بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
معماري دوره بيست ساله
تحولات معماري وشهر سازي دوره پهلوي اول بدون در نظر گرفتن دگرگونيهاي سريع داخلي وخارجي و در
زمينه هاي سياسي،اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي ممکن نيست. دوره کوتاه بيست ساله اما پر فرازو نشيب
1299تا1320 دوره اي حساس در تاريخ معاصر ايران است که پيامد ان تاثيرات قابل توجهي در معماري و
شهرسازي اين دوره به جاي گذاشت.
زماني پديده طبيعي و جهان مدرن گرايي در شکل غير معمول خود به نام تجدد طلبي و يا غرب گرايي
به اين سرزمين آمد و به يک باره چهره شهر و زندگي شهروندان را تغيير داد. مکانهاي جديد به نام
بانک، باشگاه، دانشگاه، دبيرستان، هتل و فرودگاه و نظاير آن شکل گرفت که قبلل“ سابقه اي در معماري
اين سرزمين نداشته است.
از نظر معني، مفهوم و منبع الهام معماري نيز، معماري نوين اروپايي که بر مبناي تکنولوژي مدرن شکل
گرفته بود و معماري پيش از اسلام بالاخص معماري هخامنشي و ساساني که شيوه اي فراموش شده
محسوب مي شد الگوي فرم بسياري از ساختمانهاي مهم قرار گرفت. لذا علاوه بر ادامه معماري سنتي
اسلامي و آغاز معماري مدرن اوليه در ايران، شيوه سومي به نام سبک ملي يا تاريخ گرايي شناخته شد
که از خصوصيات آن استفاده از تقارن و تناسب در نماها، ايوانهاي وسيع، پلکانهاي عريض و ستونهاي
مرتفع در نماي ورودي ساختمان، ارتفاع نسبتا“ زياد ايوانها و فضاهاي داخلي و استفاده از کنگره هاي
سرتاسري به لبه بام، ايوان و پله ها نام برد. همه اين موارد به نوعي جلوه گر عظمت ساختمان و قدرت
بانيان آن بود. اين سبک مورد تأييد پادشاه و دولتمردان مملکت قرار داشت. در اواخر دوره قاجار رسما“
جامعه ايران داراي دو دسته معمار بود.
1- معماران سنتي
2-معماران خارجي که به ايران آمده بودند.
اسلاید 2 :
دبيرستان البرز
اين دبيرستان در دوره رضا شاه توسط مهندس مارکوف روسي بنا شد.
زمان شروع پروژه 1303 و در سال 1308 خاتمه يافت.
تناسب کامل معماري بنا با مورد کاربري آن يعني مدرسه، از آن يک نمونه منحصر به فرد در تاريخ معماري
ساخته است که خود نمايانگر فهم عالي معمار هنرمند بنا از اصول و مباني هنر معماري سنتي و توجه به
نيازهاي مدرن مي باشد.
مجموعه فرهنگي- آموزشي البرز شامل تقسيمات زير مي باشد:
الف- ساختمان دبيرستان البرز مرکزي (عمارت رولستن هال)
ب- ساختمان آموزشي ايثارگران (عمارت آموزشگاه علوم)
ج- ساير متعلقات (نقشه سايت پلان مدرسه البرز و محوطه اطراف
ساختمان مرکزي مچموعه آجري و متوازن به ارتفاع حدود دو طبقه و نيم و کشيدگي به طول 82 متر مي باشد
که توسط دو بازوي شرقي و غربي به عمق 30متر مهارگرديده، در ميانه جنوبي محوطه بزرگ دبيرستان قرار
گرفته است. اين طرح در زمان خود نسبت به طرح مدارس سنتي مترقي بوده و قيد و بند حياط مياني را دگرگون
مي کرد..
اسلاید 3 :
سبک معماری بنا: نئوکلاسیک ایرانی
سبک پلان بنا: مدرن
سبک نمای بنا: سنتی ایرانی
زمان تحول اندیشه: 1320-1300 هجری شمسی، دوره پهلوی اول
محل بروز اندیشه: تهران
زمینه های توسعه اندیشه: معماری- شهرسازی
مقیاس گسترش اندیشه: کشورهای در حال توسعه
موضوع اندیشه: احیای فرهنگ ایرانی
تبلور فیزیکی اندیشه: بناهای دولتی-آموزشی
اسلاید 4 :
منابع:
- فصل نامه معماری و فرهنگ شماره 12، 15، 16
- معمار شماره 10
- پنجره های قدیمی تهران، حسین سلطان زاده
- مطالعات مرمت دبیرستان البرز،شرکت خشت و خورشید
- هنر اسلامی، پروفسور ارنست کوئل، ترجمه مهندس هوشنگ طاهری
اسلاید 5 :
مدارس سنتي به كانونهاي آموزش مذهبي و حوزه هاي علميه
برخوردار از نظام آموزشي و حتي الگوي معماري مدارس صفوي
مدارس نيمه اول حكومت قاجاريه عموماً در شهرهاي مناطق مركزي كشور چون يزد، كاشان، قم و اصفهان.
بازمانده هاي اين نسل مدارس سنتي از شاهكارهاي معماري قرون اخير مسجد _ مدرسه آقا بزرگ كاشان كه اوج تكامل معماري قاجار در سامان دهي فضاها و تركيب كلي پلان و نماي مدرسه است.
گوناگوني فرم در مدارس خصلت تنوع پذيري معماري اصيل ايراني
مدارس نيمه دوم سلطنت در تهران با تبعيت از الگوهاي پيشين : مدرسه شهيد مطهري و مدرسه مروي
شالوده و فرم معماري و ساماندهي فضاها در مدارس تفاوت چشمگيري با الگوهاي گذشته ندارد.
اسلاید 6 :
دوره صفوي عصر طلايي مدارس در ايران
اصفهان بستر توسعه مدارس جديد با الگوي سنتي
تركيب كلي پلان آرايش چهار ايواني ويژگي اصلي
حجم و تنوع فضايي
تزئينات و كاشي كاري فراوان
حياط مركزي
رواقهاي باز با نماي قوس دار در
دو طرف
مجموعه ورودي در حد فاصل نماي
خارجي و حياط داخلي
چهار فضا در چهار گوشه بنا با
عملكردهاي مناسب
اسلاید 7 :
شهر كاشان به لحاظ وجود منطقه سيلك با حداقل 7000 سال قدمت از شهرهاي كهن محسوب مي شود.
مطرح بودن اين شهر به عنوان يك شهر مذهبي _ دارالمؤمنين
بنيانگذار : حاج محمد تقي ( خانبان ) براي دامادش ملا مهدي نراقي ملقب به آقا بزرگ در خيابان فاضل نراقي
شهرت : آقا بزرگ_ حاج محمد تقي_ نراقي
ملا مهدي نراقي: پسر مهدي نراقي(آقاي كوچك)
ملقب به آقا بزرگ توسط محمد شاه قاجار
بنا كتيبه سردر: 1248 ه.ق
بخشهاي فرعي: 1264 ه.ق
آغاز در زمان محمد شاه قاجار و پايان در زمان ناصرالدين شاه
اسلاید 8 :
n مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان
بنای مسجد و مدرسه آقابزرگ یكی از باشكوهترین و زیباترین مساجد دوره قاجار در ایران به شمار می آید. این بنا در خیابان فاضل نراقی کاشان واقع شده است. ساختمان این مدرسه با سرمایه شخصی به نام حاج محمد تقی خانبان طی سال های 1250تا1260 هجری قمری جهت استفاده نماز جماعت و درس و بحث داماد خود، ملا مهدی نراقی دوم، برادر ملا احمد نراقی، ملقب به آقابزرگ بنا شده و به این نام معروف شده است.
اسلاید 9 :
qتمامی این بنا از جمله گنبد که جزو بزرگترین گنبدهای آجری است با آجر ساخته شده و تزئینات بکار رفته در این بنا عبارت است از: کاشی کاری، آجرکاری، کتیبه های نفیس گچی و کاشی، مقرنس کاری، خطاطی ثلث و نستعلیق و نقاشی، که نقاشی این مدرسه توسط استاد محمد باقر قمصری صورت گرفته است. کتیبه های خطوط مسجد توسط اساتید برجسته خوشنویس کاشان از جمله: محمد ابراهیم (جد خاندان معارفی)، محمد حسین (جد خاندان ادیب) و بسلمه های طغری توسط سید صادق کاشانی نوشته شده است.
اسلاید 10 :
nاین مسجد دارای سردر زیبایی است كه سقف آن با مقرنس های معلق گچی و نقاشی تزئین یافته و دیوارهای جلوخان از كتیبه بالای سردر تا كف تختگاه های طرفین درگاه با كاش های خشتی الوان پوشیده شده است. هیئت اصلی بنا و گنبد و بارگاه با شكوه آن به واسطه عظمت ساختمان و طرح عالی و نقشه بی نظیر به خصوص دقایق و فنون معماری اصیل ایرانی كه در آن بكار برده شده، یكی از بناهای مهم ایرانی اسلامی بشمار می رود.
