بخشی از مقاله
تاریخچه تبلیغات در جهان و ایرانی
آنچه كه امروز به عنوان تبلیغات نو و جدید مي شناسیم، ریشه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در كشور ایالات متحده دارد. اما به طور كلي براي تبلیغات اعم از سیاسي یا تجاري مي توان سه دوره تاریخي قبل از انقلاب گوتنبرگ و اختراع و تكمیل ماشین چاپ در سال 1450 را در نظر گرفت.
1- دوره علایم تجاري در زمان هاي گذشته افتخار و غروري كه استادكاران داشتند، منجر به استفاده تبلیغاتي از آن به شكل علامت یا علامت هاي مشخص، شده است. به طور مثال آنان براي موضوعاتي مانند كاسه، كوزه سفالي و.... علامت خود را حك مي كردند. بدین ترتیب شهرت آنان دست به دست و زبان به زبان مي گشت و خریداران هنگام خرید به علایم تجاري توجه مي كردند.
2- نشانه ها و تبلیغ روي دیوارها
وسیله دیگر تبلیغات، جملاتي بود كه روي سنگ و دیوارهاي جنب محلي كه اجناس مختلف به فروش مي رسید نوشته مي شد و از اجناس و كالا تمجید و تحسین مي كرد. نظیر آن را مي توان تبلیغات دیوارها و تابلوهاي بالاي مغازه‌هاي امروزي ذكر كرد. به طور مثال كاوش‌هایي كه در شهر بمبئي آمده نشان داده است كه در هر دكان كوچكي یك نوشته‌اي روي دیوار جنب در ورودي مغازه داشته است.
3- جارچیهاي شهر
در دوران گذشته به ویژه در یونان، جارچیهاي عمومي وظیفه اطلاع‌رساني را انجام می‌دادند، آنان اخبار مهم و وقایع مورد علاقه مردم را انتشار و بابت آن كارمزد مي گرفتند. آنان حتي اتحادیهاي نیز تشكیل داده بودند اما بعد از 1450 و اختراع ماشین چاپ به وسیله یوهان گوتنبرگ به تدریج و تقریباً طي 300 سال تمام اروپا تحت تأثیر این صنعت قرار گرفت. با بسط و گسترش مطبوعات در اواسط قرن هفدهم، تبلیغات به صورت جدیدي براي اطلاع افراد باسواد رشد و كم كم شروع به پیشرفت كرد.
بسط و توسعه چاپ روز به روز بر تعداد روزنامه ها و مجله ها افزوده شد و اولین روزنامه در ایالات متحده به نام بوستون نیوزلتر در سال 1690 چاپ شد و در سال 1914 قریب 15 هزار روزنامه و مجله در این كشور منتشر شد.
سرانجام پس از پیدایش رادیو و ارسال اولین پیام به وسیله ماركني در سال 1895 كم كم تبلیغات جاي خود را در رسانه جدید گشود و اولین رادیو تجاري به نام كاكا در شهر پیترزبورگ واقع در ایالات پنسیلوانیا راه‌اندازي شد و بعدها شبكه عظیمي مانند A.B.C در سال 1926 تأسیس شد، پس از خاتمه جنگ جهاني دوم در سال 1945 تبلیغات از طریق تلویزیون آغاز شد و به سرعت گسترش یافت.
در فاصله بین سال‌هاي 1890 و دهه 1920 شاهد تغییرات عمده‌اي در صنعت تبلیغات بازرگاني و آثار اجتماعي آن بودیم. تا قبل از 1890 توجه مؤسسات تبلیغي تنها معطوف به بازار فروش كالا یا متن رسانه هاي مناسب و كوشش در متقاعد كردن صاحب شغلي است كه باید براي آنها تبلیغ مي شد. بعد از سال 1890 تبلیغات حاكي از گسترش دامنه خلاقیت و نقش مشاغل شد.
تبلیغات بازرگاني با به كار بردن شگردهاي مختلف ارایه شد و با استفاده از قلم‌هاي مختلف و صفحه آرایي‌‌هاي مختلف و غیره به راه چند سویه‌اي براي اقناع مخاطبان تبدیل شد.
تاریخچه تبلیغات در ایران
تاریخچه تبلیغات در ایران را مي توان به طور كلي بر دو دوره تاریخي تقسیم كرد:
الف: دوره باستان ب: دوره عصر جدید الف: تبلیغات دوره باستان كه به طور كلي تحت تأثیر كشاورزي و ویژگي‌هاي آن مي‌باشد یك نوع ارتباطات شفاهي است و مانند سایر كشورهاي دیگر باستان علایم تجاري، دیوار نوشته‌ها و جارچیها مهمترین شیوه هاي پیام‌رساني و آگهي به شمار مي روند.
ب: عصر جدید با ورود دستگاه چاپ به ایران و انتشار اولین روزنامه (كاغذ اخبار) در عصر قاجاریه، اندك اندك آگهي هاي تجاري نیز به نشریات راه یافتند. بدین ترتیب آگهي در رسانه‌هاي جمعي ایران از دیواركوب شروع شد و به نشریه هاي ادواري، كتاب، سینما، رادیو و سرانجام تلویزیون راه یافت.
اولین روزنامه‌اي كه مبادرت به درج آگهي كرد روزنامه وقایع اتفاقیه در سال 1267 شمسي بود.
در عهد قاجار، آگهي، حداقل سه نام داشت ابتدا اعلانها و اشتهارنامه كه قبول عامه نیافته است سپس اعلان كه مصدر باب افعال است به معني آشكار شدن و علني ساختن است و به دنبال تشكیل فرهنگستان ایران در سال 1314 واژه آگاهي جایگزین اعلان شد اما سرپاس مختاري رییس وقت اداره كل شهرباني طي نامه‌اي از ریاست وزرا درخواست كرد كه چون كلمه آگاهي براي تأمینات اداره كل شهرباني تعیین شده است به تمام وزارتخانه‌ها و دوایر دولتي دستور صادر شود كه از استعمال كلمه آگاهي به جاي اعلان خودداري نمایند، لذا از این پس آگهي جاي آگاهي را گرفت.
ظهور كانون‌هاي آگهي و تبلیغاتي
اولین كانون آگهي در سال 1316 با عنوان كانون تبلیغاتي زیبا به مدیر مسؤولي حمزه نعمتي راه اندازي شد و نخستین مؤسسه تبلیغاتي ایران است كه به طور رسمي به عضویت اتحادیه مؤسسات تبلیغاتي انگلستان و اتحادیه بین‌المللي تبلیغات ایالات متحده درآمد و در سال 1319 شمسي اداره كل تبلیغات و انتشارات توسط عیسي صدیق در خانه سیدالعراقین تأسیس شد و به دنبال آن باید شروع فعالیت تبلیغات تجاري به معني واقعي را سال 1325 دانست چنان‌كه در سال 1337 هجري شمسي در تهران 18 كانون آگهي مشغول فعالیت بودند.
تبلیغات در ایران از دهه 42 تا 52 بر محور سیاست هاي اقتصادي رژیم در معرفي كالاهاي مصرفي و رویدادهاي روبنایي زندگي متمركز بود. از اواسط سال هاي 42 تحت تأثیر این شرایط جدید پس از قیام مردمي 15 خرداد، آن سال دولت به تمركز برنامه‌هاي تبلیغاتي و توسعه امكانات ارتباطي توجه خاصي پیدا كرد. به همین دلیل در اواخر همان سال وزارت اطلاعات تأسیس شد و به دنبال آن اقدام براي ایجاد تلویزیون دولتي كه در آغاز سازمان تلویزیون ملي ایران نامیده شد و چند سال با ادغام رادیو در آن، عنوان سازمان رادیو تلویزیون ملي ایران به خود گرفت، شروع شد.
در پي این تحولات سازمان‌هاي تبلیغاتي به منظور حفظ و حمایت از حقوق خود و تحكیم اصول همكاري بین افراد صنف و به منظور بهبود وضع خود، اتحادیهاي به نام «اتحادیه دارندگان سازمان هاي تبلیغاتي»، تشكیل شد. قابل ذكر است اولین جشنواره فیلم هاي تبلیغاتي نیز در سال 1349 در شیراز برگزار شد.
