بخشی از مقاله
مقدمه پروژه
پروژه مورد نظر يك ساختمان با كاربري زائرسرا به نام زائرسراي وليعصر مي‌باشد كه در مركز شهر مشهد واقع شده است و كاربرد آن براي كارمندان صندوق قرض الحسنه وليعصر مي‌باشد.
اين ساختمان در پنج طبقه واقع شده است طبقه زيرزمين و يك طبقه همكف و سه طبقه بالاي طبقه همكف قرار دارد كه به عنوان پروژه درس اصول و مباني معماري و شهرسازي مورد بحث قرار مي‌گيرد.
در اين پروژه ازتباط بين فضاهاي مختلف اين ساختمان ارتباط بين اجزا و واحدها و نحوه قرار گرفتن آنها و نورگيري واحدها و رابطه بين طبقات و رابطه واحدها با اسانسور و پله‌ها و راهرو مرتبط بين واحدها و آسانسور و پله همچنين محوطه طبقه همكف و سالن اجتماعات و پاركينگ و نماي ساختمان و محوطه باز ساختمان –نماي ساختمان- موقعيت ساختمان در شهر و قرارگيري آن در زمين – اقليم و مصالح به كار رفته در ساختمان و ديگر موارد موجود در ساختمان را مورد بحث قرار مي‌دهيم.
واحد 1
(واحدهاي 101-201-301)
متراژ كل اين واحد متر است.
درب ورودي اين واحد در قسمت سمت راست راهرو و نزديك به اسانسور و پله فرار قرار دارد. بعد از ورود به راهرويي وارد مي‌شويم كه رابط بين پذيرايي و آشپزخانه و توالت است اين واحد داراي يك اتاق خواب است كه در سمت راست قرار گرفته و اشكافي در اين اتاق قرار دارد حمام اين واحد نيز در انتهاي اين اتاق قرار گفرته پنجره‌هاي اين واحد در ضلع شمالي ساختمان و به سمت فضاي باز پله فرار قرار گرفته است كه نور اين واحد از اين قسمت تامين مي‌شود.
اين واحد نزديك ترين واحد به اسانسور است كه از ايرادهاي آن عبور و مرور زياد از جلوي درب ورودي آن به واسطه استفاده از آسانسور است.
جايگاه قرار گيري آشپزخانه زياد مناسب نيست زيرا هنگام ورود به واحد ديد زيادي به آشپزخانه دارد.
اين واحد از نظر نورگيري نيز موقعيت مناسبي ندارد و از نور نسبتا كمي برخوردار مي‌شود تمامي اجزاي اين واحد نسبتا كوچك هستند كه با توجه به متراژ كل اين واحد در نظر گرفته شده اند.
واحد 2
(واحدهاي 102-202-302)
متراژ كل اين واحد متر مربع است
ورودي اين واحد در قسمت سمت راست راهرو و تقريبا نزديك به آسانسور قرار دارد بعد از ورود به اين واحد به راهرويي وارد مي‌شويم كه رابطه بين آشپزخانه و تولات و اتاق خواب‌ها و پذيرايي را برقرار مي‌كند فضايي كه در انتهاي راهرو قرار دارد رابط بين اتاق خواب‌ها و حمام را برقرار مي‌كند در داخل حمام دستشويي و توالت فرنگي قرار دارد هر كدام از اتاق‌ها تقريبا 43 مي‌باشند كه در مجاور يكديگر قرار گرفته‌اند و درون هر اتاق اشكافي قرار گرفته است
پذيرايي اين واحد ابعاد نسبتا بزرگي دارد پنجره‌هاي اين واحد در ضلع جنوبي ساختمان قرار گرفته‌اند و نورگيري آن از فضاي باز ساختمان (حياط) مي‌باشد كه اين واحد از نظر نورگيري وضعيت نسبتا خوبي دارد از ايرادهاي اين واحد فضاي نسبتا زيادي است كه راهروهاي آن اشغال كرده‌اند از نظر موقعيت ورودي نيز وضعيت خوبي دارد.
واحد 3
(واحدهاي 103-203-303)
متراژ كل اين واحد متر مربع است.
درب ورودي اين واحد در سمت چپ راهرو و مقابل راه پله قرار دارد بعد از ورود به راهرويي وارد مي‌شويم كه در يك سمت آن در توالت و در اتاق خواب و در سمت ديگر آن آشپزخانه و پذيرايي قرار گرفته است. اتاق خواب اين واحد نسبتا بزرگ است و در حمام به داخل اين اتاق باز مي‌شود اشكافي نيز در داخل اين اتاق قرار گرفته كه ستون را نيز در خود پنهان كرده است اندازه اين اتاق نسبت به بقيه اجزاي اين واحد نسبتا بزرگ است پنجره‌هاي اين واحد در ضلع جنوبي ساختمان واقع شده است و از طرف محوطه باز (حياط) نورگيري مي‌شود كه از نظر نورگيري موقعيت خوبي دارد.
واحد 4
(واحدهاي 104-204-304)
متراژ كل اين واحد متر مربع است.
در قسمت انتهاي سمت چپ راهرو درب ورودي آن قرار دارد. درب ورودي آن به آسانسور و پله فرار نسبتا دور است.
در ابتدا وارد راهرو نسبتا بزرگي مي‌شويم كه در سمت راست دستشويي و در روبرو آشپزخانه در سمت راست، پذيرايي و در سمت چپ راهرو اتاق خواب در پشت آشپزخانه قرار گرفته است راهروي جلوي در اتاق خواب ارتباط بين حمام و اتاق خواب را برقرار كرده است و درون اتاق خواب اشكافي قرار دارد نور اتاق خواب توسط پنجره اي كه به سمت محوطه پله فرار قرار دارد تامين مي‌شود. يك اتاق خواب ديگر در قسمت راست واحد قرار دارد كه در آن از داخل پذيرايي است اين واحد از واحدهاي بزرگ اين ساختمان است كه داراي دو اتاق خواب مي‌باشد پنجره‌هاي اين واحد در ضلع شرقي ساختمان قرار دارد و رو به كوچه باز مي‌شود از ايرادهاي اين واحد فضاي برگ راهرو و ورودي است كه البته ارتباط فضاها را برقرار كرده است محل قرار گرفتن اتاق خواب نيز زياد مناسب نمي‌باشد.
واحد 5
(واحدهاي 105-205-305)
متراژ كل اين واحد متر مربع است.
در قسمت انتهاي سمت چپ راهرو درب ورودي واحد قرار دارد كه به آسانسور و پله فرا نسبتا دور است.
ابتدا وارد راهرو بسيار كوچكي مي‌شويم در سمت راست آن توالت قرار دارد و سپس وارد حال پذيرايي مي‌شويم و در رو به رو آشپزخانه قرار دارد و در پشت آشپزخانه اتاق خواب قرار دارد كه به وسيله يك راهرو به حال اصلي مربوط مي‌شود. حمام نيز در داخل اتاق خواب قرار دارد اندازه اتاق خواب 5/43 مي‌باشد كه در انتهاي آن اشكافي قرار دارد پذيرايي اين واحد نسبتا كوچك است و پنجره‌هاي اين واحد در ضلع شرقي ساختمان قرار دارد كه از خيابان نورگيري مي‌كند اين واحد نسبتا كوچك است و از ايرادهاي اين واحد فضاي پرتي است كه رابط بين اتاق خواب و حال پذيرايي مي‌باشد به علت وجود بادبند در قسمت ضلع جنوبي اين واحد پنجره اي در اين قسمت و رو به حياط به كار نرفته است كه از جمله محدوديت‌هايي است كه سازه در امر معماري به وجود آورده است. از نظر نورگيري موقعيت نسبتا خوبي دارد.
ارتباط بين فضاها
1- ارتباط بين طبقات
رابطه بين طبقات بوسيله پله و آسانسور (و در مواقع ضروري بوسيله پله فرار) برقرار مي‌شود كه از پاركينگ (طبقه زيرزمين) شروع مي‌شود و به پشت بام ختم مي‌گردد.
راه پله
فضاي راه پله نسبتا زياد است و با توجه به تعداد طبقات كارايي آن متفاوت است. در اين ساختمان چون تعداد طبقات نسبتا كم است از پله نيز نسبتا زياد استفاده مي‌شود (با توجه به وجود آسانسور)
پله‌ها در اين آپارتمان به صورت پله سه طرفه طراحي شده است.
محل قرارگيري آن در وسط ساختمان است.
فضايي در حدود 45/3 متر را اشغال كرده است.
سنگ پله از نوع گرانيت مي‌باشد.
آسانسور
آسانسور اين ساختمان در محل نسبتا دورتر از ورودي اصلي قرار دارد.
ظرفيت آن هشت نفر مي‌باشد.
آسانسور بيشتر از راه پله مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ارتباط بين طبقات را از پاركينگ (زيرزمين) تا آخرين طبقه برقرار كرده است.
پله فرار
در مواقع ضروري مورد استفاده قرار مي‌گيرد و از موارد ايمني ساختمان محسوب مي‌شود.
در اين ساختمان پله فرار در قسمت پشتي ساختمان قرار گرفته است.
جنس آن از آهن قوطي و پروفيل تشكيل شده است.
از قسمت شمالي و غربي ساختمان نورگيري مي‌شود.
از طبقه همكف تا طبقه آخر ساختمان ادامه دارد.
يكي از مزاياي آن در اين ساختمان اين است كه در نماي اصلي ساختمان تاثيري ندارد.
براي ورود به پله فرار و برقراري ارتباط بين راهرو طبقات و پله فرار از يك راهرو كوچك استفاده شده است.
رابطه آسانسور، پله و پله فرار با ساير اجزاء ساختمان
آسانسور و پله فرار فرار و راه پله در طبقه همكف به سالن اصلي و در طبقه (1-) به پاركينگ و در طبقه 1 و 2 و 3 به راهرو نسبتا بزرگي كه رابط بين واحدهاست منتقل مي‌شوند كه راه پله نسبتا بزرگي كه رابط بين واحدا است منتقل مي‌شوند كه راه پله در قسمت ميانه راهرو و آسانسور در قسمت سمت راست راهرو و پله فرار در قسمت انتهايي سمت راست راهرو قرار گرفته‌اند اين رواهرو ارتباط بين واحدهاي مسكوني را با راه پله و آسانسور برقرار كرده است.
ارتباط بين واحدهاي مسكوني در طبقات
ارتباط واحدهاي مسكوني و پله و آسانسور در هر طبقه با راهرو نستبا بزرگي برقرار مي‌شود كه واحدهاي 1 و 2 و آسانسور و پله فرار در سمت راست راهرو و واحدهاي 3 و 4 و 5 در سمت چپ راهر و راه پله در ميانه راهرو قرار دارند.
درهاي ورودي واحدها به صورت متنوع در اين سالن قرار گرفته‌اند كه محل قرارگيري درهاي ورودي واحدها در اين راهرو نسبت به مكانهايي كه درهاي ورودي در اين راهرو نسبت به مكانهايي كه درهاي ورودي در يك رديف قرار دارند بسيار مناسب تر است. قرارگيري درهاي ورودي در يك رديف در كنار هم و يا به صورت روبروي يكديگر شكل مناسبي را ايجاد نمي‌كند كه اين فرم در بسيار ياز مهمان سراها و مكانهاي مشابه ديده مي‌شود.
در قسمت بالاي بالكن پله نورگيري طراحي شده است كه نور پله‌ها و راهرو نيز از اين قسمت تامين مي‌شود و نيز در قسمت كنار پله فرار محلي براي تامين نور راهرو و راه پله در نظر گرفته شده است. در قسمت روبه روي راه پله هيچ دري قرار نگرفته است كه اين فرم نيز شكل مناسبي براي اين راهرو به وجود آورده است. جعبه آتشنشاني نيز در اين راهرو قرار دارد.
طبقات ساختمان
اين ساختمان داراي يك طبقه زيرزمين به عنوان پاركينگ و يك طبقه همكف به عنوان پذيرش و ورودي اصلي و سه طبقه بالاي آن كه در هر طبقه 5 واحد مسكوني واقع شده است (جمعا 15 واحد مسكوني) كه طبقات 1 و 2 و 3 كاملا شبيه هم مي‌باشند.
طبقه زيرزمين (پاركينگ)
اكثر محوطه اين طبقه به صورت پاركينگ اشغال شده است و فقط دو اتاق جهت موتورخانه و تاسيسات برقي و حرارتي و يك اتاق انباري در اين طبقه واقع شده است. آسانسور و راه پله نيز به پاركينگ راه دارد. پنجره‌هاي كوچكي جهت نورگيري و تهويه در پاركينگ به طرف حياط قرار دارد ورودي آن نيز به صورت سطح شيبدار از داخل حياط مي‌باشد.
پشت بام
در روي پشت بام يك اتاق براي تاسيسات آسانسور و محلي براي قرارگيري منبع آب و اتاق باكس پله قرار دارد كانالهاي كولر و لوله‌هاي بخاري و هواكش‌ها نيز در محوطه باز پشت بام قرار گرفته اند.
طبقه همكف
اين طبقه در اختلاف سطحي حدود يك متر از سطح زمين واقع شده است در ورودي اصلي به محوطه باز ساختمان (حياط) باز مي‌شود كه ورودي اصلي آپارتمان نيز محسوب مي‌شود. درب اصلي ورود به طبقه همكف از جنس شيشه سكوريت مي‌باشد كه ابتدا به سالن اصلي وارد مي‌شويم كه راه پله و آسانسور و پله فرار نيز به اين سالن راه دارند. اين سالن كاربرد زيادي دارد و جزء مكانهاي پررفت و آمد اين ساختمان محسوب مي‌شود.
اين سالن مكانهاي موجود در طبقه همكف را به يكديگر مربوط مي‌كند مكانهايي كه در طبقه همكف وجود دارند عبارتند از:
- اتاق رختشورخانه - اتاق سرايداري - پذيرش
- سالن گردهم آيي عمومي - اتاق مديريت
پذيرش
در قسمت سمت چپ ورودي اصلي طبقه همكف قرار گرفته و به وسيله ميزها و دكورهاي چوبي و غيره از سالن اصلي جدا شده است اين قسمت به ساير مكانهاي طبقه ديد دارد و پنجره اي به طرف فضاي سبز واقع در حياط براي آن در نظر گرفته شده است.
