بخشی از مقاله
در این مقاله نظرات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) در خصوص سیاست خارجی دولت اسلامی که مبتنی بر کرامت انسانی، احترام متقابل، حفظ عزت اسلامی و ... میباشد، آورده می شود، که دیدگاه اصالت صلح در روابط حکومت اسلامی و سیاست خارجی نیز بوسیله همین نظرات و منویات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بیشتر تقویت میگردد.
الف) گستره روابط براساس مبانی اسلامی و انسانی .1 روابط براساس رفتار انسانی
ما با دولت همجوار1 خودمان - که در سابق ایام روابط حسنه داشتهاند و اخیرا به واسطه این قدرت شیطانی پهلوی، قدری بین ملت ما و دولتهای ابر قدرت تیرگی حاصل شده است برای خاطر اینکه این جنایاتی که او کرده است، مردم عقیده دارند که به واسطه پشتیبانیای که اجانب به او کرده است، واقع شده است - ما با شما که همجوار ما هستید و فرسخها بین دو کشور مرز مشترک است مایلیم که به طور مسالمتآمیز، به طور انسانی رفتار کنیم.2
.2 روابط براساس مبانی اسلام
باید روابط بین ملتها براساس مسائل معنوی باشد و در این روابط بعد مسافت تأثیری ندارد و چه بسا کشورهایی که همجوار هستند اما رابطه معنوی بین آنها نیست، بنابراین روابط دیگر نمیتواند مثمر ثمر باشد. ما روابطمان با کشورها براساس مبانی اسلام خواهد بود. چنانچه ملتها از اسلام اطلاع پیدا کنند خواهند فهمید که هرچه میخواهند در اسلام وجود دارد.3
.3 روابط براساس تعهد به احکام اسلامی
چنانچه این جانب و مسئولین جمهوری اسلامی مکرراً اعلام نمودهایم، ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیم احکام مقدس قرآن و اسلامند و به حکم قرآن مجید خود را برادر ایمانی تمام ملتهای اسلامی و کشورهای مختلف از حیث فرهنگ و جغرافیا میدانند و صلحجوئی و زندگی مسالمت آمیز را با تمام دولتها و ملتها طالب میباشند و تا دولتی به حریم کشور آنان تجاوز نکند و متعهد به احکام اسلام باشد، آن را برادر خود میدانند.4
.4 تأکید بر نفی سلطه در روابط
آقایان توجه کنند که روابط زمان سابق نباشد که در زمان سابق روابط یک طرفه بود، آقایی و نوکری، چه در زمان قاجار و چه زمان رضاخان و تا آخر. و شما دیدید که از اول اینطور بود که وقتی سفیری از انگلستان یا آمریکا میآمد کسی جرأت نمیکرد حتی یک کلمهای برخلاف مصالح آنها بگوید. ولی ایران، امروز اینطور نیست
و ما هیچ کشوری مثل ایران را سراغ نداریم که اینطور دنیا، شرق و غرب به آن نظر داشته باشند و مستقل بوده
و بگوید ما نه با آمریکا کار داریم نه با شوروی و ما خودمان هستیم و این که با همه دولتها رابطه داشته باشیم یعنی، رابطه دوستانه نه روابط بین ارباب و رعیت و ما این روابط را نمیخواهیم مادامی که این طور است و ما
1 - شوروی سابق
2 . بیانات امام خمینی (ره) خطاب به سفیر شوروی - (57/12/7) همان - ج- 5 ص115
. 3 بیانات حضرت امام خمینی (ره) در جمع هیئت نیوزیلندی - ( 85/3/31) همان - ج- 7 ص164 . 4 پیام حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت سومین سال پیروزی انقلاب اسلامی - (60/11/22) همان - ج- 16 ص 48
همایش ملی حقوق نیب الملل رد آهنیی علوم روز
استقلال خودمان را میخواهیم حفظ کنیم و در دنیا زندگی کنیم و اسلام را به پیش ببریم. این روابط باید هر روز محکمتر بشود و شما از اول باید به آنها بفهمانید این معنا را که ما نمیخواهیم روابطمان مثل روابط زمان شاه باشد، بلکه ما روابط خاص اسلامی داریم که اسلام نه ظالم بود و نه زیر بار ظلم میرفت و ما هم میخواهیم این طور باشیم که نه ظلم کنیم نه زیر بار ظلم برویم.5
ب) اصل احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر .1 رفتار احترامآمیز و متقابل
با همه دولی که به احترام با ما رفتار کنند، ما نیز با آنها به احترام متقابل رفتار خواهیم کرد.6
سؤال}حضرت آیتاالله، سیاستی را که شما در آینده در قبال دولت آلمان خواهید داشت، چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا به نظر شما سیاست کنونی که بین ایران و آلمان هست تغییر پیدا خواهد کرد؟{
جواب: آلمان هم مثل سایر کشورهاست و هر قراردادی با آلمان اگر به ضرر ملت ما باشد اعتبار ندارد و ما با آلمان و سایر کشورها با احترام متقابل عمل میکنیم و اجازه ظلم به آنها نمیدهیم، چنانچه به آنها ظلم نخواهیم کرد.7
سؤال: }در جمهوری اسلامی به طور کلی سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود؟{
جواب: جمهوری اسلامی ما با تمام ممالک روابط حسنه دارد و احترام متقابل قائل است، در صورتی که آنها هم احترام متقابل قائل باشند.8
.2 روابط همه جانبه به شرط احترام متقابل
احکام اسلامی، احکامی است مسالمت آمیز و میخواهیم همه قشرها مسالمتآمیز باشند. همانطور که قبلاً تذکر دادهام، ما میخواهیم با کسانی که میخواهند با ما روابط دوستانه داشته باشند، روابط دوستانه داشته باشیم، و امیدواریم که کشور شما و دولت شما احترام متقابل را حفظ کند و طوری عمل کند که در ایران منعکس نشود که شما در امور کشور ما دخالت دارید و ... ما هم مایلیم با شما روابط حسنه و روابط اقتصادی و سیاسی داشته باشیم و این موکول است به اینکه احترام متقابل رعایت شود.9
اسلام با همه کشورهائی که در جهان هستند میخواهد که دوست باشد دولت اسلامی با همه ملتها و با همه دولتها میخواهد که تفاهم و ارتباط صحیح داشته باشد، در صورتی که آنها متقابلاً احترام دولت اسلامی را مراعات کنند.10
×
5 -بیانات حضرت امام خمینی (ره) در دیدار با وزیر امور خارجه، سفرا و کارداران - همان - ج-19 ص 73-74 6 -مصاحبه امام خمینی (ره) با تلویزیون آلمان - (57/8/7) همان - ج- 3 ص72 7 -مصاحبه امام خمینی (ره) با خبرنگار آلمان - (57/8/19) همان - ج- 3 ص96 8 -مصاحبه خبرنگار مجله آمریکائی تایم - (57/9/30) همان - ج- 22 ص 156
. 9 بیانات حضرت امام خمینی (ره) در صحیح وزیر کارکنان وزارت خارجه - (58/3/22) همان - ج- 7 ص86-89 . 10 بیانات حضرت امام خمینی (ره) در جمع اعضای هیئت اعزامی از کشور یوگسلاوی(- (58/4/23 همان - ج- 8 ص 114
