دانلود مقاله طب گیاهی ، کهن ترین شیوه درمان

بخشی از مقاله

طب گياهي قديمي ترين شکل درمان است که از سوي بشر شناخته شده و از ديرباز مورد استفاده قرار مي گرفته است. استفاده از اين روش درماني در تمامي تمدن ها سابقه دارد و يک جز مهم در پيشرفت علم پزشکي رايج به شمار مي رود.

گرايش مجدد مردم به داروهاي گياهي و توليد روزافزون اين فرآورده ها از سوي شرکتهاي معتبر داروسازي جهان بهانه اي است براي توجه بيشتر به درمان هاي گياهي.
استفاده از گياهان به عنوان دارو براي پيشگيري و درمان بيماري ها از روزگاران کهن مورد توجه متخصصان طب سنتي قرار داشته و تا ابتداي قرن شانزدهم معتبرترين روش براي درمان بيماري ها به شمار مي رفته است.

ابوعلي سينا از نخستين دانشمنداني است که در کتاب قانون به شرح و بررسي علمي خواص درماني گياهان پرداخته است.
قانون ابن سينا همراه با کتاب الحاوي که از سوي رازي به رشته تحرير درآمد، منابع ارزشمند طب گياهي بوده و قرنها به عنوان کتاب مرجع مورد استفاده دانشمندان غربي بوده اند. قرن شانزدهم با آغاز نگرش هاي نوين در علم پزشکي همراه بود.

در نتيجه ظهور اين ديدگاه هاي جديد درمان ، کم کم روشهاي درمان بيماري ها با گياهان کنار گذارده شد و استفاده از داروهاي شيميايي جانشين گياه درماني شد؛ اما داروهاي تازه هم مشکلات خاص خود را داشت.

عوارض جانبي بسيار زياد داروهاي شيميايي و گراني آنها موجب گرايش مجدد مردم به طب گياهي شد. در قرن اخير پيشرفت عمده اي در بهره گيري از گياهان دارويي حاصل شده است و آزمايشگاه هاي مجهز در سراسر جهان براي بررسي اثرات اين داروها به کار و فعاليت مشغولند.

طب سنتي در عصر تجدد
شايد براي بسياري از مردم قابل تصور نباشد که وجود انواع داروهاي شيميايي در بسته بندي هاي رنگارنگ حاصل تحقيق بر روي اجزاي موثر گياهان دارويي است. بد نيست بدانيد حدود 25 درصد از داروهاي تجويز شده از سوي پزشکان در ايالات متحده حداقل شامل يک جزو مشتق از گياهان هستند.
بعضي از اين داروها از عصاره گياهان تهيه شده و گروهي ديگر از ترکيبات شيميايي با منشائ گياهي ساخته مي شوند. آمار استفاده از داروهاي گياهي در سالهاي اخير قابل توجه است.

سازمان بهداشت جهاني تخمين مي زند که در حال حاضر 80درصد جمعيت جهان يعني حدود 4 ميليارد نفر از طب گياهي در درمان بيماري ها استفاده مي کنند.
WHO خاطرنشان مي سازد که از حدود 119داروي گياهي حدود 74مورد آن دقيقا همانند کاربرد آنها در طب سنتي مورد استفاده پزشکان قرار مي گيرد.
همين موضوع موجب شده است که هم اکنون تحقيقات گسترده اي از سوي شرکتهاي داروسازي روي خواص درماني گياهان مناطق مختلف جهان انجام گيرد.
هم اکنون مواد مشتق از گياهان نقش عمده اي در صنعت داروسازي دارند. چنين داروهايي براي درمان بيماري قلبي ، فشار خون بالا، انواع دردهاي مزمن ، آسم و ديگر بيماري ها به کار مي رود.

به عنوان مثال افدرا گياهي است که در طب سنتي چيني بيش از 2هزار سال براي درمان بيماري هاي تنفسي مورد استفاده بوده است.
وافدرئين که جزو فعال اين داروي گياهي است. سابقا در تهيه داروهايي براي تسکين آسم به کار مي رفت. مثال ديگر گياه (Foxglove گل انگشتانه) است.
خواص درماني آن از سال 1775شناخته شده و در طب گياهي استفاده فراواني دارد. در طب رايج پودر برگ اين گياه به عنوان داروي قلبي براي ميليون ها بيمار تجويز مي شود.

داروخانه طبيعت
تنوع گياهان دارويي در طبيعت به حدي است که دسته بندي علمي آنها را به کاري مهم و در عين حال دشوار بدل مي کند. يکي از روشهاي طبقه بندي گياهان دارويي براساس خواص آنهاست که به طور اختصار به آن اشاره مي کنيم.

1-گياهان مقوي:
اين گياهان در شرايط خاصي براي تقويت بيمار تجويز مي شود که عمدتا مي توان به دوران نقاهت پس از بيماري حاد اشاره کرد.
برخي از اين گياهان حاوي انواع ويتامين ها، مواد معدني و ترکيبات قندي هستند که در تامين انرژي مورد نياز بدن متعاقب بيماري و برقراري تعادل در عملکرد اندامها نقش عمده اي دارند.

2-گياهان مدر:
مقدار آب موجود در بافتها تحت تاثير عوامل گوناگون دچار تغيير مي شود. مثال واضح در اين زمينه اختلال عملکرد قلب ، ريه و کليه ها است. علاوه بر اين مواردي مثل عادت ماهيانه در خانم ها، تجمع مايعات و ادم را به همراه دارد.
يکي از موثرترين راههاي تعديل آب موجود در فضاي بين سلولي و بافتهاي مختلف بدن استفاده از گياهان مدر است که موجب تسکين عوارض ناشي از اين بيماري ها مي شود.

3-گياهان مسهل و ملين:
اين گروه از گياهان براي رفع يبوست و تسهيل دفع سموم به کار گرفته مي شوند. گياهان مسهل از طريق مختلف موجب برطرف شدن يبوست مي شوند.
برخي از اين گياهان نظير ريشه ريوند از طرق افزايش ترشح صفرا و تحريک حرکات دودي روده اين کار را انجام مي دهند و بعضي ديگر مثل ريشه شيرين بيان و روغن زيتون با تحريک جدار روده موجب برطرف شدن يبوست مي شوند.
درباره ساير گروههاي گياهان دارويي بايد به آرام بخش ها، گياهان عرق آور جهت سرماخوردگي و تبها و گياهان مهوع و قي آور براي تخليه سريع محتويات معده اشاره کرد که همگي با مشورت و تحت نظر پزشک تجويز و استفاده مي شوند.

داروي طبيعي هم گاهي مضر است
نکته مهمي که بايد بر آن تاکيد شود تصوري است که به اشتباه بين گروهي از مردم رايج است. بسياري از بيماران ، طبيعي بودن دارو را دليلي براي بي ضرر بودن آن مي دانند.
مطابق اين تفکر تمامي داروهاي گياهي و فرآورده هاي حاصل از گياهان دارويي بي ضرر و فاقد عوارض جانبي هستند.
متخصصان داروسازي يادآوري مي کنند که مصرف داروهاي گياهي همراه با ساير داروهاي مورد استفاده بيمار مي تواند عکس العمل و عوارض جانبي خطرناکي را به همراه داشته باشد.

بنابراين توصيه مي شود همواره و قبل از استفاده از داروهاي گياهي با پزشک خود در اين باره مشورت کنيد. بعضي از داروهاي گياهي موجب تداخل در قدرت جذب موادغذايي موردنياز بدن مي شوند، در حالي که انواع ديگري از داروهاي مذکور موجب افزايش يا کاهش تاثير يک داروي خاص مي شوند.
در اين زمينه مي توان به داروي تئوفيلين اشاره کرد که براي درمان آسم استفاده مي شود. اين دارو حاوي گزانتين است که در چاي ، قهوه و شکلات نيز يافت مي شود. مصرف اين موادغذايي به مقدار زياد همراه با تئوفيلين ممکن است موجب ايجاد مسموميت دارويي شود.

بعضي از ويتامين ها و موادمعدني هم اثر داروها را تحت تاثير قرار مي دهند؛ مثلا مقدار زياد کلم بروکلي ، اسفناج و ديگر سبزيجات حاوي ويتامين K، کاهش اثر داروهاي ضدانعقادي مثل هپارين و وارفارين را به دنبال دارد. اين نکات هنگام مصرف داروها بايد بدقت موردتوجه قرار گيرد.
در اين خصوص سالمندان و بيماران مبتلا به بيماري هاي مزمن که معمولا دو يا چند دارو را به طور دايم استفاده مي کنند و مبتلايان به ديابت ، فشارخون بالا، افسردگي و بيماران قلبي از جمله بيماراني هستند که بايد درباره استفاده از داروهاي گياهي حتما با پزشک خود مشورت کنند.
باز هم تاکيد مي کنيم که طبيعي بودن به معناي بي ضرر بودن نيست و مقدار داروهاي گياهي يا جوشانده ها و ترکيباتي که از گياهان دارويي تهيه مي شود، حتما بايد به طور دقيق و تحت نظر پزشک تعيين و مصرف شود.

تعريف ترياک
گياه خشخاش
ترياک عصاره در هوا خشک شده گل خشخاش است که با تيغ کشيدن به دور کاسبرگ اين گل به دست مي آيد. واژه ترياک با ريخت ترياق به عربي هم راه يافته است.اين واژه در زبان فارسي معناي پادزهر را مي‌‌رساند. اين واژه به گونه theriac وارد زبان هاي اروپايي نيز شده است.

خواص درماني
ترياک از ترکيبات مختلفي تشکيل مي شود که عملکرد همگي آن ها در بدن همانند کار هورمون هاي ضد درد ( اندورفين ها ) است که از طريق تاثير بر سلسله اعصاب مرکزي موجب تخفيف احساس درد در بدن مي شوند، براي ساير استفاده‌هاي پزشکي ترياک و مشتقات ان مي توان از کنترل کردن سرفه ، اسهال و نشانه‌هاي سرماخوردگي و درمان افسردگي نام برد. سرخوشي و نشئگي که توسط اين مواد ايجاد مي شود همواره موجب سوء مصرف اين دارو از زمان پي بردن بشر به اثرات اين ماده بوده است.

کشت خشخاش نخستين بار ۳۴۰۰ سال پيش از ميلاد در جنوب ميان‌رودان صورت گرفت. سومري‌ها آن را گياه لذت مي ناميدند، هنر کشت خشخاش بعدها به آسوريان و سپس به بابليها منتقل شد و از آن حا به مصر راه يافت. در سدهٔ ۱۳ پيش از ميلاد دوران طلايي ترياک با کشت گسترده آن در تبس پايتخت مصر آغاز شد، بازرگانان ترياک را از مصر به کارتاژ، يونان واروپا مي بردند. پس از آن کشت خشخاش در قبرس پيشرفت قابل ملاحظه اي داشت و ترياک که يکي از مهمترين داروهاي يونان در آن هنگام شمرده مي شد ازطريق حمله اسکندر به ايران و هند راه يافت. ترياک در قرن چهارم ميلادي به چين هم رسيد، اما فقط پس از پايان سده‌هاي ميانه و آغاز سفرهاي دريايي دولت هاي اروپايي بود که آنان تجارت پرسود ترياک را دريافتند.

منبع شبه‌افيوني‌ها
برخي از مواد شبه‌افيوني‌ مانند مرفين و کدئين به طور طبيعي در ترياک موجودند. مواد شبه‌افيوني‌ ديگر مانند هروئين با اضافه کردن مواد شيميايي ديگر به مرفين ساخته مي‌شوند البته امروزه بسياري داروهاي شبه‌افيوني‌ از ترياک استخراج نمي‌شوند بلکه به طور مصنوعي ساخته مي‌شوند. از جمله داروهاي شبه‌افيوني‌ که شرکت‌هاي دارويي آنها را مي‌‌سازند مي‌توان به اکسي‌کدون، مپريدين، هيدروکدون و هيدرومورفين اشاره کرد.

شکل ظاهري
داروهاي شبه‌افيوني‌ با استفاده پزشکي به اشکال گوناگون، قرص، کپسول، شربت، محلول و شياف وجود دارند. ترياک ماده‌اي صمغ‌مانند است که از تخمدان گل گياه خشخاش به دست مي‌آيد و معمولاً به صورت تکه‌ها يا گرد قهوه‌اي تيره عرضه مي‌شود و معمولاً تدخين يا خورده مي‌شود. هروئين به صورت گردي سفيد يا مايل به خرمايي ارائه مي‌شود.
استفاده‌ها

پزشکان و دندانپزشکان شبه‌افيوني‌ها را براي تسکين دادن دردهاي حاد يا مزمن ناشي از بيماري، جراحي يا جراحت‌ها تجويز مي‌کنند. داروهاي شبه‌افيوني‌ همچنين براي تخفيف دادن سرفه متوسط تا شديد و اسهال نيز به کار مي‌‌روند. شبه‌افيوني‌هايي مانند متادون و بوپرونورفين براي معالجه اعتياد به شبه‌افيوني‌هاي ديگر مانند هروئين کاربرد دارند. افراد همچنين براي نشئه شدن و ايجاد سرخوشي به سوءمصرف شبه‌افيوني‌ها مي‌‌پردازند. گرچه در اين مورد معمولاً توجه به داروهاي غيرقانوني مثل هروئين معطوف مي‌شود، اما برخي از داروهاي

شبه‌افيوني‌ قانوني تجويز شده توسط پزشکان کدئين، هيدرومورفون، اکسي‌کدون، مرفين و... نيز مورد سوءمصرف قرار مي‌‌گيرند. يک علامت هشدار دهنده در اين مورد تجديد مکرر نسخه اين داروها است. افرادي که اين داده‌ها را مورد سوءمصرف قرار مي‌‌دهند ممکن است به پزشکان مختلف مراجعه کنند و از هر يک از آنها نسخه اين داروها را بگيرند. اين داروها همچنين از دارو خانه‌ها نيز دزديده شده و در خيابان به فروش مي‌‌رسند، خود شاغلان حرف پزشکي هم که به اين داروها دسترسي دارند در خطر سوءمصرف اين داروها قرار دارند و ممکن است به آنها وابسته شوند.

احساس‌هاي پديدآمده
نحوه اثر مواد شبه‌افيوني‌ به چند عامل بستگي دارد: - مقدار مصرف - توالي بين موارد مصرف و مدت کلي مصرف - شيوه مصرف، خوراکي يا تزريقي - خلق و خوي، انتظارات و محيط زندگي - سن فرد مصرف کننده - وجود بيماري جسمي يا رواني قبلي - مصرف الکل و ساير داروها اعم از داروهاي تجويز شده توسط پزشک، داروهاي بدون نياز به نسخه، داروهاي گياهي و داروهاي غيرقانوني. مقادير کم مواد شبه‌افيوني‌ احساس درد و پاسخ عاطفي به درد را مهار مي‌کند. اين مواد همچنين نشئگي و خواب آلودگي، آرميدگي عضلاني، اشکال در تمرکز، تنگ شدن مردمک ها، اندکي کاهش يافتن در سرعت تنفس، تهوع، استفراغ، بي اشتهايي و تعريق به وجود مي‌‌آورند. با مقادير بالاتر مصرف اين مواد اين آثار شديدتر مي‌شوند

و مدت بيشتري به طول مي‌‌انجامد. سرعت و شدت آثار مواد شبه‌افيوني‌ بستگي به چگونگي مصرف دارو دارد. هنگامي که اين مواد به طور خوراکي مصرف مي‌شوند، اين آثار به تدريج ظاهر مي‌شوند و معمولاً پس از ده تا بيست دقيقه احساس مي‌شود هنگامي اين مواد به صورت تزريق داخل وريدي مصرف مي‌شوند، آثار با بيشترين شدت و در طول يک دقيقه احساس مي‌شوند. • اين احساسات چه مدت به طول مي‌‌انجامد هنگامي که شبه‌افيوني‌ها براي تخفيف دادن درد خورده مي‌شوند، طول مدت اثر آنها تا حدي بر حسب نوع مصرف شده متفاوت است، گرچه به طور کلي يک دوز واحد بسياري از اين مواد مي‌تواند براي چهار تا پنج ساعت درد را تسکين دهد.
خطرات
شبه‌افيوني‌ها در صورتي که بدون نظارت پزشک مصرف شوند خطرناکند. همه مواد شبه‌افيوني‌ به خصوص هروئين هنگامي در مقادير زياد مصرف شوند يا هنگامي به همراه ساير داروهاي مهار کننده مغز مانند الکل يا داروهاي بنزوديا زپيني مانند ديازپام مصرف شوند ممکن است باعث مرگ فرد شوند. علت اين است که مواد شبه‌افيوني‌ فعاليت بخشي از مغز که عهده دار کنترل کردن تنفس است را مهار مي‌کنند و در مقادير زياد ممکن است باعث قطع تنفس و مرگ شوند. علائم مسموميت با مقادير زياد اين مواد شامل کندشدن تنفس، کبودي پوست و بالاخره اغما است. مرگ معمولاً به علت قطع تنفس رخ مي‌‌دهد. اين افراد را اگر به موقع به بيمارستان رسانند، مي‌توان با داروهايي مانند نالوکسان که آثار مواد شبه‌افيوني‌ از

جمله آثار آنها در مهار کردن تنفس را برطرف مي‌کنند، معالجه کرد.افرادي که به دنبال آثار نشئه زاي مواد شبه‌افيوني‌ هستند، ممکن است با توجه به بي اثر شدن تدريجي اين مواد براي رسيدن به حالت نشئگي مداوماً مقدار مصرف خود را افزايش دهند. با افزايش ميزان مصرف، فرد در معرض خطر مسموميت و داروزدگي (Overdose) قرار مي‌گيرد. اگر افرادي که به علت مصرف دراز مدت دچار تحمل نسبت به اين مواد شده اند، مدتي مصرف اين مواد را قطع کنند و سپس همان مقداري که پيش از قطع مصرف مي‌‌کرده اند، را دوباره آغاز کنند، خطر

مسموميت اوردوز شدن زياد است. برخي افراد براي افزايش شدت اثر نشئه‌آور مواد شبه‌افيوني‌ را تزريق مي‌کنند. تزريق اين مواد در موارد غير پزشکي خطر بالاي سرايت عفونت و بيماري‌ها به علت سرنگ‌هاي آلوده، استفاده مشترک از سرنگ و ناخالصي‌هاي موجود در مواد را ايجاد مي‌کند. ميزان شيوع ايدز و هپاتيت به خصوص در ميان مصرف کنندگان تزريقي اين مواد بالا است. مواد مخدر خياباني تقريباً هيچ گاه خالص نيستند و قرص‌ها و کپسول‌هاي دارويي، هنگامي که براي تزريق رقيق مي‌شوند، حاوي موادي هستند که مي‌توانند به طور دائم به وريدها يا اندام صدمه بزنند، استفاده از شبه‌افيوني‌هاي کوتاه اثر مانند هروئين حين بارداري مي‌تواند باعث زايمان زودرس، وزن کم هنگام زايمان، بروز علائم ترک در نوزاد و مرگ نوزاد شود. زنان بارداري که به شبه‌افيوني‌ها معتادند با متادون، يک شبه‌افيوني‌ طولاني اثر، مورد درمان قرار مي‌‌گيرند تا از به وجود آمدن علائم ترک جلوگيري شود.
اعتياد

شبه‌افيوني‌ها مي‌توانند اعتياد ايجاد کنند. هنگامي که مواد شبه‌افيوني‌ به طور گاهگاهي تحت نظارت پزشک مصرف شوند، خطر اعتياد و خوگيري ناچيز است اما افرادي که به طور منظم به خاطر آثار لذت بخش اين مواد را مورد مصرف قرار مي‌‌دهند، به زودي نسبت به اين آثار دچار سنگين‌شدن عمل (Tolerance) مي‌شوند (به اين معنا که با همان مقدار قبلي مصرفشان نشئه نمي‌شوند) اين افراد براي رسيدن به همان شدت اثر مجبورند مقدار بيشتري از دارو را مصرف کنند. مصرف مزمن يا سوءمصرف شبه‌افيوني‌ها مي‌تواند به وابستگي جسمي و

رواني منجر شود. افراد هنگامي «وابستگي رواني» به يک دارو يا ماده پيدا مي‌کنند که آن ماده يا دارو به محور افکار، احساسات و فعاليت‌هاي آنها بدل مي‌شود به طوري که نياز به مصرف آن دارو به صورت يک اجبار يا ميل شديد در مي‌آيد. در «وابستگي جسمي»، بدن به حضور دارو عادت مي‌کند و در صورت کاهش يا قطع مصرف دارو علائم ترک بروز مي‌کند. فردي که وابستگي جسمي دارو به شبه‌افيوني‌ها دارد حدود شش تا ۱۲ ساعت پس از آخرين مصرف يک شبه‌افيوني‌ کوتاه اثر مانند هروئين و يک تا سه روز پس از آخرين مصرف يک

شبه‌افيوني‌ طولاني اثر مانند متادون دچار علائم ترک خواهد شد. علائم ترک در شبه‌افيوني‌هاي کوتاه اثر شديد است و به سرعت به سراغ فرد مي‌آيد، در شبه‌افيوني‌هاي طولاني اثر اين علائم تدريجي تر بروز مي‌کند و شدت کمتري هم دارد. علائم ترک شامل ناآرامي، خميازه کشيدن، اشک‌ريزش، اسهال، دردهاي قولنجي شکم، دانه دانه شدن پوست و آبريزش بيني است. اين علائم با ميل شديد به دارو و جست وجو براي پيدا کردن آن است. اين علائم معمولاً پس از يک هفته فروکش مي‌کند، گرچه برخي علائم مانند اضطراب، بي خوابي و

ميل شديد براي ماده مخدر ممکن است براي مدتي طولاني ادامه پيدا کند. علائم ترک مواد شبه‌افيوني‌، برخلاف علائم ترک الکل، ندرتاً حيات فرد را به خطر مي‌‌اندازد. • آثار درازمدت مصرف شبه‌افيوني‌ها چيست مصرف دراز مدت شبه‌افيوني‌ها مي‌تواند باعث ناپايداري خلقي، تنگ شدن مردمک‌ها (اختلال در ديد شبانه)، يبوست، کاهش ميل جنسي و بي نظمي‌هاي قاعدگي شود. اعتياد به مواد شبه‌افيوني‌ مي‌تواند به آثار مخرب درازمدت اجتماعي، مالي و عاطفي منجر شود.

کمکهاي اوليه با گياهان دارويي :
ما در يک فوريت پزشکي در خانه بيشتر از آنکه به داروهاي گياهي فکر کنيم به سراغ ضد عفوني کننده ها و مسکن هاي رايج ميرويم. اما گياهان را هنوز هم ميتوان جانشيني موثر براي بسياري از داروهاي بدون نسخه موجود دانست و در مواردي شايد دسترسي به آنها بسيار ساده تر از دسترسي به جعبه کمکهاي اوليه استاندارد باشد. مثلا در يک منطقه روستايي،براي استفاده در منزل،فراورده هاي تجارتي را ميتوان جانشين گياه تازه نمود.

داروي خريدني: داروهاي گياهي را ميتوان در اشکال گوناگون،شامل کرم،عصاره روغني وکپسول،بصورت آماده خريداري کرد.در زير تعدادي از مفيد ترين گياهان دارويي براي نگهداري در جعبه کمکهاي اوليه در منزل معرفي شده اند.

داروهاي نجات بخش: داروهاي حاصل از گل گنذم يا قنطوريون اثر زيادي بر احساسات و عواطف دارند.اين دارو که به شکل کرم هم موجود ميباشد،براي شوک ها و ناراحتي هاي عصبي مفيد است.

کرم گل داوودي: اغلب آنرا بعنوان هميشه بهار ميفروشند،يک ضد عفوني کننده و ضد قارچ است،براي انواع خراشيدگيها و بريدگيها مفيد است.

پماد گوش خر: اين پماد با افزايش دادن رشد سلولها سرعت ترميم زخم را بيشتر ميکند: تنها در زخمهاي تميز بکار ببريد چون سرعت ترميم پوست ممکن است باعث باقي ماندن کثافات در زخم شود.

کرم حشيشه القزاز: يک داروي با ارزش که براي بيرون کشيدن تراشه چوب و نيش حشرات حشرات و کورک يا براي سوختگي و تاول بکار ميرود.

کرم آرنيکا: موثر براي کوفتگي و کشيدگي عضلات . در پوست مجروح بکار نبريد چون ممکن است تحريک کننده باشد.

قرصهاي آرنيکا: براي شوکها يا حوادث خانگي لازم است،يکي از اين قرصهاي همئوپاتيک را ميتوان تا هنگام ايجاد احساس آرامش ، هر 30 دقيقه يک بار مصرف کرد.

روغن اسطوخودوس: 2-3 قطره ي آنرا به يک قاشق چايخوري روغن حامل اضافه کنيد و انتهاي گردن و شقيقه ها را ، با بروز اولين نشانه هاي سزدزد يا ميگرن ،ماساژ دهيد.از همين مخلوط براي درمان سوختگي،تاول و آفتاب سوختگي استفاده کنيد.

روغن درخت چاي: فوق العاده ضد عفوني کننده و ضد قارچ براي بريدگيها و خراشها و نيز زگيل و تبخال.
کپسول مغربي: درمان کننده مناسب حالت خماري است با مقدار دوز بالا (دو تا سه گرم) در صبح مصرف شود تا به آرامش و نشاط لازم برسيد.
عصاره نارون کوهي: مناسب براي درمان سوختگي سطحي و سوختگي بر اثر آفتاب ، خيسانده ريشه هاي طنابي نارون کوهي جريان خون را در محل زخمها و نيش حشرات تسهيل ميکند و آنرا تسکين ميدهد براي کوفتگي و در رفتگي عصاره منجمد نارون کوهي که قبلا آماده و با مشخصات در فريزر قرار داشته استفاده کنيد.

داروهاي خانگي: از مواد خام موجود در قفسه آشپز خانه ،مانند سير،زنجبيل،چاي هاي گياهي،برخي از مفيد ترين داروها بعنوان کمکهاي اوليه ،به دست مي آيد،علاوه بر اين،روغن دمکرده گياهان تازه را ميتوان با استفاده روشهاي سرد و داغ تهيه ي دمکده فراهم آورد.

سير: حبه هاي سير را که فوق العاده ضد عفوني کننده اند ، روي جوشهاي آکنه يا نقاط عفوني ديگر پوست بماليد و براي درمان ميخچه از سير له شده استفاده کنيد.
صبر زرد: براي تسکين سوختگي خفيف، تاول يا آفتابسوختگي برگي از يک گياه صبر زرد (aloe vera) بکنيد ،آنرا بشکافيد و ژل غليظ درون آنرا فرا به ناحيه آسيب ديده بماليد.

پياز: برش ها ي تازه پياز را روي محل گزش حشرات قرار دهيد تا فورا تسکين يابد. همچنين براي از بين بردن کهير هاي ناشي از مواد غذايي ميتوانيد از آب استفاده نمائيد.
زنجبيل: يک قطعه از زنجبيل را که حالت بلوري يافته است براي رفع تهوع و پيشگري از استفراغ بجويد.

در مزرعه (طبيعت بکر): در يک مورد فوري در منطقه اي روستايي ميتوانيد از بومادران براي جلوگيري از خونريزي و زخم و بيني،از مينا چمني (daisies)له شده براي کوفتگي و کشيدگي غضلات، از بارهنگ (plantain-plantago) تازه يا بادرنجبويه(lemon balm) براي گزيدگي حشرات ، و البته از dack leaves براي رفع خارشهاي ناشي از تماس با گزنه ، استفاده کرد.
گياهان خشک شده: مجموعه اي از گياهان خشک شده ،به صورت باز يا کيسه اي را براي تهيه دمکرده ها ي گياهي در دسترس داشته باشيد. دمکرده بابونه را براي ناراحتي ها و شوکهاي عصبي ،رازيانه را (fennel) يا نعناع را براي سوء هاضمه و اسطخو دوس را براي سردرد و ميگرن مصرف کنيد.

روغنهاي دمکرده: از روغن هو فاريقون براي سوختگي ، از روغن گل قاصدک (marigold) براي کوفتگي و کشيدگي غضلات ، و از روغن بادرنجبويه (lemon balm) براي نيش حشرات و بعنوان دافع حشرات استفاده کنيد.
سعي من بيشتر بر آن است تا نحوه تهيه و شناسايي گياهان دارويي را تقديم نمايم و از جمله کارهايي که در پيش دارم ميتوان به »
۱-» معرفي گياهان دارويي مفيد( حتي المقدور نام نمامي گياهاني که در وبلاگ آورده ام را مفصلا سلسله وار تقديم خواهم کرد).
۲-» ارائه مطالبي مختصر و مفيد از طب سنتي و چيني و علوم مربوطه با گياهان دارويي يا اصطلاحاً گياه پزشکي.

۳-» ارائه نام گياهان در جدولي با ذکر خواص دارويي آنها و نحوه تهيه و مصرف و بطور کلي مطالبي راجه به خوددرماني بوسيله گياهان دارويي.
از اينکه با ما همراه بوديد بي نهايت متشکرم و از تمامي کسانيکه ابراز لطف کرده اند نيز کمال امتنان و سپاس را دارم و پيشاپيش حيات نوي طبيعت بخشنده را با قباي آکنده از الوان سبز و سفيد برگ و گلهاي آن را به پيشگاه همگان تبريک و تهنيت ميگويم و براي همگان آرزوي پيروزي و سربلندي از خداوند منان مسئلت دارم.

سؤال اول ـ داروهاي ضد انعقادي با كدام فرآورده هاي گياهي تداخل دارند ؟
جواب ـ اين سوال به طور مكرر مطرح مي شود كه كداميك از فرآورده هاي گياهي مي توانند با داروهاي ضد انعقادي ( مانند هپارين يا وارفارين ) يا داروهاي ضد پلاكتي ( مانند دي پيريدامول ، آسپرين يا تيكلوپيدين ) تجويز شوند ؟ از آنجايي كه تحقيقات محدودي در اين زمينه وجود دارد ، جواب مشخص و واضحي به اين سوال ،معمولا داده نشده است. مي دانيم كه گياهان زير حاوي كومارين ها يا ساليسيلات هاي طبيعي اند و يا از هز راه ممكن ، انعقاد پلاكتي را مهار مي كنند :

يونجه ، شبدر ، بايونه ، آنژليك ، انيس ، آرنيكا ، فلفل قرمز ، شنبليله ، شاه بلوط هندي ، شيرين بيان ، ختمي ، گزنه ، جعفري ،گل ساعتي ، ميخك ، جين سنگ ، بيد ، هسته انگور ، سير ، زنجبيل و جينكگو(ژينگکو).
هم چنين آويشن و سير حاوي مواد آنتي بيوتيكي اند كه ممكن است مهار كننده توانايي روده در سنتز ويتامين K باشند. آنتي بيوتيك هاي رايج نيز همان اثر را نشان مي دهند و اثر طولاني كنندگي زمان خونروي آن ها ، معلوم شده است. به خاطر آن كه برخي گياهان اثر ضد انعقادي دارند ، مصرف هم زمان آن ها با داروهاي مذكور ، تا زماني كه ادله محكم تري به دست نيامده ، توصيه نمي شود.

سوال دوم ـ يكي از مشتريان داروخانه من ، سوال مي كند كه تحقيقات جديد در مورد گياه سير ، آن طور كه قبلا تصور مي شد ، كلسترول را كاهش نمي دهد. آيا اين گفته صحت دارد و تحقيقات مذكور كدامند ؟

جواب ـ برخي بررسي ها و پژوهش هاي جديد نشان مي دهد كه سير ، كلسترول را كاهش نمي دهد. اين مطلب بر عكس آن يافته مقبول است كه سير كاهش دهنده چربي خون مي باشد. مثلا مي دانيم كه مصرف يك حبه سير در روز ، كلسترول را حدود 10 درصد كاهش مي دهد. احتمال دارد كه برخي از مطالعات جديد ، از روغن ( يا اسانس ) سير استفاده شده كه داراي همه مواد موجود در سير تازه نيست. بنابراين به نظر مي رسد كه نه خود سير ، بلكه احتمالا فرآورده هاي روغني آن كه در اين پژوهش ها استفاده مي شده ، كم اثر يا بي اثر بوده اند.

سوال سوم ـ از گل ساعتي چه استفاده هاي دارويي ميتوان داشت؟
جواب ـ گل ساعتي اثرات ضد اسپاسم ، خواب آور و آرام بخش دارد. از اين گياه مي توان براي درمان بي خوابي استفاده كرد و معمولا خواب آرام و راحتي ايجاد كرده و بدون آن كه اثر خماري باقي بگذارد. از گل ساعتي در هنگامي كه به يك ضد اسپاسم نياز است هم مي توان استفاده كرد ، مانند بيماري پاركينسون ، صرع ، هيستري و ناراحتي هاي تنفسي ( آسم ).اين گياه مي تواند در درمان دردهاي عصبي مانند نورالژي و در عفونت هاي ويروسي اعصاب هم موثر باشد. گل ساعتي را مي توان به عنوان كمپرس در سوختگي ها و التهابات موضعي هم استفاده كرد.

احتياط ـ در دوزهاي بالا ممكن است باعث Sedation و دپرسيون CNS شود و نيز اثر درماني مهار كننده هاي MAO را تشديد نمايد. از مصرف فراوان گل ساعتي در بارداري و شيردهي بايد اجتناب كرد.

مقدار مصرف ـ گياه خشك : g 1ـ25/0 ، به صورت دم كرده ، سه بار در روز. تنتور ( به نسبت 1 به 8 در الكل 45 درصد ) ، ml 2ـ5/0 سه بار در روز
سوال چهارم ـ چاي سبز چيست و چه كاربردي دارد ؟

جواب ـ خود چاي معمولي به عنوان محرك ، مدر و مسكن سردرد شناخته شده است. چاي سبز حاوي دو ماده اساسي است : كافئين و تانن. چاي سبز خاصيت محافظت در مقابل مواد شيميايي (Chemoprotective ) دارد ( احتمالا ناشي از اجزاي تانني اش ) كه مثلا مي تواند تشكيل انحراف كروموزومي تجربي را در سلول هاي مغز استخوان حيوانات متوقف نمايد. كاهش ريسك رشد و پيشرفت پوليپ هاي آدنوماتوي سيگموئيد قولون ، با مصرف فزآينده چاي سبز مرتبط است. در ارتباط با مصرف چاي سبز ، كاهش در كلسترول تام ( ولي نه در تري گليسريد و يا در كلسترول HDL ) هم ديده مي شود. ارزيابي طول عمر 3300 زن ژاپني كه چاي سبز مصرف مي كرده اند ، پيشنهاد مي كند كه اين امر در طول عمر آن ها دخالت داشته و چاي سبز نوعي حفاظت در مقابل بيماري هاي كشنده است.

احتياط ـ FDA پيشنهاد مي كند كه زنان باردار يا آن هايي كه قصد باردار شدن دارند ، از فرآورده هاي كافئين دار اجتناب كنند. با اين حال مطالعات انساني در مورد مقدار مصرف كافئين ، نتايج متناقضي را نشان داده است. بيشتر مطالعات اخير ، نتوانسته اثرات جانبي روي جنين را نشان دهد.
سوال پنجم ـ آيا گياه بومادران ـ آن طور كه معروف مي باشد ـ خواص دارويي دارد ؟

گياه بومادران خواص ضد تب ، معرق ، قابض ، مدر ، ضد عفوني كنندة مجاري ادراي و كاهش دهنده پر فشاري خون را دارد. اين گياه يكي از بهترين معرق هاست ( از طريق تعريق به پوست كمك مي كند تا تتوكسين ها را دفع كند ) و نيز داروي مطمئن و مشخصي براي دفع تب از بدن است. بومادران باعث گشادي عروق خوني شده ، در نتيجه فشار خون را كاهش مي دهد. اين گياه در ناراحتي هاي گوارشي ، اسهال ، نفخ و دلپيچه هم قابل استفاده است. بومادران در عفونت هايي مثل سيستيت ، به خاطر خواص ضد عفوني كنندگي مجاري ادراري هم كاربرد دارد.همچنين مي تواند موجب بهبود زخم ها شود زيرا كه در استعمال روي زخم ، خونريزي را متوقف مي كند. بومادران باعث تحريك ترشحات صفراوي مي شود ، پس مي تواند به عنوان يك اشتهاآور معطر در كم اشتهايي مصرف شود.

احتياط ـ بومادران مي تواند در افراد حساس باعث درماتيت تماسي شود. بنابراين اگر پس از مصرف ،خارش يا التهاب همراه با تشكيل تاول رخ داد ، مصرف آن بايد فورا متوقف شود. بومادران را نبايد در دوران بارداري استفاده كرد ، زيرا كه به عنوان مسقط جنين هم شهرت دارد. از مصرف دوزهاي بالاي آن بايد خودداري كرد زيرا ممكن است با درمان هاي ضد انعقادي و نيز درمان هاي پرفشاري خون و كم فشاري خون تداخل نمايد.
دوز ـ 2 تا 4 گرم گياه خشك يا به صورت دم كرده ، سه بار در روز ، تنتور ( به نسبت 1 به 5 در الكل 45 درصد ) 2 تا 4 ميلي ليتر ، سه بار در روز.
سوال ششم ـ خواص گياه ختمي در طب گياهي چيست؟

جواب ـ گياه ختمي خواص خلط آور ، نرم كننده ، تسكين دهنده ، مدر و درمان كنندة زخم ها را دارد. از آن عمدتا به عنوان ضد سرفه ( خلط آورو ملين گلو ) در سرفه هاي تحريكي و التهاب احتقاني گلو و دهان استفاده مي شود. در التهاب غشاهاي مخاطي دستگاه گوارش هم مي توان از اين گياه استفاده كرد. ختمي براي هر گونه آسيب غشاهاي مخاطي در هر نقطة بدن ، مفيد و آرام بخش و مسكن است.

احتياط ـ در تجويز هم زمان ساير داروها با ختمي ، جذب آن داروها ممكن است به تاخير افتد. ختمي ممكن است با درمان هاي هيپرگليسمي رايج نيز تداخل نمايد.
مقدار مصرف ـ 2 تا 5 گرم گياه خشك يا عصاره گيري بدون دخالت گرما ، سه بار در روز ـ شربت ختمي : ml 10 ـ 2 ، سه بار در روز.
سوال هفتم ـ من در جستجوي اطلاعاتي در مورد فرآورده هاي تهيه شده ا زگياه هوفاريقون يا علف چاي هستم. يك بيمار از من در مورد اين گياه و مورد مصرف آن سوال كرد. لطفا اطلاعاتي در مورد اين گياه ، ارايه كنيد.

جواب ـ سوال مذكور يكي از موارد متعددي كه ما دريافت مي كنيم و اطلاعات بيشتري در مورد گياه رايج و معمول علف چاي مي خواهند. داروسازان در اين مورد سوالات ويژه اي دارند كه پاسخ به آن ها ،نياز به اطلاعات باليني دارد.
محققين معتقدند كه گياه علف چاي تنها گياهي است كه از نظر سنتي در درمان افسردگي موثر بوده و در آلمان بيشتر از همه ضد افسردگي ها به فروش مي رسد. هم چنين معتقدند كه اثرات جانبي آن بسيار اندك بوده و قطعا گياهي غير سمي است.

سوال هشتم ـ آيا گياهاني وجود دارند كه مانند برخي از داورهاي موجود ، احتمالا باعث حساسيت به نور خورشيد شوند ؟
جواب ـ گياه معروف علف چاي ، ممكن است منجر به حساسيت نوري شود ، به طوري كه مجاورت كوتاهي با نور خورشيد ، باعث آفتاب سوختگي ، راش ، تورم و رنگي شدن پوست مي گردد. با آن كه اين اتفاق نادر است ، ولي بهتر است به بيماران توصيه شود كه در ماه هاي آفتابي و در تابستان ، خود را بيشتر بپوشاند.
ساير گياهان با پتانسيل اثر حساسيت به نور عبارتند از : داب ، دانه كرفس و آنژليك. به بيمار بايد توصيه كرد كه مجاورت كوتاهي با نور خورشيد ، باعث ايجاد برخي از علايم فوق مي شوند كه اين ها ممكن است عوارض جانبي غير معمول باشند. در اين صورت بيماران بايد خود را بيشتر بپوشانند ، از مواد محافظ ضد آفتاب استفاده كنند و تا ممكن است در سايه قرار گيرند.
سوال نهم ـ من تعدادي گزارش متضاد درباره موارد عدم مصرف گياه علف چاي شنيده ام.آيا مي توانيد در روشن شدن موضوع كمك كنيد ؟
جواب ـ مواردي مانند نحوه تاثير ، عدم مصرف ، عوارض جانبي ، محدوديت هاي غذايي و تداخلات دارويي بالقوه گياه علف چاي ، هنوز دقيقا و به طور كامل روشن نشده و مطالعات عمده رايج بايد تكميل گرديده و نتايج منتشر شوند. با اين حال كتب مختلف داروسازي مدعي اند كه اين گياه ميتواند اثر داروهاي مهار كننده MAO را تشديد كند ، يك عامل حساس كننده به نور است و داراي مقدار زيادي تانن مي باشد. با اين حال اثر مهار كننده MAO به طور in vivo در مورد خود گياه هوفاريقون ، نشان داده نشده است . هم چنين ايجاد حساسيت به نور در دامنه دوزهاي تجويز شده ، معمولا رخ نمي دهد.

تا زماني كه بررسي هاي باليني مرسوم در مورد گياه هوفاريقون ( علف چاي ) توسط موسسات پژوهشي تكميل شوند ، داروسازان مي توانند در مورد آن از اصطلاح “ ضرري مشاهده نشده است” ، استفاده كنند.

سوال دهم ـ مشتريان داروخانه من در مورد نوعي فرآورده هايي گياهي تحت عنوان “فن ـ فن ” (phen – fen) مكررا سوال مي كنند . اين فرآورده ها چيست و در چه موردي به كار مي رود ؟
جواب ـ فرآورده گياهي “ فن ـ فن ” به عنوان كاهش دهنده وزن استفاده مي شود. فرآروده هاي گياهي غير دارويي و مكمل هايي كه به عنوان كاهش دهنده وزن معروفند ، شامل اجزاي گياهي ترموژيك ( سوزاننده چربي ) و نيز آمينواسيدهايي اند كه روي شيمي مغز و نوروترانسميترها اثر مي كنند. در حال حاضر ، مواد طبيعي را به عنوان جانشين هاي طبيعي به جاي داروهاي لاغر كننده مانند فن فلورامين و فن ترمين ، معرفي كرده و روي آن ها تبليغ مي نمايند.

اغلب اين فرآورده هاي عمومي ، حاوي اجزايي از گياهان علف چاي ، افدرا ، كيتوزان ها و همراه با ويتامين ها مواد معدني ، آنزيم ها و آمينواسيدها هستند. علف چاي مانند فن فلورامين و فلوكستين ، ممكن است روي سطح سروتونين ، اشتها را متوقف مي نمايد. يكي ديگر از اجزاي معمول ، يعني كيتوزان ها ، يك آمينو پلي ساكاريد است كه در نوعي ماهي يافت مي شود و گزارش شده كه زمان عبور غذا را از دستگاه گوارش شده كه زمان عبور غذا رااز دستگاه گوارش افزايش مي دهد ، در نتيجه جذب چربي ها و كلسترول را كم مي كند. در بعضي غذاها ، فنيل آلانين ( پيش ساز تيروزين ) گزارش شده كه در روندهاي بيوشيميايي مغز از جمله نوروترانسميترهاي اپي نفرين ، نوراپي نفرين و دوپامين دخالت داشته در نتيجه منجر به توقف اشتها مي گردد.

داروسازان بايد بدانند كه محصولات لاغر كنندة طبيعي ممكن است در بعضي افراد موثر باشند ، ولي اين مواد موثر فارماكولوژيك ممكن است در شرايط خاص ،منع مصرف داشته باشند. مشورت هاي دقيق و سنجيده با داروسازان ، به بيماران و مشتريان كمك خواهد كرد كه با رعايت جوانب بهداشتي و سالم ، يك فرآورده لاغر كننده مناسب را انتخاب نمايند.
سوال يازدهم ـ در بين مشتريان و بيماراني كه به داروخانه من مراجعه مي كنند ، در مورد MSM ، شايعات زيادي وجود دارد. آن چيست ؟

جواب ـ MSM مخفف و علامت متيل سولفونيل متان است ، اين يك تركيب گوگري است كه در برخي غذاها يافت مي شود و در بدن انسان و حيوانات به طور طبيعي وجود دارد. 34 درصد وزن MSM از گوگرد است. انسان MSM را از پيش سازهايش كه در غذاهاي خام وجود دارد ، مي سازد. اين ماده در غذاهاي انبار شده و عمل آوري شده از دست مي رود. MSM گوگرد اضافي مورد نياز رژيم غذايي را تامين مي كند و با تامين اين ماده معدني در دامنه وسيعي از روندهاي طبيعي بيوشيميايي بدن عمل مي نمايد. بدن ما احتياج به گوگرد بيشتر دارد تا جايگزين آن در بافت هاي از دست رفته كند. گوگرد تركيبي مهم در تعدادي از آنزيم ها ، انسولين ، هپارين ، بيوتين ، ميتونين، فاكتور رشد انساني ، هموگلوبين ، فيبرينوژن ، كالسيتونين و پروتئين هاي عضلاني است. بنابراين ، MSM مي تواند تامين كننده بخش گوگردي آمينواسيدها ، ويتامين ها و هورمون ها باشد. همان طور كه سن ما بالاتر مي رود ، طبيعتا MSM كمتري مي سازيم.

طرفداران MSM مدعي فوايد مفيد آن در التهاب ها ، واكنش هاي حساسيتي ، عملكرد ايمني ، آرتريت ، خستگي و پريشاني اند.
سوال دوازدهم ـ من از يكي از مشتريان خود شنيدم كه گياه سابال ممكن است فوايد دارويي واقعي درمان هيپرتروفي خوش خيم پروستات داشته باشد. اين گفته چقدر صحت داشته و نظر صحيح در اين مورد كدام است ؟

جواب ـ مطالعات باليني نشان داده كه گياه سابال (Saw palmetto) در درمان هيپرتروفي خوش خيم پروستات ،موثر است. اين گياه باعث تسكين علامتي سريعي از نظر توانيي در كاهش اندازه پروستات مي گردد و در اغلب موارد ، شب ادراري و سرعت جريان ادرار را در عرض 4 تا 6 هفته اصلاح ميكند. منابع رسمي گياه درماني مقدار mg 320 از عصاره گياه را در روز ، منقسم به دو دوز mg 160 ، توصيه مي كنند. محصولات استاندارد يا تضمين شده از گياه سابال در بازار در دسترس مي باشد ( گياه مذكور در ايران نمي رويد ).
مردم و بيماران در پي فرآورده هاي طبيعي مي باشند كه موثر بوده و با عوارض كمتر و ارزان تر از درمان هاي مرسوم و رايج باشند. به دلايل فوق ، سابال به نظر مي آيد كه فوايد بيشتري از درمان هاي مرسوم در آمريكا داشته باشد. از اين گياه ، عوارض جانبي هورموني ، افت فشار خون ، گيجي يا احتقان بيني كه گاهي اوقات با ساير درمان هاي معمول مشاهده مي شود ، ديده نشده است.

در يك برنامه كامل جهت داشتن يك پروستات سالم ، عوامل ديگر را هم بايد مد نظر قرار داد. بايد توجه كرد كه مصرف الكل و قهوه علايم هيپرتروفي پروستات را افزايش مي دهد و آن ها را بيشتر ظاهر مي كند. اسيدهاي چرب اساسي ، سلنيوم ، ويتامين هاي C و E و همچنين روي مواد مغزي اند كه با كمك به محافظت پروستات در نظر گرفته ميشوند. مسلما براي داشتن يك وجهه بهداشتي مناسب ،تشخيص و ارايه مراقبت هاي اوليه ، هميشه لازم مي باشد
تفاوتهاي گياهان دارويي و گياهان معطر!

تا حدي ميتوان از نام آنها به ماهيت و نحوه عملکرد آنها دستيافت ولي در برخي توضيحات ميتوان اين دو را بکلي از هم متمايز و هر يک را در جايگاه خود تفصيلا تشريح کرد.
گياهان دارويي را ميتوان اينگونه معرفي کرد که از دير باز مردم براي علاج دردهاي جسماني خود به اين دسته از گياهان روي مي آوردندو بطريقي ميتوان تاثير کل گياه يا بخشي از گياه را براي درمان دردهاي بخصوص ذکر کرد اما از دير باز کاربرد گياهان معطر را در بخش روان درماني يا بطور ملموس تر در حوزه رايحه درماني تعريف کرد. با اين تفصيل ميتوان مشاهده کرد که ميتوان حوزه نظري اين دو از هم جدا کرد با اين توضيح که اکثر گياهان معطر بيشتر بر روان آدمي تاثير گذار است تا جسم آدمي البته همانطور که امروزه مشخص شده و بر طبق طب آيوروديک و مکتب بودا سلامت روح در امتداد سلامت جسم بوده و هر گاه فرد از نظر روحي قوت خود را از دست بدهد به دنبال آن جسم نيز علائمي از بيماري را بروز ميدهد. به اين ترتيب ميتوان با تلفيق اين دو بخش آنها را در مجموع گياهان شفا بخش يا شايد هم گياهان سحر آميز نام نهاد.

بله گياهاني که رايحه و بوي خوشي از خود در محيط پراکنه کنند هميشه آدمي را در روياهاي شيرين و حالتي از سرزندگي و شادي و نشاط عميقي فرو ميبرند که با توضيح قبلي آنها را ميتوان براي سلامت روان و شادي و طراوط روح استفاده نمود و به بدنبال آن سرزندگي و نشاط جسمي را نيز کسب کرد.

انسانها گاهي يا رايحه يا بو هاي خاصي ارتباطاط معنوي عميق و سرشار از خاطره براي خود ميسازند که هر گاه همان رايحه به مشامشان ميرسد باز همان خاطراط را در ذهن و روان خود مرور ميکنند. همينطور و با همين تفصيل براي گياهان دارويي نيز ميتوان اين نکته را بيان کرد که هر گاه فرد دچار بيماري شود که با مصرف برخي داروهاي گياهي رو بهبودي نهد هر چند که بر طبق اصول فارموکوپه ها يا داروشناسان مصرف نکرده باشد اما بهبودي نسبي را يافته باشد از آن پس هر گاه مشابه همان بيماري براي فرد اتفاق بيفتد همينکه فرد از نظر روحي و بعد تلقيني خود را ارضا نمايد که با فلان گياه دارويي بالاخره رو به بهبودي مينهد همين انديشه کافيست تا روح فرد در بازسازي جسمي فرد بيمار دستبکار شود و فرد بهبودي نسبي را بازيابد.