بخشی از مقاله
شومینه
تاریخچه
نمونه ای از هنر سنتی مردم خانیک ساخت شومینه با استفاده از گچ و گل است که در درون دیوار خانه ها تعبیه شده و برای گرم کردن و روشنایی از آن استفاده می کردند . و سوخت آن هم هیزم بوده است. شومينه مذكور در بافت قديمي روستا قرار دارد كه درون ديوار خشت و گلي اتاق
نشیمن تعبیه شده است و نماي بيروني آن گچ بری شده است و ساخت آن به حدود يك قرن قبل برمي گردد.
شومينه:
شومينه يك واژه خارجي است . با اينكه در كشورما در قديم انواع شومينه مخصوصاً نوع چوبي آن زياد استفاده مي شده ما واژه خاصي براي آن سراغ نداريم و از همين لغت خارجي استفاده مي كنيم . شومينه به معناي دودكش است و منظور از آن فضاي اجاقي است كه بسيار به كار برده مي شود. امروزه نوع هيزمي و گازي آن در خانه هاي لوكس و در اتاقهاي نشيمن بسيار مورد استفاده قرار مي گيرد . مصالح عمده شومينه آجر ، خاك و سيمان نسوز است . آجرهاي نسوز در اشكال مختلف توليد مي شوندكه به فرم اين وسيله بسيار كمك مي كنند .
ساختار شومينه :
معمولاً شومينه داراي منقل و كوره است . اين منقل با توجه به سوخت هيزمي يا گازي شومينه متفاوت است . معمولاً در ورودي كوره وسيله اي به نام دمپر اضافه مي كنند كه باعث مي شود گرماي زيادي از فضا خارج نشود و اين فلز در فصل هايي از سال كه از شومينه استفاده نمي شود بوسيله زنجيري ، مسير دودكش را مي بندد تا از انتقال باد به اين قسمت جلوگيري شود.
کلیات شومینه(پیش بخاری):
پیش بخاری یکی از قدیمی ترین وسیله برای ایجاد گرما محسوب می گردد که تاریخچه آن از زمان پیدایش بشر و غار نشینی با سوزاندن تنه درختان شروع و تا امروز نوع تکامل یافته آن در کشورهای اروپایی کامین ( KAMIN ) و در ایران شومینه مصطلح نامیده می شود ، در اصل ( CHEMINEE ) یک لغت فرانسوی می باشد .
متاسفانه شومینه در ایران بدون توجه به معماری و عملکرد صحیح آن مورد استفاده قرار گرفته و تنها ظاهر آن مورد توجه بوده و در اکثر منازل به عنوان دکوراسیون فضاها جلب توجه می نماید.
معمولاً افراد ، در طراحي دكور خانه ابتدا به شكل اتاق نگاه مي كنند و بيشتر به دنبال ايجاد يك نقطه ي كانوني در اتاق هستند . يعني فضايي را براي استراحت و گپ زدن فراهم مي كنند و كنار آن فضاي زيبا و به خصوص را براي يك يا دو نفر تهيه مي بينند.
انتخاب لوازم و مبلمان اتاق و نوع چيدمان آن ها به شكل اتاق ، تعامل اجتماعي ، نقطه ي كانوني اتاق و ميزان تردد در آن اتاق بستگي دارد . سعي كنيد بهترين نقطه ي كانوني اتاق را انتخاب كنيد . لزومي ندارد كه كانون اتاق ، فقط در مركز يا مكان هاي متقارن اتاق باشد . حتي نقطه ي كانوني يك اتاق مي تواند يك تابلوي نقاشي متصل به ديوار باشد كه چشم ها را بيشتر از هر جاي ديگر اتاق به خود جلب كند . در هر صورت نقطه كانوني يك اتاق بايد جايي باشد كه در واقع يك نقطه ي پايه ي اتاق هم به حساب بيايد .
نقطه ي كانوني اتاق مي تواند محلي نامتقارن باشد چرا كه مكان هاي نامتقارن كمتر كليشه اي و قابل پيش بيني هستند و پويايي بيشتري به يك فضا مي دهند . به علاوه دورنما و منظره ي آن نقطه ي كانوني از داخل يا بيرون اتاق بسيار مهم است .به هنگام طراحي دكور يك اتاق و انتخاب نقطه ي كانوني ، منظره و دورنماي آن اتاق بسيار مهم است . البته شما هميشه مجبور نيستيد
كه مبلمان و ديگر اثاثيه ي منزل را به دور نقطه ي كانوني بچينيد ، چرا كه در هر صورت نقطه ي كانوني و جذب كننده ي اتاق در سر جاي خود وجود دارد و لازم نيست كه چيدمان اتاق به گونه اي باشد كه شما را فوراً به خود جذب كند و يا مجبور باشيد كه به آن خيره شويد .
گاهي برخي افراد و طراحان ترجيح مي دهند كه برخي لوازم و مبلمان اتاق را در نزديكي و اطراف نقطه ي كانوني اتاق بچينيد ، مثلاً نقطه كانوني يك اتاق مي تواند شومينه ي اتاق باشد و شما
مي توانيد اين ترتيب اتاق را دو قسمت كنيد و مقداري از لوازم و مبلمان ها را در اطراف نقطه ي كانوني و مابقي را در گوشه ي ديگر اتاق بچينيد و بدين ترتيب نوعي انعطاف پذيري و تنوع هم دراتاق ايجاد كنند.
سالهاي متوالي شومينه‌ها در رده يكي از بهترين وسايل خانه براي دكوراسيون و تزئين توسط صاحبخانه‌ها مورد توجه قرار گرفته است، شعله‌هاي رمانتيك و آرامش‌بخشي كه با ايجاد سايه روشن‌ها بر روي ديوارهاي اطراف آن فضاي تأثير‌گذاري خواهد داشت كه در آن آرامش شبانه به
همراه يك موسيقي ملايمي كه خود مي‌تواند با رقص شعله‌هاي آتش موزون باشد، تمام خستگي كار روزانه شما را بدر مي آورد. شعله‌هاي جذاب آتش آن مي‌تواند در شب خود منبع نوري باشد براي مصاحبت شما با ديگر اعضاي خانواده حتي هنگام صرف شام. اين ارمغاني است كه شومينه براي شما به همراه مي‌آورد كه نه تنها جاذبه فردي خواهد داشت بلكه ارزش خاصي به خانه مي‌دهد.
شومینه‌های چوب‌سوز از لحاظ انرژی خیلی راندمان ندارند. می‌توانید یک لایی به آنها اضافه کنید و هوا یا گاز را از طریق دودکش تخلیه کنید. اینها می‌توانند گاز، چوب یا گلوله‌های چوبی را بسوزانند و در شیشه‌ای عایق دارند که از خروج هوای گرم از دودکش جلوگیری به عمل می‌آورند.
دو شومینه را می‌توان به صورتی طراحی کرد که یک شومینه به حساب آیند ولی به دو طرف با
ز باشند. این بهترین انتخاب برای خانواده‌هایی می‌باشد که تمایل دارند یک جهت آن به سمت آشپزخانه باشد. یا یک طرف آن به سوی اتاق باشد.
یک زیرزمین خنک را به وسیله آتش گرم کنید. یک شومینه یا بخاری گازی پیش ساخته، پر بازده‌ترین انتخاب می‌باشد و نیازی به دودکش ندارد. یک لوله برای آزاد‌سازی دود نصب نمایید، البته برای سیم‌کشی هواکش یا لوله‌کشی از یک فرد ماهر کمک بگیرید.
با یک شومینه یا بخاری دیواری می‌توانید در فصل سرما هم بیرون استراحت کنید. اگر در یک آب و هوای سردتر زندگی می‌کنید، یک بخاری در پاسیو پوشیده شده یا دالان قرار دهید. البته اگر از یک شومینه چوب‌سوز استفاده می‌کنید، باید یک هواکش هم نصب کنید.
شومینه های سرد
در خانه همه ما لوازمی وجود دارند كه اگرچه كاربردی هستند ولی برای استفاده از آنها ممكن است محدودیت هایی وجود داشته باشد. در واقع به طور كلی لوازم كاربردی در فضای خانه به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: یك گروه لوازمی هستند كه كاربرد آنها مقطعی نبوده و همیشه و در هر موقعیتی می توان از آنها استفاده كرد مانند مبلمان، تلویزیون، یخچال و فریزر، اجاق گاز و
مواردی مانند اینها. گروه دیگر لوازمی هستند كه كاربرد آنها خلاف مورد قبلی دوره ای و موقتی بوده و به عوامل مختلفی همچون شرایط آب و هوایی، فصل و غیره بستگی دارند كه مهم ترین و بارزترین این لوازم، سیستم های گرمایشی و سرمایشی هستند... حال موضوع اینجا است كه این قبیل وسایل نیز به دو دسته تقسیم می شوند: ۱ لوازمی كه پس از پایان زمان مصرف آنها امكان
جابه جایی و حذف موقتی شان از میان دیگر لوازم كاربردی خانه وجود دارد مانند بخاری های گازی و برقی، پنكه، كولرهای دستی و غیره ۲ لوازمی كه به جهت شرایط و ساختار ثابت شان جزء اجزا ساختمان به حساب آمده و تغییر مكان آنها حتی برای مدت زمان كوتاهی نیز امكان پذیر نیست. مگر آنكه تصمیم بگیرید آن عنصر ثابت كاربردی را به طور كلی حذف كرده و یا به مكان دیگری انتقال دهید. مانند رادیاتورها، كولرهای آبی و گازی توكار و همچنین شومینه ها كه در اینجا موضوع همین عنصر كاربردی و دكوراسیونی مقطعی است. در اغلب خانه هایی كه در فصول سرد سال از این
سیستم به عنوان یكی از مهم ترین منابع گرمازای محیط استفاده می شود، چیدمان مبلمان موجود نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. به این معنا كه از آنجا كه در هر چیدمان یك سویه، معمولا مركز توجهی وجود داشته و در فصول سرد سال نیز شومینه این نقش را در خانه برعهده دارد. لذا مبلمان با هدف حداكثر بهره گیری از گرمای حاصله و با حفظ نكات ایمنی و دكوراسیونی در نزدیك ترین فاصله با شومینه چیده می شود. به این ترتیب به هنگام نشستن بر روی مبلمان، از نمای زیبای شعله
های آتش نیز می توان بهره برد. حال آنكه همین مركز توجه در شش ماه اول سال ارزش قبلی را نداشته و معمولا حداكثر كاربرد، استفاده از سطح روی طاقچه آن به عنوان كنسولی برای شمعدان، قاب عكس، آئینه و لوازم تزئینی دیگر است. همچنین در صورت امكان برای انجام تغییرات چیدمانی، حتی ممكن است نمای شومینه با مبلمان چیده شده در مقابل آن، پوشیده شود در حالی كه شما می توانید در ضمن ایجاد تنوع چیدمانی در محیط، این عنصر كاربردی و دكوراسیونی را حتی ب
ا وجود خاموش بودن شعله های آتش به مركز توجه صرفا دكوراسیونی تبدیل كنید. در چنین شرایطی به جای آنكه شومینه و فضای داخل آن به همان فرم و بدون استفاده در گوشه ای از محیط باقی بماند، از فضای داخل و همچنین اطراف آن برای كاربردهای دیگر استفاده كنید. البته از آنجا كه شومینه ها به دو صورت هیزمی و گازسوز گرما تولید می كنند، فقط داخل كوره نوع هیزمی را می توان خالی كرد زیرا در نوع گازسوز، در داخل كوره، مشعل، منقل و هیزم های سفالی وجود
دارند كه تنها امكان برداشتن هیزم های تزئینی وجود دارد. پس تزئینات می بایست با حفظ این اجزا و در تركیب بندی با آنها صورت گیرد: شومینه های روشن: شما می توانید با به كار بردن شمع های متعدد برای روشن كردن فضای داخل كوره از این شومینه های خاموش در گرمای تابستان نیز بهره بگیرید. برای این منظور می توانید تعدادی شمع های استوانه ای كوتاه و بلند را به صورت تكی و یا بزرگ كه حاوی چندین شمعدان كوچك است، بهره گیرید. چنین تركیب زیبایی را از جنس فرفورژه انتخاب كنید تا با منقل ها و گاردهای رایج همخوانی بیشتری داشته باشد. راهكار دیگر پركردن كف فضای داخل كوره در صورت هیزمی بودن با سنگریزه های بزرگ و كوچك رودخانه ای و همچنین انواع صدف ها است. سپس تعدادی شمع وارمر و در صورت دلخواه شمع های استوانه ای كوتاه تهیه كرده و به صورت تلفیقی آنها را در كنار هم و بر روی این سنگریزه ها جای دهید. نكته: در صورتی
كه قصد دارید شومینه ای نورانی داشته باشید ولی شرایط منقل و فضای داخل آن این امكان را فراهم نمی كنند، كافی است دیواركی با كاربرد همزمان شمعدان تهیه كرده و آن را در نقش حفاظ شومینه در مقابل دهانه كوره قرار دهید. اگر حفاظ شومینه شما خود حالت دیوارك دارد، شما می توانید با انتخاب شمعدان ها و حتی گلدان های آویز فلزی، آنها را بر روی حفاظ بیاویزید. البته برای این منظور روش های بسیاری وجود دارد كه با توجه به شرایط شومینه و به كارگیری كمی سلیقه و ابتكار به راحتی قابل اجرا هستند. گلخانه های شومینه ای: اگر برای چیدمان تعدادی از گیاهان سبز، گوشه ای از فضای خانه را اختصاص داده اید، در صورت واقع شدن شومینه در موقعیتی
مناسب به لحاظ نورگیری، می توانید تغییری برای جای گلدان ها ایجاد كرده و آنها را به داخل شومینه و فضای اطراف آن منتقل كنید. به این ترتیب شومینه به گلخانه ای سبز تبدیل شده و شما می توانید از انرژی حاصل از گل ها و گیاهان زیبا روح خود را گرما بخشید. البته به جای گل ها و گیاهان طبیعی از انواع مصنوعی و یا خشك شده نیز می توان استفاده كرد به این ترتیب كه ظرف و یا سبدی را با گل های مصنوعی و یا خشك و با توجه به فضای داخل كوره و همچنین ساختار شومینه تزئین كرده و در داخل كوره و یا بر روی طاقچه آن قرار دهید
