روشهای ارزیابی چکیده ها

روشهای ارزیابی چکیده ها

در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی ارزیابی هویتی دست نیافتنی شده است. مقیاسی اولیه ما تعریف و تعیین دقیق خوب و بد است. برای این کار از تعدادی ابزارهای کشف خطا مانند استنادهای صحیح، توصیفات واقعی و حذف نکات

اساسی استفاده می کنیم. همچنین استفاده از واژه های ضعیف و نکات دستوری ناقص، عبارات زائد و نگارش ثقیل را مورد بررسی قرار می دهیم. بعضی معیارهای دیگر ارزیابی هماهنگی با قوانین و خطمشی چکیده نویسی، سرعت در انتشار و تهیه چکیده، هزینه، کیفیت نمایه های پشتیبانی کننده، مستند بودن چکیده و اختصار میباشند (کلیولند، ۱۳۸۵: ۱۴۵).

دیدگاه ادموندسون

ادموندسون و دیگران (۱۹۶۱) روشهای متفاوتی را برای ارزیابی چکیده پیشنهاد داده اند

  • قضاوت حدسی، نظری.
  • مقایسه با یک چکیده مطلوب

. • تعیین اینکه سؤالهای آزمایشی درباره یک مدرک تا چه حد می توانند از طریق چکیده پاسخ گفته شوند.

  • قابلیت بازیابی مدرک از طریق چکیده.

دیدگاه بور کو و برنیر

شاید بورکو و برنیر (۱۹۷۵) جامع ترین فهرست از معیارهای موجود برای ارزیابی چکیدهها را فراهم آورده باشند. این معیارها عبارتند از:

۱. کیفیتی در حد جهانی (قضاوت فردی)

۲. توجه به استانداردهای بینالمللی یا سایر استانداردهای مورد قبول.

۳. شمول اطلاعات با اهمیت و حذف اطلاعات بی اهمیت.

۴. نداشتن خطا.

۵. همگونی سبک و خوانایی.

۶. پیش بینی پذیری ربط (مرتبط بودن).

۷. قابلیت انجام وظیفه به عنوان جایگزینی برای مدرک اصلی (چکیده های تمام نما)

 8.شایستگی انجام وظیفه به عنوان یک منبع از اصطلاحات نمایه ای

بدیهی است که این فهرست سطوح مختلفی از معیار را ارائه میدهد. مثلاً در هر ارزیابی جهانی، احتمالاً همه معیارهای شماره ۳ تا ۵ مورد توجه قرار میگیرد. یک روش برای ارزیابی دامنه ای که در آن یک چکیده می تواند جایگزین مدرک اصلی شود (معیار شماره ۷) آن است که توانایی گروه هایی از افراد در پاسخگویی سؤالاتی براساس چکیده ها را با سؤالاتی مبتنی بر متن مدارک مقایسه کنیم.

دیدگاه پانیه

تحقیقات پاینه (۱۹۶۲) انجام تحقیقاتی از این نوع را گزارش داده اند. در حقیقت، تحقیقات پایانه، سه روش مختلف برای ارزیابی را در بردارد:

۱. همگونی: متخصصین موضوعی از این روش برای مقایسه چکیدهها براساس شباهت در مقدار اطلاعات ارائه شده، استفاده میکنند.

۲. مقدار تقلیلی که در متن حاصل میشود.

۳. کاربرد: دانشجویان بر مبنای مقالاتی در زمینه تخصصی خود، به سؤالهای فنی پاسخ گفتند. پاسخ های دو گروه از دانشجویان با یکدیگر مقایسه شد.

دیدگاه هارتلی

هارتلی و دیگران (۱۹۹۶) نیز برای مقایسه انواع مختلفی از چکیدهها از این روش استفاده کردند. آنها دریافتند که استفاده از چکیدههای ساخت یافته (که در پاراگراف های مجزا با سرعنوان های خاص خود منتشر می شوند) بسیار کارآمدتراست(لنکستر1382-183-182)