگ در ورزش ايران

دوپينگ در ورزش چيست و يعني چه:
دوپينگ در ورزش، به استفاده از مواد داروهايي گفته مي شود كه اين داروها نير و كارايي انسان را تا حد بالايي افزايش مي دهد و مصرف آنها توسط سازمانهاي مجري و ناظر رقابت هاي ورزشي ممنوع شده است. البته اين تعريف مشخص مي كند كه مصرف مواد نيرو دهنده نمي تواند جزو مصارف دوپينگي به حساب رود، عموما داروها و مواد دوپينگي، مواردي هستند كه سازمان هاي اجراي كننده رقابت هاي ورزشي مصرف آنها را ممنوع كرده است. پس بدين صورت مصرف مواد و داروهاي نيروزاي غير مجاز را مي توان دوپينگ ناميد.


انواع دوپينگ
رايج ترين مصرف مواد و داروهاي دوپينگي از طريق خوردن، نوشيدن يا تزريق اين نوع داروهاست، كه به نوع مصارف، نوع خوراكي، مصرف يا تزريقي گفته مي شود. اما نوع ديگر آن دوپينگ خوني است. در اين نوع دوپينگ، خون شخصي به شخص ديگر(با گروه خوني يكسان) و يا خون همان شخص به خودش(بعد از يك دوره ذخيره) از طريق رگ تزريق مي شود. اين كار باعث مي شود تا توانايي انتقال اكسيژن در خون شخص تزريقي بالا رود تا بنابراين استقامت آن شخص نيز افزايش يابد. دوپينگ خوني معمولا براي ورزشهاي استقامتي مثل دو ميداني ماراتون، دوچرخه سواري و اسكي كارايي دارد.

 

تاريخچه دوپينگ
كلمه دوپينگ اصلا واژه اي است از كشور آفريقاي جنوبي آمده است. در آفريقاي جنوبي، متروبي الكلي با قدمت زياد وجود دارد كه با نام دوپينگ شناخته مي شود.
بومي هاي منطقه آفريقاي جنوبي معمولا از اين متروب استفاده مي كنند تا بتوانند با استقامت و نيروي زياد در مراسم هاي خود برقصند. امروزه واژه دوپينگ به استفاده ورزشكاران از مواد نيروزا تلقي كرد. اولين استفاده مدرن دوپينگ را مي توان به سال 1865 نسبت داد. جايي كه شناگران هلندي براي شركت در رقابت هاي جهاني دوپينگ كردند. در رقابتهاي المپيك 1904 نيز توماس ميكرز دوپينگ كرد و توانسته برنده ي مدال طلاي دوي ماراتون شود. به يكي از مشهورترين مصارف دوپينگ مي توان به بن جانسون كانادايي در المپيك 1988

اشاره كرد. جايي كه او موفق شده بود در دوي 100 متر ركورد باور نكردني از خود به جاي بگذارد و مدال المپيك را از آن خود كند، بعد از رقابتهاي المپيك آزمايش دوپينگ رد شد و معلوم شد كه او دوپينگ كرده است. بالا بردن نيرو و استقامت بدن به حد غيرعادي مي تواند حتي شرايط حياتي بدن را تا حد مرگ تهديد كند. در سال 1886 يك دوچرخه سوار به علت مصرف داروي دوپينگي جان خود را از دست داد. نمونه هاي ديگر نيز از موارد مرگي نيز حتي تا سالهاي گذشته در كشورهاي مختلف ديده شده است. ورزشكاران كه دوپينگ مي كند در حقيقت خود را در ريسك حياتي قرار مي دهد.


كاهش دوپينگ در ورزش ايران
نتايج بدست آمده از نمونه گيري هاي صورت گرفته از ستاد ملي مبارزه با دوپينگ نشان مي دهد كه ميزان تخلف ورزشكاران كشورمان در زمينه حركت غيراخلاقي دوپينگ در سال 2007 ميلادي نسبت به دو سال گذشته با 3/8 درصد كاهش رو به رو بوده است. براساس آمار ارائه شده از سوي كشورهاي اروپايي، آمريكايي و حوزه اسكانديناوي ميزان نتايج مثبت نمونه گيري به عمل آمده از ورزشكاران اين كشور به طور ميانگين سالانه بين 2 تا 3 درصد است. اين آمار در كشورهاي آسيايي و به اصطلاح در حال توسعه رقمي معادل 10 تا 12 درصد است. اين در حاليست كه نتايج مثبا تست دوپينگ و نمونه


گيري هاي انجام شده توسط ستاد ملي مبارزه با دوپينگ ايران از ورزشكاران رشته هاي مختلف در سال 2005 از حد ميانگين فوق هم بيشتر و حدود 4/14 درصد بوده است. اين رقم در سال 2006 ميلادي با كاهش چشمگير رو به رو بوده و به مرز 5/8 درصد رسيده در سال 2007 ميلادي ميزان تخلف ورزشكاران كشورمان در امر دوپينگ باز هم با بهبود نسبي رو به رو بوده و 1/6 درصد كاهش يافته است. البته اين آمار مربوط به اقدامات افسران كنترل دوپينگ ستاد ملي مبارزه با دوپينگ كشورمان است كه طي يك سال گذشته ميلادي صورت گرفته است. هر چند كه نمونه گيري انجام شده از بازيكنان ايراني در رقابت هاي برون مرزي و همچنين تست هاي دوپينگ به عمل آمده توسط ماموران آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ(وادا) كه بدون اطلاع قبلي صورت مي گيرد نيز در مدت زمان مشابه در برگيرنده نتايج اميدوار كننده اي بود.


پس از آنكه در اواخر سال 2006 ميلادي پاك بودن كاروان ايراني اعزامي به رقابت هاي آسيايي دوحه قطر از هر نظر تائيد شد، ورزشكاران كشورمان در طول سال 2007 ميلادي در جريان سه رويداد مهم«قهرماني داخل سالن ماكائو»، «پيكارهاي جهاني كشتي» و مسابقات وزنه برداري جوانان آسيا در عمان سربلند از آزمايش دوپينگ بيرون آمدند. همچنين وادا در سال 2007 ميلادي نتوانست كشورمان را مجرم و متخلف معرفي كند.


نمايندگان وادا در سال 2006، 9 نفر از 11 وزنه بردار اردونشين تيم ملي ما را كه براي شركت در رقابت هاي جهاني دومينيكن آماده مي شدند را به عنوان ورزشكاران دوپينگي معرفي كردند. ضمن اينكه نتيجه نمونه گيري از بابك ثمري ملي پوش قايقراني كشورمان توسط نمايندگان وادا پيش از آغاز رقابت هاي آسيايي دوحه قطر انجام شد مثبت بود. اين در حاليست كه در سال گذشته ميلادي ماموران ستاد ملي مبارزه با دوپينگ از 15 نفر وزنه بردار اعزامي به مسابقات جهاني تايلند تست گرفتند و همه ي آنها منفي بودند.


اين آمار بيانگر حركت رو به رو جلويي است كه جامعه ورزش كشورمان براي مبارزه با دوپينگ و ريشه كن كردن اين پديده شوم آغاز شده و با سرعت در حال طي كردن مسير آن ايست تا هر چه زودتر به نقطه نهايي كه داشتن ورزشكاراني كاملا پاك است، دست يابد. در اين راستا كميته آموزش و پژوهش ستاد ملي مبارزه با دوپينگ با تشكيل 40 كلاس آموزشي و برگزاري 8 همايش در تهران و شهرستان ها و چاپ توزيع 11 نوع كتاب و نيز دو نوع CD آموزشي سهم قابل توجهي در راه دست يابي به اين موفقيت داشته است.


حميد زعيم كهن رئيس كميته آموزش و پژوهش ستاد ملي مبارزه با دوپينگ معتقد است اطلاع رساني به موقع بزرگترين نقش را در كاهش آمار دوپينگ ايران دارد. وي گفت: «بسياري از بازيكنان به طور ناخواسته مرتكب دوپينگ مي گردند. در صورتي كه برگزاري كلاس هاي آموزشي همه جانبه اطلاعات لازم را در مورد دوپينگ و راه هاي ارتكاب به آن در اختيار آنها قرار مي دهد» همچنين وي معرفي بازيكنان متخلف و اعلام جرايم آنها را در كاهش ميزان آمار دوپينگ بازيكنان ايراني بي تاثير نمي داند: «در گذشته بسياري از افراد كاملا آگاهانه اقدام به دوپينگ مي كردند. در حاليكه امروزه معرفي اينگونه بازيكنان، برخورد محكم و جدي با آنها و مهمتر از همه اعلام رسمي در اين زمينه باعث شده كه ورزشكاران از ارتكاب آگاهانه به دوپينگ خودداري كنند تا در معرض ديد منفي طرفدارانشان قرار نگيرند»


البته آموزش مبارزه با دوپينگ منحصر به ستاد ملي مبارزه با دوپينگ و كميته آموزش و پژوهش اين نيست. بسياري از فدراسيون هاي كشورمان همچون كاراته، كشتي، قايقراني، تيراندازي و فوتبال اخيرا اقدامات قابل توجهي را در اين زمينه انجام داده اند. اين فدراسيون ها با تشكيل كلاس ها و سمينارهاي آموزشي و به مدد بهره گيري از دانش مدرسان ستاد ملي مبارزه با دوپينگ و يا استفاده از توانايي هاي پزشكان و مدرسان مجرب كادر خود، ورزشكارانشان را در مورد دوپينگ، عوارض جانبي آن و برخورد قانوني و جدي با متخلفان آگاه كرده اند. شايد بتوان فدراسيون پرورش اندام را يكي از
فدراسيون هاي پيشگام در اين زمينه معرفي كرد.


ملي پوشان پرورش اندام كه پيش از اين پرونده سياهي در زمينه دوپينگ داشتند، در طول سه دوره مسابقات متوالي آسيايي دوحه قطر(اواخر سال 2006)، قهرماني بزرگسالان آسيا(چين) و پيكارهاي جهاني كره جنوبي(سال 2007) از تمام نمونه گيريهاي به عمل آمده سربلند بيرون آمدند. به همين دليل(رافائل سانتوجا) رئيس فدراسيون پرورش اندام در جريان كنگره جهاني اين رشته كه آبان ماه گذشته در كره جنوبي برگزار شد از مسئولان فدراسيون پرورش اندام تقدير كرد و مدال طلاي ضد دوپينگ اين فدراسيون را كه در طول تاريخ اين

رشته و نيز ورزش كشورمان بي سابقه بود را تقديم آنها كرد. در همين راستا با همت و تلاش اعضاي كميته تحقيقات و پژوهش هاي اين فدراسيون اخيرا كتابي تحت عنوان«قوانين و مقررات و فهرست مواد ممنوعه دوپينگ» منتشر شد كه در اختيار ورزشكاران اين رشته و ساير رشته ها قرار گرفت، ناصر پور علي فرد رئيس فدراسيون پرورش اندام رويكرد به فرهنگ سالم زيستش در ورزش را انگيزه آغاز حركت عنوان كرد:«دوپينگ به دليل صدمات جانبي كه براي بازيكن دارد به مرور باعث آسيب فردي و در نهايت تيمي مي شود. به همين دليل از حدود دو سال پيش براي آغاز مبارزه با دوپينگ اقدام كرديم. پس از اطلاع رساني در مورد دوپينگ و عواقب آن از بازيكنان خود تعهد مالي و اخلاقي گرفتيم. پس از اردونشينان تيم هاي ملي و باشگاهي به صورت مكرر تست گرفتيم. در پايان هر ماه نيز گزارش فعاليت هاي خود را به فدراسيون جهاني اعلام كرديم. امروزه دوپينگ علاوه بر تخلف ورزشي، يك تقلب

اجتماعي بزرگ و عامل بزهكاري در جامعه به حساب مي آيد. بر كسي پوشيده نيست كه فرد دوپينگي به لحاظ اخلاقي و بهداشتي بر روي خانواده و جامعه تاثير منفي خواهد گذاشت. به همين دليل جرايم و موارد برخورد با حركت غير اخلاقي و ورزشي دوپينگ در حيطه كار قانون گذاران دولت ها قرار داده شده است و براي آنكه مبارزه با دوپينگ در منشور كاري تمام دولت هاي جهان دنبال مي شود، يونسكو آن را به صورت يك برنامه لازم الاجرا به تمام كشور ما معرفي كرده است. طوري كه اگر كشوري تا پايان سال 2008 ميلادي نسبت به امضاي كدوادا كوتاهي كند از حضور در ميادين بين المللي محروم خواهد شد. موفقيت ايران در امر مبارزه با دوپينگ افتخاري بزرگ براي ورزش كشورمان محسوب مي شود. اما اين افتخار زماني ماندگار خواهد بود كه آمار ارائه شده به حداقل ممكن برسد. اين امر ميسر نمي شود جزء با ادامه حركت فدراسيون هايي كه در اين زمينه فعال بوده اند و همچنين آغاز به كار ساير فدراسيون هاي ورزشي.


مسئول مبارزه با دوپينگ در فوتبال
با تاييد فيفا و وادا وظيفه گرفتن آزمايش دوپينگ از بازيكنان فوتبال بر عهده ستاد مبارزه با دوپينگ است و كميته ضد دوپينگ فدراسيون فوتبال نمي تواند نقشي در اين زمينه داشته باشد.


مبارزه با پديده شوم دوپينگ تابع قوانين و سلسله مواردي است كه مهمترين مشخصه آن يكپارچه كردن و هماهنگ سازي مقررات مبارزه با دوپينگ ميان ورزشكاران رشته هاي مختلف تمام كشورها در جامعه جهاني ورزش است. فلسفه تشكيل آژانس جهاني با دوپينگ(وادا) به عنوان متولي مبارزه جهاني با دوپينگ نيز همين مسئله است. پس از تشكيل وادا تمام فدراسيون هاي داخلي و بين المللي رشته هاي مختلف در راستاي سالم سازي و كنترل دوپينگ در ميان ورزشكاران خود به طور مستقل از يكديگر عمل
مي كردند تا اينكه اقدام فدراسيون جهاني دو ميداني مبني بر تهيه فهرستي از داروهاي ممنوعه و معرفي آن به گروه هاي زير مجموعه خود جرقه هاي هماهنگي در اجراي مبارزه با دوپينگ را به وجود آورد.


پس از آن در سال 2002 آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ در دهكده جهاني ورزش رسميت پيدا كرد تا در عصري كه سياه و سفيد، عرب و عجم، شرق و غرب و... هيچ فرقي با هم ندارند تمام رشته هاي ورزشي در راستاي كنترل دوپينگ تحت پوشش اين آژانس قرار گيرد و از اين راه احترام به حقوق تمام ورزشكاران اعمال شده و در برخورد قانوني با ورزشكاران متخلف اقدامات لازم صورت پذيرد. پس از تشكيل وادا نمايندگان بيش از 600 سازمان از سراسر جهان شامل نمايندگان دولت هاي 192 كشور جهان، تمام فدراسيون هاي ملي و نيز كميته ملي المپيك كشورها با امضاي كدوادا خود را با يكسان سازي در مبارزه با دوپينگ اعلام كردند. ايران نيز جزو اولين كشورهاي آسيايي بود كه توسط محسن مهرعليزاده(رئيس وقت تربيت بدني) كدوادا را امضا كرد.


همزمان در هر يك از كشورهاي امضا كننده كداوادا، ستاد ملي مبارزه با دوپينگ تحت عنوان«نادو» با تائيد نهايي مسئولان وادا شكل گرفت تا به عنوان مرجع اول مبارزه با دوپينگ در آن كشور فعاليت خود را انجام دهد. بر همين اساس ستاد ملي مبارزه با دوپينگ ايران نيز زير نظر مستقيم سازمان تربيت بدني تاسيس شد و به عنوان يك نهاد دولتي و كاملا مستقل از ساير فدراسيون ها فعاليت خود را آغاز كرد. در اين بين امضاي با قيد و شرط فدراسيون جهاني فوتبال كارشكني هايي را براي مديريت وادا ايجاد كرد، چرا كه مسئولان فيفا به اختلاف در جريان رقابت هاي جام جهاني 2006 آلمان خود را نشان داد. در آن زمان فيفا به عنوان برگزار كننده اصلي رقابت ها به دليل امضاء نكردن كدوادا اجازه نظارت مستقيم و مستقل بر بازي ها را پيدا نكرد و مجبور شد با همكاري مستقيم دولت ميزبان(آلمان) كه كدوادا را امضا كرده بود مسابقات را اداره كند.


اختلاف نظر ميان وادا و فيفا در ورزش ايران تاثير خاص خود را به جا گذاشت و باعث شد در آن زمان بنا به درخواست كتبي مهدي مقدمي(معاون وقت سازمان تربيت بدني) ستاد ملي مبارزه با دوپينگ كشورمان كميته ضد دوپينگ فدراسيون فوتبال را در
فعاليت هاي مربوط به نمونه گيري و كنترل دوپينگ تفويض اختيار كند.


البته دادكان كه در آن زمان رياست فدراسيون فوتبال را بر عهده داشت ملزم به همكاري و هماهنگي في مابين با ستاد شد. طوري كه در پايان سال 1384 پهلوان(دبير وقت سازمان فدراسيون فوتبال) گزارش مكتوبي از نمونه گيري ها نتايج بدست آمده از آزمايش بازيكنان فوتبال را در اختيار ستاد گذاشت. شايد همين تاثيرات بود كه باعث شد آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ براي شكايت عليه فيفا به CAS(بالاترين نهاد حقوقي در ورزش جهان) اقدام كند. در اين رابطه و پس از كشمكش هاي فراوان در آوريل CAS 2006 راي به پيروزي وادا داد و فيفا را ملزم كرد تا قوانين وادا را بدون هيچ قيد و بندي بپذيرد. در مقابل مسئول فيفا در يك واكنش بجا و منطقي با جسارت و جرات كامل اين راي را پذيرفت و با امضاي كد وادا همكاري همه

جانبه خود را با وادا آغاز كرد. از همان زمان نادوهاي هر كشور كه نمايندگان تاييد شده وادا هستند، امور مربوط به كنترل دوپينگ فوتبال كشور خود را هم زير نظر گرفتند. تا اينكه ورزش جهان از برطرف شدن اختلاف دو نهاد وادا و فيفا باخبر شد و متاثر از اين صلح، فعاليت هاي خود را ادامه داد. اما ظاهرا ورزش ايران از اين مصالحه بي اطلاع بود، چرا كه كميته ضد دوپينگ فدراسيون فوتبال همچنان مستقل از نادوي ايران كار نظارت بر دوپينگ اين رشته را زير نظر داشت و حتي بنابر ادعاي علي طاهري سخنگوي ستاد ملي مبارزه با دوپينگ همكاري و هماهنگي خود را با ستاد قطع كرده اند:«آخرين گزارش فدراسيون فوتبال را در مورد كنترل دوپينگ در دو سال دريافت كرديم. فدراسيون فوتبال از سال 1385 كه خلا مديريتي را در خود احساس كرد هيچ گزارشي را در مورد نمونه گيري صورت گرفته و نتايج بدست آمده به ستاد ارائه نكرده و همچنان به طور مستقل كار خود را دنبال مي كند.»

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید