بخشی از مقاله

چکیده

به کمک علم آمار میتوان میزان زمان و هزینه آزمایشهای کیفیت آب را به حداقل ممکن رساند. بههمین منظور محققان سعی در برآورد روابط بسیار دقیق رگرسیونی که مقادیر نزدیک به واقعیت را تخمین میزنند دارند. مقدار کل مواد جامد محلول در آب (TDS ) بهسختی در آزمایشگاه اندازهگیری میشود، این درحالیست که TDS با هدایت الکتریکی آب که بهراحتی قابل اندازهگیری است، رابطه بسیار تنگاتنگی دارد. با توجه به نوسانات زیاد دبی رودخانه کارون در طول سال بایستی اطلاعات دبی رودخانه را به دو کلاس شش ماه اول (فصول کمآب) و شش ماه دوم سال (فصول پرآب) تفکیک نمود. با استفاده از نرمافزار SPSS 18 دادههای باقیمانده خشک و هدایت الکتریکی مورد آزمون آنالیز رگرسیون و آزمون t قرار گرفته و برای فصول پرآب رابطه TDS  0.619(EC) با ضریب تعیین 0/858 و رابطه TDS  0.606(EC) با ضریب تعیین 0/86 برای فصول کمآب بدست آمد. در این تحقیق ضرایب رابطه رگرسیونی توسط آزمون آنالیز رگرسیون و صحت برآوردها بوسیله آزمون -t جفتی مورد آزمون قرار گرفتند.

واژه های کلیدی : آزمون -tجفتی، رگرسیون، کل مواد جامد محلول، هدایت الکتریکی


مقدمه

کیفیت شیمیایی آب رودخانه ها متاثر از عوامل طبیعی و مصنوعی بوده که این عوامل با توجه به زمان و لیتولوژی حوضه آبریز که رودخانه در آن جریان دارد، کیفیت آب رودخانه را تحت کنترل خود درمیآورد . بهطور کلی منشا طبیعی یونهای محلول در آب رودخانه بستگی به کیفیت آب بارندگی و نوع لیتولوژی حوضه آبریز آن دارد و منشا مصنوعی یونهای موجود در رودخانه نیز ناشی از فاضلابهای صنعتی و خانگی و کودهای کشاورزی است که در حوضه آبریز استفاده می شود . سنجش، تحلیل و تفسیر دادههای کیفی رودخانه ها این امکان را میسر میسازد که شیوههای مدیریتی صحیح و مناسبی اتخاذ نموده و به تدریج از آلودگی رودخانهها کاسته شود. مطالعات کیفی آب و روند تغییرات آن برای اتخاذ تصمیمات مدیریتی در حوضه ضروری میباشد. آب رودخانهها همواره دارای مقداری املاح، مواد معلق و گازهایی بصورت محلول میباشند و وجود برخی از

این مواد در آب برای سلامتی انسان ضروری است، همچنین وجود مقادیر بیش از حد برخی از این مواد بسیار مضر بوده و

۱۸۲۱

خطرات زیادی را بههمراه دارند. بههمین منظور برای شناخت آب و کیفیت آب به تبیین پارامترهایی، برای بیان کیفیت آب میپردازیم.

همواره در آزمایشگاههای کیف یت آب، هزینه و زمان زیادی صرف تجزیه شیمیایی آب رودخانهها و مشخص کردن مقادیر عناصر موجود در آب می شود. بیشتر پارامترهای کیفی آب همواره در ارتباط با یکدیگر بوده و با تحلیل و تعیین این ارتباط، به سادگی میتوان با اندازهگیری یکی از عناصر، مقدار پارامترهای مورد نظر را با استفاده از روابط رگرسیونی بهدست آمده، محاسبه نمود. از بین پارامترهای کیفی آب مقدار باقیمانده خشک و هدایت الکتریکی آب همواره رابطه ای خطی داشته و با تعیین رابطه بین آنها، میتوان در هزینه و زمان صرفهجویی نمود.

کل مواد جامد محلول TDS
این پارامتر عامل مهمی در کیفییت آب می باشد و اثر زیادی در جابجائی و تبدیل شیمیایی و یونیزه شدن مواد دارد، همچنین غلظت املاح محلول در تعیین تناسب آب در مصارف شرب انسان و دام، کشاورزی و صنعت نقش مهمی دارد. مقدار باقیمانده خشک بر حسب میلیگرم در لیتر محاسبه میگردد.

هدایت الکتریکی EC
هدایت الکتریکی را با واحد میکروزیمنس بر سانتیمتر یا دسیزیمنس بر متر بیان میکنند. هدایت الکتریکی و کل مواد جامد محلول به صورت یک رابطه خطی در ارتباط هستند ولی این ضریب تناسب برای هر نمونه آب منحصربه فرد میباشد؛ اما آنچه مسلم است، دلیل میزان بالای EC بالا بودن مقدار TDS میباشد. لالوزایی و صادقی پناه (1391) بیان کردند هدایت الکتریکی معرف قدرت یونی یک محلول برای انتقال جریان الکتریکی است . میزان هدایت الکتریکی به عناصر محلول در آب بستگی دارد. با افزایش عناصر محلول در آب میزان هدایت الکتریکی افزایش می یابد.

پارسافر و زارع ابیانه (1388) ، در دشت همدان-بهار مطالعاتی انجام دادند که نشان می دهد در چاههای آب این دشت همبستگی خوبی بین هدایت الکتریکی و مجموع کاتیونها و آنیونها وجو دارد. از بین این کاتیونها، منیزیم و ار بین آنیونها کلر بیشترین اثر را در میزان هدایت الکتریکی چاههای آب دشت همدان-بهار دارد.

قندهاری در بررسی اثر فعالیت های بالادست بر کیفیت آب اروندرود و آب رودخانه کارون، بیان کرد که کیفیت آب اروندرود و رودخانه کارون به میزان جریان وابسته است و با توجه به کاهش بسیار محسوس دبی، کیفیت آب نیز تحت تاثیر

قرار گرفته است.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید