بخشی از مقاله
موادي كه به منظور جلوگيري از خروج گرما به مصرف مي رسند به نام عايق هاي حرارتي شناخته مي شوند و به صورت عايق هاي انباشتي , عايق هاي منعكس كننده عايق هاي پاشيدني , كف هاي تزريقي , عايق هاي .موجدار , تخته هاي عايق و اشكال ديگر وجود دارند .
عايق هاي انباشتي : اين عايق ها به دو صورت اليافي يا دانه اي وجود دارند كه نوع اليافي آن شامل پشم سنگ پشم شيشه , پشم سرباره و الياف گياهي كه معمولا پشم چوب هستند مي باشند . و نوع دانه اي آن از موادي مانند پلي استايرين , پوكه هاي رسي پرليت و يا از مواد گياهي , مانند خرده هاي چوب پنبه تهيه مي شوند از اين نوع عايق .ها درداخل ملات ها و مكان هايي كه فاقد شكل مشخصي مي باشند استفاده مي شود .
عايق هاي منعكس كننده : اين عايق ها معمولا از ورق هاي فلزي ساخته مي شوند و چنانچه به نحو مناسب نصب .شوند مانع نفوذ بخار آب هوا به داخل مي گردند .
عايق هاي پاشيدني : اين عايق ها از مخلوط الياف و مواد ريز كه با انواع مواد چسبنده به يكديگر چسبيده باشند .ساخته مي شود . و به روي محل هايي كه نياز به عايق كردن آنها باشد پاشيده مي شوند .
عايق هاي كف تزريقي : اين عايق ها از مواد ريز پلاستيكي ساخته مي شوند و پس از قرار گرفتن و پر كردن فضاي مورد نظر سخت مي شوند . معمولا در بين ديوارهاي ساخته شده كه امكان دسترسي وجود ندارد از اين .نوع عايق استفاه مي شود .
تخته هاي عايق : اين نوع عايق ها از مصالح گوناگوني مانند ني , چوب , پشم سنگ و ورقه هاي پلي اورتان مواد پلاستيكي ساخته مي شوند . تخته هاي عايق به جهت پوشش بيروني و دروني ديوارها و عايق سقفهابه كار مي روند .
انواع عايق هاي حرارتي :
فرآورده‌هاي عايقكاري حرارتي به شرح زير گروه‌‌بندي مي‌شود:
1- فرآورده‌هاي پشم معدني مصنوعي
2- فرآورده‌هاي پلي استايرن منبسط
3-فرآورده‌هاي فوم پلي استايرن اكسترود شده
4-فرآورده‌هاي فوم پلي‌يورتان صلب
5-فرآورده‌هاي فوم فنوليك
6-فرآورده‌هاي پشم چوب
7- فرآورده‌هاي پرليت منبسط
8-فرآورده‌هاي الياف چوب
9-فرآورده‌هاي چوب پنبه منبسط
10-فرآورده‌هاي شيشه سلولي.
فرآورده‌هاي پشم معدني مصنوعي
واژه پشم معدني به سه نوع عايق كه از اساس يكسان‌اند، گفته مي‌شود: پشم شيشه يا فايبرگلاس كه از شيشه بازيافتي ساخته مي‌شود پشم سنگ كه از بازالت كه نوعي سنگ آذرين است به دست مي‌آيد و پشم سرباره كه از سرباره ذوب آهن ساخته مي‌شود.
اكثر پشم‌هاي معدني شكننده و سست هستند. پشم معدني نيازي به استفاده از مواد شيميايي اضافي براي آن كه در برابر آتش مقاوم شود، ندارد. اخيرا يك شركت كانادايي شروع به توليد يك محصول معدني نوع نواري نرم‌تر كرده است. اين محصول سنگين‌تر است و با استاندارد ديوار دو جداره مطابقت بيشتري دارد. اتلاف حرارتي همرفت هوا در آن تا حدي كمتر از فرآورده‌هاي نواري پشم شيشه متداول است. مقاومت حرارتي آن با عايق سلولزي اسپري شده يا نوارهاي پشم شيشه با چگالي زياد قابل مقايسه است.
پشم شيشه
پشم شيشه جديد بعضي از توليدكنندگان اخيرا فرآورده‌هاي عايقكاري نوار پشم شيشه با چگالي متوسط و زياد توليد مي‌كنند كه مقاومت حرارتي آنها قدري بيشتر از انواع قديمي است. فرآورده‌هاي سنگين‌تر براي قسمت‌هاي عايقكاري با فضاي خالي محدود مورد نظرند. يكي از توليدكنندگان، يك محصول عايق اليافي غيرسنتي را بازاريابي مي‌كند. اين محصول تركيبي از دو نوع شيشه است كه با هم ذوب مي‌شوند. همان طور كه دو ماده در طي توليد سرد مي‌شوند پيچ و تاب‌هاي اتفاقي مواد را به وجود مي‌آورند. اين باعث مي‌شود كه مواد، تحريك پوستي كمتري ايجاد كند. اين محصول نيازي به چسباننده شيميايي براي چسباندن الياف به
هم ندارد. همچنين در يك روكش استوانه‌اي پلاستيكي سوراخ‌دار عرضه مي‌شود كه حمل و نقل را آسان مي‌سازد. انواع مختلفي از پشم شيشه فله‌اي نيز وجود دارد كه براي استفاده با دستگاه‌هاي دمنده عايق در نظر گرفته شده‌اند. بعضي توليدكنندگان ادعا مي‌كنند كه مواد بازيافتي بيشتري به كار مي‌برند تا بتوانند در رقابت با توليدكنندگان ديگر پيشي گيرند. با اين وجود، همه آنها عملكرد حرارتي مشابهي دارند. يكي از انواع اصلي «در پتو دميده» نام دارد. اين شبيه به نوع سلولزي «اسپري _ تر» است كه در آن ماده با يك چسبنده لاتكس مخلوط مي‌شود، با آب كمي تر مي‌شود تا چسب فعال شود. سپس آن را به داخل فضاي خالي مي‌دمند، آزمايش‌ها نشان داده‌اند كه ديوارهاي عايقكاري شده با سيستم BIB بسيار بهتر از انواع عايق پشم شيشه (مانند عايق‌نواري) پر مي‌شوند.
فوم‌هاي پليمري
فوم جسمي است كه از دو فاز مختلف گاز و جامد تشكيل شده است. در مورد فوم‌هاي پليمري فاز جامد از پليمر ساخته شده است. در يك توده فومي دو نوع فضاي خالي در بخش پليمري مي‌تواند وجود داشته باشد كه آنها را سلول مي‌نامند. از اين‌رو دو نوع سلول شامل باز و بسته در فوم‌ها وجود دارند. در مورد فوم‌هاي سلول باز فاز گاز موجود نيز پيوسته است در حالي كه در فوم‌هاي سلول بسته فاز گاز ناپيوسته است. نوع سلول شديدا خواص مكانيكي و حرارتي فوم‌هاي پليمري را تغيير مي‌دهد. انواع فوم‌هاي پليمري به شرح زير است: فوم پلي‌استايرن فوم پلي‌يورتان فوم فنليك فوم اوره فرمالدئيد فوم پلي وينيل كلرايد فوم پلي وينيل الكل _ فرمالدئيد فوم اپوكسي فوم‌هاي ديگر از ميان اين فوم‌ها مورد يك تا پنج در عايقكاري ساختماني و پانل‌هاي ساندويچي به كار برده شده‌اند. شايان ذكر است كه در پانل‌هاي ساندويچي اغلب فوم‌هاي
سخت كه سلول باز هستند به كار برده مي‌شوند. پليمرهايي كه در ساخت اين فوم‌ها استفاده مي‌شوند به دو دسته كلي گرمانرم و گرماساخت تقسيم مي‌شوند. فوم‌هاي پلي‌استايرن و PVC مثال‌هاي مورد اول و فوم‌هاي فنليك، اوره فرمالدئيد و پلي‌يورتال مثال‌هاي مورد دوم هستند. از اين رو بسته به نوع پليمر به كار رفته در فوم ساخته شده نحوه توليد آن متفاوت است. آنچه كه در مورد فوم‌هاي مختلف اهميت دارد نوع
پليمر و نوع گازي است كه در سلول‌هاي آن قرار دارند. اين دو عامل ضريب هدايت حرارتي و يا توانايي يك فوم را در ايفاي نقش عايق حرارتي تعيين مي‌كند. پلي‌استايرن منبسط مصالح عايقكاري حرارتي فوم پلي‌استايرن صلب، مصالح پلاستيك سلولي صلبي با يك ساختار عمدتا سلول بسته است كه از پلي‌استايرن يا از كوپليمرهايي كه تشكيل‌دهنده اصلي آنها پلي‌استايرن است، ساخته مي‌شود. بنابر روش توليد، تمايزي بين فوم پلي‌استايرن توليد شده با انبساط دانه‌هاي پلي‌استايرن براي تشكيل حبه‌ها (به اختصار فوم منبسط شده EPS) كه پس از آن به هم متصل مي‌شود تا تخته‌ها را تشكيل دهند و فوم پلي‌استايرن فوم شده با اكسترود كردن، (به اختصار فوم اكسترود شده XPS) وجود دارد
فرآورده‌هاي پلي استايرن منبسط (EPS)
فوم پلي‌استايرن به طور وسيعي در عايق حرارتي به كار برده شده است. قيمت آن پايين بوده، در دسترس بوده و به راحتي ساخته مي‌شود، محكم و پايدار بوده و در برابر تخريب مقاوم است.
دانه‌هاي قابل انبساط پلي‌استايرن را نيز مي‌توان به صورت صفحاتي براي نما در ساختمان‌سازي ساخته و به كار برد. در مواردي كه كاربرد عايق حرارتي موردنظر است مقاومت بالا لازم نبوده و پلي‌استايرن منبسط به اندازه كافي مقاومت دارد. فوم پلي‌استايرن را در جرم ويژه‌هاي بسيار پايين نيز مي‌توان توليد كرد ولي كاهش جرم ويژه به افزايش ضريب هدايت حرارتي با كاهش عايق حرارتي و افزايش انتقال بخار آب مي‌انجامد. از اين رو از اين نوع فوم‌هاي بسيار سبك در كاربردهاي بسيار حساس نمي‌توان استفاده كرد.
فرآورده‌هاي فوم پلي استايرن اكسترود شده (XPS)
پلي‌استايرن اكسترود شده به صورت تخته در اندازه‌هاي مختلف جهت ساخت ديوار و عايق بام در دسترس است.
فرآورده‌هاي فوم پلي‌يورتان صلب (PUR)
فوم پلي‌يورتان فوم پلي‌يورتان صلب فرآورده يا مصالح عايقكاري پلاستيكي سلولي نيمه صلب يا صلب با يك ساختار سلولي اساسا بسته كه بر پايه پلي‌يورتان قرار دارد. مصالح عايقكاري فوم پلي‌يورتان صلب (PUR) در حضور كاتاليزورها و مواد دمنده با واكنش شيميايي پلي‌ايزوسيانات‌ها با تركيبات حاوي هيدروژن اسيدي و يا با تريمريزاسيون پلي ايزوسيانات‌ها ساخته مي‌شوند. مزيت‌هاي فوم پلي‌يورتان عبارتند از: هدايت حرارتي كم كه از تمامي مصالح عايق متداول ديگر كمتر است. وزن سبك و استحكام بالا قابليت بسيار زياد در پذيرش تغيير در فرمولاسيون جهت برآورده كردن انتظارات كاربردي چسبندگي قوي به بسياري از مواد
نفوذپذيري كم در برابر بخار آب مقاومت حرارتي در دماي بيش از 100 درجه سلسيوس قابليت فوم شوندگي در محل براي پر كردن شكل‌هاي پيچيده فوم سخت پلي‌يورتان در گستره وسيعي از دما به عنوان عايق حرارتي به كار برده شده است. براي مثال، اين نوع فوم در عايقكاري ازت مايع در 196- درجه سلسيوس و بخار در 126+ درجه سلسيوس به كار برده شده است. به دلايل ذكر شده در بالا فوم پلي‌يورتان در ساخت عايق پانل ساندويچي سبك به كار برده شده است. فوم انعطاف‌پذير پلي‌يورتان نيز در عايقكاري لوله‌ها مي‌تواند به كار برده شود. فوم‌هاي پلي‌يورتان به صورت يك لايه نازك با كارآيي بالا در عايقكاري بدنه يخچال‌ها و فريزرها به كار برده مي‌شود. همه عايق‌هاي فوم پلي‌يورتان سلول بسته كه امروزه در كشورهاي صنعتي توليد مي‌شود، با گازي غير از CFC (كلروفلوئور كربن) به عنوان ماده دمنده ساخته مي‌شود. اگرچه اين گازها به خوبي گاز CFC عايقكاري را انجام نمي‌دهند، به لايه ازن سياره زمين آسيب كمتري وارد مي‌كنند. چگالي فوم‌هاي ساخته شده معمولا 32 كيلوگرم بر متر مكعب است. فوم‌هاي پلي‌يورتان سلول باز با چگالي كم
(8 كيلوگرم بر مترمكعب) نيز وجود دارد. اينها شبيه فوم‌هاي پلي‌يورتان معمولي هستند اما قابليت انعطاف بيشتري دارند. بعضي انواع با چگالي كم از دي‌اكسيدكربن به عنوان ماده دمنده استفاده مي‌كنند. فوم‌هاي كم چگالي به داخل ديوارهاي دو جداره باز اسپري مي‌شوند و به سرعت منبسط مي‌شوند و فضاي خالي را پر از درزبندي مي‌كنند. حداقل يك توليدكننده وجود دارد كه فوم‌هاي آهسته منبسط شونده عرضه مي‌كند. اين نوع براي ساختمان‌هاي موجود كه عايق حرارتي ندارند در نظر گرفته شده است. اين فوم مايع بسيار آهسته منبسط مي‌شود و بنابراين احتمال آسيب رسيدن به ديوار ناشي از انبساط بيش از حد كاهش مي‌يابد.
فوم در برابر بخار آب نفوذپذير است، قابل انعطاف بوده و در برابر مكش آب (عمل كردن مانند فتيله) مقاوم است. اين عايق درزبندي هواي خوبي انجام مي‌دهد. همچنين كندسوز است و بعد از برداشتن منبع آتش، شعله پايدار نخواهد بود. استاندارد بريتانيا الزاماتي براي تخته‌هاي لايه‌اي شامل يك هسته فوم پلي‌يورتان صلب كه به دو روكش‌نماي انعطاف‌پذير متصل شده است، ارايه مي‌دهد. اين صفحات براي مصرف در فضاي خالي ديوارهاي توخالي ساختماني سنگين و به عنوان عايق حرارتي زير لايه‌اندود، مناسب است اما براي مصرف در عايقكاري سقف و بام توصيه نمي‌شود. به ويژه آنها را نبايد در جاهايي كه در موقع آتش‌سوزي امكان اينكه به طور مستقيم در معرض شعله قرار گيرند، به كار برد. مصرف‌كننده نهايي بايد خود از اينكه ساختمان پايان يافته الزامات كافي مقررات ساختماني مربوط به ويژه در رابطه با خواص آتش را برآورده مي‌سازد، رضايت داشته باشد..
فرآورده‌هاي فوم فنوليك (PF)
. فوم فنوليك مصالح عايقكاري فوم فنليك (PF) صلب، مصالح پلاستيك سلولي صلبي است كه به طور عمده ساختار سلولي بسته دارد و از رزين فنليك در تركيب با يك ماده دمنده و يك كاتاليزور، با افزودن حرارت خارجي يا بدون آن ساخته مي‌شود. چند سال پيش اين نوع فوم به عنوان يك عايق تخته‌اي صلب تا حدي متداول بود. در حال حاضر تنها به صورت يك عايق فوم شده در محل در دسترس است. در توليد آن از هوا به عنوان ماده دمنده استفاده مي‌شود. عيب اصلي فوم فنوليك اين است كه مي‌تواند پس از عمل‌آوري تا 2 درصد جمع شود. اين مورد باعث شده است كه اين عايق امروزه كمتر متداول باشد، چون گزينه‌هايي وجود دارد كه اين عيب را ندارند. فوم فنليك يك كامپوزيت گرماسخت ارزان قيمت داراي استحكام مكانيكي بالا و مقاومت عالي در برابر دماهاي بالاست. براي مثال، حداكثر دماي پيوسته فوم‌هاي فنليك 149 درجه
سلسيوس است در حالي كه فوم‌هاي پلي‌استايرن، پلي‌الفين و كوپليمراستايرن را نمي‌توان در بالاتر از 79-71 درجه سلسيوس به كار برد. فوم فنليك خود خاموشگر بوده و نسبت به فوم‌هاي پلاستيكي داراي دو مزيت است: اول آنكه در هنگام سوختن چكه نمي‌كند و دوم در هنگام سوختن زغال سختي توليد مي‌شود كه از توسعه شعله جلوگيري مي‌كند چرم ويژه فوم‌هاي فنليك به كار رفته بين 40 تا 64 كيلوگرم بر مترمكعب است و هدايت حرارتي آنها از فوم‌هاي پلي‌استايرن و پلي‌يورتان بيشتر است. دليل هدايت حرارتي بالاتر وجود سلول‌هاي باز و جذب آن نسبتا بالا و سرعت نفوذ بخار آب بالاست. از طريق ايجاد پوسته مي‌توان كارآيي عايق حرارتي اين نوع فوم‌ها را افزايش داد. يك نمونه اعمال قير روي سطح اين نوع فوم‌ها است. از نظر چسبندگي نيز اندود به خوبي به آنها مي‌چسبد ولي سطح آنها را نمي‌توان رنگ كرد. عايق حرارتي EPDM
EPDM مخفف اتيلن - پروپيلن - داين - منومر است و در واقع اين ماده مخلوط اتيلن، پروپيلن و داين است. EPDM مصالح ساختماني مناسب براي مناطق سردسير است و حتي در دماهاي زير 30 درجه سانتي‌گراد خصوصيات عالي از خود نشان مي‌دهد. محدوده دمايي آن 45- تا 120 درجه سلسيوس است. مقاومت زيادي در برابر ازن دارد. زمان‌مند شدن، اكسيدشوندگي، پيرشدن ناشي از گرماي آن كم است. در برابر مواد شيميايي آلي و غيرآلي مقاوم است. ضعف آن مقاومت كم در برابر مايعات بر پايه نفت است. EPDM انتخاب معمول در بين فوم‌هاست چون مقاومت عالي در برابر ازن، هوازدگي و زمان‌مندي دارد. همچنين مقاومت زيادي در برابر آب و بخار داشته و قابليت انعطاف را در دماهاي كم حفظ مي‌كند. مقاومت شيميايي آن در برابر فرآورده‌هاي بر پايه غيرمحلول كم است.
فوم پلي وينيل كلرايد (PVC)
فوم پلي وينيل كلرايد (PVC) محدوده وسيعي از تغيير شكل فشاري همراه با مزاياي عالي عايق رطوبت و بخار ارايه مي‌دهد. فوم PVC از طريق آميزه‌سازي انواع مختلف نرم‌كننده و كوپليمر به دو طريق فيزيكي و شيميايي با خواص مختلف به دست مي‌آيد. اين نوع فوم‌ها به صورت نرم، سلول باز، بخشي سلول باز، نيمه سخت و سخت سلول بسته مي‌توانند باشند. از نظر عايق حرارتي فوم PVC سخت دو برابر گران‌تر از فوم‌هاي پلي‌استايرن و پلي‌يورتان است. در مقايسه با ديگر پلاستيك‌هاي سول‌دار به كار رفته در عايق حرارتي PVC انبساطي مقاومت بالايي داشته و بسيار سخت است. فوم PVC سخت عايق حرارتي و صوتي بسيار خوبي بوده و نفوذ بخار و رطوبت در آن بسيار كم است. از آنجا كه مقاومت برشي فوم PVC بالاست سطح آن براي اعمال سيمان و گچ بسيار مناسب است. مزيت عمده فوم‌هاي PVC عملكرد بهتر آنها در برابر آتش نسبت به ساير فوم‌هاي پليمري است. از اين‌رو اين نوع پانل‌ها در كاربردهاي دريايي و ساختماني در اروپا پذيرفته شده‌اند. نيتريل فوم دماي كار آن 30- تا 110+ درجه سلسيوس (150 درجه سلسيوس به طور متناوب) است. مقاومت عالي در برابر مايعات و روغن دارد. ضعف آن مقاومت كم در برابر ازن و عملكرد بد در دماهاي پايين است اما آن را مي‌توان با افزودن روان‌كننده‌ها بهبود بخشيد.
فوم اوره فرمالدئيد (UF)
. فوم اوره فرمالدئيد بر پايه نيتروژن فوم اوره فرمالدئيد (UF) در طي دهه 1970 در ساختمان‌هاي مسكوني استفاده مي‌شد. با اين وجود، پس از چندين شكايت در دادگاه مربوط به مسايل سلامتي به دليل اجراي نادرست از بازار ساختمان‌هاي مسكوني حذف شد و اكنون عمدتا براي ديوارهاي بنايي در ساختمان‌هاي تجاري يا صنعتي استفاده مي‌شود. در اين نوع عايق فومي از هواي فشرده به عنوان ماده منبسط كننده استفاده مي‌شود. فوم UF بر پايه نيتروژن ممكن است چند هفته طول بكشد تا كاملا عمل‌آوري شود. برخلاف عايق پلي‌يورتان، اين محصول در حين عمل‌آوري منبسط نمي‌شود و اجازه مي‌دهد كه بخار آب به راحتي از ميان آن عبور كند. فوم UF همچنين در هنگام قرارگيري طولاني در دماهاي زياد بيش از 88 درجه سلسيوس فرو مي‌پاشد و حاوي هيچ ماده شيميايي كندسوز كننده‌اي نيست. قيمت اين عايق با عايق فله‌اي يا ريخته شده در محل قابل رقابت است نيتريل (اكريلونيتريل - بوتادين) مقاومت بسيار خوبي در برابر روغن و بنزين دارد. مقاومت سايشي به طور متوسط زياد است. مقاومت در برابر حلال آن بيش از نئوپيرن است اما در
كاربردهايي كه در معرض شرايط جوي سختي قرار مي‌گيرد، توصيه نمي‌شود. اين ماده عاري از CFC، آزبست و كلر است و باعث حساسيت پوستي نمي‌شود. باعث رشد باكتري و قارچ نمي‌شود. يكي از انواع فوم‌هاي نيتريل، سلول بسته است. اين محصول براي عايقكاري حرارتي و صوتي طراحي شده است. علاوه بر اين زيباست و عمر درازي دارد. قابليت صدابندي بيشتر و صرفه اقتصادي بالاتري نسبت به انواع معمول مصالح عايقكاري صوتي سلول بسته يا سلول باز دارد. نيتريل فوم را معمولا در عايقكاري اتاقك‌هاي موتور كاميون‌ها، اتومبيل‌ها، هواپيماها، كشتي‌ها (رطوبت جذب نمي‌كند)، ژنراتورها و سيستم‌هاي تهويه هوا و كانال‌هاي مربوط استفاده مي‌كنند.
فرآورده‌هاي پرليت منبسط
پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل می‌شود. پرلیت دارای بافت شیشه‌ای است و به سبب همراه داشتن آب ، اشکال کروی در آن ایجاد شده است. میزان آب همراه با پرلیت در حدود ۲ تا ۵ درصد است.
تهیه پرلیت منبسط شده
سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی می‌نمایند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت می‌گردد. دمای داخل کوره میان ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم می‌شود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده می‌شود. مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط می‌کنند.
مصارف مهم پرلیت منبسط شده عبارت است از تهیه بتن سبک وزن ، پرکنندگی ، عایق حرارتی و صوتی ، کشاورزی و به عنوان صافی و ساینده است. پرلیت را می‌توان به نسبتهای مختلف با سیمان مخلوط کرد و از آن قطعه‌های سبک وزن تهیه کرد. ملات پرلیت از ملات سیمان سبکتر ، هدایت گرمایی آن کم جذب صدای آن بیشتر است.
مخلوط پرلیت ، آزبست و یک ماده چسباننده نظیر گچ به صورت عایق حرارتی بسیار خوبی به مصرف می‌رسد که از آن به منظور عایق بندی مخازن و لوله‌ها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد استفاده می‌شود.
فرآورده‌هاي چوب پنبه منبسط
از قسمت خارجي پوست درخت مخصوص به نام بلوط چوب پنبه اي تهيه مي شود . دو سوم چوب پنبه هاي جهان از همين درخت كه در اسپانيا و پرتغال مي رويد بدست مي آيد . اگر همه درختان بلوط اين دو كشور را جمع كنند ، حدود دو ميليون هكتار زمين را فراخواهند گرفت . وقتي كه عمر درخت بلوط به 20 سالگي مي رسد ، پوستش را به صورت ورقه ورقه مي كنند . آنگاه پس از هر 9 سال باز مي توان پوستش را بار ديگر همين گونه جدا كرد . بلوط چوب پنبه اي تا هزار سال عمر مي كند . از يك درخت معمولي حدود 25 كيلو چوب پنبه بدست مي آيد . چوب پنبه عايق حرارت و صدا نيز مي باشد .
فرآورده‌هاي شيشه سلولي
عايق شيشه سلولي از شيشه خرد شده تشكيل مي‌شود كه با يك ماده سلول‌ساز تركيب مي‌شود. اين اجزا با يكديگر مخلوط مي‌شوند، در يك قالب ريخته و سپس در يك دماي حدود 510 درجه سلسيوس حرارت داده مي‌شود. در طي فرايند حرارت دادن، شيشه خرد شده به يك مايع تبديل مي‌شود و تجزيه ماده سلول‌ساز باعث مي‌شود كه مخلوط منبسط شود و قالب را پر كند. همان‌طور كه مخلوط منبسط مي‌شود، ميليون‌ها سلول بسته، يكسان به وجود مي‌آيد كه ماده عايق حرارتي سختي تشكيل مي‌دهد. عايق بام شيشه سلولي از سال 1943 براي اولين بار در سيستم‌هاي بام تجارتي مورد استفاده قرار گرفت. عايق بام شيشه
سلولي به صورت تخته‌هاي مسطح و داراي كام و زبانه و همچنين بلوك‌هاي تخت و داراي كام و زبانه عرضه مي‌شوند. تخته‌هاي عايق شيشه سلولي با رويه‌هاي با كاغذ كرافت با لايه قيري توليد مي‌شوند در حالي كه بلوك‌هاي شيشه سلولي پوشش داده نمي‌شوند. شيشه سلولي داراي خواص مطلوبي است. بعضي از اين خواص عبارتند از: - اين فرآورده‌ها غيرقابل نفوذند، - زمان‌مند نمي‌شوند، - از نظر ابعادي پايدارند، - غيرقابل اشتعال هستند، - مستحكم‌‌اند و در برابر مواد شيميايي مقاوم‌اند. شيشه سلولي غيرقابل نفوذ است يعني رطوبت را به سادگي جذب نمي‌كند. بنابراين عايقي است كه حفظ ثمردهي عايقكاري آن بهتر از
ساير انواع عايق است. ضريب انبساط حرارتي شيشه سلولي مشابه فولاد و بتن است. اين ضريب به قدري كوچك است كه در 38 درجه سلسيوس در يك متر تنها حدود 4/0 ميلي‌متر منبسط مي‌شود. اين انبساط كم يك كف پايدار براي سيستم پوشش بام ايجاد مي‌كند. از آنجا كه عايق شيشه سلولي غيرآلي است و 100 درصد از شيشه تشكيل مي‌شود، عايقي غيرقابل اشتعال است و كم‌ترين نرخ گسترش شعله را دارد. مقاومت فشاري اين عايق نسبت به ساير عايق‌ها زياد و در حدود 7 كيلوگرم بر سانتي‌مترمربع است. بنابراين براي عايقكاري در جايي كه بام بايد بارهاي متمركز ناشي از عمليات ساختماني و دستگاه‌ها و همچنين
بار رفت و آمد را تحمل كند، ايده‌آل است. شيشه سلولي با داشتن اين خواص دلخواه، معايبي نيز دارد. رويه‌هاي كاغذ كرافت روي تخته‌ها به رطوبت حساس است و بنابراين بايد از رويارويي محافظت شود تا از جذب رطوبت و تخريب آن جلوگيري به عمل آيد. به دليل مقاومت فشاري زياد، عايق ممكن است با ناهمواري‌هاي سطح كف بام مطابقت نيابد. اين به ويژه وقتي بحراني است كه عايق با قير داغ به كف بام متصل شود. از طرف ديگر بايد توجه داشت كه اين عايق‌ها ارزان نيستند. فرآيند توليد اين عايق شامل ايجاد سلول‌هاي شيشه‌اي بسيار ريز است كه از طريق واكنش شيميايي شيشه اكسيد شده بسيار ريز آسياب شده با كربن در
دماي زياد تشكيل مي‌شود. همه مواد اوليه مورد استفاده مواد طبيعي هستند كه به فراواني در طبيعت يافت مي‌شوند. هيچ جزيي از آنها خطري براي انسان يا محيط‌زيست ايجاد نمي‌كند. در فرآيند توليد شيشه سلولي CO2 به وجود مي‌آيد كه به وسيله سلول‌هاي شيشه كوچكي احاطه مي‌شود. هيچ ماده فوم‌كننده ديگري مانند HCFC، چسباننده‌هاي آلي يا مواد زبان‌آور استفاده نمي‌شود و باعث آلودگي هوا نمي‌شود. در مرحله پرداخت، بلوك‌هاي ناصاف شيشه سلولي بريده مي‌شوند و به ابعاد موردنظر در مي‌آيند.
انتخاب نوع عايق حرارتي مناسب
انتخاب نوع عايق حرارتي بستگي به فن‌آوري، شرايط آب و هوايي محيط و محل قرارگيري در ساختمان دارد. در انتخاب نوع عايق حرارتي موارد زير بايد در نظر گرفته شود:
1-از نظر ضخامت طراح بايد با استفاده از مبحث 19 مقررات ملي ساختمان مقدار مقاومت حرارتي و در نتيجه ضخامت را تعيين كند.
2-چنانچه عايق در كف يا بام ساختمان مصرف مي‌شود بارهاي وارده بايد محاسبه شود و با توجه به اين بارها كلاس مقاومت فشاري يا تنش فشاري در 10 درصد تغيير شكل مربوط، مطابق با استاندارد انتخاب گردد.
3-در صورتي كه عايق بصورت قائم و با اتصال‌هاي مكانيكي استفاده مي‌شود با توجه به بارهاي كششي و با توجه به جزييات اجرايي مربوط، كلاس مقاومت كششي تعيين و با توجه به ان عايق مناسب انتخاب گردد.
4-طراح بايد با استناد به روش ارائه شده در راهنماي مبحث 19 و با توجه به سيستم طراحي، نفوذپذيري بخار آب جدار را ارزيابي كرده و در صورت وجود خطر ميعان با پيش‌بيني لايه بخاربند در محل مناسب آنرا بر طرف كند.
5-از نظر جذب آب در صورتي كه عايق در بام وارونه يا در ديوار خارجي استفاده مي‌شود، ميزان جذب اب بايد از حداقل مجاز اعلام شده در استاندارد كمتر باشد.
6-از نظر طول، عرض، ضخامت، تخت بودن و گونيا بودن(براي تخته‌ها) با توجه به طرح كلاس رواداري لازم بايد مشخص شود.
در هنگام طراحي عنصر ساختماني و پيش از انتخاب عايق حرارتي مناسب موارد زير بايد بدرستي شناسايي و محاسبه شود:
1- شرايط آب و هوايي شامل ميزان و تغييرات سالانه دما و رطوبت نسبي هواي داخل و خارج ساختمان و يا هواي دو طرف عضو ساختماني كه عايق در ان گذارده خواهد شد.
2- شرايط ويژه فيزيكي عضو ساختماني از نظر خطر و يا ميزان تماس عايق حرارتي با نم، آب، حرارت زياد و يا اشعه ماواري بنفش آفتاب. اين اطلاعات با در نظر گرفتن كاربرد و محل قرارگيري عضو ساختماني، نوع فعاليت‌هايي كه در كنار اين عضو انجام مي‌گيرد و ساير موارد قابل پيش‌بيني و محاسبه است.
3- خواص فيزيكي اجزاي تشكيل‌دهنده عضو ساختماني شامل ضخامت و مشخصات فيزيكي هريك از لايه‌هاي تشكيل‌دهنده عضو مانند ضريب انتقال حرارتي و ضريب انتقال بخار آب
بكمك اطلاعات فوق و با توجه به فراورده‌هاي عايقكاري حرارتي موجود در بازار كه هريك بايد داراي برچسبي شامل كليه مشخصات فني مورد نياز و كلاس‌هاي مربوط باشند، عايق حرارتي مناسب در محل مورد نظر در ساختمان انتخاب مي‌شود.
