بخشی از مقاله
روشهای صحیح مطالعه
مقدمه :
آیا تاکنون به این موضوع فکر کرئه اید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده می کنید؟ یک روش مطالعه صحیح و اصولی می تواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین
برد. بررسیهای بعمل آمده گویای آن است که در زمینه تحصیل موفق بوده اند ، روش صحیحی برای مطالعه داشتند. یادگیری (learning) مسئله ای است که در آن سراسر طول زندگی انسان بویژه در دوران دانش آموزی و دانشجویی اهمیت زیادی دارد .چرا که دانش آموزان و دانشجویان همیشه در مرض امتحان و ازمون قرار دارند و موفقیت در آن آرزوی بزرگشان است.
شاید به افرادی بر خورده باشید که می گویند : همه کتابها و جزوه ها را می خوانند ، اما موقع امتحان آنها را فراموش می کنند، یا من استعداد در س خواندن را ندارم ، چون با اینکه همه مطالب را می خوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا ... . بسیاری از
اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز می گردد. عده ای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا می کنند ف به طوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور می دارند.این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی می شوندف در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است چیزی که نمی توانیم و نباید از آن دور باشیم.
برای آنکه مطلبی کاملا اموخته شده و با اندوخته های پیشین پیوند یابد،باید حتماً معنا داشته باشد ، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد.
بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن، کمبود هوش ، کمبود علاقه، عدم توانایی ، و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم. دراین صورت به لذت بردن درس خواندن پی خواهیم برد.اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.
یادگیری:
یادگیری بر اساس رفتار ادمی است. بیشتر رفتارهای مردم ، حاصل آن چیزی است که فرا گرفته اند.به طور کلی انسان با پدیده یادگیری می تواند رفتار اجتماعی ، عاطفی ، روانی، عقلانی و تا حدودی جسمانی خود را بهبود بخشد. چون وضع افراد از لحاظ خصوصیاتی که ذکر شده با هم متفاوت است. به همین جهت جریان یادگیری نیز در افراد مختلف می
باشد. علاوه بر این موقعیت یادگیری نیز در جریان یادگیری موثر است.
عوامل موثر در یادگیری و مطالعه:
1- تعیین هدف
یکی از مسائل مهم در امر یادگیری و مطالعه ف تعیین هدف است و چنانچه در مطالعه ، هدف مشخص نباشد، سرعت یادگیری ، یاد آوری ، حفظ و نگهداری مختل می شود.هدفی که انتخاب می کنید باید عاقلانه و قابل دسترسی باشد و برای رسیدن به اهداف خود باید حتما تلاش کنید.
2- انگیزه و علاقه
آنچه در یادگیری و مطالعه نقش بسیار مهمی دارد، علاقع و انگیزه . انگیزه میا و رغبتی است که از درون شخصی بر می خزید و رفتار شخص را تحریک و آن را در جهتی مشخص هدایت می کند. زمانی که افراد با علاقه دنبال موضوع ومطلبی می روند، توجه و کوشش آنها برای یادگرفتن مطلب چندین برابر می شود.اگر برای رفتن به دانشگاه ، انگیزه ی کافی ندارید سعی کنید با تحقیق بیشتر در مورد دانشگاه و رشته های دانشگاهی ، این انگیزه و علاقه را در خود ایجاد کند. مثلااز خود سوال کنیم چرا باید به دانشگاه بروم؟ و ... از راههای دیگری که می توانید در خود ایجاد انگیزه کنید، این است که یادگیری ها و دیگر نقد های خود را به منظور افزایش علاقه نسبت به موضوع مطالعه به دیگران هم بیاموزید برای انجام این کار می توان از قدرت تصور و تخیل استفاده کرد .به عنوان مثال برای یادگیری بهتر شیمی ، می توان اتم ها و مولکول ها در ذهن تجسم کرد.
3- توجه و ادراک
یادگیری باید همراه با توجه و ادراک صورت گیرد . توجه یعنی متمرکز کردن حواس برای فهم مطالب یا موضوع یادگیری و ادراک فرایند فعالی است که توسط آن تجربه ی کنونی با گذشته ارتباط می یابد ومعنا پیدا می کند.
4- زمینه معلومات قبلی، تمرین و تکرار
برای یادگرفتن مطلب یا موضوعی ،لازم است مقداری معلومات قبلی برا
ی یادگیری فعلی وجود داشته باشد.یعنی توانایی ها ،آموخته ها و تجارت قبلی هر فرد پایه و اساس یادگیری بعدی او را تشکیل می دهد.از طرفی لازم است مطالبی را که یاد می گیریم ، در موقعیت های متععد و اشکال مختلف تکرار کرده و به صورت ذهنی و عینی تمرین کنیم .یادتان باشد که یادگیری فرایند چند مرحله ای است که مدخل ورودی آن ، حافظه کوتاه مدت است و برای برخورداری از یک یادگیری عمیق باید از قانون طلایی یادگیری که همان تکرار و تمرین مطالب آموخته شده است ، کمک گرفت.
فراموشی ، طبیعت ذهنی آدمی است. ولی با استفاده از قانون طلایی یادگیری ، می توانید آن را به حداقل برسانید.
5- اضطراب و حالت هیجانی
شخصی که در اثر یک تجربه به هیجان می آید، دچار اضطراب میشود و تعادل روحی و روانی خود را ازدست می دهد و حتی ممکن است راجع به دلیل اصلی ناراحتی خود دچار گیجی و ابهام شود و به دنبال آن انگیزه اصلی خود را ازدست داده و در یادگیری دچار اختلال شود.
6- پاداش و تنبیه
پاداش ئ تنبیه از دیگر عوامل موثر در یادگیری است. یاد گیرنده اگر در حین یادگیری مورد تشویق قرار گیرد ف تقویت خواهد شد و یادگیری بهتر صورت می گیرد و اگر در حین یادگیری تنبیه شود، سرد می شود.
7- روش سرتاسری یا یک پارچه
برای اینکه یادگیری بهتر صورت گیرد ، به جای اینکه قسمتی از موضوع یا مطلبی را یاد بگیریم ، کل آن را یاد بگیریم . مطالبی که برای بار اول خوانده می شود، بهتراست در فعه اول سریع و اجمالی خوانده شود. (بدون توجه به جزییات ) و در دفعات بعدی به جزییات آن توجه شود. دانش آموزان موفق بر روی مطلب اساسی متن تمرکز می کنند و می توانند مطلب اصلی و جزیی را از هم متمایز کنند.
8- وجود مشکلات و مسایل عاطفی و روانی
افرادی که مسایل و مشکلات عاطفی و روانی دارند، به علت توجه فراوان به مشکلات خود نمی توانند با دقت لازم به مسایل دیگر بپردازند و در نتیجه یادگیری آن ناقص می شود. در این جا لازم است پدران و مادران عزیر نقش خود را به عنوان بزرگترین حامی یک دانش آموز فراموش نکنند.خانواده نقش اساسی برقبولی یا ردی آنان دارد. همراهی و همدلی خانواده ف چیزی جدا از پولی که برای یک دانش آموز صرف می شود.
9- تمرکز
تمرکز حالتی است که در آن تفکر در محور و مرکز سایر افکار شخص قرار می گیرد .معمولا افراد به دو دلیل عمده نیم توانند تمرکز کنند. اول اینکه فرد، خود را مجبور به انجام کاری می بیند که اشتیاق چندانی به آن ندارد. تمرکزش به صورت خود به خود از مو
ضوع دور می افتد و این عدم تمایل باعث چندگانگی در فکر می شود دیگر این که فشارهای روانی باعث تشویق فکری و عدم تمرکز شود. در هر صورت ذهن شما قادر نیست در لحظه به دو موضوع بپردازد.
پس یا اینکه مطالعه کنید و به چیز دیگری فکر نکنید یا اینکه مشکلات و نگرانی ها این است که فهرست افکار اضافی را روی کاغذ یادداشت کنید و بعد از مطالعه به آنها فکر کنید. تند خوانی نیز باعث تمرکز حواس می شود.بهتر است در موقع درس خواندن ، ذهن شما به موضوع دیگری که مورد علاقه شماست درگیر نباشد، تلویزیون که از تمرکز شما بر روی موضوع مورد مطالعه می کند. در طی رعایت بهداشت مطالعه نیز از ضروریات تمرکز است.
برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت:
1. آگاهی (درباره موضوع)
2. علاقه
3. ارزیابی (ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیت های موجود)
4. آزمایش (بکار بستن فکر)
5. مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن
انواع روش های مطالعه
روش پس ختام
این روش یکی از مهمترین و معروف ترین روشهای بهسازی حافظه است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن (pq4r) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است.
مراحل پیش خوانی
در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود . از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصل ها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخش های اصلی و فرعی و خلاصه فصل ها می باشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخش های مختلف کتاب با یکدیگر می باشد.
مرحله سوال کردن
پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی، به طرح سوال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می گردد.
مرحله خواندن
در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخ گوی به سوالات مرحله قبل می باشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می توان از کارهای مثا یادداشت برداری، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.
مرحله تفکر
دراین مرحله هنگام خواندن ، ساختن سوالها و ایجاد ارتباط بین دانسته های خود، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است . بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد.
مرحله از حفظ گفتنی
در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یاد اوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سوالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب اموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ف در غیر این صورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می گیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می شویم.
مرحله مرور کردن
این مرحله، که مرحله آزمون نیز می باشد. در پایان هر فصل انجام می گیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود . یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگویی به سوالات و تمرینات پایان فصل است. اجرای این مرحله می تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد.
روش دقیق خوانی
هدف از این مرحله این است که مطالب کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود.برخی از فنون موجود که می تواند به روش دقیق خوانی کمک کند.
تکنیک خلاصه برداری
به نوشتن عبارتف مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته ، بطوری که در مرور مطالبف با نگاه کردن و خواندن خلاصه ها ف همه مطالب خوانده شده را یاد آوری کند. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه ها نیز دوباره خلاصه برداری شود.
طریقه یادداشت برداری و خلاصه نویسی
خلاصه ای از مطالب هر درس را به دست آورید:
امروزه اکثر درس ها به طوری ارائه می شود که رئوس مطالب آن از قبل مشخص است. می توانید رئوس مطالب و درس ها را مطابق جدول زمان بندی هر ترم یا سال تحصیلی تعیین کرده و دریابید که هر هفته چه درسی باید خوانده شود و از قیل خود را آماده آن بکنید.
آمادگی قبل از هر درس
کار ذهنی محتاج امادگی از پیش می باشد. نوعی از آمادگی که این بار بیشتر ذهنی است و به آمادگی مغز و فکر شما در برخورد با مطالب ومباحث درسی بر می گردد. متاسفانه این نکته ای است که اکثر دانش آموزان و دانشجویان از ان غافل اند.این کار آنها درست مانند ان است که در یک ایستگاه شلوغ قطار به دنبال کسی باشیم که او را نمی شناسیم، در حالی که داشتن یک عکس می تواند باعث شناسایی چهره مورد نظر دربین انبوه مردمی شود که در حال تردد هستند.
برای دانش اموزان و دانشجویان که از قبل خود را برای کلاس آماده نکرده اند ار تباط دادن مباحث ، کار دشواری است. ذهن انها نسبت به مطالب آینده کاملا ناآشناست و به سادگی از مطلب دور می شوند .در مقابل ، دانش اموزان و دانشجویان آشنا با مباحث درسی علاوه بر پیگیری مطالب درسی می توانند در فرایند آموزش شرکت جستهو به بیان نظر خود نیز بپردازند.
علاوه بر انداختن نظری اجمالی به مباحث و عناوین درسی که در قبل به آن اشاره نمودیم با نگاه کردن به یاد داشت های جلسه قبل ، ارتباط بین مباحث را نیز در نظر داشته باشیم و می توانید به کل موضوع احاطه نسبی پیدا کنید.
گفتارهای علمی استادان : در حالی که هر گفتار علمی تا حدی در شکل و ساختار تفاوت می کند، اما می توان اکثر گفتارهای علمی را به سه بخش تقسیم کرد:
- مقدمه
- گفتار اصلی
- خلاصه
مقدمه شروع هر بحث علمی گفته می شود و معمولا نمایی کلی از بحث اصلی به دست می دهد.بحث اصلی در هر مورد باشد، مقدمه شما را آماده پذیرش ان می کند. وظیفه شما دراین بین به دقت گوش کردن به مقدمه مورد نظر است تا بتواند به راحتی با فضای بحث و مفاهیمی که در آن به کا رمی رود آشنا شوید. دریافت واژه های کلیدی هدایت کننده بسیار خوبی برای آشنایی با متن اصلی است ومی توانید از آن در آمادگی ذهن خود استفاده ببرید. افزودن بر امادگی فکری برای درک و دریافت مقدمه، در این مدت می توانید به آماده سازی وسایلی که برای یادداشت برداری مورد نیاز است، بپردازید. داشتن دوخود کار که یکی از آنها حتما رنگیتند داشته باشد تا عناوین را با ان مشخص کنید، دفتر چه یاد داشت مناسب که به راحتی ورق بخورد یا استفاده از ورقه های کلاسور ، ماژیک برجسته نما و ابزاری مانند آن که در یاد داشت برداری هر چه صحیح تر و سریع تر به شما کمک می کنند.
زمینه اصلی درس ها ، بسته به اصول آن متفاوت است.زمینه اصلی مباحثی مانند ریاضیات با دروس اصلی هنر تفاوت دارد، در هر یک از انواع گفتار علمی یا هنری وظیفه شما یاد داشت برداری است. باید با دیدی تحلیلی با مسایل برخورد کنید و در جریان بحث از خود بپرسید .معنای این کلمات استاد چیست؟ پرسش شما را یاری میدهد.تا دامنه تفکرات خود را بسط داده و به دریافت بهتری از بحث مطرح شده برسید. وباعث می شود شما طی جریان بحث هشیار و آگاه باشید.
خلاصه مطلب ؛ قسمتی از بحث است که متاسفانه برای بسیاری به منزله پایان مبحث وبستن ذهن و فراموشی تعبیر می گردد ، در حالی که استاد با ذکر خلاصه ای از درس قصد دارد، باعث تقویت حافظه کوتاه مدت شماشود وباعث نگاه کردن شما به یاد داشت هایتان و نوشتن نکات از قلم افتاده می شود.
هنگام صحبت های استاد بایستی تمرکز کرد، علاوه بر این که بایستی دقت و تمرکز را لازمه حضور در کلاس و هنگام مرور کردن دروس خود قرار دهیدف نکات دیگری نیز وجود دارد.سرعت متوسط گفتار بین 120 بار 180 کلمه در دقیقه است ، اما قدرت فرایند سازی اطلاعات ذهن شما تا حدود چهار برابر این میزان است. مشکلی که در این بین ممکن است رخ دهد، خسته شدن شما است. برای جلو گیری از خستگی توجه خود را به این ترتیب جلب کنید که مسیر بحث و انتهای آن را حدس بزنید. پرسیدن هر پرسش فرضی ، خستگی را از شم
ا دور می کند. از خود بپرسید ارتباط بین عناوین بحث چیست
؟ و چگ.نه می توان رابطه ای منطقی بین آنها برقرار کرد؟ هر پرسش فرضی ، خستگی را از شما دور می کند. از خود بپرسید ارتباط بین عناوین بحث چیست؟ و چگونه می توان رابطه ای منطقی بین آنها برقرار کرد؟ هر پرسشی به طور ناخودآگاه تمر کز شما رابیشتر می کند و اجازه می دهد در جریان بحث باقی بمانید.
سرعت یاد داشت برداری:ان استفاده از دوره های سریع نویسی را ندارند. از این رو می توانید برای خود نظامی از علامت ها و نشانه ها ابداع ک
نید تا بوسیله آن بتوانید سرعت خود را در نوشتن افزایش دهید و از صحبت های استاد عقب نیفتید.
استفاده از علایم ریاضی و علاماتی که نگریستن به انها بلافاصله مفهومی را در ذهن تداعی می کند، بهترین ابزار برای افزایش سرعت شما در نوشتن است. مثلا برای کلمه افزایش، اضافه و این قبیل علامت + و برای مفهوم کاهش ، نزول، کاستی علامت – را بگذارید و بسیاری از علامت ها که خود شما را به طور سلیقه ای در طی زمان می توانید در ذهن خود جاسازی نمایید. هم چنین استفاده از مخفف سازی ، مثلا به جای کلمه میکرو بیولوژی می گذاریم: م . ک 0
سکوت یک علامت مثبت :
معلمان و استادان زبده و با تجربه اغلب از مکث های طولانی و سکوت به دلیل مختلف استفاده می کنند. تاکید بر نکته ای خاص یا دادن فرصت به دانش آموزان و دانشجویان برای فکر کردن در مورد آن یا تکمیل و تصحیح یاد داشت های خود. اما برخی از افراد در برابر سکوت عکس العمل مکانیکی از خود نشان داده و هر بار سکوت استفاده ، فکر خود را متوقف کرده و متوجه علت سکوت و مکث نیستند. انها تنها به محرک کلامی استاد پاسخ می دهند و از نکته مهمی که قبل از سکوت ممکن است گفته شده باشد غافل هستند. نکته مهم ف ممکن است مورد امتحانی باشد سا مفهومی کلیدی در یادگیر یکل مبحث بوده ، که باید بر آن تاکید می شد.
نکات کاربردی برای یاد داشت برداری مفید :
- از قبل متن را نگاه کنید تا دریابید چه عناوینی تدریس خواهد شد.
- مشخصات درس ، تاریخ و زمان کلاس را در بالای
- در روی هر برگ یاد داشت مقداری جای سفید بگذارید تا برای تک
میل یاد داشت های خود جا داشته باشید.
- یاد داشت های خود را نظم دهید.
- چند خودکار با رنگ های متفاوت داشته باشید تا نکات مهم را از هم تفکیک کنید.
- در برابر یاد داشت های خود نکات مهم را با عبارات زیر مشخص کنید. عباراتی چون، «مهم برای امتحان»، «یک سوال خوب » ، «مبهم»،«پرسیده شود».
- مطوئن شوید که طرح ها ، الگو ها و نمودار ها را یاد داشت کر
ده اید. اگر وقت کافی برای ترسیم این قبیل موارد ندارید از استاد بخواهید تا مرجع مورد نظر را معرفی کند.
- انعطاف پذیر باشید و مطابق سبک کار استاد با او پیش بروید.
- از دوباره نویسی یاد داشت های خود اجتناب کنید . این کار مقدار زیادی از وقت شما را تلف می کند. بهترین راه،افزایش مهارت خود در جریان یاد داشت برداری است تا سخنان استاد عقب نیفتید.
همواره اگر افزودن نکته ای تکمیلی به متن ضروری می نماید مقداری کافی جای خالی در یادداشت های خود باقی بگذارید تا در یادداشت های خود جا کم نیاورید.
وقتی با درس های پیچیده ای روبه رویید حتما کتاب خود را همراه داشته باشید تا بتوانید از تصاویر و نمودار های آن استفاده کنید.
ظرف 24 ساعت بعد از درس حدود 80% از مطالب از حافظه شما پاک می شود . حال خود تصور کنید که تاپایان هفته چه میزان مطلب در حافظه تان باقی مانده است. برای جلو گیری از پاک شدن کلی حافظه باید در انتها ی هر هفته چند ساعت را به مرور درس ها و یاد داشت های خود اختصاص دهید. این نحوه خواندن تناوبی ، حافظه را قوی می کند. علاوه بر این در انتهای ترم یا سال تحصیلی شما را از مواجههکردن با کوهی از مطالب ناآشنا باز می دارد.قبل از امتحان جدای از این که شما چه میزان درس خواند اید، یاد داشت هایی را که برداشته اید مهمترین منبع طمالعه شما می شود اما نباید تصور کنیدفقط یک بار نگاه کردن به انها باعث کسب نمره خوب و عالی می شود . باید یاد داشت هایتان را چهار یا پنج دفعه نگاه کنید و آنها را با متن اصلی مطابقت داده و هر جا نکته مبهمی وجود دارد آن را رفع نموده و با تسلط کامل خود را برای روز امتحان آماده نمایید.
بارها شنيده ايم كه دانش آموز يا دانشجويي مي گويد :
(( ديگرحال و حوصله خواندن اين كتاب را ندارم ))يا ((آنقدرازاين كتاب خسته شده ام كه قابل گفتن نيست))ويا ((هرچقدرميخوانم مثل اينكه كمتر ياد مي گيريم))ويا ((10 بار خواندم و تكرار كردم ولي بازهم ياد نگرفتم))به راستي مشكل چيست ؟ آيا براي يادگيري درس واقعا" بايد 10 بار كتاب را خواند آيا بايد دروس خود را پشت سرهم مروركرد؟وآيا بايدد
هها بار درس راتكراركردتا يادگرفت ؟ مطمئنا" اگر چنين باشد ، مطالعه كاري سخت و طاقت فرسا است . اما واقعيت چيزي ديگر است . واقعيت آن است كه اين گروه از فراگيران ، روش صحيح مطالعه را نمي دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چيزي راجع به چگونه درس خواندن نمي آموزند . يادگيري و مطالعه ، رابطه اي تنگاتنگ و مستقيمبا يكديگر دارند، تا جايي كه مي توان اين دو را لازم و ملزوم يكديگر دانست. براي اينكه ميزان يادگيري افزايش يابد بايد قبل از هرچيز مطالعه اي فعال و پويا داشت .
شيوه صحيح مطالعه ،چهار مزيت عمده زير را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را كاهش ميدهد.
2- ميزان يادگيري را افزايش ميدهد .
3-مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولاني تر مي كند.
4- بخاطر سپاري اطلاعات را آسانتر مي سازد.
براي داشتن مطالعه اي فعال وپويانوشتن نكات مهم درحين خواندن ضروري است تابراي مرورمطالب،دوباره كتاب رانخوانده ودر زماني
كوتاه ازروي يادداشتهاي خودمطالب رامرور كرد .
يادداشت برداري ، بخشي مهم و حساس از مطالعه است كه بايد به آن توجهي خاص داشت . چون موفقيت شما را تا حدودي زياد تضمين خواهد كرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را كاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يك علت مهم فراموشي است.
شش روش مطالعه :
خواندن بدون نوشتن خط كشيدن زيرنكات مهم حاشيه نويسي خلاصه نويسي كليد برداري خلاقيت و طرح شبكه اي مغز
1-خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآيندي فعال و پويا است وبراي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك صحيح مطالب استفاده كرد.
بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روي نوشته ها مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .
2- خط كشيدن زير نكات مهم :اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر است ولي روش كاملي براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش بعضي از افراد بجاي آنكه تمركز و توجه بروي يادگيري و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشيدن زير نكات مهم مي گردد .حداقل روش صحيح خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا" درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب بدنبال نكات مهم بگردند تا زير آن را خط بكشند .
3- حاشيه نويسي :اين روش نسبت بدو روش قبلي بهتر است ولي بازهم روشي كامل براي درك عميق مطالب و خواندن كتب درسي نيست ولي مي تواند براي يادگيري مطالبي كه از اهميتي چندان برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.
4- خلاصه نويسي : در اين روش شما مطالب را ميخوانيد و آنچه را كه درك كرده ايد بصورت خلاصه بروي دفتري يادداشت مي كنيد كه اين روش براي مطالعه مناسب است
و از روشهاي قبلي بهتر مي باشد چرا كه در اين روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را يادداشت مي كنيد اما بازهم بهترين روش براي خواندن نيست .
5- كليد برداري :كليد برداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نكات مهم است . در اين روش شما بعد از درك مطالب ، بصورت كليدي نكات مهم را يادداشت مي كنيد و در واقع كلمه كليدي كوتاهترين، راحتترين ،بهترين وپرمعني ترين كلمه اي است كه با ديدن آن، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده مي شود .
6- خلاقيت و طرح شبكه اي مغز: اين روش بهترين شيوه براي يادگيري خصوصا" فراگيري مطالب درسي است .در اين روش شما مطالب را ميخوانيد بعد از درك حقيقي آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كليدي يادداشت مي كنيد و سپس كلمات كليدي را بروي طرح شبكه اي مغز مي نويسد ( در واقع نوشته هاي خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهي مي كنيد و نكات اصلي و فرعي را مشخص مي كنيد)تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني كتاب ، فقط به طرح شبكه اي مراجعه كرده وبا ديدن كلمات كليدي نوشته شده بر
وي طرح شبكه اي مغز ، آنها را خيلي سريع مرور كنيد . اين روش درصد موفقيت تحصيلي شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش ميدهد و درس خواندن را بسيار آسان مي كند. و بازده مطالعه را افزايش ميدهد.
شرايط مطالعه
((بكارگيري شرايط مطالعه يعني بهره وري بيشتر از مطا
لعه ))
شرايط مطالعه ، مواردي هستند كه با دانستن ، بكارگيري و يا فراهم نمودن آنها ، مي توان مطالعه اي مفيدتر با بازدهي بالاتر داشت و در واقع اين شرايط به شما مي آموزند كه قبل از شروع مطالعه چه اصولي را به كار گيريد ، در حين مطالعه چه مواردي را فراهم سازيد و چگونه به اهداف مطالعاتي خود برسيد و با دانستن آنها مي توانيد با آگاهي بيشتري درس خواندن را آغاز كنيد و مطالعه اي فعالتر داشته باشيد :
1- آغاز درست :براي موفقيت در مطالعه ،بايد درست آغازكنيد.
2- برنامه ريزي : يكي از عوامل اصلي موفقيت ، داشتن برنامه منظم است .
3- نظم و ترتيب: اساس هر سازماني به نظم آن بستگي دارد .
4-حفظ آرامش: آرامش ضمير ناخود آگاه را پويا و فعال ميكند.
5- استفاده صحيح از وقت :بنيامين فرانكلين، ((آيا زندگي را دوست داريد؟ پس وقت را تلف نكنيد زيرا زندگي از وقت تشكيل شده است .))
6- سلامتي و تندرستي: عقل سالم در بدن سالم است .
7- تغذيه مناسب: تغذيه صحيح نقش مهمي در سلامتي دارد.
8- دوري از مشروبات الكلي : مصرف مشروبات الكلي موجب ضعف حافظه مي شود .
9 – ورزش : ورزش كليد عمر طولاني است .
10-خواب كافي: خواب فراگيري و حافظه را تقويت مي كند.
11 –درك مطلب:آنچه در حافظه بلند مدت باقي مي ماند ، يعني مطالب است .
چندتوصيه مهم كه بايدفراگيران علم ازآن مطلع باشند.
1- حداكثر زماني كه افراد مي توانند فكر خود را بروي موضوعي متمركز كنند بيش از 30 دقيقه نيست ، يعني بايد سعي شود حدود 30 دقيقه بروي يك مطلب تمركز نمود و يا مطالعه داشت و حدود 10 الي 15 دقيقه استراحت نمود سپس مجددا" با همين روال شروع به مطالعه كرد.
2- پيش از مطالعه از صرف غذاهاي چرب و سنگين خودداري كنيد. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائيد چون پس از صرف غذاي سنگين بيشتر جريان خون متوجه دستگاه گوارش ميشود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خونرساني به مغز كاهش مي يابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته ميشود . از مصرف الكل و دارو هم خودداري فرمائيد همچنين غذاهاي آردي مثل نان و قندي قدرت ادراك و تمركز را كم مي كند نوشابه هاي گازدارهم همينطور هستند.
3- ذهن آدمي با هوش است اگر يادداشت برداريد خود را راحت از حفظ و بياد سپاري مطالب مي كند و نيز همزمان نمي توانيد هم مطلبي را بنويسيد و هم گوش دهيد . پس در حين مطالعه لطفا" يادداشت برداري ننمائيد .
منابع:
Htpp://www.leitnerbox.ir/
http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php
http://www.learningskills.blogfa.com/post-3.aspx
