بخشی از مقاله
متن ترجمه مدارشکن قدرت
مدارشکن نوعی کلید خودکار است که برای محافظت از یک مدار الکتریکی در مقابل خطرات ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه طراحی شدهاست. برعکس فیوز که یک بار عمل کرده و پس از آن باید تعویض شود, مدارشکن میتواند مجدداً (به طور خودکار یا دستی) وارد مدار شود. مدارشکنها در اندازههای مختلفی ساخته میشوند و میتوانند از یک کلید کوچک مورد استفاده در یک منزل تا
یک کلید بزرگ که برای محافظت مدارهای ولتاژ بالا و تغذیه یک شهر به کار میرود متفاوت باشند.
عملکرد
تمامی مدار شكنها مشخصههای مشترکی برای عملکرد خود دارند البته جزئیات کار آنها به ولتاژ کار, میزان جریان و نوع آنها وابستهاست. یک مدارشکن باید بتواند بروز خطا را در مدار تشخیص دهد؛ در مدارشکنهای ولتاژ پایین این کار به وسیله قسمتی که در محفظه مدارشکن قرار دارد انجام میشود اما در مدارهای شکنهای ولتاژ بالا تجهیزات جداگانهای برای تشخیص انواع خطاهای شبکه در نظر گرفته شدهاست. زمانی یک خطا تشخیص داده میشود کنتاکتهای داخل
مدارشکن باید باز شوند تا مدار را متوقف کنند. در برخی از مدارشکنها از انرژی مکانیکی ذخیره شده در داخل مدارشکن برای جدا کردن کنتاکتها استفاده میشود همچنین ممکن است مقداری از انرژی مورد نیاز از خود جریان خطا دریافت شود. زمانی که جریان متوقف میشود, یک قوس الکتریکی به وجود میآید این قوس باید در یک فرآیند کنترل شده متوقف, سرد و خاموش شود تا فاصله بین کنتاکتها از برقراری دوباره جریان جلوگیری کند. در نهایت زمانی که خطا برطرف میشود کنتاکتها دوباره باید وصل شوند تا مدار به حالت اول خود بازگردد.
مدارشکن مغناطیسی
مدارشکن مغناطیسی از یک آهنربای الکتریکی که نیروی کششی آن با جریان افزایش مییابد, برای جدا کردن کنتاکتها استفاده میکند. کنتاکتهای مدارشکن به وسیله بست در جای خود نگه داشته شدهاند. زمانی که جریان در سیمپیچ مغناطیسی افزایش مییابد و به بیش از جریان مجاز میرسد سیمپیچ بست را به سمت خود میکشد و به کنتاکتها اجازه میدهد تا با یک
حرکت سریع باز شوند. در برخی از مدارشکنها از یک مایع برای بالابردن خواص تاخیری مدارشکن استفاده میشود. در این حالت هسته تا زمانی که جریان به بیش از میزان نامی برسد به وسیله یک فنر مهار شده. در زمان اضافه بار سرعت حرکت بوبین به وسیله مایع کاهش مییابد. این تاخیر زمانی برای جلوگیری از عمل کردن مدارشکن در لحظه وصل موتورهای الکتریکی یا دیگر تجهیزات القایی به علت ضربه اولیه آنهاست.
مدارشکن گرمایی
این مدارشکنها از دو باریکه فلزی که در اثر افزایش جریان گرم و خم میشوند استفاده میکنند و در این حالت نیز خم شدن فلزات موجب آزاد شدن فنر میشود. از این نوع مدارشکنها بیشتر برای مدارهای کنترل موتور استفاده میشود. مدارشکنهای گرمایی معمولاً دارای یک المان تصحیح برای جلوگیری از تاثیر حرارت محیط در عملکرد دستگاه هستند.
مدارشکن مغناطیسی-گرمایی
مدارشکنهای مغناطیسی-گرمایی نوعی از مدارشکنها هستند که در بیشتر تابلوهای توزیع مورد استفاده قرار میگیرند. از آنجایی که مدارشکنهای مغناطیسی عملکرد بهتری در اتصال کوتاه دارند و از طرفی مدارشکنهای گرمایی در اضافه بار بهتر عمل میکنند استفاده از ترکیبی از این دو نوع عملکرد مناسبی را در اتصال کوتاه و اضافه بار به دنبال خواهد داشت.
مدارشکنهای ولتاژ بالا
مدارشکنها در جریانها بالا معمولاً با تجهیزات پیلوت برای تشخیص خطا و اعمال دستور برای باز شدن کنتاکتها تجهیز شدهاند. در این مدارشکنها انرژی لازم برای باز شدن کنتاکتها معمولا به وسیله یک باتری خارجی تامین میشود گرچه در برخی از مدارشکنها ولتاژ بالا, مدارشکنها به وسیله ترانسفورماتورجریان, رلههای حفاظتی و یک کنترل کننده داخلی توان کامل میشوند.
قطع جرقه
مدارشکنهای مینیاتوری کوچک فقط از هوا برای خاموش کردن جرقه استفاده میکنند در حالی که در مدار شکنهای ولتاژ بالا از صفحههای فلزی یا غیر فلزی در کنار هم قرار گرفته برای تقسیم و خاموش کردن جرقه استفاده میکنند.
مدار شکنهای روغنی از خاصیت تبخیر پذیری روغن و فشار ناشی از گازهای متصاعد شده در فرآیند بخار شدن روغن برای خاموش کردن جرقه استفاده میکنند.
در مدارشکنهای SF۶ ممکن است از یک میدان مغناطیسی برای کشیدن جرقه استفاده میشود, سپس جرقه کشیده شده با تکیه بر خاصیت پایداری دیالکتریک بالای گاز SF۶ خاموش میشود.
مدارشکنهای خلا کمترین میزان جرقه را دارند (از آنجایی که گازی برای یونیزه شدن بین کنتاکتها وجود ندارد),بنابراین جرقه زمانی که هنوز طول بسیار کمی (کمتر از ۲ تا ۳ میلیمتر) دارد خاموش
میشود. مدار شکنهای خلا به طور گستردهای در تجهیزات تقسیم برق در ولتاژهای متوسط تا ۳۵ کیلوولت استفاده میشوند. مدار شکنهای بادی از فشار هوای فشرده شده برای دور کردن جرقه از محل کنتاکتها استفاده میکنند. در این مدارشکنها کنتاکتها با یک حرکت سریع بین خود یک مسیر برای عبور هوای فشرده ایجاد میکنند و هوا در طول خروج هوای یونیزه شده را نیز با خود خارج میکند.
مدارشکنها معمولا جریان را در زمان بسیار کوتاهی قطع میکنند به طوریکه جرقه پس از ۳۰ تا ۱۵۰ میلی ثانیه پس از اعمال دستور قطع خاموش شدهاست که این زمان به مکانیزم و عمر مدارشکن بستگی دارد.
انواع مدارشکنها
با توجه به خصوصیات مختلف مدارشکنها مانند ردیف ولتاژ, ساختمان, روش قطع جرقه و خصوصیات ساختاری میتوان آنها را به روشهای مختلفی طبقهبندی کرد.