فوکسونومی در محیط اینترنت و عناصر فوکسونومی

فوکسونومی در محیط اینترنت

فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی مانند اینترنت و وب، از یک سو، روشها و را نظام های سازماندهی اطلاعات مطرح شده در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی دست خوش تغییر و چالش کرده اند و از سوی دیگر باعث ظهور نظام های رده بندی نوینی گشته اند. یکی از نظام های رده بندی نوین که توسط کاربران (مردم) اینترنت به کار گرفته می شود، نظام رده بندی مردمی است. رده بندی مردمی تنظمیم منابع وب براساس درجه شباهت موضوعی آنها از نگاه مردم (کاربران) است (نوروزی و منصوری، ۱۳۸۵). برای شناخت و کاربرد نظام ردهبندی مردمی در سازماندهی منابع اینترنت شناخت عناصر، وبگاههای معروف و ساختار آن ضروری است که در ادامه به آن اشاره می شود.

عناصرفولکسونومی

عناصر فولکسونومی عبارت است از: .

۱. کاربر: هر شخصی با هر دانشی که از منابع وب با هر هدفی استفاده میکند. کاربر ممکن است خود پدیدآورنده اطلاعات و دادهها باشد، یا صرفاً آنها را- .درمحیط  وب بازیابی کرده باشد

۲. برچسب: هر نوع کلیدواژهای که با هر شکل و ساختاری برای توصیف یک عنصر اطلاعاتی،توسط یک کاربر انتخاب میشود.در رده بندی مردمی ،محدودیتی در تعداد و نحوه استفاده از برچسب ها برای کاربران وجود ندارد.

3.اطلاعات: هر نوع داده ای که با هر شکل، ساختار و زبانی و در هر موضوعی در وب منتشر شده باشد. این  میتوانند شامل صفحه های وب، عکس و تصویر، فایلهای صوتی و ویدیویی، فایلهای گرافیکی، وب، عکس و تصویر، فایلهای صوتی و ویدیویی، فای ی گرافیکی، مقاله های علمی، کتاب، اسناد الکترونیکی، اطلاعات کتاب شناختی مقاله ها و کتاب ها، نشانی صفحه های وب، صفحه های شخصی، صفحه های داخلی وبگاه ها و وب نوشتها، و یا حتی مدخلهایی از دانشنامه ها، .دایره المعارف ها و فرهنگهای لغت باشند

۴. نرم افزارهای اجتماعی: نرم افزارهای تحت وب که با استفاده از فناوری نوين نسل دوم وب موسوم به وب ۲، امکان تعامل میان کاربران و دادهها را با یکدیگر و به اشکال مختلف فراهم میآورند (نگاه شود به شکل ۱۰). از ویژگیهای مهم این نرمافزارها می توان به موارد زیر اشاره کرد

  • ارتباطات و تعاملهای چندجانبه میان کاربران و دادهها را موجب می شوند.
  • کاربران دارای علایق مشترک را در محیطهای مجازی، گروه بندی و گردهم میآورند
  • زمینه های موضوعی هم فکری و هم اندیشی در میان کاربران را به وجود میآورند.
  • اجتماعات مجازی و الکترونیکی را که مدام در حال رشد هستند پشتیبانی وبهبود می بخشند .
  • اشتراک داده ها و اطلاعات را با بهره گیری از نرم افزارها و نظام های عامل مانند RSS،XML،RDF فراهم می آورند.

رده بندی مردمی مبتنی بر فناوری های نوینی چون برچسب گذاری گروهی، نسل دوم واب (مانند: Tagging AJAX kRSS) راه حلی نو برای سازماندهی و رده بندی منابع وب به شمار میاید. به طور خلاصه، می توان گفت که مشخصه های اصلی وب ۲ و وبگاه همتای مبتنی بر وب ۲ مانند (Delicio.us) عبارتند از:

مشارکت پذیری، توسعه ازاد، انعطاف پذیری، سهولت استفاده مردمی تر شدن.

می توان گفت که قدرت وب ۲ در بهره گیری از هوش جمعی و همکاری اجتماعی است. برخلاف ردهبندیهای معمول کتابخانه ای، تعامل میان کاربران در رده بندی مردمی با بهره گیری از نرم افزارهای اجتماعی به صورت چندجانبه صورت می گیرد. این تعامل میان کاربر و کاربر، کاربر و داده، و داده و داده انجام می شود ) شود به شکلی ۱۰) (نوروزی، منصوری و حسینی، ۱۳۸۶).


1

شکل ۱۰. تعامل میان کاربران با استفاده از نرمافزارهای اجتماعی (نوروزی، منصوری و حسینی، ۱۳۸۶)