دانلود مقاله شرکت داروسازی ابوریحان

بخشی از مقاله

مقدمه:
داروسازي، پنجاه قرن است كه سابقه خدمت به بشريت را دارد و به عنوان يكي از شناخته شده‌ترين و معتبرترين رشته‌هاي مطرح مي‌باشد. همانند پزشكي، داروسازي نيز شاهد تحولات زيادي بوده است و بسياري از روش‌هاي قديمي آن منسوخ و كنار گذاشته شده‌اند و آموخته‌هاي نويني به پيكره اين رشته افزوده شده‌اند. داروسازان از جمله افشار داراي تحصيلات آكادميك در جامعه مي‌باشند در شاخه‌هاي مختلف شامل داروخانه، بيمارستان‌ها، آموزشي (در سطح دانشگاه)، تحقيقات، صنايع داروسازي (شامل تحقيق و توسعه توليد و غيره)، تدوين استانداردها و توزيع داروها فعاليت دارند. از ديدگاه تاريخي مي‌توان گفت كه پيشرفت علم داروسازي همگام با تكامل بشر بوده است. انسان اوليه به طور ذاتي يا از طريق مشاهده حيوانات يا پرندگان معلومات خود را كسب نمود و دريافت كه آب سرد، برگ و گل داراي كاربردهاي درماني و التيام دهندگي هستند.

ولي به طور تجربي دريافت كه كداميك از ديگري بهتر است و بدين وسيله دانسته‌ها و آموخته‌هاي خود را در اختيار ديگران استفاده نمود. بايد توجه داشت كه هر چند روش‌هاي انسان غارنشين ابتدايي بودند، و ليكن بسياري از داروهاي امروزي از همان منابعي كه در اختيار انسان اوليه بودند منشأ گرفته‌اند.
مجموعه حاضر شرحي است از برخي فرآورده‌هاي داروئي شركت ابوريحان و اشارات مختصري به دستة دارويي، مشكل دارويي، فارماكوكنيتيك، موارد مصرف، موارد منع مصرف، عوارض جانبي، مقدار و نحوه‌ي مصرف و نوع بسته‌بندي داروها و نوع تستي كه بر روي داروها رد قسمت آزمايشگاه تحقيقات و توسعه و همچنين آزمايشگاه شيمي (كنترل كيفي) انجام شده را دارا مي‌باشد.

اميد است مطالب اين مجموعه مفيد براي خواندگان واقع گردد.

فصل اول:
آشنايي با شركت داروسازي ابوريحان
تاريخچه: شركت داروسازي ابوريحان با بيش از 20 سال تجربه در عرضه فرآوردههاي هورموني داراي نقشي ويژه در صنايع داروئي كشور مي‌باشد. ابوريحان فعاليت خود را در زمينه ساخت داروهاي هورموني از سال 1348 (تحت نام شرينگ برليمد) آغاز نمود و پس از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي در سال 1359 با توجه به قانون حفاظت و توسعه صنايع ايران كليه سهام آن خريداري و با مديريت دولتي تحت پوشش سازمان صنايع ملي ايران قرار گرفت.

فعاليت‌ها متعاقب انتخاب طرح ژنريك به عنوان سيستم نوين نظام داروئي كشور، ابوريحان با پشتوانه‌اي قوي از تكنولوژي داروسازي و بهره‌گيري از نيروهاي متخصص و تلفيقي از تجربه و دانش نوين داروسازي وارد مرحله جديدي از فعاليت خود گرديد بطوري كه در حال حاضر بطور متوسط 38 ميليون جعبه محصول نهائي در پتج گروه آمپول تزريقي، قرص، دراژه، پماد و كرم و شياف به بازار عرضه مي‌نمايد كه اين مقدار نسبت به ده سال گذشته از رشدي معادل 400 درصد برخوردار است.

شركت داروسازي ابوريحان علاوه بر ساخت داروهاي انساني از سال 1365 اقدام به برنامه‌ريزي در زمينه ساخت كيت‌هاي آزمايشگاهي و ديسك‌هاي آنتي‌بيوگرام نمود كه در اين راستا با احداث واحد جديدي تحت عنوان واحل تشخيص طبي و با برخورداري از متخصصين پزشك داروساز، فارماكولوژيست، ميكروبيولوژيست و متخصصين ديگر از سال 1367 با عرضه بيش از 735، 103 كيت آزمايشگاهي و 184و 102 ديسك آنتي‌بيوگرام به مرحله بهره‌برداري رسيد و گامي ديگر در راه نيل به خودكفائي ملي برداشت. همچنين در سالهاي اخير با توجه به اهميت گسترش دامپروري و نياز به استفاده از هورمونها در زمينه بيماريهاي توليد مثل شركت ابوريحان را بر آن داشت تا با تاكيد بر تكنولوژي بر تكنولوژي خود و با استفاده از نيروهاي متخصص دامپزشك و همكاري سازمان دامپزشكي كشور طرح توليد هورمونهاي دامي را در دست مطالعه قرار دهد.

بطوريكه در سال 1367 با كسب مجوز از سازمان دامپزشكي كشور با فرمولاسيون و ارائه نمونه‌هاي آزمايشي سه نوع داروي هورموني دامي فعاليت جديدي را پي‌ريزي نمود. باشد كه در سالهاي آينده شاهد توليد هورمونهاي دامي در داخل كشور باشيم. لذا شركت ابوريحان را مي‌توان اولين كارخانه توليد كيت‌هاي آزمايشگاهي و ديسك‌هاي آنتي‌‌بيوگرام و هورمونهاي دامي دانست كه خود از افتخارات اين واحد توليد محسوب مي‌شود.
نگاهي به محصولات ابوريحان مؤيد اين واقعيت است كه كليه محصولات توليدي اين شركت با رعايت آخرين استانداردهاي داروسازي و رعايت كامل اصول GMP توليد و عرضه مي‌شود.

آزمايشگاه‌هاي كنترل و تحقيقات
آزمايشگاه‌هاي مجهز كنترل ابوريحان ضمن نظارت دقيق در مراحل مختلف توليد از مرحله انبارداري مواد اوليه و بسته‌بندي تا خروج كالاي ساخته شده از شركت، الزام در اجراي كامل مقررات GMP را نيز بطور جدي در دستور كار خود قرار داده است.

تكيه بر تحقيقات و پژوهش در ابوريحان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد بطوري كه علاوه بر فعاليت آزمايشگاه‌هاي كنترل، واحد مستقل و جديدي نيز تحت عنوان آزمايشگاه تحقيقات در ابوريحان مشغول فعاليت مي‌باشد اين واحد با مشاركت فكري منابع دانشگاهي در سال 1367 آغاز به كار نمود و اولين اقدام آن طرح تبديل پروژسترون به ديدروژسترون مي‌باشد كه صرفه جويي ارزي معادل يك ميليون دلار در سال را به خود اختصاص مي‌دهد از سوي ديگر واحد تحقيقات ابوريحان اقدام به فرموله كردن يازده قلم داروي جديد تحت عناوين:
1- شياف ديكلوفناك
2- پماد ليدوكائين اچ
3- شياف استامينوفن
4- كنتراسپتيو تري فاز يك
5- قرص پرودنيزولون 50 ميلي گرم
6- آمپول متيل پردنيزولون استات
7- قرص استروژن كونژوگه 625/0 ميلي گرم
8- قرص استروژن كونژوگه 25/1 ميلي گرم
9- آمپول تتراكوزاكترين
10- آمپول اوروگرافين 65 درصد
11- آمپول اورگرافين 75 درصد
نموده كه مجوز ساخت آنها از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي (اداره كل امور دارو) صادر گرديده است.

پروژه‌هاي طرح و توسعه ـ مشاركت و سرمايه‌گذاري:
به منظور قطعه وابستگي به منابع خارجي كه جزء اهداف دراز مدت سياست حاكم بر نظام داروئي كشور مي‌باشد و همچنين استفاده از تجربيات نيروهاي متخصص در جهت توليد مواد اوليه داروهاي مورد تعهد در داخل كشور، اين شركت اقدام به مشاركت و سرمايه‌گذاري در چند شركت داروئي تحت عناوين شركت شيمي داروئي امين و داروسازي شهيد مدرس نموده است كه هر يك از اين پروژه‌ها ساليانه ميليونها دلار صرفه‌جوئي ارزي به دنبال خواهند داشت.

صادرات:
به منظور تحقق بخشيدن به توسعة صادرات غير نفتي كه از رئوس مهم برنا‌مه‌هاي توسعة اقتصادي دولت جمهوري اسلامي ايران است و با توجه به كيفيت بسيار مطلوب محصولات توليد شده، شركت ابوريحان در طي پنج سال گذشته با همكاري شركت صادراتي سازمان صنايع ملي ايران (فارميكو) مبادرت به بازاريابي و شركت در مناقصه‌هاي بين‌المللي نموده كه با توجه به كيفيت و نوع محصولات ارائه شده اين شركت موفق به صدور چندين محصول به كشورهاي الجزاير، لبنان، يمن، … گرديده است.

كامپيوتر: همگام با مدرنيزه كردن ماشين آلات بخش‌هاي مختلف توليد و آزمايشگاه‌هاي كنترل و تحقيقات، شركت ابوريحان اقدام به كامپيوترايز نمودن كليه صورت‌حسابهاي مالي شركت اعم از فاكتورهاي خريد، فروش، صورت موجودي مواد اوليه و بسته‌بندي و همچنين فرمولاسيون و پروداكشن اوردر داروها نموده است.

فصل دوم
تست‌ها كه در اين جا گفته مي‌شود و تست‌هاي ديگر تماماً مرتبط به گروه شيمي است و تمامي افراد كارشناس شيمي اين تست‌ها را انجام دادند و گروه شيمي است و تمامي افراد كارشناس شيمي اين تست‌ها را انجام دادند و گروه داروسازان هيچ ارتباطي با اين نوع تست‌ها نداشتند. زيرا اين تست‌ها مربوط به افراد مشخص شيمي است.
و همچنين دستگاه‌هاي HPLC و اسيكتوفتوتري و فلورومتر دستگا‌ههايي هستند كه كارشناسان شيمي با آن سر و كار دارند تا بتواند بوسيلة اين دستگاه‌ها ميزان مادة موثر در داروها را بسنجند.

تست Assay (مقدار مادة موثر)
هرگاه مادة اوليه‌اي وارد آزمايشگاه مي‌شود آن ماده تست Assay مي‌شود تست Assay مقدار مادة موثر در مادة اوليه را نشان مي‌دهد. اين تست همچنين بر روي قرص‌ها و به طور كلي دارو‌هاي ساخته شده توسط خود شركت صورت مي‌گيرد و مقدار مادة مؤثر در اين داروها بررسي مي‌شود. مثلاً بر روي قرص استامينوفن ساخته شده توسط شركت اين تست انجام مي‌شود كه ديده شود مقدار استامينوفن كه بايد وارد مي‌شد تا محصول مورد دلخواه بدست آيد آيا اندازه‌اش درست است يا نه.

تست Content:
در اين تست مقدار مادة اصلي يا هورموني كه در دارو وجود دارد را تعيين مي‌كنند و فرقش با تست Assay در اين است كه مقدار هورمون در هر قرص را محاسبه مي‌كنند. مثلاً‌ محاسبة قرص LD كه يك قرص هورموني است.

تست Dissolution:
در اين تست مقدار حل شدن يا باز شدن قرص را اندازه مي‌گيرند. دماي بدن انسان است و دستگاه Dissolution نيز طبق دماي بدن انسان تنظيم مي‌شود. را روي مورد نظر را در داخل دستگاه قرار مي‌دهند. حلال مورد نياز دارو آب مقطر مي‌باشد. «اين دستگاه مقدار زماني را كه دارد باز مي‌شود و واكنش مي‌دهد را مدنظر قرار مي‌دهند.

كد يا دراژه:
لايه‌اي است كه دور هورموني كه در داخل قرص قرار دارد كشيده مي‌شود تا هضم آن در داخل بدن انسان به راحتي انجام گيرد.

دستگاه HPLC
كروماتوگرافي دستگاهي است كه براي انجام كارهاي ذيل به كار مي‌رود:
الف: جداسازي
ب: شناخت
ج: ارزيابي
اين دستگاه با نام دستگاه‌هاي كارخانه Waters بعنوان پيشگاهي در دنياي نامتناهي كار ماتوگرافي مي‌باشد استفاده در آزمايشگاه و آموزش‌هاي آكادميك در صنعت نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در زمينة كروماتوگرافي مايع با كاركرد عالي (HPLC)، كه يكي از ابزارهاي بي‌مانند Waters است، تمامي اصول علمي وقتي بدست داده و در نهايت آنرا چون مجموعه‌اي بس آسان و دقيق در فضاي كروماتوگرافي ارائه كرده است. از آنجائي‌ كه كارخانه فوق مصراً خواستار و خواهان بكارگيري طويل المدت دستگاه‌هاي HPLC به بهترين وجه ممكنه است از اين رو در طول هر سال كلاسهاي آموزشي خاصي براي منظور فوق و استفاده جامع و دقيق HPLC با حساسيت بسيار بالاي آن و بررسي كليه اشكالات ممكنه و روش مرتفع نمودن آنها داير مي‌كند.

از آنجائيكه فلسفة تشكل و ساختار شركت صنايع پزشكي جهان، لزوم ارائه خدمات علمي را اولي‌ترين امر در زمينة فعاليت‌هاي خود مي‌داند از اين‌رو بخش علمي ـ پژوهشي اين شركت، افزون بر تهيه و ارائه جديدترين موارد علمي HPLC، براي شناساندن هر چه ژرف‌تر جايگاه علمي ـ كاربردي كروماتوگرافي مايع با كاركرد عالي، تهيه نوشتاري بس جامع و آكادميك را جهت « آموزش و فرادهي مباني علمي و عملي HPLC «در راس كارهاي خود قرار داده بود.

اين نوشتار عمدتاً بر اساس كتاب LIQUID CHROMATOGRAPHY SCHOOL كه در دوره‌هاي آموزشي كمپاني MILLIPORE براي پژوهشگران ارائه مي‌شود، تنظيم شده است و به علت پيش‌بيني كليه مسائلي كه تا به امروز در پژوهشهاي كروماتوگرافيك ديده شده و نيز مشكلاتي كه احتمال بروز آنها ولو با درصد بسيار اندك ممكن مي‌نمايد، و مآلاً ارائه راه حلهاي عملي، با استفاده از صدها مقاله پژوهشي، كتب تراز اول و نيز تجربيات چندين دهه بخش علمي ـ پژوهشي كمپاني MILLIPORE –WATRS چهره بسيار استثنائي بخود گرفته است.

كروماتوگرافي روشي براي جداسازي و آناليز اجزاء مخلوط مي‌باشد كه بطور بسيار وسيعي در گونه‌هاي مختلف خود در راستاي مقاصد ذكر شده بكار گرفته شده است. در ميان شيوه‌هاي گوناگون كروماتوگرافي، گاز- كروماتوگرافي از ارزش بسيار والائي برخوردار است ولي كروماتوگرافي ـ مايع به صورت مختلف اعم از كروماتوگرافي كاغذي، غشاء نازك (TLC)، تبادل يوني، نفوذ به ژل و پالايش توسط ژل به سبب عدم كفايت و كارآيي مناسب و زمان طولاني آناليز، كه از سرعت اندك حركت و عبور فاز متحرك نشئات مي‌گرفت، نتوانسته بود به چنان حالت ارزشمندي برسد. تقريباً از سال 1967 امتيازات برجسته كروماتوگرافي مايع در مقايسه با گاز ـ كروماتوگرافي، در رابطه با كارآيي ستون و سرعت آناليز مطرح و عنوان گرديد. اين گونه، خاص از كروماتوگرافي مايع در خلال ساليان گذشته اسامي و عناوين مختلفي به خود گرفت كه از آن ميان مي‌توان كروماتوگرافي مايع، با سرعت زياد

(HIGH-SPEED LIQUID CHROMATOGRAPHY =HSLC)و با كارآيي بالا (HIGH EFF ICIENCY LIQUID CHROM = HELC) و كروماتوگرافي مايع با فشار زياد يا كاركرد عالي
(HIGH PRESSURE OR HIGH PERF PERMANCE =HPLC) را نام برد. در حال حاضر HPLC ، يعني كروماتوگرافي مايع با كاركرد عالي مورد پذيرش عامه قرار گرفته است. اين اسامي در ارتباط با گاز ـ كروماتوگرافي مطرح شده‌اند. در هر صورت در اين شيوه فاز ثابت ماده جامد، مايع، رزين تبادل يوني يا يك پليمر روزنه‌دار است كه در يك ستون فلزي جاي گرفته است و فاز متحرك كه مايع مي‌باشد با فشار از آن عبور مي‌كند.

از آنجائي كه اغلب مواد آليط ناپايدار و يا كم فرار هستند بنابراين نمي‌توان مستقيماً آنها را با گاز كورماتوگرافي تحت آناليز قرار داد و لازم است توسط معرفهاي مشتق‌ساز به مشتقات فرار تبديل شوند. ايجاد مشتقات فرار مناسب، بازماندن مقادير بس اندكي از معرف مشتق‌ساز به مشتقات فرار تبديل شوند.

ايجاد مشتقات فرار مناسب، بازماندن مقادير بس اندكي از معرف مشتق‌ساز، باعث ايجاد پيكهائي مي‌شود كه در نهايت استنتاج اصولي و درست آناليز را مختل مي‌سازد. حال آن كه جداسازي و آناليز چنان موادي و حتي جداسازي در حوزه وسيعي از مواد داروئي، خوراكي صنعتي و حياتي با HPLC بطور ايده‌آل انجام پذير است. از آن جائي كه در HPLC دو فاز ثابت و متحرك بطور رقابتي در مورد نمونه آزمايشي عمل مي‌كنند (برخلاغ گاز ـ كروماتوگرافي كه در آن يك فاز، يعني فاز ثابت عامل عمل است) بنابراين كليه جدا سازيهائي كه توسط GC امكان پذير نيست با HPLC براحتي انجام مي‌گيرد. علاوه بر آن يكي از مزاياي بسيار ارزنده HPLC وجود دتكتوري را انتخاب نمود كه اجزاء مورد نظر را مشخص نمايد.

سرانجام بايد خاطر نشان كرد كه در HPLC، دستاوري پيكهاي بسيار جالب به مراتب آسانتر از GC، امكان پذير بوده و بعلاوه تعيين رفتار مواد فوق العاده حساس و دقيق مي‌باشد. به هر صورت در مقايسه با ساير گونه‌هاي كروماتوگرافي، HPLC داراي امتيازات امتيازات زيرين مي‌باشد:
1- ستون‌هاي HPLC را مي‌توان به دفعات بسيار زياد بكار گرفت هيچ نيازي به بازسازي مجدد آن وجود ندارد.
2- آشكارسازي توسط HPLC، فوق العاده بيشتر از ديگر گونه‌هاي كروماتوگرافي انجام پذير است.
3- كار با اين تكنيك به مهارت خاصي نياز ندارد و قابليت ايجاد مجدد شرايط فوق العاده آسان است.
4- ابزارمندي HPLC آن چنان طراحي شده است كه به طور اتوماتيك عمل نموده و برآورد و ارزيابي را با دقت پيكوگرم انجام مي‌دهد.
5- مدت زمان آناليز فوق‌العاده اندك است.
6- كروماتوگرافي LC فرآوري، در مقياسهاي بسيار وسيع انجام پذير است.

H.PLC
كروماتوگرافي مايع با كاكرد عالي (HPLC ) نامي آشنا براي كساني است كه در زمينه آناليز دستگاهي فعاليت مي‌كنند. و اكنون كاربرد وسيعي در كليد آزمايشگاه‌هاي صنعتي و تحقيقاتي يافته است. همان طور كه مي‌دانيد قلب سيستم HPLC، ستون كروماتوگرافي است كه جداسازي مواد، درون آن انجام مي‌شود. ستون‌هاي مورد استفاده در مقياس آناليتيكال معمولاً داراي قطر داخلي 2 تا 4.6 ميلي‌متر بوده و در نتيجه ميزان فلول حلال مورد استفاده در محدوده 0.2 تا2 ميلي‌ ليتر در دقيقه قرار مي‌گيرد. اما در HPLC امر از ستون‌هاي با قطر بسيار كمتر استفاده مي‌شود كه در نتيجه فول حلال مورد استفاده نيز بسيار پائين‌تر از حد مورد استفاده در كروماتوگرافي آناليتيكال خواهد بود. HPLC بسته به سرعت عبور جريان حلال و قطر ستون‌هاي مورد استفاده به سه دسته مختلف تقسيم‌بندي مي‌شود كه جدول شمارة (1) اين تقسيم‌بندي را نشان مي‌دهد.