بخشی از مقاله
چکیده
موفقیت یک سازمان، میزان دستیابی به اھداف از پیش طرح ریزی شده و بلوغ سازمان، توانایی حفظ یا توسعه عملکرد در بلند مدت و نتیجه تداوم رضایت ذی نفعان سازمان در طول زمان است. دامنه بحث بلوغ در سطوح مختلفی از جمله اقتصاد کلان، صنعت، و سازمان گسترده است. سازمان جهانی استانداردسازی، بلوغ یک سازمان را وابسته به ایجاد توازن بین منافع مالی- اقتصادی و اجتماعی- زیست محیطی سازمان می داند و آن را به ذی نفعان مستقیم یا غیر مستقیم سازمان مرتبط می کند.
بلوغ یک سازمان به توانایی آن در پایش محیط خارجی برای فرصت ھا، تغییرات، روندھا و ریسک ھا مرتبط است، بنابراین لازم است سازمان ھا عواملی را که تأثیر مثبت بر بلوغ سازمانی کارکنان دارد، شناسایی نموده و با بکارگیری این عوامل سعی در حفظ و افزایش بلوغ سازمانی کارکنان شان نمایند. معنویت در کار می تواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در حفظ و ارتقای بلوغ سازمانی محسوب شود. معنویت در محیط کار ایده ای است که به طور بالقوه، جالب و جنجال برانگیز می باشد و نیازمند وضوح و درک نظری بیشتری است؛ ھنگامی که ابعاد مختلف معنویت در محیط کار استفاده می شوند، رفاه، سعادت و خلاقیت فردی، ھماھنگی گروھی و موفقیت بلند مدت سازمان ھا را ارتقاء می دھند.
مقدمه
سازمان ھا را می توان از جهات مختلف دسته بندی کرد که این دسته بندی ھا برخی رایج و اساسی است و در مواردی شکلی خاص و پیچیده به خود می گیرد. در یک نوع تقسیم بندی سازمان ھا به دو دسته بالغ و نابالغ تقسیم می شوند. قطعا سازمان بالغ مناسب ترین بستر و جایگاه برای رسیدن برای ھدف ھای سازمان است. البته ایجاد سازمان بالغ و یا استمرار حرکت سازمان بلوغ یافته چندان ساده نیست و به تفکر دور نگر و نگاه یا افق بلند مدت نیاز دارد. در فرایند بالندگی سازمان توجه به مقوله ی بلوغ از اھمیت ویژه ای برخوردار است.
بالندگی سازمان نیازمند وجود زیرساخت ھای مربوطه است، از آن جایی که ھر گونه بالندگی و سرآمدی از کارکنان توسعه یافته شروع می شود، بنابراین بایستی کارکنان به بلوغ برسند، تحول ذھنی روی فرایندھا، ساختارھا و فرھنگ سازمانی اثرگذاشته و کل سازمان به بلوغ رقابتی دست می یابند
بلوغ فردی خمیرمایه ی سرآمدی سازمانی محسوب می گردد. بلوغ فردی در سازمان زیر بنای بالندگی ھای دیگر است. ھمچنین بلوغ کارکنان از مفروضات ذھنی شروع می شود و با تغییر باورھا و نگرش ھا تکامل می یابد. از طریق بلوغ فردی می توان در ماھیت سازمان تحول ایجاد نمود. برای این که بلوغ کارکنان تبدیل به عمل و محصول شود نیازمند فرایندھا و ساختارھای بالغ میباشد.گاھی اوقات ساختارھای نامناسب مانع جاری شدن آثار تحولات ذھنی می گردد.
بنابراین لازم است در ساختارھا و فرایندھای سازمان نیز به صورت متوازن تحول و بلوغ ایجاد شود - لیو،٢٠٠٧ - .١ با بلوغ فرایندی می توان ساختارھا، روش ھا و فرایندھا را چابک، به روز و ساده نمود و قابلیت سازگاری سازمان را افزایش داد. پس از بلوغ فرایندی می توان شاخص ھای بلوغ سازمانی را ایجاد نمود. تعیین سطح بلوغ سازمانی موجب می گردد، سازمان ھا نقاط قوت و ضعف خویش را تشخیص داده و با توجه به آن ھا استراتژی ھای مناسب با سطح بلوغ سازمان تدوین نمایند. مدیران ارشد سازمان ھا وقت، زمان و ھزینه ی خود را صرف تدوین برنامه ی استراتژیک می کنند درحالی که اکثر آن ھا از عدم اجرای مطلوب استراتژی ھا سخن می گویند و این موضوع به علت عدم شناخت سطح بلوغ سازمانی و آشنا نبودن مدیران به نقاط قوت و ضعف بلوغ سازمانی در حین تدوین برنامه ھای استراتژیک سازمان می باشند.آنچه در این حین مهم است دارا بودن ابزاری برای اندازه گیری سطح بلوغ سازمان است
پارادایم بلوغ سازمانی امروزه تا حد بسیار زیادی جایگزین موفقیت در ادبیات مدیریت سازمان ھا شده است. اگر ادبیات موفق شدن سازمان به دنبال دو مفهوم ھدف گذاری و عملکرد است و میزان تحقق اھداف از پیش تعیین شده را می سنجد، مفهوم بلوغ سازمانی سعی در یافتن پاسخ برای پرسش ھای زیر دارد:
• منطبق و سازو کارھای ھدف گذاری در سازمان چگونه است و تا چه حد از راھبردھا و اھداف کلان سازمان اقتباس یافته است؟
• روند عملکرد سازمان در دستیابی به اھداف طرح ریزی شده درطول زمان چگونه است؟
• آیا این موفقیت در طول زمان ادامه دارد یا مقطعی است؟
• دلیل حصول نتایج موفقیت آمیز و عملکردھای مثبت سازمان چیست؟
• آیا موفقیت ھا به دلیل اتخاذ راھبردھا و رویکردھای مناسب سازمان است یا تصادفی، مقطعی و تحت تأثیر عوامل محیطی قرار دارند؟
• آیا نتایج موفقیت آمیز سازمان در برابر عملکرد سایر سازمان ھای رقیب و غیر رقیب قابل تقدیر است؟
• آیا نتایج به بخش خاصی از سازمان اشاره دارند یا دامنه نتایج در کل گستره سازمان قابل ارائه است؟
مطالعه ادبیات بلوغ سازمان حاکی از وجود دیدگاه ھای مختلفی پیرامون عوامل مؤثر بر بلوغ سازمان، در بین پژوھشگران است. جدول زیر خلاصه مطالعات انجام شده در مورد موضوع بلوغ سازمان توسط پژوھشگران مختلف را نشان می دھد.
جدول١. بلوغ سازمانی از دیدگاه پژوھشگران مختلف
