بخشی از مقاله
پيش بسوي فضا
اگرچه مي توان زمان دقيق اختراع هواپيما را به لحظه گريز پرنده برادران رايت از بند گرانش زمين نسبت داد، اما واقعا هيچ كس به درستي نمي داند كه موشك چه زماني اختراع شد. بعضي ها در مورد زمان ابداع موشك به طرح هاي جنگي چيني ها در قرن سيزدهم اشاره مي كنند كه طي آن پيكان هاي مجهز به موشك و بمب هاي خانمان برانداز مورد استفاده قرار مي گرفتند. اما گمان مي رود كه فكر استفاده از نيروي پيشرانش موشك به زمان هاي بسيار پيشتر برمي گردد. پيــش از آغـاز قـرن بيـستم، ويـليـام هيل (William Hale) مهندس انگليسي، مسئله مشكل ساز هدايت موشك ها در مسير مورد نظر را حل كرد.
وي موشك هاي خود را به نوعي لوله هاي خروج گاز زاويه دار مجهز كرد، و در نتيجه اين موشك ها همانند گلوله اي كه از اسلحه اي شليك مي شود، طي مسير حركت خود مي چرخيد، تا در نهايت به هدف برخورد كند. تمام اين موشك هاي اوليه از نوعي محسوب مي شوند كه امروزه آنها را با نام موتورهايي با سوخت جامد مي شناسيم. سوخت و اكسيدكننده كه براي انجام عمل احتراق لازم است با يكديگر تركيب مي شود.
به اصطلاح «وقتي كه شمع روشن مي شود» سوخت مي سوزد و از لوله هاي خروجي بيرون مي رود. در اين روش انرژي بيشتر و در زمان كمتر نسبت به موتور جت به دست مي آيد. چرا كه در موتورجت سوخت فقط متناسب با اكسيژن دريافتي از هوا مي سوزد.
علم واقعي موشك فقط در ابتداي قرن بيستم كه رابرت گودارد (Robert Goddard) آمريكايي مبتكر موشك، جزئيات مربوط به موتورهاي با سوخت مايع را عملا مورد بررسي قرار داد، آغاز كرد. برخلاف موشك هاي سوخت جامد اين موتورها را مي توان به طور دلخواه خاموش و روشن كرد.
با افزايش قابليت كنترل اين موشك ها و ساير جنبه هاي جديد دانشمندان مي توانستند ماهواره ها را دقيقا به مدار مورد نظر و فضاپيماها را به ايستگاه انتقال دهند. با اولين پرواز موفقيت آميز اين گونه موشك ها در 16 مارس 1926، عصر فضا آغاز شد، هر چند كه لازم بود سي سال ديگر بگذرد تا موشكي يك ماهواره را در مدار زمين قرار دهد. در سال 1969 بشر توانست روي كره ماه قدم بردارد.
مسابقه فضايي
اگر چه توسعه موشك هاي قابل پرواز به فضا در آمريكا تا پس از جنگ جهاني دوم به تعويق افتاد، تلاش براي دستيابي به چنين فناوري در آلمان از اولويت ويژه اي برخودار بود. اين تلاش ها با ساخت V-2 كه شكل اوليه موشك هاي بالستيك قاره پيماي امروزي است به نقطه اوج خود رسيد. در روزهاي پاياني جنگ جهاني دوم روس ها و متفقين براي دستيابي به آنچه كه بتواند فناوري موشكي آلمان را برملا سازد، با يكديگر رقابت مي كردند.
ورنر فون براون (Wernher von Braun) دانشمند برجسته موشكي نازي ها با آمريكا وارد مذاكره شد و به همراه اعضاي گروهش به آمريكا مهاجرت كرد. در ابتدا اعضاي گروه فون براون مجبور بودند در خانه اي در نيومكزيكو تحت مراقبت و به طور سري كار كنند تا آنكه نهايتا پس از جنگ مدل اصلاح شده موشك را تحويل دادند.
در سال 1957 اين توهم نزد افكار عمومي آمريكا پديد آمد كه شايد متخصصين آلماني موشك در اتحاد شوروي از متخصصين آلماني موشك در آمريكا برتر باشند، پرتاب اسپوتنيك 1، اولين ماهواره ساخت بشر به فضا، حاوي پيامي موذيانه براي كل جهان بود.مسابقه فضايي كه تا به امروز به طور كاملا سري انجام مي گيرد، به موضوع گفت وگوهاي روزمره بدل شده است.
در نهايت نيز اولين ماهواره آمريكا با نام اكسپلورر1، (Explore1 ) در سال 1958 به فضا پرتاب شد.جان اف كندي مدت كوتاهي پس از آنكه به رياست جمهوري برگزيده شد، مسابقه فضايي را شتاب بيشتر بخشيد و آن را از دو مارتن به دو سرعت بدل كرد.
در مه 1961 وي به ناسا دستور داد تا يك مسافرت رفت و برگشت به ماه را طي همان دهه به پـايان برساند. در20 جولاي 1969نيــل آرمســترانـگ Neil Armstrong)) و ادويـن آلــدريــن (Edwin Aldrin) كاري را كه در ظاهر غير ممكن به نظر مي رسيد عملي ساختند. زماني كه آپولوي 11 در كره ماه فرود آمد، بشر روياي ديرينه خود را از زماني كه بشر اوليه چشمانش را به روي آسمان و ماه گشود، در روحش زبانه مي كشيد، حيات بخشيد. در نهايت نيز پس از آنكه ده ها نفر روي زمين خشك ولم يزرع ماه قدم گذاشتند، برنامه آپولو لغو شد. مشخص شد كه انجام عمليات در فضا براي زندگان بسيار پر هزينه است، آينده از آن روبات هاست.
از زماني كه كاوشگرهاي خودكار مسئوليت تحقيق در مريخ، زهره، مشتري و سيارات وراي آن را بر عهده گرفته اند، اكتشافات فضايي سرنشين دار به مسافرت تا مدار پائين زمين واستقرار در ايستگاه فضايي آمريكا، اسكاي لب (Skylab) محدود شد. در همين حين متخصصين موشك توجه خود را به نسل جديد فضا پيماهاي بزرگ آمريكا معطوف كردند. برخلاف ساتورن 5 (Saturn V) كه مأموريت آپولو براي سفر به ماه را به انجام رساند، فضاپيماهاي جديد از نوع شاتل بودند، يعني موشك هايي كه مي شد آن را بارها و بارها مورد استفاده قرار داد. اولين شاتل از كاروان جديد فضاپيماها كه كلمبيا نام داشت در 12 آوريل 1981 از مركز فضايي كندي در فلوريدا به فضا پرتاب شد.
پس از آنكه آتش جنگ سرد فروكش كرد، دستاوردهاي فضايي شوروي نيز كاهش يافت. حوادثي كه در چندين موشك پيچيده روي داد و پرونده آنها طي سال ها ناگشوده ماند، باعث شد كه اينگونه برنامه ها پس از فرود آپولو به حال خود رها شود. در سال 1999 روسيه كه برنامه هاي فضايي اتحاد شوروي را به ميراث برده بود، ايستگاه فضايي مير را بازنشسته كرد و به يكي از اجاره نشين هاي ايستگاه فضايي بين المللي كه تحت سرپرستي ناسا ساخته مي شود، تبديل شد.
علي رغم اختلاف هاي زيادي كه بين اين دو فناوري وجود دارد، در پايان قرن بيستم فضاپيماهاي X-33 كه پيش از اين نيز ذكرش رفت، ظاهر شد و تحولي بنيادين در حمل و نقل فضايي ايجاد خواهد كرد. طي دهه هاي آينده ماشين هايي ساخته خواهند شد كه ما را به ماه و وراي آن ببرد
