بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

حوضه دریای خزر

رودخانه هاي اين حوضه که مساحت آن به 173،300 کيلومتر مربع ميرسد به سوي درياي خزر جريان دارند. حوضه مزبور داراي شيب زياد بوده و بيشترين اختلاف ارتفاع حوضه هاي کشور را که بالغ بر 5500 متر است، به خود اختصاص داده است. به همين مناسبت رودخانه هاي ارس، سفيدرود، هراز و اترک که داراي حوضه هاي آبريز کوهستاني پهناوري هستند، از طول کم و شيب زياد برخوردار هستند و حوضه آبريز آنها غالباً از جنگل پوشيده است.

از آنجائي که ريزشهاي جوي سالانه اين حوضه غالباً بصورت باران ميباشد، از اين رو آب شدن برفهاي زمستاني تأثير چنداني در تأمين آب رودخانه هاي آن ندارد و پوشش گياهي متراکم که در غالب اراضي اين حوضه به چشم ميخورد، موجب تعديل جريان آب آنها ميگردد. بطور کلي تغييرات روزانه آبدهي رودخانه هاي اين حوضه زياد است و توزيع فصلي آنها دستخوش تغييرات چنداني نيست.

رودخانه هاي ارس، سفيدرود، هراز و اترک از نظر وسعت حوضه آبريز و ويژگيهاي اقليمي با ديگر رودخانه هاي حوضه درياي خزر متفاوت هستند و آب آنها عمدتاً از ذوب تدريجي برفهاي زمستاني تأمين ميگردد. افزون بر آن چشمه سارهاي فراواني که از فرو رفتن ريزشهاي سالانه به ويژه در ارتفاعات پديد آمده اند، بر نظم آبدهي آنها کمک ميکند.

اسلاید 2 :

در حوضه هاي درياي خزر سيزده رودخانه با مساحت آبريز بيش از هزار کيلومتر مربع وجود دارد که ارس و سفيدرود بزرگترين آنها محسوب مي گردند.

رودخانه هاي اين حوضه از نظر رژيم آبدهي به سه گروه تقسيم ميگردند:

o رودخانه هايي که داراي حوضه آبريز وسيع کوهستاني هستند و بيش از نيمي از ريزشهاي جوي آنها را برف تشکيل ميدهد. اين رودخانه ها در اثر ذوب برف در فصل بهار پر آب ميگردند و بر عکس آبدهي آنها در فصل تابستان به کمترين ميزان خود ميرسد. رودخانه هاي ارس، سفيدرود، هراز و اترک از اين گروه بشمار مي آيند.

رودخانه هايي که بخشي از حوضه آبريز آنها را نواحي کوهستاني مرتفع و بخشي ديگر را نواحي کمارتفاع مشرف به درياي خزر تشکيل ميدهد. رژيم اين رودخانه ها تحت تأثير ريزش توأم برف نواحي کوهستاني و باران مناطق کمارتفاع قرار دارد و در مقايسه با رودخانه هاي گروه الف، از توزيع فصلي يکنواختتري برخوردارند. رودخانه هايي چون گرگان، تجن، تالار، پلرود و شفارود جزو اين گروه بشمار مي آيند.

o خانه هايي که قسمت عمده حوضه آبريز آنها را مناطق جنگلي تشکيل ميدهد و عمدتاً از ريزش باران تغذيه ميگردند. اين رودخانه ها بيشتر سيلابي هستند و از جريان آب دائمي ناچيزي برخوردارند و آبدهي فصلي تقريباً متعادلي دارند. کليه رودخانه هاي کوچک اين حوضه، جزو اين دسته محسوب ميگردند.

اسلاید 3 :

حوضه خلیج فارس و دریای عمّـان

اين حوضه با مساحت 437،150 کيلومتر مربع يکي از پهناورترين حوضه هاي ايران محسوب ميگردد و رودخانه هاي واقع در باختر و جنوب باختري و جنوب آبپخشان کوه هاي زاگرس و بشاگرد و بلوچستان را در بر ميگيرد.

در حوضه خليج فارس و درياي عمان جمعاً 29 رودخانه با مساحت آبريز بيش از 1000 کيلومتر مربع وجود دارد که يا به درون کشور عراق جريان مييابند و پس از پيوستن به رودخانه دجله به خليج فارس ميريزند و يا بطور مستقيم به خليج مزبور و يا درياي عمان وارد ميگردند.

بزگترين رودخانه هاي اين حوضه به ترتيب از شمال تا جنوب خاوري عبارتند از: سيروان، کرخه، کارون، جراحي، زهره، هله، موند، کل، ميناب و سرباز.

رودخانه هاي اين حوضه از نظر رژيم بارندگي و جريان آب به سه گروه زير تقسيم ميگردند:

o دامنه هاي غربي و جنوب غربي زاگرس: در بلنديهاي اين ناحيه که جزو مناطق پر باران کشور بشمار ميرود، قسمت عمده ريزش در فصلهاي پائيز و زمستان بصورت برف است

اسلاید 4 :

و آب شدن آنها که از اواخر فصل زمستان آغاز ميگردد و تا اواخر بهار ادامه مي يابد، بخش عمده آب سالانه رودخانه هاي آن را تأمين ميکند و در تابستان به تغذيه از آب چشمه سارها و زهکشي هاي زيرزميني منحصر ميشود و بالطبع از آبدهي آنها بطور منظم کاسته ميگردد. باران هايي که گاه در اواخر زمستان و اوايل بهار ريزش ميکنند به آب شدن برفها سرعت ميبخشند و سيلاب هاي بزرگي را به ويژه در دشت خوزستان جاري ميسازند. مهمترين رودخانه هاي اين گروه که حدود سي درصد منابع آب سطحي کشور را به خود اختصاص دادهاند، عبارتند از: زاب کوچک، سيروان، کرخه، دز، کارون، جراحي و زهره.

 جنوب استان فارس و هرمزگان: رودخانه هاي اين حوضه عمدتاً از ريزش باران تغذيه ميشوند و ذوب برف در تأمين آب آنها اثر چنداني ندارد، به همين جهت اين رودخانه ها بيشتر حالت سيلابي دارند و حجم آب آنها از ميزان بارندگي سالانه که بيشتر در پاييز و زمستان ريزش ميکند، پيروي مينمايد. مهمترين رودخانه هاي اين گروه عبارتند از موند و کل و ميناب که با وجود پهنه شايان توجه حوضه از بارندگي ناچيزي برخوردارند و آبدهي قابل توجهي ندارند.

 

اسلاید 5 :

 پخشانهاي مشرف به کرانه هاي درياي عمان: رودخانه هاي اين حوضه کلاً سيلابي هستند و رفتار نامنظمي دارند و علاوه بر دگرگونيهاي فصلي از تغييرات سالانه قابل توجهي نيز برخوردارند. (بطور نمونه آمارهاي دراز مدتي که از وضع بارندگي جاسک موجود است، ميزان بارندگي سالانه شهرستان مزبور را بين صفر تا 412 ميليمتر نشان ميدهد). بارندگي هاي اين منطقه معمولاً در چند نويت و با شدت زياد روي ميدهد و سيلاب هاي بزرگ و کوتاهمدتي را در رودخانه هاي اين منطقه به راه مياندازد و در بقيه فصلهاي سال آنها را به خشکرود هاي ناقابلي که اندک آب آنها به تراوش چشمه سارهاي معدود و زهکشي هاي زيرزميني غيرقابل توجه بستگي دارد، مبدل ميسازد. رودخانه هاي سرباز و کاجو و کهير و جگين از اين گونه رودخانه ها به شمار مي آيند.

اسلاید 6 :

حوضه درياچه اروميه

مساحت اين حوضه 50،850 کيلومتر مربع است و رودخانه هاي آن کلاً به درياچه اروميه ميريزند. آب اين رودخانه ها که از باران و برف تأمين مي گردد، عمدتاً در فصل بهار جريان دارد و در تابستان ها از حجم آن به ميزان قابل توجهي کاسته ميشود. در اين حوضه هشت رودخانه با مساحت آبريز بيش از هزار کيلومتر مربع وجود دارد و زرينه رود بزرگترين و مهمترين آنها به شمار مي آيد.

 

 

حوضه درياچه نمک قم

مساحت اين حوضه 89،650 کيلومتر مربع است و آب هاي سطحي آن کلاً به درياچه نمک قم ميريزد و بخش بسيار ناچيز و کوچکي از آن نيز به درياچه حوض سلطان و کوير ميغان و دشت جنوبي قزوين وارد ميگردد. رودخانه هاي جاجرود، کرج، شور، قره چاي و قمرود که از آب شدن برفهاي زمستاني ريخته شده در ارتفاعات تأمين ميگردد، در اين حوضه جاي دارند. آبدهي اين رودخانه ها در فصل بهار به حداکثر ميرسد و در در ديگر فصلهاي سال به ويژه تابستان به چشمه سارها و زهکشي هاي زيرزميني منحصر ميشود. در اين حوضه شش رودخانه با مساحت آبريز بيش از هزار کيلومتر مربع وجود دارد که رودخانه شور و قره چاي و قمرود بزرگترين آنها محسوب مي شوند.

اسلاید 7 :

حوضه اصفهان و سيرجان

اين حوضه که از حوضه هاي کوچک باتلاق گاوخوني، کوير ابرکوه، شوره زار مروس و کوير سيرجان تشکيل يافته است، داراي 90،700 کيلومتر مربع مساحت است و زاينده رود بزرگترين رودخانه آن بشمار ميآيد. آب اين رودخانه از ذوب شدن برفهائي که در پائيز و زمستان در کوهستانهاي باختري استان اصفهان و شمال استان چهار محال و بختياري باريده است تأمين ميگردد و به همين مناسبت آبدهي آن طبيعتاً در فصل بهار به حداکثر خود ميرسد. احداث تونل کوهرنگ و انتقال آب کوهرنگ به زاينده رود بر حجم آب آن افزوده و رفتار آن را تقريباً منظم ساخته است.

کمبود بارندگي به ويژه در بخشهاي جنوبي و خاوري اين حوضه، ديگر رودخانه هاي آن را از اهميت انداخته و غالب آنها را به رودخانه هاي فصلي و خشکرود ها و مسيلهاي چندي مبدل ساخته است.

اسلاید 8 :

اين حوضه با مساحت 31،000 کيلومتر مربع از حوضه هاي فرعي درياچه کافتر، درياچه بختگان و درياچه مهارلو تشکيل مييابد و رودخانه کر مهمترين رود اين منطقه محسوب ميشود. آب اين رودخانه از ذوب برفهايي که در فصل پائيز و زمستان در ارتفاعات شمالي و شمال باختري استان فارس باريده اند تأمين ميشود و به همين دليل ميزان آب آن در فصل بهار به حداکثر ميرسد و در فصل تابستان بطور چشمگيري کاهش مييابد. کمبود ريزشهاي جوي موجب گرديده تا ديگر رودخانه هاي اين حوضه به رودهاي فصلي کم اهميت و خشکرود و مسيل هاي کوچک چندي مبدل گردند.

حوضه دشت کوير

اين حوضه از حوضه هاي کوچکتري چون کوير حاج عليقلي، کوير نمک و دشت گناباد تشکيل مييابد و مساحت آن به 227،400 کيلومتر مربع بالغ ميگردد. حوضه دشت کوير يکي از کم باران ترين و خشک ترين مناطق کشور است و به همين دليل رودخانه هاي مهم و قابل توجهي در آن ديده نميشود.
از رودخانه هاي قابل توجه اين حوضه به حبله رود و کالشور جاجرم که يکي از طويل ترين رودخانه هاي ايران است، ميتوان اشاره نمود.

اسلاید 9 :

حوزه کویر لوت

مساحت اين حوضه که کم باران ترين و خشک ترين حوضه هاي ايران است به199،000 کيلومتر مربع بالغ ميگردد و از مهمترين رودخانه هاي آن که کلاً سيلابي و فصلي هستند ميتوان به رودخانه تهرود واقع در استان کرمان اشاره کرد.

حوضه کوير لوت از حوضه هاي کوچکتري چون نمکزار طبس، دغ محمدآباد، کوير ساغند، شوره زار هاي شمال خاوري شهرستان بافق و کوير سرجنگل تشکيل يافته است.

حوزه اردستان و یزد و کرمان

اين حوضه که با مساحت 99،800 کيلومتر مربع يکي از خشک ترين و بي آب ترين حوضه هاي ايران بشمار ميآيد، از حوضه هاي کوچکتري چون دغسرخ، کوير سياهکو، کوير درانجير، دشت جنوب خاوري يزد، شنزار کشکوئيه، دشت کويرات و شنزار هاي جنوب کرمان تشکيل يافته است.

رودخانه هاي اين حوضه تحت تأثير بارندگي هاي نامنظم، حالت سيلابي دارند و در تمام فصل هاي سال خشک و بي آب هستند.

اسلاید 10 :

حوضه صحراي قره قوم

مساحت اين حوضه 43،550 کيلومتر مربع است و يکي از حوضه هاي کمباران ايران محسوب ميگردد. به همين مناسبت رودهاي آن حالت سيلابي و فصلي دارند و رودهاي کشفرود و جامرود از مهمترين آنها بشمار ميآيند. هريرود نيز که رودخانه اصلي اين حوضه محسوب ميشود، از ارتفاعات مرکزي افغانستان سرچشمه ميگيرد و پس از طي بخشي از مرز ايران و افغانستان به اين حوضه ميريزد.

حوضه خاوري يا هامون

مساحت اين حوضه 109،850 کيلومتر مربع است و از حوضه هاي کوچکتري چون نمکزار خواف، دغ شکافته، دغ بالا، دغ پترگان، دغ توندي، درياچه نمکزار، درياچه هامون صابري، لورگشتران، درياچه هامون، هامون گودزره، درياچه کرگي، هامون ماشکل و نمکزارکپ تشکيل يافته است. اين حوضه نيز از جمله کم باران ترين و خشک ترين حوضه هاي ايران محسوب ميشود و رودهاي هيرمند و ماشکل مهمترين رودهاي آن بشمار مي آيند.

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید