دانلود مقاله ویروس

بخشی از مقاله

ويروس
مقدمه :
آب مايه حيات است ، زندگي با آب آغاز شده و با آن ادامه مي يابد و بدون آب به پايان مي رسد . هيچ موجود زنده اي در عالم حيات نمي توان يافت که بدون وجود آب بتواند به حيات خود ادامه دهد . قسمت اعظم اندام هاي گياهي و بدن جانوران را آب تشکيل مي دهد. براي مثال بين 60-40 در صد وزن تر درختان و حدود 90 در صد وزن تر گياهان علفي ، همچنين 60 در صد وزن انسان بالغ را آب تشکيل مي دهد .آب نقش اساسي در رسانيدن مواد غذائي به بافت ها ،

سلول ها و دفع سموم بدن دارد . همچنين در رسانيدن مواد غذايي اخذ شده توسط ريشه گياهان به ساير اندامها نقش بسزايي ايفا مي کند . آب در کره زمين مصارف گوناگون دارد مثل آشاميدن ، به عمل آوردن محصولات کشاورزي ، به گردش در آوردن صنايع، توليد نيرو و نيز پرورش موجودات دريايي که بيشتر انها براي انسان جنبه غذايي دارند .
بطور کلي آب نيروي پيش برنده اي براي توسعه پايدار در مواردي چون محيط سالم ، ريشه کن کردن فقر و گرسنگي ،لازم الاجرا بودن بهداشت و رفاه انسان مي باشد .

آب در خلقت اوليه صاف و عاري از هر گونه آلودگي بوده است . ولي طي زمان عوامل متعددي موجبات آلودگي آب را فراهم ساخته است . عدم رعايت موازين زيست محيطي توسط انسان ، از جمله تخليه فاضلاب هاي صنعتي به رودخانه ها ، استفاده بي رويه و غير منطقي از سموم مختلف و آفت کش ها در کشاورزي ، توسعه شهر نشيني و مهاجرت هاي غير اصولي ، عدم آموزش درست و کافي شهروندان و غيره .... موجب شده است تا منابع آبي در معرض آلودگي هاي بيشتري قرار گيرند . متاسفانه اين آلودگيها بيماري زا بوده و سالانه موجب مرگ هزاران نفر در جهان مي شوند . مطابق

آمار در دهه اخير در دنيا ميليون ها انسان و بخصوص کودک هر ساله از عدم به سازي محيط و آلودگي آب جان خود را از دست مي دهند . بيماري هاي مهمي مانند انواع اسهال ها ، انواع بيماري هاي انگلي روده اي ، حصبه ، وبا ، هپاتيت و بيماري هايي که ناشي از عدم دسترسي به آب کافي هستند مانند بيماري هاي چشمي (تراخم ) و بيماري هاي پوستي سبب ساز اين مرگ ومير ها مي شوند .

اگر چه کمبود آب و نا سالم بودن آن سلامتي تمامي افراد جامعه رابه مخاطره مي اندازد و سبب بروز بيماري هايي مانند اسهال مي شود ليکن مطابق آمار بدست آمده در جهان84 در صد از بيماران مبتلا به اسهال و 74 در صد از بيماران مبتلا به انگل (کرم ها ) را کودکان تشکيل مي دهند .

انواع بيماري هاي ناشي از آب :

بطور کلي مي توان بيماري هايي که آب در انتقال آنها دخالت دارد به اين شرح تقسيم بندي كرد:
بيماري هايي که در نتيجه کمبود آب و عدم دسترسي به آب کافي به وجود مي ايند مانند تراخم و انواع بيماري هاي پوستي .

1- بيماري هايي که املاح آب و مواد شيميائي در آب آشاميدني عامل اصلي ابتلاي به
آن را تشکيل مي دهند مانند پوسيدگي دندان در اثر کمبود فلو ئور در آب .

2- بيماري هايي که آب بطور مستقيم و از طريق ميکرو ارگانيسم ها در انتقال آنها دخالت دارد مانند حصبه ، وبا و شبه حصبه .

3- بيماري هايي که بطور غير مستقيم بوسيله آب منتقل مي شوند مانند مالاريا ، پيوک ، بيلارزيوس .

بيماري هايي که املاح محلول در آب آشاميد ني
علت اصلي آن را تشکيل مي دهند

1- گوا تر اندميک و کريتينيسم Endemic Goitre and Cretinism

اگر مقدار يد کمتر از 1 ميلي گرم در ليتر باشد و يا زماني که نياز به عنصر يد (100 ميکرو گرم در روز ) از طريق غذا و آب تأمين نشود ، بيماري گواتر حادث مي شود .

2- پوسيدگي دندان

چنانچه ميزان فلوئور موجود در آب آشاميدني کمتر از نيم ميلي گرم در ليتر باشد موارد پوسيدگي دندان بطور قابل ملاحظه اي بالا خواهد بود . چون فلوئور از راه خون به دندان مي رسد ، مانع پوسيدگي آنها خواهد شد و علت آن دو چيز است :
? فلوئور از فعاليت آنزيم هايي که ميناي دندان را فاسد مي کند جلوگيري مي كند.
? فلوئور باعث سخت شدن و مقاوم تر شدن دندانها در مقابل اسيد ها مي شود و در اثر آن دندان در برابر اسيد هاي موجود در دهان مقاومت مي شود.

3 - فلوئوروزيس دندان

چنانچه ميزان فلوئور در آب مشروب بيش از 2 تا 3 ميلي گرم در ليتر باشد در دوره Calcification (کلسيم سازي ) دندان يعني در سنين صفر تا 12 سالگي باعث پيدايش دانه ها و لکه هاي متعدد در ميناي دندان مي گردد .

4- آرژيريا Argyria

وجود بيش از 2 ميلي گرم نقره در هر ليتر آب و ورود دائمي نقره بوسيله آب آشاميدني به بدن باعث بروز بيماري آرژريا مي گردد . اين مسموميت همراه با کبودي پوست تغيير رنگ پلکهاي چشم و مخاط لب و دهان شروع شده و بالاخره شخص مسموم در اثر عوارض جانبي خواهد مرد .

5 - بيماري مت همو گلوبينميا Blue Babies(Methemoglobinemia)

مصرف آب هايي که بيش از 50 ميلي گرم در ليتر يون نيترات دارد مخصوصآ در اطفال باعث بروز بيماري مت همو گلوبينميا مي گردد که ناشي از ترکيب اين يون با هموگلوبين خون و پيدايش مت همو گلوبين مي شود . اين ماده مانع از رسيدن اکسيژن به نسوج شده و در نتيجه خفگي هاي موضعي و نهايتآ مرگ پديدار خواهد شد . از طرفي بعلت کمبود خاصيت اسيدي معده اطفال(معمولأ pH معده اطفال بيش از 9/4 است ) باکتري هاي تبديل کننده نيترات به نيتريت فعاليت شديدي داشته و اين نيتريت ها با همو گلوبين تشکيل مت همو گلوبين را داده که باعث مرگ مي شود .

6 - بيماري قلب و عروق و بيماري مغز و عروق (Cardiovscular ، Cerebrovascular)

چنانچه سختي آب ( سولفات ، کربنات ، بي کربنات و کلرور کلسيم و منيزيم ) کمتر از 150-100 ميلي گرم در ليتر باشد بيماريهاي قلبي و عروقي و بيماري هاي مغزي و عروقي را ايجاد مي کند .

7 - مسموميت سربي Lead poisoning

وجود سرب در آب مجاز شناخته نشده است و در بدن مسموميت ايجاد مي کند . سرب ممکن است همراه فاضلاب صنعتي و يا از انحلال لوله هاي سربي که سابقاً در لوله کشي مورد استفاده قرار مي گرفت وارد آب شود . سرب در بدن ممکن است داخل ترکيب استخوان و جايگزين کلسيم شود .
وجود سرب در آب سبب تجمع آن در بدن شده و ايجاد مسموميت مي کند . کم اشتهايي ، کم خوني ، دردشکمي و عضلاني و فلج تدريجي بدن ، خط آبي در محل اتصال دندان ها به لثه ازعلايم مسموميت با سرب است که نهايتاً منجر به مرگ مي شود .

8 - بيماري ميناماتا (Minamata )

در سال هاي 60 19- 1953 مواردي از يک بيماري خطرناک در بين مردمي که غذاي عمده خود را از خليج ميناماتا در جنوب غربي ژاپن تامين مي کردند ، جلب نظر كرد و در سال 1956 اولين مورد بيماري نا معلومي مربوط به دستگاه اعصاب مرکزي در انسان گزارش شد و پس از آن تعداد مبتلايان بالا رفتند. نتيجه مطالعات و تحقيقات دانشمندان اين بود جيوه موجود در آب خليج در بدن ماهي ها تجمع يافته و مردم در اثر خوردن ماهي دچار مسموميت شده اند.

9 - آرسنيک

از عناصري که در بدن تجمع كرده و سرطان زا به شمار مي آيد. اين ماده آرسنيک که از طريق فاضلاب هاي صنعتي داخل آبها شده و در بعضي سموم کشاورزي نيز وجود دارد. اگر شرايط مصرف اين سموم کاملأ رعايت نشود ممکن است حتي اين عنصر علاوه بر ورود به آب ها از طريق شستشوي زمين هاي زراعي ، علوفه حيوانات را نيز آلوده ساخته و مصرف اين علوفه باعث مسموميت چهارپايان شود. اثر سرطان زايي احتمالي آرسنيک در صورتي که بيش از 2/0 ميلي گرم در ليتر باشد بروز مي نمايد .

بيماري هايي که بطور مستقيم بوسيله آب منتقل مي گردند :
اين بيماريها ممکن است منشأ باکتريايي و يا ويروسي داشته باشند که شامل موارد زير هستند:

آلف - بيماري هاي ناشي از باکتري هاي موجود در آب :
اين بيماري ها عبارتند از حصبه ، وبا ، شبه وبا ، اسهال آميبي و باسيلي .

10 - حصبه و شبه حصبه (Typhoid ? Para typhoid )

تيفوئيد و پارا تيفوئيد از بيماري هاي روده اي بوده كه مي باشند که دو نوع باکتري به نام هاي Salmonella Typhi ، Salmonella Para Typhi عامل اين بيماري هستند .انتشار آن ها تا قبل از تآمين آب سالم در همه نقاط جهان عموميت داشت . ولي اکنون فقط در تعدادي از کشور ها که آب آنها آلوده است کم و ييش شيوع دارد . عامل اين بيماري ها از طريق خوردن آب آلوده وارد بدن شده، اما بيماران در دوران بيماري باسيل حصبه را از طريق مدفوع دفع مي کنند .

راه هاي جلوگيري از انتشار بيماري حصبه عبارتند از :
1- تهيه آب سالم از طريق احداث لوله کشي
2- دور کردن مدفوع از محل زندگي به طريق بهداشتي و استفاده از توالت هاي بهداشتي
3- اجتناب از خوردن شير نجوشيده و غير پاستوريزه
4- از بين بردن مگس و سوسک
5- کنترل بهداشتي مواد غذائي
6- تلقيح واکسن حصبه
7- جدا کردن بيماران حصبه اي از افراد سالم و گند زدايي مرتب مدفوع و لوازمي که بيماران با آن سرو کار دارند

8- رعايت بهداشت فردي و شست وشوي دست با صابون پس از خروج از توالت و قبل از صرف غذا

11 - وبا Cholera
عامل بيماري Vibrio Cholera از طريق تخليه فاضلاب افراد مبتلا، به آب وارد مي شود.
ناقلان باکتري نيز در شيوع وبا موثر هستند . خوشبختانه باکتري عامل بيماري مدت زيادي دور از ميزبان در محيط قادر به ادامه حيات نيست . پس از ورود عامل بيماري به بدن و انتقال آن به اعضاي گوارشي در روده ايجاد عفونت کرده و تحت عواملي چون درجه حرارت محيط مي تواند تا چند هفته در آب و خا ک ادامه زندگي بدهد . باکتري عامل وبا از طريق

مدفوع بيمار دفع شده و تماس فاضلاب با آّ ب باعث انتقال و شيوع آن خواهد شد. به غير از آب سبزيجاتي که با فاضلاب آلوده به ميکروب وبا آبياري شده باشند، حشرات هم مي توانند باعث انتشار و انتقال اين بيماري شوند. مصرف حيوانات دريايي که در آب هاي آلوده پرورش يافته نيز عامل ديگري در انتقال بيماري است . براي جلوگيري از انتشار بيماري بهترين راه محافظت منابع آب آشاميدني و رعايت کليه نکات مربوط به بهداشت فردي است . بايد آب آشاميدني با ترکيبات کلر دار بنحوي ضد عفوني شود که وقتي بدست مصرف کننده رسيد آشاميدن آن بلامانع باشد . به علاوه سبزيجات را حتماً بايد در آبي که مواد ضد عفوني دارد شستشو داد .

12- اسهال معمولي و آميبي :
Dysentery Amobic بوسيله آميب منتقل شده و سبب اسهال آميبي يا اسهال خوني را موجب مي شود . در مدفوع مبتلا به اسهال آميبي خون ديده شده، در صورتي که در مدفوع بيمار مبتلا به اسهال باسيلي يا معمولي خون مشاهده نمي شود.
مدفوع مبتلايان به اسهال نقش موثري در انتشار آلودگي ها دارد. در اين ميان اثر ناقلين ميکرب را نبايد از نظر دور داشت ، بعنوان مثال مگس از مهمترين ناقلان باکتري اسهال است.
بهداشت فردي ، بازرسي دائمي از مواد غذائي ، ضد عفوني کردن آب آشاميدني تا حدودي از انتشار اين بيماري جلوگيري بعمل مي آورد .

بيماري هاي ويروسي ناشي ازآب :

ويروس ها کوچکترين موجود بيماري زا بوده و به غير از ميکروسکوپ هاي الکتروني يا ساير وسايل قابل رويت نيستند . ويروس در محيط بصورت گوناگون ديده شده است ، تمام انواع آن چه براي انسان و چه براي موجودات د يگر بيماري زا هستند . مهمترين انواع ويروسها که باعث بيماري مي شوند عبارتند از :
1- پولي ويروس Poly virus که علاوه بر عفونت هاي معده مي توانند در غشاء مغز عفونت ايجاد کرده و باعث بروز مننژيت شوند و يا روي ماده خاکستري نخاع اثر گذاشته و فلج اطفال را توليد کنند .
2- ويروس هپاتيت Hepatit virus که موجب عفونت کبدي يا هپاتيت کبدي يا يرقان مي شود و ممکن است به دو طريق وارد بدن شود يعني يا به صورت اپيدمي از طريق آب و يا در اثر تزريق با سوزن آلوده.
3 - کوکساکي ويروس Coxakie Virus سبب بيماري هاي ريوي ، ورم قلب و بخصوص در اطفال مننژيت و اسهال را موجب مي شود .
4 - آدنو ويروس Adeno Virus باعث گريپ ، آنفلو آنزا ، برونشيت و بيماري هاي ريوي مي شود .
5 - رئو ويروس Reo Virus در پيدايش بيماري هاي دستگاه تنفسي دخالت کامل دارد.
6 - اکو ويروس Echo Virus باعث بيماي هاي دستگاه تنفسي ، مننژيت و جوش روي پوست مي شود .

بيماري هايي که بطور غير مستقيم بوسيله آب منتقل ميشوند
اين بيماري ها عبارتند از مالاريا ، دراکونتيازيس ، بيلارزيوزيس .

13- مالاريا

عامل بيماري مالاريا (پلاسموديوم) به وسيله نوعي پشه به نام آنوفل منتقل مي شود .
آنوفل مراحل مختلف زندگي خود را تا بلوغ در آب هاي راکد مي گذراند . آنوفل ماده پس از بالغ شدن از خون انسان يا حيوان و آنوفل نر پس از بلوغ از شيره گياهان تغذيه مي کنند . آنوفل ماده با تغذيه از خون ، موجب مي شود که عامل مولد مالاريا را از فرد بيمار به فرد سالم انتقال بدهد . بهترين راه مبارزه با نوزادان پشه مالاريا نا مساعد ساختن آب هاي راکد براي زندگي آنها است که ريختن مواد نفتي و سموم بر روي آبها و سمپاشي محل هايي که پشه بالغ در آنجا استراحت مي کند موجب کاهش و ريشه کن شدن پشه آنوفل مي شود .

14- بيماري پيوک (درانکونتيازيس) Drachuntiasis

عامل بيماري کرم پيوک از دسته نماتود ها(کرم ها ي صاف ) است که در آبهاي راکد برکه ها ، در نواحي آلوده ديده مي شود . اين کرم توسط يک دسته از سخت پوستان بنام سيکلوپس (Cyclops ) خورده مي شود . در صورتي که اين کرم همراه آب وارد معده انسان گردد ،غشاء آن در معده هضم مي شود و کرم مذکور که آزاد شده است از راه جريان خون به زير پوست بدن فرد مي رود و در انجا رشد مي کند . پس از اينکه رشد کرم کامل شد با ترشح ماده مخصوصي پوست را از بين مي برد و زخمي ايجاد مي کند . تماس آب با زخم موجب تحريک کرم مي شود و نوزادان زيادي از خود خارج مي کند که وارد آب مي شوند . اين نوزادان آب برکه را آلوده مي کنند و موجب انتشار مجد د بيماري بوسيله انگل خواهند شد .

15- بيماري شيستوزوميا زيس Schistosomiasis و يا بيلارزيوس Bilarziosis

عامل بيماري نوعي کرم بنام شيستوزوما هماتوبيوم است که بيماري بيلارزيوس يا خون ادراري را سبب مي شود . اين کرم ريز در مثانه فرد مبتلا به اين بيماري زندگي
مي کند . تجمع اين کرم که داراي نوک تيزي است همراه با ادرار از بدن دفع و هنگام خروج از مثانه مويرگ هاي جدار مثانه را سوراخ مي کند و در نتيجه ادرار فرد مبتلا به اين بيماري با خون همراه است .

در صورتي که تخم هاي خارج شده وارد آب شوند از هر تخم نوعي لارو بنام ميراسيديوم Miracidium خارج مي شود و وارد بدن ميزبان خود که يک نوع حلزون به نام بولينوس تروفکاتوس Bolinus Trofcatus است مي گردد . کرم در بدن حلزون تکثير مي شود و پس از مدت تقريبي 20 روز ميراسيديوم در بدن حلزون به اسپوروسيست Sporocyst تبديل شده و شروع به آزاد نمودن لارو بيماري زا به نام سرکريا Cerceria مي کند . سرکرياهاي آزاد شده در آب براي ادامه حيات لازم است به بدن ميزبان اصلي که انسان است وارد شوند .

معمولآ افرادي که با پاي برهنه در زمين هاي باطلاقي راه مي روند و يا در آب هايي که حاوي لارو بيماريزا ي سرکريا است شنا مي کنند مبتلا به اين بيماري خواهند شد . زيرا لارو هاي شيستوزوما مي توانند پوست و يا مخاط راسوراخ کرده به بدن راه يابند.

مهمترين راه براي جلوگيري از ابتلاي به اين بيماري عبارتند از :
1- خودداري از شنا کردن در آبهاي نهر ها و استخر ها در نواحي آلوده
2- سمپاشي آب هاي آلوده
3- از بين بردن آب هاي راکد کنار نهر ها و مزارع نواحي آلوده