بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت مدیریت زنجیره چرخه مصالح در سایت های ساخت و ساز پروژه های عمرانی و گسترش نقش لجستیک به عنوان کلید در دستان مدیریت پروژه در دهه اخیر، از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. در این بین جهت تبیین نقش لجستیک در مدیریت سایت پروژه می بایست جزییات بخش های مسئولیت چرخه لجستیک اعم از تولید کنندگان، تامین کنندگان و توزیع کنندگان بخوبی مشخص شود. تحلیل و آنالیز پلان برنامه ریزی از زمان شروع فعالیتهای پروژه تا اتمام عملیات و تحویل کار، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در این مقاله سعی شده است تا به جایگاه لجستیک و جزییات روابط حاکم بر چرخه آن در سیتره پروژه های عمرانی پرداخته شود و اهمیت آنالیز تدارکات زنجیره چرخه مصالح و ساختار شکست کار لجستیک در بهبود هزینه های بالاسری توضیح داده شود.
کلید واژه: لجستیک، مدیریت زنجیره تامین، بهبود تدارکات، چرخه مصالح، مدل برنامه ریزی
1. مقدمه
توجه به امر تدارکات ساخت و ساز در پروژه های عمرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. لجستیک به کلیه فعالیتهای هماهنگی اطلاق میشود که جهت بررسی، تحقیق، مطالعه و براورد نیازها و احتیاجات اولیه در زمینه وسایل و تجهیزات، ماشینها و ابزارآلات، تاسیسات و قطعات از هر نوع و کلیه امور مربوط به تهیه، تولید، بیمه، نگهداری، انبارداری، توزیع، حمل و نقل، تنظیم و تهیه روش انجام کار، طراحی سیستم و دستور العمل و نظارت بر موارد فوق انجام می گیرد. مدیریت لجستیک بعنوان نقشی در زنجیره تامین است که وظیفه دارد طراحی، نحوه اجرا، کنترل و افزایش بهره وری کلیه فرایندهای مرتبط با ذخیره سازی کالا و جریانهای جلو برنده و یا عقب رونده موثر، ارائه سرویسها و یا اطلاعات مرتبط از محل تولید تا نقطه مصرف به طوریکه نیازهای مشتریان را بر آورده سازد، می باشد.
چارتر اینستیتوی لجستیک و حمل و نقل 1(CILT) در سال 1919 در انگلیس تاسیس شد و رویال چارتر را درسال 1926 تاسیس کرد. موسسات چارتر یکی از مهمترین بخشها یا موسسات در زمینه لجستیک و حمل و نقل هستند که وظیفه امتیاز دهی میزان کیفی خدمات حرفه ای را در مدیریت لجستیک بر عهده دارند.
. 2 سیستم لجستیک
لجستیک یک سیستم جامع نگر است که اهتمام آن در نظر گرفتن راه حل بهینه برای رسیدن به مقصود است. یعنی همه ابزار ها را در دسترس قرار می دهد و آنگاه با توجه به موقعیت تصمیم می گیرد که از چه روش و ابزاری استفاده کند. لجستیک به عنوان یک روش کلی، دید خود را به پهنه ای وسیع تر می گستراند و از بالا دست به قضایا می نگرد و تصمیم می گیرد که چه فرایندی انجام شود و یک مدیریت دست بالا است. درصنایع تولیدی یا خدماتی، هدف یا رسالت کلی به نوعی دستیابی به رضایت مشتری عنوان می شود. در حقیقت این رضایت مشتری است که باعث دستیابی سازمان به سود می شود. اولین فرایندی که در تعریف لجستیک مهم به نظر می رسد شامل برنامه ریزی اجرا وکنترل می باشد.
1 The Chartered Institute of Logistics & Transport (CILT)
. 3 تحقیقات گذشتگان
از آنجایی که هدف لجستیک حداقل کردن هزینههای سازمان با ایجاد مطلوبیت زمانی و مکانی برای کالا میباشد، روش هایی مانند لجستیک ناب، برون سپاری، لجستیک مجازی، لجستیک معکوس، لجستیک یکپارچه و مدیریت زنجیره تامین و روش )CASS2جهت محاسبه هزینه های لجستیک) و روش Eno (جهت محاسبه هزینه های حمل و نقل) و سایر نظریه ها و روشهای لجستیکی به دنبال ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان و افزایش بهره وری و کاهش هزینه های لجستیکی به عنوان بخش مهمی از هزینه های تولید میباشند.
. 4 اهمیت اقتصادی لجستیک
روند رو به رشد جمعیت و به تبع آن رشد تقاضا باعث شکلگیری بازارهای فروش کالا و همینطور مراکز عرضه خدمات و کالاها شده است
.توزیع کالاها از مبدأ تولید تا رسیدن به دست مصرفکننده نهایی به عنوان یک جزء مهم از تولید ناخالص ملی کشورها مبدل شده است. با توجه به این مهم، فعالیتهای لجستیکی بر میزان نرخ تورم، نرخ بهرهوری، نرخ سود و هزینه های مربوط به انرژی و دیگر خصوصیات اقتصادی تأثیرگذار است
.مدیران مؤسسات تولیدی و صنعتی و همین طور سازمانهای خدماتی بر این باورند که سیستم لجستیک چیزی فراتر از مجموعهای از کارکردها و وظایف گسسته است. مفهوم کارآمدی که طبق آن نیازمندی های مشتری بایستی به مقدار مناسب، در مکان مناسب و زمان مناسب به دست مشتری رسانده شود، تأثیر گسترده و عمیقی بر تعادل مؤسسات، به صورت کلی و همین طور سیستم اقتصادی، در سطح ملی و بینالمللی گذاشته است .
.5 تعریف لجستیک از نگاه انجمن مدیریت لجستیک(× 3(CLM
لجستیک بخشی از فرآیند زنجیره عرضه است به طوریکه جریان مؤثر و کارای انبارش کالاها، خدمات و اطلاعات وابسته به آنها را از نقطه شروع تا نقطه مصرف به منظور برآورده نمودن نیازمندیهای مشتری برنامهریزی، اجراء و کنترل مینماید.
ویژگی اساسی لجستیک: ×
1. صرفه جویی های هنگفت در هزینه ها ×
2. کسب رضایت مشتری وافزایش فروش ×
3. عامل موثر در کسب برتری رقابتی در بازار × محققین لجستیک را علمی چند رشته ای که ترکیب مهندسی، اقتصاد و تئوری سازمان می باشد، قلمداد می کنند. بطوری که در امور خرید،
برنامه ریزی، تولید، بازاریابی و... نقش اساسی بازی می کند؟ ×
×
.6 سلسله مراتب لجستیک
×
به طور کلی، تدارکات لجستیک در شرکت ساختمانی را می توان به "تامین" و "سایت" تقسیم نمود. شکل 1 وظایف تدارکات ساخت را تشریح می نماید. " لجستیک تامین " مربوط به فعالیت در فرایند تولید است که چرخه ای هستند. این فعالیت ها شامل مشخصات تامین منابع(مواد تجهیزات و قدرت خرید)، برنامه ریزی، اکتساب منابع تامین، حمل و نقل برای کنترل سایت و تحویل و ذخیره سازی است. "لجستیک سایت" مربوط به جریان های فیزیکی، یعنی، برنامه ریزی، سازماندهی، راهنماها و غیره است. مناسب ترین سیستم برای توصیف وظایف "لجستیک مواد" ایجاد سلسله مراتبی است که در تعامل بین سیستم های داخلی و خارجی است.
