بخشی از مقاله
شهرداری (وظایف و اختیارات)
شهرداری، سازمان محلی است كه بر طبق اصل عدم تمركز اداری و به‌منظور ادارۀ امور محلی از قبیل عمران و آبادی، بهداشت شهر و رفاه ساكنان آن شهر، تأسیس می‌شود. شهرداری نوعی سیستم ادارۀ شهر است كه از دو واحد بنام شورای شهر و ادارۀ شهرداری تشكیل شده است.
نقاطی كه شهرداری در آنجا تشكیل می‌شود: طبق آئین‌نامه مورخ 15/8/63 قانون تقسیمات
كشوری، در نقاطی كه شهر شناخته شده‌اند، شهرداری تأسیس می‌شود. طبق ماده 1 قانون شهرداری‌ها، در هر محل كه جمعیت آن حداقل به پنج هزار نفر برسد، باید شهرداری تشكیل شود. با وجود این قانون به وزارت كشور اجازه داده است در نقاطی كه دارای حدنصاب نیستند ولی، دارای شرایط زیر هستند استثناءً شهرداری تأسیس نماید:
1) در هر نقطه كه از نظر موقعیت و اهمیت تشكیل شهرداری ضرورت داشته باشد؛
2) در بعضی از نقاط كه فقط در بعضی از فصول شهرداری لازم باشد مثل نقاط ییلاقی؛
3) برای چند محل كه به هم نزدیك‌تر و در مجموع برای تشكیل یك شهرداری مناسبند.
در هر حال، تشكیل شهرداری منوط به تشخیص و تصمیم وزارت كشور است.
محدودۀ شهر:
در نقاطی كه طبق قانون شهرداری تأسیس می‌شود، شهرداری موظف است وظایف خود را در محدوده‌ای كه به تصویب وزارت كشور رسیده است انجام دهد و خارج از محدوده هیچ تكلیفی ندارد؛ برای مثال شهرداری موظف به تهیه و توزیع آب و فاضلاب و سایر خدمات شهری در خارج از محدودۀ شهری نخواهد بود. (ماده 56 قانون شهرداری)
چون حوزۀ محلی عملكرد شهرداری از لحاظ صلاحیت محلی مأموران آن، حائز اهمیت است، مطابق ماده 2 قانون، شهرداری‌ها مكلفند حدود حوزۀ خود را تعیین و نقشۀ دقیق آنرا ترسیم نمایند و به تصویب شورای شهر و وزارت كشور برسانند. طبق تبصرۀ 1 قانون تصمیمات كشوری، محدودۀ شهر، به پیشنهاد شورای شهر و تصویب وزارت كشور و مسكن و شهرسازی تعیین می‌گردد.
سازمان شهرداری:
سازمان اداری شهرداری به درآمد و امكانات مالی آن بستگی دارد. علاوه بر سازمان شهرداری، سازمان مؤسسات وابسته به شهرداری نیز باید به تصویب شورای شهر و وزارت كشور برسد.
شهردار:
اجرای تصمیات شورای شهر به عهدۀ ادارۀ شهرداری است كه در راس آن شهردار قرار دارد. شهردار، عامل و مجری تصمیمات شورای شهر است و به‌وسیله شورای شهر انتخاب، و در صورت تشكیل نشدن شوری، توسط وزیر كشور انتخاب می‌شود.
انتخاب شهردار به‌مدت 4 سال و معرفی او به وزیر كشور و هم‌چنین عزل شهردار از اختیارات شورای شهر می‌باشد. شهردار نباید صاحب مؤسساتی باشد كه تمام یا بخشی از نیازهای عمومی حوزۀ عمل شهرداری را تآمین می‌كند و هم‌چنین شهردار در زمان تصدی شهرداری، نباید عضو هیأت مدیره یا مدیر عامل مؤسسات مذكور باشد.
وظایف ادارۀ شهرداری:
طبق ماده 55 قانون شهرداری‌ها، اهمّ وظایف اداره شهرداری به شرح ذیل است:
1) احداث خیابان‌ها و كوچه‌ها و میدان‌ها، باغ‌های عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود قوانین وضع شده؛
2) تنظیف، نگاهداری معابر و انهار (نهرها) عمومی و مجاری آب‌ها و فاضلاب و قنوات و تأمین آب و روشنائی؛
3) برآورد و تنظیم بودجه و تنظیم پیشنهاد برنامه‌های ساختمانی و اجرای آنها پس از تصویب شورای شهر؛
4) ایجاد غسال¬خانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات و مراقبت در انتظام آنها؛
5) احداث بناهای مورد نیاز عمومی مثل پارك‌ها و سرویس‌های بهداشتی عمومی؛
6) صدور پروانه كسب برای اصناف و پیشه‌وران؛
7) صدور پروانه ساخت برای ساختمان‌هایی كه در سطح شهر ساخته می‌شود؛
8) پیشنهاد برقراری یا تغییر عوارض شهر؛
9) ساختمان و آسفالت كردن كوچه‌ها و معابر عمومی.
وظایف دیگری در قانون برای شهرداری مقرر است:
شهردار در مقابل شورای شهر مسئول و جوابگوی عملیات ادارۀ شهرداری می‌باشد و شورای شهر در صورت تخلف یا قصور از وظایف، شهردار را بركنار می‌كند؛ و این شورای شهر است كه نبض كارهای شهر را در دست دارد و به دخل و خرج و امور شهر نظارت كامل دارد.
اساسنامه مديريت شهرداري
اساسنامه سازمان مديريت پسماندها طي نامه اي از سوي معاون هماهنگي امور عمراني وزير كشور و رئيس سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور به استانداريها ابلاغ شد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني وزارت كشور، اين اساسنامه بر اساس ماده 10 قانون مديريت پسماند ، ماده 84 قانون شهرداري و بند 15 ماده 71 قانون تشكيلات ، وظايف و انتخاب شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 75 و الحاقيه هاي بعدي آن تنظيم شده است و شامل 5 فصل ، 40 ماده و 34 تبصره است كه به تائيد وزير كشور رسيده است.
اين اساسنامه طي جلسات متعدد توسط كارگروه مديريت پسماند شهرداريها ،كه زير نظر دفتر هماهنگي خدمات شهري سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور فعاليت مي كند ، تهيه شد و پس از اخذ نظرات استانداري ها و ساير مراجع ذيربط به تائيد اداره كل امور شهرداري هاي وزارت كشور رسيد و به استانداري هاي سراسر كشور ابلاغ شد.
اجراي برنامه هاي مديريت پسماندها در شهرها بر اساس قانون مديريت پسماندها ، ايجاد بانك اطلاعات و ارتقاء سطح فناوري ، افزايش توان كارشناسي و مديريتي ، گسترش همكاري هاي مردمي و افزايش آگاهي هاي عمومي از طريق آموزش و اطلاع رساني و حفظ پاكيزگي و نظافت محيط شهري از جمله اهداف تشكيل سازمان مديريت پسماند مي باشد .
از وظايف كلي سازمان مزبور ، تلاش در جهت كمينه سازي توليد پسماندهاي عادي و ويژه موجود در پسماند عادي از طريق آموزش و اطلاع رساني و همكاري با بخشهاي صنعتي ، كشاورزي ،بازرگاني و خدماتي ، مديريت ، نظارت ، طراحي و برنامه ريزي براي امور مربوط به توليد ، ذخيره سازي موقت ، جمع آوري،حمل و نقل،بازيافت، پردازش ،دفع پسماندهاي عادي و نظافت شهري ذكر شده است.
همچنين مطالعه و پژوهش بمنظور بهينه سازي روش هاي عملياتي و ستادي پسماندهاي عادي و ويژه موجود در پسمانده عادي ، ارائه خدمات مشاوره و كارشناسي ، عقد قرارداد با مشاوران و پيمانكاران و نظارت و كنترل بر فعاليت آنها در چارچوب وظايف سازمان و ارسال طرح ها و پروژه هاي مديريت پسماندها و ضابطين قوه قضائيه مطابق شيوه نامه هاي مربوطه از ديگر وظايف سازمان مديريت پسماندها اعلام شد.
بر اساس اساسنامه مزبور ، اركان سازمان مديريت پسماندها عبارتند از : شوراي سازمان ، هيات مديره ، مدير عامل و بازرس قانوني است و تركيب شوراي سازمان مشتمل بر : شهردار شهر به عنوان رئيس شورا ، معاون خدمات شهري شهرداري ، يك نفر نماينده منتخب از طرف شوراي اسلامي شهر ، دو نفر كارشناس به پيشنهاد شهردار و تائيد سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور.
در نامه مهندس هاشمي به استانداري ها براي ابلاغ اساسنامه سازمان مديريت پسماند آمده است : " آن دسته از شهرداري هاي تابعه استان ها كه داراي اساسنامه مصوب و قانوني سازمان بازيافت و تبديل مواد زائد و جامد شهري مي باشند با رعايت مقررات پيش بيني شده در اساسنامه مصوب خود، يك نسخه از اساسنامه صدرالذكر را ضمن تصويب آن توسط شوراي سازمان و شوراي اسلامي شهر ذيربط با رعايت مراحل قانوني جهت بررسي و اقدام لازم و جايگزين كردن آن به جاي اساسنامه سازمان بازيافت و تبديل مواد زائد و جامد شهرداري به وزارت كشور ارسال نمايند ."
شهرداری تهران ، سازمانی است غیر دولتی که در ۱۲ خرداد ۱۲۸۶ خورشیدی تاسیس شد و اداره شهر تهران را به عهده دارد. مسئولیت اداره این سازمان با شهردار تهران است که پیش از این با حکم وزیر کشور ایران منصوب می‌گردید . ولی ، اکنون از طریق آرای شورای شهر تهران
انتخاب می‌شود . شهرداری تهران ، شامل ۲۲ منطقه است که اداره هر منطقه به عهده قائم مقام شهردار در آن منطقه می‌باشد . طرح جامع شهر تهران در زمان شهرداری غلامرضا نیک پی تدوین شد[۱]. بعد از انقلاب نیز غلامحسین کرباسچی توانست به عنوان اولین شهردار پس از جنگ ، با بازسازی شهر تهران ، از طرح انتقال پایتخت که هزینه آن در سال ۱۳۶۹ خو
رشیدی ، مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده بود ، جلوگیری کند.[نیازمند منبع]
شهردار تهران از شهریور ۸۴ تا کنون محمدباقر قالیباف است.
شهردارهای قبلی تهران[۲]
• محمدباقر قالیباف (هم اکنون)
• علی سعیدلو ۱۳۸۴ (از تیر تا شهریور ۸۴)
• محمود احمدی نژاد ۱۳۸۲ الی ۱۳۸۴ (۲۶ ماه)
• محمد حسین مقیمی ۱۳۸۱ الی ۱۳۸۲ (۴ ماه سرپرست)
• محمد حسن ملک مدنی ۱۳۸۰ الی ۱۳۸۱ (۱۰ ماه)
• مرتضی الویری ۱۳۷۸ الی ۱۳۸۰ (۳۲ ماه)
• غلامحسین کرباسچی ۱۳۶۸ الی ۱۳۷۷ (۱۰۸ ماه)
• سید مرتضی طباطبائی ۱۳۶۶ الی ۱۳۶۸ (۱۶ ماه)
• محمد نبی حبیبی ۱۳۶۲ الی ۱۳۶۶ (۴۴ ماه)
• حسین بنکدار ۱۳۶۲ (۴ ماه)
• محمد کاظم سیفیان ۱۳۶۱ الی ۱۳۶۲ (۹ ماه)
• غلامحسین دلجو ۱۳۶۰ الی ۱۳۶۱ (۱۳ ماه)
• سید کمال الدین نیک روش ۱۳۵۹ الی ۱۳۶۰ (۷ ماه)
• سید رضا زواره‌ای ۱۳۵۹ (کمتر از یک ماه)
• محمد توسلی ۱۳۵۷ الی ۱۳۵۹ (۲۴ ماه)
• جواد شهرستانی ۱۳۵۶ الی ۱۳۵۷ (۷ ماه)
• غلامرضا نیک پی ۱۳۴۸ الی ۱۳۵۶ (۸۹ ماه)
• جواد شهرستانی ۱۳۴۷ الی ۱۳۴۸ (۱۱ ماه)
• منوچهر پیروز ۱۳۴۶ الی ۱۳۴۷ (۱۰ ماه)
• سرتیپ محمد علی صفاری ۱۳۴۶ (۷ ماه)
• تقی سرلک ۱۳۴۴ الی ۱۳۴۶ (۲۵ ماه)
• ضیاء الدین شادمان ۱۳۴۲ الی ۱۳۴۴ (۱۴ ماه)
• علی اکبر توانا ۱۳۴۲ (۳ ماه)
• احمد نفیسی ۱۳۴۱ الی ۱۳۴۲ (۱۹ ماه)
• سید محسن نصر ۱۳۴۰ الی ۱۳۴۱ (۱۴ ماه)
• فتح الله فرود ۱۳۳۹ الی ۱۳۴۰ (۵ ماه)
• ناصر ذوالفقاری ۱۳۳۸ الی ۱۳۳۹ (۱۲ ماه)
• موسی مهام ۱۳۳۷ الی ۱۳۳۸ (۲۰ ماه)
• سرلشکر محمود دولو
• نصرت الله منتصر ۱۳۳۴ (۷ ماه)
• غلامحسین ابتهاج ۱۳۳۳ الی ۱۳۳۴ (۱۳ ماه)
• سرتیپ محمد علی صفاری ۱۳۳۲ الی ۱۳۳۳ (۵ ماه)
• سید محسن نصر ۱۳۳۲ (۵ ماه)
• نصرت‌الله امینی ۱۳۳۱ الی ۱۳۳۲ (۱۲ ماه)
• محمد مهران ۱۳۳۰ الی ۱۳۳۱ (۱۵ ماه)
• ارسلان خلعتبری ۱۳۳۰ (۱ ماه)
• مهدی نامدار ۱۳۲۹ الی ۱۳۳۰ (۹ ماه)
• محمد مهران ۱۳۲۸ الی ۱۳۲۹ (۴ ماه)
• حسام الدین دولت آبادی ۱۳۲۶ الی ۱۳۲۸ (۲۵ ماه)
• محمد خلعتبری ۱۳۲۶ (۵ ماه)
• مهدی مشایخی ۱۳۲۴ الی ۱۳۲۶ (۱۹ ماه) [۳]
• محمود نریمان ۱۳۲۴ (۳ ماه)
• عباسقلی گلشائیان ۱۳۲۲ الی ۱۳۲۳ (۵ ماه)
• فضل الله بهرامی ۱۳۲۲ (۵ ماه)
• سید مهدی عمادالسطنه (مشیر فاطمی) ۱۳۲۱ (۷ ماه)
