دانلود مقاله مهندسی ارزش

بخشی از مقاله

مهندسی ارزش

معرفي مهندسي ارزش

در دنياي تبليغ زده امروزي كه برند ها جاي كاركردها را گرفته اند و كارتل هاي بزرگ اقتصادي به منظور افزايش تاثير گزاري خود بر سبد خريد مردم جهان، سعي بر آن دارند كه با تبليغات، نيازهاي طبيعي را افزايش دهند و يا با توليدات خود هماهنگ سازد. همانطور كه در گذشته به آب گرم كن، دئوترم (كه يك برند تجاري است) اطلاق مي‌شد، امروزه نيز برند هاي زيادي هستند كه حتي نام

يك محصول را تحت شعاع قرار داده اند، چه رسد به كاركرد هاي آن. به عنوان مثال مي توان به Ipod اشاره كرد كه امروزه به دستگاه‌هاي پخش موسيقي ديجيتالي با توانايي انبار حجم بالايي از اطلاعات اطلاق مي‌شود.
مهندسي ارزش(Value Engineering)، تلاشي است سازمان يافته كه با هدف بررسي و تحليل تمام فعاليتهاي يك طرح، )از زمان شكل‌گيري تفكر اوليه تا مرحله طراحي و اجرا و سپس راه اندازي و بهره برداري( انجام مي شود و به عنوان يكي از كارآمدترين و مهم ترين روشهاي اقتصادي در عرصه فعاليتهاي مهندسي، شناخته شده است.
مهندسي ارزش در چهارچوب مديريت پروژه، ضمن اينكه به تمام اجزاي طرح توجه مي كند، هيچ بخشي از كار را قطعي و مسلم نمي داند. هدف مهندسي ارزش، زمان كمتر براي رسيدن به مرحله بهره برداري بدون افزودن بر هزينه ها يا كاستن از كيفيت كار است. افزايش پيوسته هزينه هاي اجرايي و توسعه روز افزون فن آوري، حذف آن بخش از هزينه ها را كه نقشي در ارتقاي كي

فيت ندارند و از لحاظ اجرايي نيز غير ضروري مي باشند، الزامي ساخته است. به كارگيري مهندسي ارزش در پروژه هاي اجرايي با توجه به پيچيدگي كارها به ويژه در طرحهاي بزرگ اج

رايي، مي تواند به ابزار بي چون و چراي مديريت در كنترل هزينه ها تبديل شود. هدف اين روش، از ميان برداشتن يا اصلاح هر چيزي است كه موجب تحميل هزينه هاي غير ضروري مي شود، بدون آنكه آسيبي به كاركردهاي اصلي و اساسي طرح وارد آيد. مهندسي ارزش ، مجموعه اي متشكل از چندين روش فني است كه با بازنگري و تحليل اجزاي كار، قادر خواهد بود، اجراي كامل طرح را با كمترين هزينه و زمان تحقق بخشد. هزينه طرح در اين مقوله نه فقط هزينه هاي طراحي و اجرا، بلكه هزينه هاي مالكيت شامل بهره برداري، تعمير و نگهداري و هزينه هاي مصرف در سراسر دوره عمر مفيد طرح را نيز شامل مي شود. روشهاي مهندسي ارزش مي تواند موجب اصلاح و ارتقاي كيفيت فرايندهاي توليد صنعتي و انجام طراحي هاي جديد در هر مرحله از يك پروژه اجرايي گردد. برخلاف آنچه كه در صنايع توليدي مرسوم است و مي توان يك روش اصلاحي را همواره در مراحل بعدي توليد يك محصول خاص نيز اجرا كرد، در پروژه هاي ساختماني كه هر سازه داراي شرايط ويژه اي است، حدود به كارگيري يك روش اصلاحي مهندسي ارزش، محدود به همان پروژه است گذشته از اين، امكانات صرفه جويي در هزينه هاي يك پروژه اجرايي نيز در مراحل مختلف آن تفاوتهاي بسيار پيدا مي كند. با آنكه روش مهندسي ارزش را مي توان در تمام مراحل يك پروژه اجرايي به كارگرفت، بيشترين مزاياي آن زماني حاصل مي شود كه در نخستين مراحل برنامه ريزي و طراحي به كار گرفته شود. نوآوري و جنبه هاي كاربردي مهندسي ارزش، اين روش را از روشهاي سنتي و متعارف كاهش هزينه ها، متمايز مي گرداند . روشهاي سنتي كاهش هزينه ها ، عموماً از تجربيات گذشته ، نگرشها و عاداتي كه جنبه تكرار به خود گرفته است، تبعيت مي كند و اثري

از خلاقيت در آنها ديده نمي شود. مهندسي ارزش برعكس ، اطلاعات ، شناسايي عرصه هاي مشكل دار، پيشنهاد و تدوين روشها و طرحهاي ابتكاري ، پرورش انديشه هاي نو و تلفيق همه جانبه ديدگاههايي را كه قرار است توصيه شود، مطرح مي سازد.
از سال 1961 كه لارنس مايلز در كتاب « روش هاي فني تحليل و مهندسي ارزش» ،تحليل ارزش را همچون ديدگاهي خلاق و سازمان يافته در جهت شناسايي و حذف هزينه هاي غير ضروري ، تعريف كرد تا سال 1995 كه ساكسنا و كريشنان كتاب «مهندسي ارز ش در مديريت پروژه» را منتشر نمودند، مهندسي ارزش به صورت يك روش فني پذيرفته شده در فعاليتهاي طرا

حي و اجرايي در بيشتر كشورها تثبيت گرديد و رسميت يافت، به طوري كه بسياري از دست اندر‌كاران عرصه هاي اجرايي به ويژه طراحان، پيما نكاران و كارفرمايان با مفا هيم و روش هاي فني مهندسي ارزش آشنا شدند .
پيدايش مهندسي ارزش

«تحليل ارزش» به صورت يك روش فني ويژه، در سال هاي پس از جنگ جهاني دوم صورت گرفت . كار طراحي و تدوين اين روش به دستور هنري ارليچر معاون فني بخش خريد هاي شركت جنرال الكتريك آغاز شد. وي معتقد بود كه برخي از مواد ومصالح وطرحهاي جايگزين، كه به طور ضروري و به علت كمبود هاي زمان جنگ به كار گرفته مي شدند داراي عملكرد بهتر با هزينه كمتر هستند. به دستور او در داخل شركت و به منظور ارتقاي كارايي توليد از طريق تامين مواد، مصالح وروش

هاي جايگزين براي مواد و مصالح پرهزينه، كوشش همه‌جانبه اي به عمل آمد. در سال 1947اين وظيفه برعهده لارنس مايلز مهندس ارشد شركت جنرال‌الكتريك نهاده شد. مايلز در مورد روش ها و فنون موجود به پژوهش پرداخت و از برخي روشهاي مرسوم به صورت تلفيقي با روش مرحله به مرحله خويش براي تحليل ارزش بهره گرفت. مايلز كه مبتكر و بنيانگذار مهندسي ارزش به‌شمار مي رود، يك روش رسمي را به اجرا درآورد كه در جريان آن چندين گروه از كاركنان شركت، عملكرد محصولات توليدي شركت جنرال الكتريك را بررسي ميكردند. آنان به اتكاي روشهاي خلاق گروهي و بدون افت كارآيي محصول، تغييراتي در محصولات شركت بوجود آوردند و هزينه هاي توليد ر

ا كاهش دادند. روش« تحليل ارزش» به عنوان يك استاندارد در شركت جنرال الكتريك پذيرفته شد و به تدريج شركت‌هاي ديگر و برخي سازمان هاي دولتي نيز اين رو ش جديد را به عنوان ابزاري براي كاستن از هزينه‌هاي خود به كار بستند. نتيجه اين شد كه روش و تكنيك « مهندس ارزش» به وجود آمد.

بكارگيري عملي مهندسی ارزش:

سال 1947 به طور رسمی برنامه تحلیل ارزش در شركت جنرال موتور آمريكا به وجود آمد. مطالعه در ابتدا یك برنامه یك نفره بود. سال 1952 آقای میلز اولین سمینارتحلیل ارزش را برگزار نمود. در آن زمان نتایج كار يك موضوع سری برای شركت بود. سال 1954 نیروی هوایی آمريكا این مفهوم رابرای بهبود هزینه طراحی در سازمان خود با نام مهندسی ارزش به كار گرفت. سال 1956 واترویلت آرسینال تحت نظارت نیروی نظامی آمریكا برنامه مهندسی ارزش را در كار خود شروع كرد.
سال 1958 آقای میلز به دریافت بزرگترین نشان افتخارنیروی دریایی(هدیه ای كه نیروی دریایی به افرادخدمتگذارمی دهد) نایل آمد. سال 1959 گزارش مخصوص شماره 475 در تاريخ سیزدهم جولاي كه به داستان موفقیت شركت جنرال موتور می پردازد، منتشر شد. جامعه مهندسین ارزش آمریكا SAVE در واشنگتن تاسیس شد. این سازمان برای اتحاد مهندسین و رشد این حرفه تاسیس گردید. سال 1961 بندهای آیین نامه قرارداد مهندسی ارزش درارتش آمریكا تصویب شد. این آیین نامه در مورد ایجاد انگیزه های مشترك درقراردادهای مهندسی ارزش برای كاهش هزینه می باشد. سال 1962 وزارت دفاع آمریكا به كارگیری مهندسی ارزش را در قراردادهای بیش از صد هزار دلار اجباری كرد. شركت مهندسی ارزش با مسوولیت محدود در لندن تاسیس شد. سال 1663 شركت كشتیرانی آمریكا استفاده ازمهندسی ارزش را در قراردادهای خود مورد توجه قرارداد. سال 1964 نیروی زمینی ارتش آمریكا برنامه مهندسی ارزش رادركارخودشروع كرد. سال 1965 جامعه مهندسین ژاپن SJVE یك كمیته داوطلبانه تشكیل داد. شركت مهندسی

با مسئولیت محدود در استرالیا تاسیس شد. سال 1966 پنجمین نشست سالانه SJVE وابسته به جوامع خارج آمریكا و همچنین انجمن بین المللی SJVE تشكیل شد. وزیر دفاع وقت آمریكا آقای Rudy Kemper اولین مهندس ارزش با تجربه را به رهبری یك گروه منصوب می كند. سال 1967 كمیته های كاری شروع به كاركردند.
در كانادا- جامعه مهندسین ارزش در اسكاتلند - انجمن مهندسین ارزش

انجمن مهندسین ارزش كشورهای اسكاندیناوی شامل نروژ، دانمارك و سوئد تشكیل شد. در جامعه اروپا و آمریكای جنوبی فعالیت های مدیریت مهندسی ارزش اغاز گردید. دوازدهمین گردهمایی بین المللی وهفتمین كنفرانس سالانه SJVE در شیكاگو آمریكا برگزارشد.
سال 1969 اداره تسهیلات هوایی آمریكا NASA برنامه آموزش مهندسین ارزش راشروع كرد.
سال 1970 اداره خدمات عمومی آمریكا GSA برنامه مهندسی ارزش راشروع كرد.
سال 1973، SAVE برنامه ای برای تشخیص حقوق متخصصین ارزش یعنی آنهایی كه دارای درجه خاصی ازتخصص درزمینه مهندسی ارزش شده اند ارایه كرد. حكومت مركزی آمریكا فوراً این موضوع راشناسایی و آن را به عنوان معیارجدی برای خدمات مهندسی ارزش در آمریكا قانونی كرد.
سال 1977 جامعه مهندسی ارزش هندINVEST در اكتبر همین سال تا سیس شد و اولین كنفرانس ملی در دهلی برگزارشد.
سال 1980 حكومت ژاپن Miti جامعه SJVE رابه عنوان یك جامعه (انجمن)مستقل مورد شنا سایی قرارداد.
اولین سمینار مهندسی ارزش برای كشورهای رو به توسعه ازتاریخ دوم تا چهارم ژوئن 1980 درشهر Jamshedpur هند برگزارشد. این سمینارتحت نظارت شورای بهره وری Jamshedpur برگزارشد.
سال 1981 دومین كنفرانس ملی INVEST در دهلی نو برگزارشد.
سال 1982 سومین كنفرانس ملی INVEST درBangalore برگزارشد.
سال 1983 ا نجمن مهند سین ارزش ژاپن آقای میلزرامفتخر به دوجایزه می كند (برای انجام كار بسیار شایسته درمهندسی ارزش) چهارمین كنفرانس ملیINVEST د

ر دهلی نو برگزارشد.
سال 1984 بیست وپنجمین سالگرد SAVE برگزارشد.
پنجمین كنفرانس ملی INVEST دردهلی نو برگزارشد.
سال 1985 ششمین كنفرانس ملی INVEST دردهلی نوبرگزارشد.
سال 1986 مدیريت بخش نظامی در عربستان سعودی، برنامه مهندسی ارزش را در كار خود مورد توجه قرارداد .
انجمن مهندسین ارزش در فرانسه چهارمین گردهمایی بین المللی خود را درپاریس برگزار كرد.
انجمن مدیریت ارزش درهندوستان در بنگلورتا سیس

شد.
سال 1987 جامعه مهندسین ارزش كره تاسیس شد.
اولین كنگره تحلیل ارزش درمیلان ایتالیا برگزارشد.
سال 1988 كنفراس مهندسی ارزش درایالت هاوایی آمریكا برگزارشد.
سال 1989 هفتمین كنفرا نس ملیINVEST در دهلی نو برگزارشد.
سال 1990 ایالت ویرجینیا درآمریكا اولین ایالت آمریكا بودكه درطول طراحی و ساخت بزرگراه ها وپروژه های بیش ازدوملیون دلار ا ستفاده مهندسی ارزش را اجباری كرد.
اولین كنفرانس اروپایی در مدیریت ارزش درپاریس برگزارشد. دراین كنفرانس نمایندگانی ازAIVA ایتالیا، AFAV فرانسه، APAP پرتغال، AVD بلژیك، ZWAاطریش، ZWA آلمان حضور داشتند.
سال 1991 هشتمین كنفرا نس ملی INVEST در بمبئی برگزار شد.
سال 1992 فدراسیون جهانی مهندسی ارزش تشكیل شد.
سال 1996 با تغییر نام به SAVE بین المللی جامعه مهندسین ارزش با تحول جدیدی روبرو شد.
 در ايران از سال 1378 موضوع مهندسي ارزش در برخي دانشگاه ‌ها ، وزارت نفت و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور مطرح گرديد و سمينارهايي در اين زمينه برگزار شد. تدوین دستورالعمل ارجاع كار و انعقاد قرارداد با واحدهای خدمات مهندسی ارزش توسط سازمان مدیریت و برنامه كشور درسال 1379 دورنمای روشن و امیدواركننده ای را

برای توسعه فرهنگ و به كارگیری مهندسی ارزش وتدوین الزاما ت قانونی و رفع موانع دراین زمینه ترسیم نموده است .در وزارت راه وترابری و وزارت نیرو،پروژه های بسیاری مورد بررسی مهندسی ارزش قرارگرفته و نتایج مفید و موثری داشته است.
 تفكر تشكيل انجمن مهندسي ارزش ايران از سال 137 در ايران با انتخاب هيات موسس شكل گرفت. در اين زمان به موازات ترجمه مقالات و كتابهاي مهندسي ارزش به زبان فارسي، برگزاري سمينارها و جلسات متعدد آموزشي نيز با حضور متخصصان بين المللي و خبرگان داخل در اين فن به انجام رسيد. سرانجام انجمن مهندسي ارزش ايران در سال 1381 تشكيل و در كميسيون انجمن هاي علمي وزارت علوم، تحقيقات و فن‌آوري مورد تأييد قرار گرفت.
 در سال 1384، گروه مهندسي ارزش قلم‌چي با هدف بسط و گسترش كاربردي تكنيك هاي بين رشته اي مديريت نوين، از جمله مهندسي ارزش تاسيس شد و تاكنون هزاران نفر ساعت آموزش به معاونين وزرا، مديران ارشد دولتي و خصوصي ارايه كرده است. مقرر است اولين كنفرانس كاربردي مهندسي ارزش در كشور با نام "مهندسي ارزش در صنعت ساختمان" به همت اين گروه مهندسي ارزش با همكاري و حمايت جمعي از دانشگاهها، سازمانهاي دولتي و خصوصي در خرداد ماه سال آينده برگزار گردد.
 در سند چشم انداز بيست ساله، جايگاه مهندسي ارزش در مديريت كلان كشور به وضوح تبيين شده است.
 در قانون بودجه سال 1386 كل كشور، انجام مطالعات مهندسي ارزش بر روي پروژه هاي با برآورد بيش از صد ميليارد ريال (ده ميليارد تومان) الزامي اعلام شده است.
 در سال ۱۳۸۶ موسسه خدمات مدیریت و فن آوری رشد قلم چی به حمایت از گروه مهندسی ارزش قلم چی در زمینه مطالعات مهندسی ارزش اقدامات متنوعی را انجام داد.

برنامه كاری مهندسی ارزش
برنامه كاری مهندسی ارزش ارایه ای از رویكرد ها و عملكرد لازم برای بد ست آوردن جواب بهتر و موثرتر برای مساله می باشد . برنامه مهندسی ارزش شامل هفت فاز به شرح ذیل می با شد:
1. فاز عمومی
2. فاز اطلاعات
3. فاز عملكرد
4. فاز خلاقیت

5. فاز ارزیا بی
6. فاز بررسی وتوسعه
7. فاز توصیه

1) درطول فازعمومی روند را با سازمان دهی نیروی كار، مشخص نمودن تصمیم گیرنده ، انتخاب محدوده كار، تخصیص عملكرد به هركدام از اجزا وجهت دهی به كار گروهی سامان داده می دهند.
2) درفاز اطلاعات مساله به اشكال خاص تجزیه می شود. از كلی گویی پرهیز می گردد.تمامی اطلاعات مربوط بطور دقیق و معنی دار جمع آوری می شود تا در تصمیم گیری كمك نماید.
3) فاز عملكرد مشتمل بر كلیه تلاش هایی است كه برای ارزش صورت می گیرد. عملكرد های اصلی وفرعی تعریف می شوند . عمل در تركیب دو كلمه فعل و اسم بیان می گردد . اولی بیا نگر عملی است كه جزء مورد نظر انجام می د هد واسم بیا نگر شیء مورد عمل ویا آن چیزی است كه عمل روی آن صورت می گیرد.
4) درفاز خلاقیت ، روشهای خلق ایده های جدید بكار گرفته می شود. این روش برای خلق انبوهی از ایده ها در رابطه با محصولات ، فرایندها ، روش ها وغیره برای رسیدن به عملكرد و یا عملكردهای تعریف شده بكار می رود.
5) درفازارزیابی ، ذهن قضاوت گرا به فعالیت وادارمی شود.عقاید وایده هایی كه درفاز خلاقیت ایجاد گردید تصفیه ،اصلاح و تركیب می گرددتا پیشنهاد مورد نظرحاصل شود.
6) ایده های خلاقی كه دربالا تصفیه ، ارزیابی ومقایسه شد ، درفاز تحقیق وبررسی در معرض تجدید نظر قرارمی گیرند.با كمك گرفتن از مشاورین صنعتی استفاده از استا ندارد های ملی كه مورد استفاده قرار می گیرد منجر به راه حلهای منطقی ، عملی با هزینه پا ئین می گردد.
7) درفاز اجرا جنبه هایی ازقبیل چه چیز احتیاج است ؟( منابع، بودجه ،زمان ،افراد ،كمك و غیره) مورد نظر قرارگرفته و پس از تایید تصمیم گیرنده مراحل اجرای

ی اتخاذ می شود.

روش های مورد استفاده درمهندسی ارزش
حدود بیست و چهار روش درضمن فرآیند مطالعات مهندسي ارزش بكار گرفته می شود. شرایط برنامه كاری و روش ها همگی بمنظور بهبود ارزش برای یك جزء، محصول و یا یك پروژه بكار گرفته می شود. سرفصل روشها به قرار زیر می باشد:
1- ازروابط انسانی خوب بهره بگیرید.
2- از كلی گویی پرهیزكنید.

3- بر موانع فائق آیید.
4- قضاوت منطقی خوب بكار ببرید.
5- كار گروهی را حمایت كنید.
6- از حقایق مطمئن شوید.
7- بطورسازنده هرچیز را مورد سوال قراردهید.
8- هزینه ها را تعیین كنید.
9- ارزش پولی برای تمامی مشخصات تلاشها، اتصالات و سایرموارد تكمیلی تعیین كنید.
10- عملكرد ها را تعریف و طبقه بندی كنید.
11- ذهن خود را فعال كنید.
12- ساده سازی كنید.
13- ایده ها را تركیب و تصفیه كنید.
14-برای تمامی ایده ها هزینه در نظر بگیرید.
15-عملكرد های جایگزین رامشخص كنید.
16-از استاندارد‌ها استفاده كنید.
17-با متخصصین، فروشندگان، مشتریان و غیره مشاوره كنید.
18-از محصولات، فرآیند ها و رویه های خاص استفاده كنید.
19-با استفاده از روش مقایسه ای ارزیابی كنید.
20-پول را آنچنان خرج كنید كه انگار پول خودتان ا ست.
21-جواب ها را با اطلاعا ت كافی با یك تصمیم گیری ارایه دهید.
22-درصورت امكان دو راه حل ارائه دهید.
23-با استفاده ازممیزی های مستقل ، صرفه جوئیهای قا بل پیش

بینی را بررسی كنید.
24-به كمك های ا نجام شده اعتراف كنید.

تعاريف و توصيف هاي مرتبط با مهندسي ارزش

مهند سي ارزش را بازنگري خلاق و سازمان‏يا فته ارزشها (Value) و هزينه ‏ها (Cost) به منظور بيشينه‏كردن شاخص ارزش (Function / Cost) تعريف نموده‏اند.
 هدف مهندسي ارزش از ميان برداشتن يا اصلاح هر عاملي است كه موجب تحميل هزينه ‏هاي غيرضروري مي‏شود، بي‏آنكه آسيبي به كاركرد هاي اصلي و اسا سي سيستم وارد آيد . دستور كار مهندسي ارزش ، بهبود مداوم طراحي و اجرا است.
 مهندسي ارزش صرفاً برنامه‏اي براي كا هش هزينه‏ ها نيست، بلكه روشي براي حداكثر نمودن ارزش طرح ها مي‏باشد، زيرا در بعضي موارد، كارفرما خواستار سهولت بهره برداري و كاهش هزينه ‏ها به قيمت افزايش هزينه‏ هاي مطالعاتي، طراحي و ساخت است.
 مهندسي ارزش با بررسي دقيق كاركرد اجزا و يافتن روش هاي جديدتر و بهتر، به انجام دادن بهتر كارها كمك مي‏كند.
 مهندسي ارزش تكنيكي مؤثر براي كا هش هزينه‏ ها، افزايش سودآوري و بهره‏وري، بهبود كيفيت بدون كاستن از جاذبه ‏هاي ظاهري، كاهش زمان انجام پروژه، كاه

ش هزينه هاي دوره نگهداري و جلوگيري از تاثير سوء بر محيط زيست است.
 مهندسي ارزش به كارفرما اطمينان مي‏دهد كه پروژه ‏ها مي‏توانند با بازد هي بيشتر انجام شوند.
 روش هاي مهندسي ارزش مي‏توا ند موجب اصلاح و ارتقاء كيفي

ت محصولات يا روش ها يا فرآيند هاي توليد و انجام طراحي هاي جديد در هر مرحله از مراحل اجرايي يك پروژه شود.
مهندسي ارزش يا تحليل ارزش يك تكنولوژي مديريتي است كه در پي برقراري توازن عملي ميان هزينه، قابليت اطمينان و عملكرد در يك محصول، خدمت، پروژه، فرآيند يا اجزاي هر يك از آنها است.