بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
q تعریف و تببین کار و اهمیت آن
qتعریف: اين كلمه، مانند كلمة «حق» از ريشة «ح ق ق» است. اين ريشه به معني ثابت، استوار و مطابق با واقع است. بنابراين، «تحقيق» در لغت، به معني كشف حقيقت و رسيدن به كنه يك امر است.
Øتحقیق: مواجهه حقیقت جویانه با واقعیتهای طبیعی و قراردادی
Øتحقيق عبارت است از پردازش روشمند اطلاعات در حوزه‌اي خاص، كه به نو‌آوري مي‌انجامد
Øتحقيق، کوششی روشمند برای پاسخ‌گويی به مسأله‌های علمی است که منجر به نوآوری و پيشرفت علم می‌شود.
qاهمیت:
Øخلق را تقلیدشان بر باد داد ای دو صد لعنت بر این تقلید باد. مولوی
Øسخن گفتن جنایت است، تحقیق آنرا را مباح می کند.خواجه عبدالله انصاری، طبقات الصوفیه، ص339
qموضوع بحث:
Øروش تحقیق و مقاله نویسی براساس محیط document map word و انتقال فیش و مهندسی آنها در این محیط (همراه با تدوین یک مقاله). ر.ک: محیط جهت آشنایی و کار تا جلسه آینده
qنکات:
Øبا یادگیری فنون و روشهای تحقیق نوین و الکترونیکی، می توان روش تحقیق دستی و قدیمی را هم آموخت اما با روش تحقیق قدیمی، نمی توان به روش تحقیق نوین و ابزارهای آن دست یازید.
Øاز تحقیق مقلدانه تا تقلید محققانه
اسلاید 2 :
مراحل تحقیق و تهیه یک اثر علمی
اسلاید 3 :
- طرح: انتخاب و تبیین موضوع - مهندسی و شاکله بندی آن
- اجرا: شناسایی منابع- فیش برداری(تتبع به عنوان یکی از اضلاع تحقیق)- تجزیه و تحلیل داده ها - مرتب کردن و ساماندهی آنها
- گزارش: نگاشتن اثر با روش و ساختار استاندارد و فنی
اسلاید 4 :
مراحل تهیه مقاله از منظر کارل اسلید
- انتخاب موضوع
- تهیه فهرست منابع
- یادداشت بردای از منابع
- تدوین چارچوب تحقیق(تعیین ساختار مقاله و عنوانهای آن)
- تهیه پیش نویس مقاله
- بازنگری و ویرایش مقاله
- آماده کردن نسخه نهایی
ر.ک: کارل اسلید، سبک و شیوه ص27 به نقل از روش تحقیق، نکونام، ص51
اسلاید 5 :
انواع مقاله
1)تحقیقی: ارائه نظریه و یافته ای نوین
2)تحلیلی: پرورش یا نقد یا توسعه نظریه ای با استفاده از یافته ها و پژوهشهای دیگران
3)مروری: مرور، توصیف و ارزیابی یک نظریه در آثار و آراء
4) گردآوری: گردآوری و انعکاس آرای گوناگون درباره یک موضوع خاص
انواع مجلات علمی: تخصصی- ترویجی- پژوهشی – ,… ISI –ISC
اسلاید 6 :
1)طرح
1)انتخاب موضوع و عنوان
2)پی ریزی طرح اولیه ( نقشه راه)
1)انتخاب موضوع و عنوان
vتفاوت موضوع با عنوان
موضوع: آنچه که پیرامون آن تحقیق و بررسی صورت می گیرد
عنوان: عبارتی که عینا و مشخصا در ابتدای مقاله یا رساله می آید
vمنابع انتخاب موضوع
üتاملات و مطالعات دانشجو، مشاوره با اساتید و محققان، بررسی تحقیقات میدانی و مشکلات و معضلات فراروی جامعه، بررسی فراخوان همایشها و جشنواره ها(ر.ک: نمونه فراخوانها)، بررسی نشت ها و میزگردهای مراکز علمی و پژوهشی، بررسی پایگاها و مراجع اینترنتی
ü
v
v
اسلاید 7 :
vنکاتی پیرامون موضوع مقاله
v
üبه روز بودن و مبتلا به بودن
üپاسخگوي خلأهاي معرفتي بودن
üپاسخگوي نيازهاي اجتماعي و جهاني
üمحدود و دارای دامنه مشخص بودن و ضرورت تناسب با نوع تحقیق(مقاله، پایان نامه و..)
üمساله محور بودن
vنکاتی پیرامون عنوان مقاله
üتكراري نباشد،
ü تطويل بلاضرورت نداشته باشد،
üعدم ابهام و نارسايي و ناظر به محتوا بودن،
üخطابي يا شعرگونه نباشد.
üعدم استفاده از عباراتی مانند"آشنايي با"، "نگاهي به"، "درآمدي بر" و امثال آنها در ابتدای عنوان،
üناظر به مساله بودن
üمثال: تحقیقی پیرامون عقل و علم تعامل عقل و علم در روایات اهل بیت (ع)
ü
اسلاید 8 :
از موضوع محوری تا مساله محوری
1-1) اثر موضوع محور:
تحقیق و گردآوری داده پیرامون یک موضوع بدون در نظر گرفتن سوال اصلی و فرعی
مثال: معانی صبر در روایات- بررسی عقل در فلسفه – اصول مدیریت از منظر اسلام – بررسی احادیث مهدویت در جوامع روایی متقدم اهل سنت – یا در صحیح بخاری
نکته: ممکن است در دل یک تحقیق موضوع محور، به چند مسئله و سوال بنیادین پاسخ داده شود.
1-2)اثر مساله محور:
تحقیق و پژوهش بر اساس شکل گیری یک مسئله
با فرضیه معین؛
مثال:کیفیت تعامل عقل و علم در اندیشه شیعه؟ فرضیه:(ممکن است فرد عالم باشد ولی در عین حال جاهل اما اگر عاقل باشد دیگر جاهل نیست ولو علم کمی داشته باشد).
بدون فرضیه نامعین؛
مثال: علت شهرت و رواج مکاتب چهارگانه اهل سنت چیست؟ فرضیه = ؟
اسلاید 9 :
فرق سوال با مسئله
سؤال:
بر اثر جهل و ندانستن ايجاد مي‌شود.
پاسخ‌گويي به آن با رجوع به افراد و يا منابع امكان‌پذير است.
مجهولي است كه فرد، پاسخ آن را نمي‌داند.
مسأله:
بر اثر دانستن كلية اطلاعات موجود در يك زمينه ايجاد مي‌شود.
براي يافتن پاسخ آن، مراجعه به افراد و يا منابع ديگر، سودي ندارد.
مجهولي است كه جامعة علمي به آن نپرداخته است و پاسخ آن را نمي‌داند.
فرآيند پاسخ‌گويي به سؤال‌ها، نوعي آموزش است؛ در حالي كه فرایند پاسخ‌گويي به مسأله، پژوهش و تحقيق است.
مثلا جریان افتادن سیب از درخت زمانی مساله بود اما حالا دیگر ممکن است یک سوال باشد.
اسلاید 10 :
فرضیه : پاسخ اولیه و اجمالی به مساله تحقیق
نقش فرضیه در انجام تحقیق:
1)مطالعه منابع و ادبیات مربوط به موضوع جهت‌دار شود.
2)پژوهشگر را نسبت به جنبه‌های موقعیتی و معنی‌دار مساله پژوهش حساس‌تر می‌نماید.
3)فرضیه باعث می‌شود تا محقق مساله پژوهش را بهتر درک کرده و روشهای جمع‌آوری اطلاعات را بهتر تعیین نماید.
4)فرضیه چارچوبی را برای تفسیر اطلاعات جمع‌آوری شده و نتیجه‌گیری از آن ارائه می‌دهد.
