دانلود مقاله نهال

بخشی از مقاله

نهال سالم ، سنگ بنای کشاورزی پایدار
کشاورزی پایدار نوعی کشاورزی منطبق بر منافع انسان و کارایی بیشتر در استفاده از منابع است . مهم ترین هدف وزارت جهاد کشاورزی در برنامه چهارم توسعه ، پایداری تولیدات کشاورزی بر مبنای دانایی است و یکی از پنج محور مصوب جهت گیری های پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی ، حفظ ذخایر ژنتیکی و تنوع زیستی است که تولید نهال سالم و ساماندهی نهالستان های کشور نقش مهمی در این زمینه دارد . مصرف سالانه نهال در کشور 40 میلیون اصله است . تاکنون بیش از 1000 نهالستان فعال در کشور شناسایی شده است و

حدود 750 نهالستان استاندارد لازم و گواهی سلامت دریافت کرده اند . از 20 میلیون اصله نهال شناسایی شده کشور ، 12 میلیون نهال شناسنامه دار شده اند . از گونه های مختلف نهال های کشور ، فقط تعداد محدودی در سطح انبوه تولید می¬شوند . تأسیس شهرک¬های تولید نهال ، ضمن کاستن از هزینه ها ، در تولید نهال سالم و استاندارد نقش مهمی ایفا خواهد کرد . تولید نهال استاندارد و کیفی ، اولویت بخشی به تولید نهال بومی و محلی، احداث نهالستان در ارتفاعات ، توجه به فضاهای بذرگیری و باغ بذر با هدف جمع آوری بذرکافی

و با کیفیت از درختانی با فنوتیپ مطلوب و به طور کلی برنامه های ساماندهی نهالستان های کشور زمینه های مناسبی برای گسترش فرصت های شغلی ، تولید و درآمد بیشتر است . این ویژه نامه بهانه ای است برای جلب توجه هر چه بیشتر دست اندرکاران تولید برنامه در رسانه ملی .
باغدار دی 86- سایت منابع طبیعی 29/4/87- پیام جهاد کشاورزی 26/6/87- خبرگزاری مهر 9/11/86 – همشهری 27/6/87- سایت شرکت خدمات حمایتی کشاورزی2/7/87- ایانا ( خبرگزاری کشاورزی ایران) ، شهریور87)

لیبل
- تعداد کل نهال های درختی و درختچه های متداول در نهالستان های کشور 150 گونه است که حدود 65 گونه در مناطق معتدل و سردسیر کشور ، حدود 45 گونه در مناطق گرمسیر و جنوب کشور و حدود 40 گونه در شمال کشور کاشت می شود . ( سایت منابع طبیعی 29/4/87)
اهمیت درخت کاری در سخن معصوم (ع)
پیامبر اکرم ( ص) :
هر وقت عمر جهان به آخر رسیده و قیامت بخواهد برپا شود و عالم بخواهد منقرض شود و در دست یکی از شما نهال درختی باشد چنانچه به قدر کاشتن آن فرصت باشد ، باید آن را بکارد .
( مستدرک الوسائل – ج 13- ص 460)

اجاره نهالستان
نهالستان جهاد سبز در جشنواره نهال های شناسنامه دار ، مقام دوم را کسب کرد . این نهالستان سالیانه 6-5 میلیون اصله نهال تولید می کند . این نهالستان 132 هکتار وسعت دارد و بخشی از اراضی این نهالستان به صورت اجاره ای به فارغ التحصیلان کشاورزی تحویل داده می شود . این فارغ التحصیلان سالانه 600 هزار اصله نهال تولید می کنند . تولید نهال با کیفیت و شناسنامه دار از اهداف این نهالستان است که برای ارگان های سفارش دهنده ، نهال تولید می کند .
( خبرگزاری کشاورزی ایران – 16/6/87)
نهالستان ایران زمین
نهالستان ایران زمین یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان نهال در سطح استان خوزستان است که در سال 1382 در اهواز با استفاده از جدیدترین تجهیزات گلخانه ای شروع به تولید نهال کرد . در این نهالستان کلیه نهال های گیاهان مثمر و غیر مثمر ، درختچه ها و درختان زینتی ، گل های فصلی و زینتی تولید می شود . در سال 1383 برای نخستین بار در کشور نهال کونو کارپوس در این نهالستان تولید شد . این موفقیت باعث شد واردات این نهال از کشورهای حوزه خلیج فارس کمتر شود . درختان ، درختچه ها و گل های زینتی از عمده ترین تولیدات این نهالستان است .
( سایت ایران زمین 2/7/87)
غار روز قیامت
بزرگ ترین بانک ژن جهانی که نمونه بذرهای ارزشمند غذایی را نگهداری می کند بانک زیرزمینی « غار روز قیامت » واقع در جزیره « اسوالبار » در شمال نروژ و نزدیک قطب شمال است . این بانک ، تونلی است که در عمق 200 متری منطقه همیشه منجمد قطب شمال کنده شده است و ظرفیت بیش از 4 میلیون دسته از انواع بذرهای غذایی را دارد . در اوایل سال 2008 اولین بسته های حاوی 7000 نمونه بذرهای غذایی از 36 کشور آفریقایی به نروژ رسید و در این سیلو ذخیره شد . جمع آوری و نگهداری دانه ها در این غار با هماهنگی « بنیاد جهانی برای تنوع محصولات کشاورزی » صورت می گیرد . غار مذکور برای نگهداری امن دانه ها محل مناسبی است و می تواند تا 1000 سال بذرهای با ارزش گیاهی مانند گندم ، جو و نخود را حفظ کند.
(سایتwww.p3olords.com 27/2/2008)
بانک ژن گیاهی ملی ایران
بیش از 25 سال قبل ، بانک ژن گیاهی ملی ایران برای جمع آوری ، شناسایی و حفاظت ذخایر توارثی گیاهان در کشور ایجاد شد . تاکنون بیش از63 هزار نمونه ژنتیکی گیاهان زارعی و خویشاوندان وحشی آنها و بیش از 5000 نمونه ژنتیکی درختان میوه جمع آوری شده است که در این بانک نگهداری می شود . این بانک کلکسیون های بسیار غنی مانند حبوبات ، علوفه ، سبزی ، صیفی ، گندم و جو و سایر گیاهان دارد . مواد هر کلکسیون سالانه برحسب ضرورت احیاء تکثیر می شود و تاکنون بیش از 35 هزار نمونه ژنتیکی احیاء شده است . برای نگهداری ژرم پلاسمی در محیط آزمایشگاهی نیز که برای حفظ گیاهانی است که به روش غیر جنسی تکثیر می شوند اخیراً روش های حفاظت درون شیشه ای راه اندازی شده است که قریب به 516 نمونه ژنتیکی با این روش مدرن نگهداری می شوند . تهیه شناسنامه ژنتیکی ارقام گیاهی بومی کشور ، ارتقای کیفی فعالیت های حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی گیاهی و حفظ حقوق ملی ناشی از این منابع در سطح جهان از جمله اهداف این بخش پژوهشی در آینده است . این بانک ژن وابسته به موسسه تحقیقات بذر و نهال کشور است . ( سایت انجمن ترویج و آموزش کشاورزی ایران 16/4/87)

نهال های دانستنی
- قدیمی ترین نهالستان شمال کشور ، نهالستان چهارسرا در رشت است که در سال 1326 تأسیس شد . این نهالستان اکنون به باغ بذر تبدیل شده است . قدیمی ترین نهالستان فعال کشور ، نهالستان کلاردشت است که در سال 1336 احداث شد و بزرگ ترین نهالستان شمال هم نهالستان قرق گرگان با وسعت 75 هکتار است . مرتفع ترین نهالستان شمال ، نهالستان اوری مُلک در حوزه شرکت فریم با ارتفاع 1650 متر است . ( سایت جنگل های شمال 9/5/86)
- زادگاه گل داوودی برخلاف تصور عموم ، چین است و نه ژاپن . ژاپنی ها نهال گل داودی را از چین به ژاپن بردند و با پیوند زنی و مراقبت ، زیبایی این گل را دو چندان کردند. در سال 1789 میلادی بلانکار فرانسوی نهال این گل را به اروپا آورد و از آنجا در سراسر جهان منتشر شد .
( ایران 20/7/80)
- نهالستان جوکندان در اواخر دهه 40 شمسی و در طول نیمه اول دهه 50 شمسی با هدف حفظ گونه های نادر جنگل های هیرکانی و نیز تأمین نهال های طرح جنگل کاری ، در دهستان جوکندان در تالش گیلان احداث شد .
( سایت ویکی بوکس – 23اوت 2007)
- در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر استان آذربایجان غربی ، صنوبر اصلاح شده از نژاد ترکیه ، تولید و معرفی و در نهالستان های استان توزیع شد . متوسط چوب تولیدی صنوبرهای اصلاح شده بیش از 600 کیلوگرم و متوسط سن بهره برداری نیز 8 الی 12 سال است . ( ایرنا )
- حجم چوب صنوبر سر پای کشور 22 میلیون متر مکعب است که یک سوم آن در استان آذربایجان غربی قرار دارد . متوسط چوب تولیدی هر صنوبر 1200 کیلوگرم است و سن بهره برداری درخت صنوبر حدود 12-8 سال است . تولید چوب صنوبر به تنهایی می تواند با تمام محصولات کشاورزی رقابت کند . سود خالص تولید چوب صنوبر سالانه بیش از 45 میلیون ریال است . ( ایرنا )
- عمده نهال های تولیدی کشور ، نهال میوه های دانه دار ، هسته دار ، مرکبات ، انار و زیتون است. ( خبرگزاری کشاورزی ایران ( ایانا ) – شهریور 87)
- استان مرکزی با توجه به 259 هکتار عملیات جایگزینی و 1844 هکتار توسعه باغات ، نیازمند 1078737 اصله نهال مثمر است .
( سایت مدیریت ترویج و نظام بهره برداری استان مرکزی 2/7/87)
- با تولید هر 50 هزار اصله نهال در کشور ، یک شغل ایجاد می شود .
( ایانا – خبرگزاری کشاورزی ایران – شهریور 87)
- قبل از تأسیس مؤسسه ثبت و گواهی بذر و نهال ، مقادیر زیادی منابع ژنتیکی مانند یونجه ، شبدر ، گیاهان خودرو مرتعی و جنگلی ، زعفران و اندام های گیاهی بدون اینکه ثبت ژنتیکی شوند از کشور خارج می شدند . ( پیام جهاد کشاورزی – خرداد 84)
- طبق قانون ، هر کس بذر و نهالی را خریداری کند و بعد از کاشت خصوصیات کیفی و مطلوب موردنظر را دارا نباشد فروشنده باید یک تا سه برابر ضرر و زیان باغدار را جبران کند.
( دامدار – اردیبهشت 86)
- در تنوع اقلیمی ایران 55 نوع میوه تولید می شود که باعث شده است ایران در زمره عمده ترین تولیدکنندگان میوه قرار گیرد . ( اقتصاد پویا 14/4/86)
- استان تهران مقام اول کشور را در تولید نهال سیب درختی ، گیلاس ، خرما ، نهال های دانه دار و هسته دار ، گردوی پیوندی و بذری ، تولید قارچ ، گل های شاخه بریده و رز دارد .
( سنبله – خرداد 86)
برای نخستین بار در جهان ، پس از 15 سال پژوهش ، امکان تکثیر درخت اُرس از طریق کاشت بذر و نهال در ایران عملی شد. ( اقتصاد پویا 21/12/86 )
- در نهالستان 2/13 هکتاری جهاد دانشگاهی کرج بیش از 44 نوع از انواع درختان میوه و بیش از 15 نوع درخت غیر مثمر که جمعاً صدها هزار اصله نهال را در بر می گیرد ، کاشته شده است . بیش از 95 درصد نهال های نهالستان پیوندی است و سعی شده است از ارقام سازگار با شرایط آب و هوایی ایران و بازارپسند استفاده شود . ( ایسنا 2/7/87)

صفحه دوم
امتیازات تکثیر گیاهان به روش های غیرجنسی
پایه های رویشی از طریق قلمه زدن ، خوابانیدن ، پاجوش و کشت بافت حاصل می شوند و خصوصیات گیاه مادری به طور کامل به آنها منتقل می شود . عملیات داشت و برداشت ، آسان تر و کم هزینه تر خواهد بود . سازگاری و جوش خوردن پایه و پیوندک در گیاهان حاصل ، یکسان است . میوه های تولید شده از نظر شکل ، رنگ ، اندازه و زمان رسیدن ، یکنواخت تر هستند و در نتیجه افزایش کیفیت ، کاهش ضایعات و کاهش هزینه سورتینگ را در پی دارد . عملکرد در واحد سطح و میزان بهره وری در باغ افزایش می یابد . درختان روی پایه های رویشی زودتر به مرحله باردهی می رسند و عملکرد بالاتری دارند و تناوب باردهی ندارند . عملیات مکانیزاسیون در این باغ ها راحت تر انجام می شود . ( پیام کشاورز – خرداد 86)

جی¬فی تحولی در تولید و تکثیر نهال
پژوهشگران نروژی در دهه 1950 برای نخستین بار توانستند از تورب¬زارهای جنگل¬های سردسیری ( بورال ) که پوشیده از نوعی خزه جنس اسفاگنوم بود با ترکیبی از ضایعات تولیدات خمیر کاغذ ، محصولی ارائه کنند که تحولی در تولید گلدان های طبیعی به وجود آورد . این محصول ساخته شده از مواد طبیعی به نام « جی فی » هم اکنون در کشورهای نروژ ، دانمارک ، امریکا و کانادا – اصلی ترین مرکز تولید پلت ها ، گلدانک ها و گلدان هایی با اندازه های متنوع -مورد استفاده است . در سال های اخیر پژوهشگران برای کوتاه کردن دوره

رشد نهال ها تا مرحله بازکاشت تلاش زیادی کرده اند . سیستم های موجود مورد استفاده در نهالستان های تولید نهال در بخش های باغبانی و جنگلی عمدتاً به صورت ریشه لخت ، کیسه های پلاستیکی و گلدان های سفالی یا پلاستیکی است . هر یک از روش های تولید نهال مخصوص به یک گونه خاص توأم با ضرر یا منفعتی است . در طی 40 سال گذشته تولید نهال در نهالستان عمدتاً به کمک کودهای معدنی ، روش های تولید هیبریدی ، کشت بافت و سیستم های جدید آبیاری بوده است . پلت ها زمانی که در فضای مناسب روی

شاسی تولید نهال قرار گرفتند با اضافه شدن آب بر روی آنها ، به اندازه 7 برابر ضخامتشان منبسط و در مدتی کمتر از 10 دقیقه آماده کاشت بذر ، قلمه یا نشاء می شوند .
بانک ژن گونه های جنگلی

هیرکانی نام محلی جنگل نشینان شمال ایران بوده که در تاریخ هرودت و سنگ نوشته های داریوش هخامنشی نیز آمده است . جنگل های پهن برگ شمال ایران با قدمتی بیش از 30 میلیون سال در جهان منحصر به فردند و برای دانشمندان ، بانک پردازش ژنتیکی محسوب می شوند . جنگل های هیرکانی ایران پناهگاه گونه های محدود گیاهان و درختان دوران ترشیاری هستند . یونسکو این جنگل ها را بانک ژن گونه های مختص جنگل های مرطوب هیرکانی معرفی کرده است . تاکنون 130 گونه از درخت های جنگلی شمال شناخته شده اند که نقش مهمی در حفظ و پایداری اکوسیستم جنگل ها و تنوع ژنتیکی دارند . این جنگل ها بزرگ ترین آبخوان شمال هستند و نقش مهمی در حفظ آب های زیرزمینی دارند . ( سایت کانون دیده بانان زمین – شهریور87)

از نهالستان های شمال چه می دانیم
حدود 30 نهالستان با مساحت 750 هکتار و با توان اسمی تولید 60 میلیون و توان عملی 50-20 میلیون اصله نهال در سال ، در شمال کشور قرار دارد . این نهالستان ها به سه دسته دولتی ، داخل طرح جنگل داری و خصوصی تقسیم می شوند . سه نهالستان در ساری ، سه نهالستان در گیلان و یک نهالستان در منطقه نوشهر ، نهالستان های دولتی هستند که زیر نظر اداره های کل منابع طبیعی چهارگانه شمال اداره می شوند . از نهالستان های داخل طرح های جنگلداری که به دست مجریان طرح ها اداره می شوند ، فقط شرکت¬های¬ شفارود ، نکاچوب ، چوب و کاغذ ، و فریم ، دولتی هستند . این چهار شرکت 12 نهالستان دارند و جنگل کاری خود را با استفاده از نهال های تولیدی این نهالستان ها انجام می دهند . بخش خصوصی نیز اداره 6 نهالستان از جمله نهالستان «شهر پشت » نوشهر و « قرق » گرگان را بر عهده دارد . از جمله گونه های تولیدی نهالستان های شمال ، سرو شیراز ، سرو نقره ای ، عرعر ، ون ، اکالیپتوس ، شاه بلوط ، گردو ، صنوبر ، توسکا ، زیتون ، چنار ، اقاقیا ، گیلاس جنگلی و انواع کاج است . بیشتر جنگل های شمال در ارتفاعات احداث می شوند . از مشکلات نهالستان های شمال تولید نهال در ارتفاعات بیش از 800 متر از سطح دریاست زیرا نهال های تولید شده در جلگه ، مناسب ارتفاعات نیست . نهالستان های خصوصی شرق مازندران موفق تر از نهالستان های غرب مازندران عمل کرده اند .
( سایت جنگل های شمال 9/5/86 )
ایستگاه ذخیره ژرم پلاسم کرج
این ایستگاه 50 هکتاری از قدیمی ترین و مهم ترین ایستگاه های تحقیقات باغبانی ویژه محصولات مناطق معتدله است که با داشتن امکانات مکانیزاسیون و تحقیقاتی ، ذخیره ارزشمندی از ژرم پلاسم درختان میوه است . قرار است باغ کلکسیون و نگهداری ارقام و ژنوتیپ درختان میوه مناطق معتدله و میوه های خشک در این ایستگاه احداث شود . هر ساله گروه های پژوهشی ، دانشجویان ، پژوهشگران و کشاورزان زیادی از این ایستگاه دیدن می کنند . ارقام ژنوتیپ مختلف بیش از 14 نوع میوه های دانه دار و 30 نوع پایه درختان میوه دار و هسته دار در این ایستگاه وجود دارد . تعدادی از ارقام و پایه های وارداتی درختان میوه ، پس از طی مراحل قرنطینه در قالب طرح های پژوهشیِ بررسی سازگاری درختان میوه در این ایستگاه کشت و در طی چند سال ارقام مناسب برای مناطق میوه کاری با شرایط اقلیمی مشابه کرج انتخاب و معرفی می شوند. ( اخذ از گزارش مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر –27/12/86 )

نهال کار نمونه
عبدالله قاسمی از نهال کاران سخت کوش روستای کول تپه میاندوآب است که نهالستان نمونه ای ایجاد کرده است . وی در زمین 20 هکتاری خود انواع نهال ها از گردوی پیوندی تا سیب و آلبالوی مجارستانی و انواع بادام و هلو می کارد . این نهال کار نمونه ، از هر درخت گردو، 60 تا 80 کیلوگرم محصول برداشت می کند . ( نهاده – مهر 84)
محقق نمونه نهال و نهال کاری
کورش بهرام زاده ابراهیمی فارغ التحصیل رشته کشاورزی از امریکا از سال 72 به پژوهش درباره نهال و نهال کاری مشغول بوده است . وی با همکاری تعدادی از دوستانش ، نخستین گلخانه پیشرفته و محاسبه شده استان کرمان را برای کشت صیفی احداث کرد . وی در سال 1380 شرکت تولید نهال پسته طوبی کرمان را تأسیس کرد و تاکنون صدها هزار نهال درخت بارور تولید و در سراسر کشور توزیع کرده است . فناوری شرکت طوبی ترکیبی از فناوری های روز نهالستان های پسته کالیفرنیا و تجربیات و پژوهش های ذی قیمت چندین ساله این شرکت است . نهالستان این شرکت 4 هکتار است . در این نهالستان درباره ارقام پسته محلی پژوهش می شود . در این شرکت نهال های پسته ای که تولید می شود امتیازات ویژه ای دارد مانند قابلیت کاشت در چهار فصل سال ، مقاومت در برابر دوره های آبیاری طولانی ، سازگاری با آب و زمین شور ، قابلیت رشد در باغات پر علف ، سرعت احداث باغ جدید با مصرف حداقل یک چهارم آب در مقایسه با روش های سنتی و قابلیت حمل نهال به نقاط دور دست . ( نهاده – خرداد 83 )

بانک ژن چیست ؟
بذر مهم ترین و اساسی ترین بخش گیاه است که در بازسازی ، حفظ و انتقال مواد ژنتیکی گیاه و نیز ساز و کارهای پراکنش ، تکثیر و بقای گیاه در شرایط بسیار سخت نقش اساسی دارد . قسمت اعظم غذای انسان ، حیوانات و پرندگان را بذرها تشکیل می دهند . به علاوه بذور مصارف متعدد دارویی ، صنعتی و تجاری دارند. گرچه روش مطلوب نگهداری گیاهان در رویشگاه طبیعی آنهاست اما بنا بر دلایل متعدد از جمله تغییرات عوامل اقلیمی ، استفاده بی رویه ، چرای دام و وقوع حوادث طبیعی و مصنوعی ، حفظ گیاه در رویشگاه اصلی با مشکل مواجه می شود . یکی از مفیدترین روش های حفاظت گیاهان در خارج از محل رویش طبیعی آنها ، نگهداری ژرم پلاسم گیاهی در بانک ژن است . این روش به ویژه در مورد گیاهانی که در معرض خطر انقراض قرار دارند ، مهم تر است . بذرها با توان زنده مانی در دمای انجماد 196- درجه سانتیگراد و نیتروژن مایع 20- درجه سانتیگراد عامل اصلی حفاظت ذخایر ژنتیکی به شمار می روند . بررسی و تدوین قوانین و ضوابط مربوط به ورود و خروج غیرقانونی نمونه های بیولوژیک ، ساماندهی درخواست های ارائه شده برای تکثیر گونه های وحشی که گاهی زمینه فرسایش ژنتیکی و کاهش تنوع ژنتیکی می شوند از دیگر وظایف بانک های ژن است . از جمله بانک های ژن فعال در ایران می توان از بانک ژن کرم ابریشم در مرکز تحقیقات ابریشم ، بانک ژن دانشگاه تهران ، بانک ژن منابع طبیعی موسسه تحقیقات جنگل ها و منابع طبیعی ، بانک ژن سازمان حفاظت محیط زیست ، بانک ژن میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ، بانک ژن ملی گیاهی وزارت جهاد کشاورزی و بانک ژن زیتون قم نام برد .
( سایت موسسه تحقیقات جنگل ها و منابع طبیعی،سایت مرکز اطلاع رسانی تحقیق و توسعه ایران )
روند شکل گیری موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
1310 – تشکیل بنگاه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند و انستیتو توتون ایران
1335 – تدوین نخستین برنامه عمده تولید ، گواهی و عرضه بذر غلات
1338 – تشکیل موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
1375 – تشکیل کمیته ساماندهی بذر و نهال
تیر 1382- تصویب قانون ثبت ارقام گیاهی و کنترل و گواهی بذر
آذر 1382- تشکیل موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
هدف اصلی موسسه عبارت است از : حفاظت از منافع ملی ، ساماندهی امر کنترل و گواهی بذر و نهال ، حفظ حقوق مالکیت معنوی به نژادگران ، شناسایی و ثبت ارقام جدید و تراریخته گیاهی و کنترل و نظارت بر امور بذر و نهال کشور
( سایت موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال )
آشنایی با کشت بافت (Tissue Culture)
بافت سلولی در قرن 19 آغاز شد . این نظریه بیان می کند که سلول ، واحد ساختمانی مستقل وعملی یک موجود است . بعد از سال 1945 به تمام روش های مختلف کشت در آزمایشگاه ، کشت بافت گیاهی اطلاق شد .کشت بافت با عناوین کشت « این ویترو » ، « کشت استریل » و « ریزازدیادی » هم شناخته می شود . استفاده از فناوری کشت بافت برای تکثیر رویشی گیاهان یا ریزازدیای مهم ترین کاربرد تجاری این فناوری است . با این فناوری می توان از یک گیاه میلیون ها گیاه جدید با کیفیت خوب و در زمان کوتاه تولید کرد . در روش کشت بافت برای تولید و تکثیر گیاه کامل از بخش هایی مانند سلول یا بافت گیاه استفاده می شود . این نوع تکثیر ، با دو روش تولید گیاهک از طریق اندام زایی و جنین رویشی یا گیاهک زایی امکان پذیر است . در هر دو روش وجود یک محیط آزمایشگاهی استریل و استفاده از هوای تصفیه شده ضروری است .
( سایت دانشنامه رشد ، سایت دیمیت ، سایت مرکز بیوتکنولوژی خلیج فارس )
آمار
- در نهالستان های دولتی ، 500 هزار اصله نهال صنوبر و در نهالستان های خصوصی کشور ، 5 میلیون اصله نهال صنوبر تولید می شود . ( ایرنا )
- بیش از یک سوم نهال های میوه تولیدی کشور ناسالم و غیر استاندارد است . ( کیهان 8/2/86)
- از 230 هزار هکتار نخلستان کشور ، بخشی در اثر جنگ و بخشی نیز به علت کم بازدهی و قدیمی بودن ، اقتصادی نیست و بیش از 70 هزار هکتار نخلستان ها باید نوسازی شوند.
( فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – زمستان 85)
- حدود 1000 نهالستان در کشور وجود دارد که سالانه حدود 40-30 میلیون نهال تولید می کنند. ( فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – زمستان 85)
- سالانه 100 هزار هکتار باغ از نظر کمی و 100 هزار هکتار از نظر کیفی ( اصلاح ، نوسازی ، بازسازی و جوان کردن باغات قدیمی ) توسعه می یابد . هم اکنون امکان توسعه باغات کشور تا سطح 500 هزار هکتار در سال وجود دارد .
( فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی – زمستان 85)
- هشت واحد گلخانه ای تکثیر نهال زیتون با موجودی 330 هزار اصله نهال و بیش از یک میلیون قلمه در اراک وجود دارد . این نهال ها در سطح کشور توزیع می شوند .
( خبرگزاری فارس 30/4/87)
- سالانه 45 هزار اصله نهال گردوی پیوندی در استان همدان تولید می شود . ( ایسنا )
- استان گلستان 130 نهالستان با ظرفیت تولید 5 میلیون اصله نهال از انواع گونه های مثمر شامل زیتون ، گردو ، مرکبات ، هلو ، شلیل ، آلو ، خرمالو ، آلبالو ، گیلاس وتوت دارد .
(روزنامه ابتکار 10/12/86)
- بیش از 17 هزار هکتار از اراضی استان آذربایجان غربی زیرکشت صنوبر است . سالانه 15 الی 16 میلیون جعبه در این استان تولید می شود . 30 کارگاه جعبه سازی در استان آذربایجان غربی فعال است . صنوبر بومی استان در 25 سال به بهره برداری می رسد و میزان تولید صنوبر بومی 300 کیلوگرم است . ( ایرنا )
-در استان آذربایجان غربی 98 نهالستان وجود دارد که سه واحد آن دولتی و بقیه خصوصی است. این استان نهال مورد نیاز بسیاری از استان های کشور را تأمین می کند. ( ایرنا )
- برای تأمین درختان مورد نیاز طرح های جنگلداری و جنگل کاری و بیابان زدایی ، سالانه به طور متوسط یک میلیون و 500 هزار اصله نهال در 13 نهالستان وابسته به منابع طبیعی استان فارس تولید می شود . ( ایران 12/12/86)
- استان همدان دو نهالستان به وسعت سه هکتار دارد که 70 درصد عملیات کاشت ، داشت و برداشت در این نهالستان ها مکانیزه است . ( ایسنا )
- نهالستان مریوان ، بزرگ ترین نهالستان غرب کشور است و سالانه یک میلیون نهال تولید می کند که تولید مازاد بر استفاده استان کردستان به سایر استان های هم جوار صادر می شود .
( سایت منابع طبیعی مریوان - 14/12/85)
- 12 نهالستان مجوزدار در استان مرکزی وجود دارد . تمام نهال های توزیعی استان ، شناسنامه دارند و کلیه نهال ها ، پاک و عاری از آفات و بیماری های قرنطینه ای هستند .
( خبرگزاری فارس 30/4/87)
- 5 درصد از اراضی کشاورزی تحت تملک عشایر استان کرمانشاه ، باغات و نهالستان های عشایری است . 843 هکتار از این میزان باغات و نهالستان ها ، آبی و 114 هکتار دیم است . بیشتر محصولات باغی عشایر انگور ، گردو ، انجیر و انار است .
( سایت سازمان امور عشایری 16/4/87)
- در استان فارس 18 نهالستان به وسعت 113 هکتار وجود دارد که سالانه به طور متوسط یک میلیون اصله نهال سوزنی برگ و پهن برگ سردسیری و گرمسیری تولید می کند .
( سایت اداره کل منابع طبیعی استان فارس 8/7/87)
صفحه سوم
خواندنی
کاشت 5000 اصله نهال در کامرون
حدود 2000 کودک از 35 کشور جهان در « یائونده » پایتخت کامرون جمع شدند تا به کوتاهی مسئولان در حفظ محیط زیست اعتراض کنند . وجود جنگل های انبوه ، 45 میلیون گونه گیاهی ، غنای محیط زیست و حیات وحش دلیل انتخاب کامرون برای این نشست بود . کودکان حاضر در نشست ، در حرکتی نمادین ، 5000 اصله نهال در پایتخت کامرون کاشتند تا به صورت عملی پیام شان را مبنی بر حفاظت از محیط زیست بیان کنند . ( اعتماد 14/6/86)

هزار گل برای بم
دو سال بعد از زلزله بم و بازسازی نسبی شهر ، مدرسه سفارت آلمان در تهران و مدرسه دخترانه شمس الدینی در بم ، در پروژه ای مشترک ، سفرهایی را برای دانش آموزان دو مدرسه تدارک دیدند . یکی از این برنامه ها کاشت هزار نهال گل در حیاط مدرسه شمس الدینی بم بود . این برنامه « هزار گل در بم » نام داشت . مدیر مدرسه سفارت آلمان معتقد است این اقدام به درک متقابل مردم دو کشور کمک می کند . تقریباً تمام دانش آموزان کلاس های بالاتر مدرسه سفارت آلمان در این برنامه شرکت کردند . هزینه اجرای این برنامه 2000 یورو بود که با اعلام شماره حسابی در تهران و کلن جمع آوری شد .
( سایت مدرسه جمهوری اسلامی ایران در برلین 20/12/87)
کشت بافت آنقوزه
گیاه آنقوزه که بومی ایران است در مراتع رشد می کند و به صورت طبیعی تکثیر می یابد و ازدیاد آن از راه بذر غیرممکن است . این گیاه استراتژیک که از صادرات آن سالانه 180 میلیون دلار عاید کشور می شود هم اکنون در حال انقراض است و سازمان های حفاظت محیط زیست و جنگل ها و مراتع برداشت آن را ممنوع کرده اند . پژوهشگران پژوهشکده گیاهان دارویی کشور اخیراً موفق شدند از طریق کشت بافت ، تکثیر گیاه از راه بذر را ممکن کنند و جلوی انقراض این گیاه اقتصادی را بگیرند . هم اکنون تکثیر انبوه این گیاه در حال انجام است .