بخشی از مقاله

در این قسمت قصد داریم به بررسی نقشه کشی صنعتی، یکی از درسهای مهندسی صنایع که بطور غیرمستقیم با این رشته درارتباط است بپردازیم .
امیدواریم در پایان این قسمت شما با مطالب زیرآشنا شده باشید:
1-تاريخچه نقشه كشي صنعتي
2- نقشه کشی صنعتی ،استانداردهای آن و جایگاه آن در صنعت
3- سر فصل های درس نقشه کشی صنعتی برای رشته مهندسی صنایع
4- معرفی کتاب های نقشه کشی صنعتی
5- معرفی نرم افزارهای نقشه کشی صنعتی
6- کاربرد نقشه کشی صنعتی درمهندسی صنایع
تاريخچه نقشه كشي صنعتي:


در زمان هاي قديم حتي سال هاي قبل از ميلاد براي نشان دادن و معرفي قطعات و وسايل صنعتي از نقشه هايي استفاده مي كرده اند كه بطور كامل گويا نبوده و از قواعدي كه همگان آن رادرك كنند بهره اي نداشته است ودر موقع نقشه خواني با مشكلاتي روبرو مي شوند تا اينكه آقاي لئوناردو داوينچي نقاش و مجسمه ساز ايتاليايي (1459-1516) طراحي را ارائه نمود وطبق قواعدي جسم سه بعدي را روي صفحه ي دو بعدي با رسم تصاوير نشان داد كه دراين حال نقشه هاگويا تر وقابل فهم تر شد.


سپس دانشمندان ورياضي دانان اروپايي فعاليت او را دنبال كردند تا اينكه گاسپارمانژ اهل فرانسه در سال 1798هندسه ترسيمي را معرفي نمود و اين علم پايه و ريشه نقشه كشي صنعتي شد و امروزه از همان اصول استفاده مي شود .
نقشه کشی صنعتی و جایگاه آن در صنعت:


نقشه کشی صنعتی همان زبان تکنیک یا زبان صنعت است .زبانی که تراوش فکر مهندسان و طراحان را به تصویر می کشد .مهارت نقشه خواني و نقشه كشي در مهندسي مانند سواد خواندن و نوشتن مي باشد. نقشه كشي در حقيقت نوعي زبان محاوره در علوم مهندسي مي باشد كه اطلاعات مورد نياز از يك قطعه، ماشين، سازه، و يا يك طرح را به روشني و بدون ابهام بيان مي كند. اين اطلاعات شامل شكل هندسي، نحوه قرار گرفتن و اتصال اجزاء مختلف، مشخصات فيزيكي و هر گونه اطلاعات ضروري مي باشد. بنابراين هر مهندس لازم است كه به اين زبان مسلط باشد و بتواند به راحتي از طريق آن به تبادل اطلاعات با ساير مهندسين بپردازد. حداقل مهارت مورد نياز براي يك مهندس نقشه خواني است و البته توصيه مي شود كه نقشه كشي را نه لزوما بطور حرفه اي نيز بداند. هر مقدار تسلط به نقشه خواني و نقشه كشي بيشتر باشد، شخص سريعتر و راحت تر مي تواند ايده هاي خود را به ديگران منتقل كند و ايده هاي ديگران را درك كند.


درحقیقت نقشه حاوی تمام اطلاعات اعم ازاندازه قطعه ،جنس قطعه، مقدار پرداخت و یا هر سوال دیگری که ممکن است برای تراشکار هنگام تراش قطعه پیش بیاید می باشد(نتیجه می گیریم که یک تراشکار حرفه ای نیز باید علم نقشه کشی را بلد باشد )درواقع می توان گفت که نقشه کشی در صنعت مانند پلی است که دفاتر طراحی را با کارگاه های ساخت و تولید مرتبط می سازد.


استانداردها ی نقشه کشی :
نخستین موسسه ملی استاندارد در سال1902در انگلستان وسپس در1916 در هلند و 1917 درآلمان تاسیس شد. بدنبال آن استاندارد DIN که استاندارد صنعتی آلمان است گسترش پیدا کرد، ودرزمینه نقشه کشی صنعتی فعالیت وسیعی آغاز شد. در سال 1926 اتحادیه ای متشکل از 20 موسسه استانداردملی ازکشورهای مختلف به نام اتحادیه بین المللی موسسات استانداردملی استاندارد ISO)) تشکیل شد ،اما با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به ارتباط صنعتی بین شرکتها ، لزوم ایجادیک سازمان بین المللی استاندارد مورد توجه قرار گرفت و در سال 1947 سازمان ISO تشکیل شد وشروع به کار نمود .


کشورایران در سال1332 اولین موسسه استاندارد خودرا تاسیس نمود ودرسال1360 به عضویت ISO درآمد.بعضا کشورهااز استانداردهای مخصوص به خوداستفاده می کنند ولی درکل می توان گفت که تفاوتی عمده با هم ندارند برای آشنایی بیشتر شما استانداردهای چندکشور(یا قاره )آورده شده است:
استاندارد کشور يا قاره ................... علامت اختصار
امریکا ….................................................... ANSI
اروپا ....................................................... CE
استراليا ...................................................... SAA
کانادا ....................................................... CSA
ايران .......................................................... ISIRI
انگلستان ..................................................... BSI
ايتاليا .......................................................... UNI
روسيه ....................................................... GOST
ژاپن .......................................................... JISC
فرانسه ........................................................ NF

سرفصلهای نقشه کشی صنعتی برای مهندسی صنایع:
سرفصل های نقشه کشی صنعتی نیز مانند کتاب ها بستگی به دانشگاه ها دارد ولی بطور می توان به عناوین زیر اشاره کرد:

- مقدمه ای برنقشه کشی صنعتی وکاربردآن
- معرفی صفحات اصلی تصویر و اصول رسم تصاویر
- تعریف وترسیم تصویر یک جسم بر روی یک صفحه
- را بطه هندسی بین تصاویر مختلف
- رسم تصویر از روی مدلهای ساده
- رسم تصویر یک جسم به کمک تصاویر معلوم آن
- تعریف برش وقراردادهای مربوطه
- برش و نیم برش ساده ٬برش ونیم برش شکسته و ...
- تعریف تصویر مجسم و کاربرد آن وطبقه بندی تصاویر مجسم
- تصویر مجسم قائم


- تصویر مجسم مایل
- تصویر مرکزی (پرسپکتیو)
- اتصالات ونحوه رسم آنها
- تقاطع خط با صفحه و تقاطع صفحه با صفحه و...
- تعریف سطوح استانه ای و مخروطی و تقاطع خط وسطح با آنها
- تفاطع سطوح دوارانی با هم
- گسترش احجام
- تصویر کمکی با استفاده از تغییر صفحه
- رسم فنرها وچرخدنده ها


- اندازه گیری صنعتی
- علائم سطوح٬ تلرانس ها و انطباقات
- اصول مرکب کردن نقشه ها
- کاربرد کامپیوتر در نقشه کشی صنعتی
کتاب های نقشه کشی صنعتی:
اکثر اساتید دانشگاه های کشور به جای معرفی یک کتاب جزوه هایی را با توجه به سبک و سلیقه خود در اختیار دانشجویان قرار می دهند و ازآنها می خواهند که از آن جزوه بجای کتاب استفاده کنند.ولی اگر بخواهیم معروفترین و پرکاربردترین کتاب ها را معرفی کنیم باید از دو کتاب خوب نقشه کشی صنعتی 1و2جناب مهندس مرجانی انتشارات دانشگاه يزد که در دوجلد مجزا برای علاقه مندان تهیه شده است و دیگری کتاب تحسین برانگیز جناب دکتر حسین خوشکیش و مهندس حبیب اله حدادی که این کتاب نیز درانتشارات دانشگاه علم وصنعت ایران در دو جلد چاپ شده است نام برد.


کتابهای نقشه کشی صنعتی ولی نژاد انتشارات طراح نیز از کتابهایی است
که با توجه به اینکه بیشتر به نقشه خوانی تاکید دارد بیشتر مورد استفاده دانشجویان مهندسی صنایع است.
البته علاقه مندان می توانند کتاب های نقشه کشی فنی و حرفه ای که بطور تقریبا کاملی بسیاری از مهمترین سرفصل های نقشه کشی صنعتی مهندسی صنایع را تحت پوشش قرار داده را نیز مورد مطالعه قراردهند.


معرفی نرم افزارهای نقشه کشی صنعتی:
امروزه استفاده از نرم افزارهاي كامپيوتري را در اكثر قريب به اتفاق دفاتر طراحي مهندسي مي توان مشاهده كرد به جرات مي توان گفت ديگر از طراحي ونقشه هاي دستي خبري نيست . قطعات در محيط هاي نرم افزاري طراحي مي شوند و مكانيزم انها قبل از ساخت نمونه واقعي در چنين محيط هايي شبيه سازي مي شود و درحين عمل شبيه سازي عيوب طراحي مشخص مي شود و در ننيجه بدون صرف هزينه ساخت مي توان پس از حصول اطمينان از صحت طراحي شروع به ساخت نمونه واقعي و در نتيجه توليد محصول پرداخت .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید