بخشی از مقاله

.1 مقدمه

یکی از مهم ترین وتاثیر گذارترین ارکان هویت ساز در همه ارکان فرهنگی وانسانی جامعه ر اباید زیباشناسی آن جامعه دانست. زیبا شناسی نمود ظاهری و معرف ومعلول ارزش های زیر بنایی یک فرهنگ است که خود دلالت گر وسمت وسوی تحولات فرهنگی و اجتماعی است.زیباشناسی خود علت شکل دهنده به وهویت آینده است و برای هر تحول فرهنگی نقش کلیدی و زیر بنایی دارد، چون بی واسطه و بدون نیاز به آموزش تحصیلی تنها با تکرار و عادت در جامعه نفوذ کرده و آن را تحت تاثیر قرار می دهد. ( نقره کار،(41 :1392 بحث در مورد معماری معاصر ایران، اغلب با موضوع نسبت با تاریخ و سیر تکاملی آن همراه است. یعنی در فرهنگ ایرانی به معقوله زیبایی در بناهایی فرهنگی، مسکونی، کوشک ها، مقبره ها، آرامگاه ها و... در طول تاریخ پرداخته شده است، خود در گذر زمان وتحولات تاریخی موجب تغییراتی در شناساندن زیباشناسی فرهنگ بومی ایران داشته، بعد از فراز ونشیب ها و تحولات ایران در دوره پهلوی دوم پا به عرصه دیگری می گذارد، در این دوره معماران ایرانی تحصیل کرده در اروپا و امریکا به کشور بازگشته و تمامی اصول یادگرفته خود را با فرهنگ واصول معماری واحترام به سرزمین خود یادگارهایی با ارزش باقی می گذارند. در این دوره بناهای آرامگاهی برای نیز به نوبه خود جایگاهی در بین معماران معاصر بزرگ باز میکند، در این میان هوشنگ سیحون به عنوان یک معمار تحصیل کرده بناهای یادبودی در شهرهای ایران بخصوص همدان(بوعلی سینا)نیشابور( خیام، کمال الملک، عطار، مقبره نادر شاه افشار) را به یادگار می گذارد، این بناها با گذشت زمان کمتر از نیم قرن باز هم همان زیبایی و تاثیر مثبت در دید روانی بیننده ر امی گذارد، هنگامی که یک معمار تاریخ بداند، اصول را بداند، قوانین را بداند مطیمنا می تواند اثری ارزشمند همانند آرامگاه خیام وکمال الملک خلق کند.

زیباشناختی بسیار عمیق و گسترده است که در این پژوهش به بررسی زیباشناسی آرامگاه خیـام وکمـال الملـک می پردازیم. زیبایی در فرم این آرامگاه و تاثیر این پیام بـر دیـد بیننـده، پـلان و فـرم ایـن آرامگـاه وجایگـاه آن موضوعی که مورد پژوهش قرار می گیرد. تاثیر زیبایی و معماری دو معقوله جدایی ناپذیرکـه در تـاریخ معمـاری و عقاید بزرگان و معماران به آن پرداخته شده است، اولین کسی که به زیبایی در معماری پرداخت ویتروویوس بـود که در کتاب اول خود از 10 کتاب خود به این موضوع اهیمت داده است و یکی از فیلسوفان بزرگ افلاطون اولـین کسی بود که زیبایی را تعریف کرد.ارتباط زیبایی ومعماری به عرصه مهندسی وارد می شود و در کشـتی سـازی و پل سازی و حتی ادقام سازه و معماری وارد می شود. لوکوربوزیه کسی کـه زیبـایی و زنـدگی ماشـینی را بـا هـم تعریف می کند. در معماری معاصر ایران آثار و بناهایی دیده می شود که هر یک با تفسـیر و شـکافته شـدن چـه سمت پژوهشگران و چه نظریات خود طراحان و خالقان اثر به معقوله زیبـایی پرداختـه انـد،وتاثیر بناهـای سـنتی وحفظ فرهنگ در عین مدرن بودن ، با انسان معاصر ارتباط برقـرار مـی کنـد ، بخصـوص بناهـای آرامگـاهی کـه هوشنگ سیحون در ایران ساخته خود ارتباط بصری ومفهومی با انسان امروز برقرار کـرده اسـت. معمـاری معاصـر ایران خوب پیشرفت می کند.


-2روش تحقیق


تحقیق و مطالعه بر اساس کتب و آثار ارزشمند معماری معاصر در ایران، این پژوهش یک نکته اصلی و مهم داشت کـه مـی بایست به بررسی آرامگاه در دوره پهلوی دوم می پرداختیم که با توجه به توجه به مطالعات میدانی و وجود داشتن ایـن بناهـا در حال حاضر خود کمک شایانی می کرد.


1-2 فرضیه تحقیق


زیبایی از دیدگاه انسان و خالق اثر معماری، در فرهنگ ها و کشورها تعریفی یکسان داشته، که همگی به تناسب بر می گردد، اما با توجه به فرهنگ ایران و وجود اندیشمندان و بزرگان ریاضی و نجوم در طول تاریخ، به طور حتم باید این زیباشناختی بـا فرهنگ وشخصیت مورد مطالعه برای ساختن بنای یادبود وآرامگاه همخوان وهماهنگ باشد. اینکه چگونه بتوان با نگاه کردن به آن بنای آرامگاهی زیبایی و فرهنگ و شخصیت آرامگاه را شناخت همه به دست وتفکر معمار دارد.

2-2هدف تحقیق


رسیدن به یک موضوع مهم ، اینکه چگونه یک بنا یا آرامگاه با گذشت چندین سال از بناشدن خود، همچنان زیبـایی و تـاثیر عمیق خود را بر بیننده می گذارد و اینکه هوشنگ سیحون چگونه توانست بناهای خلق کند کـه معـرف شخصـیت و حیطـه علمی خود صاحب آرامگاه باشد. زیبایی و تناسب در این بناها همان قدر که توجه به فرهنگ و اصول معمـاری اسـت همـان قدر با تکنولوژی زمان خود (دوره پهلوی دوم) در بنای آرامگاه خیام و همچنین فرم و اصـول سـاخت آرامگـاه کمـال الملـک داشت.

3-2 ابزارگردآوری اطلاعات


موضوع پژوهش که معماری معاصر است غالب کتاب ها ومقاله های ارائـه شـده در ایـن زمینـه مربـوط بـه نظریـه پـردازان ونویسندگان داخل ایران است، و نکته زیباشناسی که باید به جزوات تاریخی و فلاسفه ومعماران مراجعه می شد و ادقـام ایـن دو برای بررسی اثر در ایران، که به عنوان یاد بود از بزرگان ایران است در پژوهش موجود ارائه می شود.

4-2 آمار و نتایج به دست آمده از شناخت زیباشناسی درمعماری معاصر


معماران معاصر با رویکرد های متفاوت خود وایران وجهان و همچنـین فلاسـفه وبزرگـان اندیشـمند هـر یـک تعریفـی بـر زیباشناسی می کنند که اشاره ای مختصر در جدول زیر بر تعریف هر کدام می کنیم.

جدول((1 زیباشناسی از دیدگاه معماران معاصر،ماخذ نگارنده
معمار رویکر نظریات


لوکوربوزیه زیباشناسی نو گرایی

چارلز جکنز زیباشناسی پست مدرن
پیتر آیزمن زیبا شناسی جریان نوین
فرانک گهری زیبا شناسی جریان نوین
فرانک لوید رایت ذات گرایی


عملکرد گرایی ، تعریف زیبا شناسی معماری و زیباشناسی مهندسی کـه در اصول اولیه یکی هستند، مهندس بـه تبعیـت از قـانون صـرفه جـویی و بـا هدایت محاسبات زیباشناسی معماری:معماری بازی با اشکال نظمی به وجود می آورنـد کـه

تنها زاییده ذهن است با کمک فرم ها به طور مدام در صدد بـر انگیخـتن احساس است معماری جدید خلاق وخود تنظیم می شود، زیبـایی بـرای زیبـایی و هنـر

برای هنر، در معماری معاصر زیبایی برخاطر خود وجهان درونی اش رواج بیشتری یافته.
در معماری معاصر به دو دسته تقسیم کرد:

زیبا گرایی :زیبایی را بیشتر در خروج از حوزه منطق و عقل می بیند زشت گرایی: را نیز در کنار زیبا گرایی یا با ترکیب آن توصیه اگر ذات نگر باشیم باید بدانیم که برای معمار هنرمند، هـیچ منبـع زیبـایی

شناختی به اندازه درک قانون طبیعت بار آور و الهام بخش و مفید نیست. ذات گرایی به هستی اهمیت فراوان به طبیعت( به جای تاریخ و جامعه یا معبود) زنده بودن اثر


در جدول شماره 1 به تعداد محدودی از معماران معاصر اشاره شدو در جـدول شـماره دو بـه نظریـات تعـداد محـدودی از فلاسفه و اندیشمندان در خصوص زیبا شناسی می پردازیم.

جدول((2 زیباشناسی از دیدگاه دانشمندان وفلاسفه ،گروتر،99 :1390

افلاطون معتقد بر دو نوع زیبایی
-1 زیبایی طبیعت و موجودات زنده
2 -زیبایی هندسه(مطلق است)
ارسطو حسی عینی که هم بر احساس و هم بر ادراک دلالت دارد
ویتروویوس زمانی ساختمان نمایی خوش آیند دارد که تقارن اجزا آن به درستی حساب شده باشد.
او به شش عامل اساسی زیبا شناختی در ساختمان اشاره میکند.

پلوتین برخلاف نظر افلاطون می گوید: زیبایی فقط تجربه معنوی است و سرچشمه آن روح است.
اگوستینوس همانند نظریه هندسه افلاطون،زیبایی در فرم هایی وجود دارد که زاییده اعداد باشند.
لئون باتیستا آلبرتی هماهنگی و همخوانی بین اجزا که به وحدتی منجر شود بر اساس عدد و نسبت و نطمی خاص است؛
آندره آ پالادیو همانند نظریه ویتروویوس که کارآیی و ایستایی و زیبایی سه عاملی که بنا را قابل ستایش می کنند.
کانت تنها سلیقه است که زیبا را از نازیبا مشخص می کند.
هگل زیبایی هنری برتر از زیبایی طبیعی،زیرا زیبایی هنری زاییده روح است.

-3 پیشینه تحقیق زیبایی شناسی در علوم معماری

در زمینه زیباشناسی تلاش های بسیاری در قرون متفاوت شده که جمع بندی آن ها در کتب و نشریه ها ومقاله های متفاوت آمده است، در زمینه معماری معاصر ایران نیز همگی اهمیت علمی دارند که در کتاب های متفاوت بخصوص بزرگان معماری آمده است.ابتدا پیشینه زیباشناسی و سپس معماری معاصر دوره پهلوی در این بند توضیح داده می شود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید