بخشی از مقاله

چکیده

یکی از عواملی که میتوانند مانع رسیدن سازمانها به بهرهوری مطلوب باشد و تا حد زیادی در مطالعات و ادبیات رشته نادیده گرفته شده است نابهنگامی است. به روز نبودن همان نابهنگامی است و عبارت است از فقدان دانش یا مهارت نوین یا تقلیل کارآیی در انجام کار در طول زمان، نابهنگامی زمانی صورت میپذیرد که فرد از دانش، مهارت و توانایی شغلی برخوردار نباشد عوامل مختلفی همچون بیتوجهی به صلاحیت و شایستگی، فقدان استقلالکاری و وابستگی، ارائه نشدن آموزش مداوم، بی توجهی به نیازهای مادی و معنوی از این جمله میباشند.

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر نابهنگامی در کشت و صنعت کارون انجام شده است جهت بررسی این رابطه استدلال شده است که نابهنگامی بهرهوری را کاهش میدهد بنابراین رابطه عوامل یاد شده بالا با بهرهوری مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و محتوایی زمینهیابی - پیمایشی - میباشد. همچنین این تحقیق از حیث گردآوری دادهها میدانی و با ابزار پرسشنامه میباشد. در این پژوهش جامعه آماری موردنظر، کارکنان رده مدیریتی کشت و صنعت کارون را در برمیگیرد که حدود 500 نفر می باشند و روش نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق، نمونه گیری تصادفی ساده است.

برای تجزیه تحلیل دادهها به ترتیب از آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است، درآمار توصیفی، مد، میانه، میانگین و کمترین و بیشترین دادهها ارائه شده است. در قسمت آمار استنباطی با توجه به توزیع دادهها ازآزمونهای ناپارامتریک و پارامتریک حسب مورد استفاده گردید. نهایتا برای ردهبندی اهمیت متغیرها از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج تحقیق به طورکلی وجود رابطه بین عوامل مورد مطالعه - بیتوجهی به صلاحیت و شایستگی، فقدان استقلالکاری و وابستگی، ارائه نشدن آموزش مداوم - و بهرهوری تایید مینماید. نتایج آزمون فریدمن نشان داد بیتوجهی به صلاحیت و شایستگی نسبت به سایر عوامل دارای نقش برجستهتری در نابهنگامی میباشند.

واژههای کلیدی:  نابهنگامی، صلاحیت و شایستگی، بهرهوری، آموزش، استقلالکاری

مقدمه

بیشک دنیای امروز، دنیای انسانهاست و متولیان سازمانهای مختلف انسانها هستند. سازمانها بدون وجود انسان، نه تنها مفهومی نخواهد داشت بلکه اداره آنها نیز میسر نخواهد بود. از سوی دیگر زندگی اجتماعی انسانها مستلزم همکاری، همیاری و برآوردن نیازهای متقابل است. این امر منجر به تقسیم کار و توسعه تخصصها و مهارتهای مختلف شده و بر پیشرفت کمی، کیفی و آثار و نتایج آن افزوده است و روابط اجتماعی و سازمان یافته او را در قالب نهادها، موسسات و واحدهای کم و بیش تخصصی گسترش داده است، بدیهی است که بخش زیادی از زندگی بزرگسالان صرف کار میشود و به نظر میرسد که فعالیت کاری از نظر سلامت روانی شخص، فعالیتی مهم به حساب میآید. کار صرف نظر از تأمین مالی میتواند برخی از نیازهای اساسی آدمی نظیر، تحرک روانی و بدنی، تماس اجتماعی، احساسات خود ارزشمندی، اعتماد و توانمندی را ارضاء کند - بهنیا، غلامرضا - 1378

در دنیای پر رقابت کنونی، بهرهوری به عنوان یک فلسفه و دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود، مهمترین هدف هر سازمانی را تشکیل میدهد و میتواند همچون زنجیرهای فعالیتهای کلیه بخشهای جامعه را در برگیرد به طوری که رسالت مدیریت و هدف اصلی مدیران هر سازمان استفاده موثر و بهینه از منابع و امکانات گوناگون چون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات میباشد این امر سبب شده است که درکلیه کشورها بهرهوری و استفاده صحیح و هر چه بهتر و مناسبتر از مجموع عوامل تولید اعم از کالا وخدمات به اولویتی ملی تبدیل شود و همه جوامع به این باور برسند که تداوم حیات هر جامعه بدون توجه به موضوع بهرهوری ممکن نیست. - االلهوردی و همکاران، 1388، - 78

در اقتصاد خرد نیز میتوان گفت، عمدهترین هدف یک شرکت، همیشه کسب درآمد یا به بیان دیگر سودآوری است. سود یک شرکت نیز تا حد زیادی به بهرهوری آن در دراز مدت بستگی دارد. سودآوری مبین وضعیت مالی شرکت در زمان حال است و بهرهوری، ترسیم کننده وضعیت شرکت در آینده است. یک شرکت، تنها در صورتی میتواند سودآوری مستمر خود امیدوار باشد که موضوع بهرهوری را نادیده نگیرد. بهرهوری، یک ملت و یک سازمان را ثروتمند میکند و به یک سازمان امکان میدهد تا به کارکنان خود، دستمزدهای بالا پرداخت نماید. بهرهوری به مدیران یک سازمان امکان میدهد تا بازدهی سرمایه را در سطح بالا نگه دارند. دستمزدهای بالا و بازدهی سرمایه، دو عامل اصلی ایجاد ثروت ملی محسوب میشوند. - طالقانی و همکاران، 1390، - 120

باوجود تلاش در جهت بالا بردن بهرهوری عواملی وجود دارد که به شکلهای گوناگون بر بهرهوری تاثیر منفی میگذارد از جمله ضعف مدیریت، نیروی انسانی غیرمتخصص، حاکم بودن روحیه منفعت طلبی فردی، عدم وجود انگیزه کاری در کارکنان، عدم وجود سیستم ارزشیابی مناسب کارکنان و غیره. و مطالعات زیادی هم در ارتباط با شناسایی و ارزیابی موانع بهرهوری انجام شده است

روش شناسی تحقیق

نابهنگامی1 همان به روز نبودن است و عبارت است از فقدان دانش یا مهارت نوین یا تقلیل کارآیی در انجام کار در طول زمان، نابهنگامی زمانی صورت میپذیرد که فرد از دانش، مهارت و توانایی شغلی برخوردار نباشد. - جبریل ناصری،1383، - 42 از دهه 1960 منسوخشدگی حرفهای با توجه به عواملی نظیر بحران انرژی، رقابت نیروهای متخصص و ورود انسان به فضا و ... مورد بحث سمینارها و کنفرانسهای داخلی و بینالمللی قرار گرفت. از دهه 1980 نیز با توجه به روند خصوصیسازی و احساس مسئولیت و پاسخگویی بیشتر در بخش خصوصی، نابهنگامی توجه اندیشمندان علوم رفتاری و نیز پژوهشگران مدیریت منابع انسانی را به خود جلب کرد. - یگانه، 1389، - 4

وقتی شخص به درجهای از نابهنگامی برسد و نسبت به دیگر اعضای حرفهاش از آشنایی کافی برخوردار نباشد و یا از دانش و فناوری که دیگران - همکاران - به کار میگیرند به طور نامتناسب استفاده کند، چنین فردی - شاغلی - به منسوخشدگی گراییده است. در هر سازمانی منسوخ شدگی به درجات مختلف وجود دارد و هیچ حرفهای به طور کامل نمیتواند بهنگام باشد، زیرا به هر حال در زمینههایی دچار کهنگی گشته است. بعضی دیگر معتقدند که منسوخ شدگی وقتی رخ میدهد که اختراعات و نوآوریها موجب خلاء معلومات بین نیازهای شغلی و توانایی حرفهای و تخصصی شود. بعضی نیز بر این باورند که نابهنگام شدن معلومات باعث میشود که مهارتهای یک فرد متخصص یا حرفهای برای انجام دادن وظایف محوله کافی نباشد. - جبریل ناصری،1383، - 42

اهداف اصلی:

شناسایی تاثیر عوامل موجد نابهنگامی بر بهرهوری

اهداف فرعی:

شناسایی تاثیر بیتوجهی به صلاحیت و شایستگی بر اثربخشی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر فقدان استقلالکاری و وابستگی بر اثربخشی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر ارائه نشدن آموزش مداوم  بر اثر بخشی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر بیتوجهی به نیازهای مادی و معنوی  بر اثربخشی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر بیتوجهی به صلاحیت و شایستگی  بر کارایی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر فقدان استقلالکاری و وابستگی  بر کارایی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر ارائه نشدن آموزش مداوم  بر کارایی فردی کارکنان

شناسایی تاثیر بیتوجهی به نیازهای مادی و معنوی  بر کارایی فردی کارکنان

پیشینه تحقیق

بهرهوری یعنی افزایش دائمی و مستمر نسبت ریاضی بین نتایج به دست آمده، به منابع به کار رفته و مصرف شده. به بیان سادهتر، بهرهوری یعنی: تهیه کالاها و خدمات بیشتر و بهتر با هزینه و قیمت تمام شده سابق با صرف همان مقدار منابع تولید یا تهیه همان مقدار کالاها و خدمات با هزینه و قیمت تمام شده کمتر و در واقع با صرف مقدار منابع تولیدی کمتر. واژه بهرهوری برای نخستین بار به وسیلهی فرانسوا ریاضیدان و اقتصاددان طرفدار مکتب فیزیوکراسی - حکومت طبیعت - به کار برده شد. که با طرح جدول اقتصادی، اقتدار هر دولتی را منوط به افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی میداند در سال1883 فرانسوی دیگری به نام لیتره، بهرهوری را دانش و فن تولید تعریف کرد. در سال1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپا بهطور رسمی بهرهوری را چنین تعریف کرد: بهرهوری حاصل کسری است که از تقسیم مقدار یا ارزش محصول بر مقدار یا ارزش یکی از عوامل تولید بهدست میآید. بدین لحاظ میتوان از بهرهوری سرمایه، مواد اولیه و نیروی کار صحبت کرد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید