بخشی از مقاله

ارگونومي و اهميت آن در جامعه ( Ergonomy )

کار و انسان دو جزء اصلي و تفکيک ناپذير هستي هستند که بايد متناسب با يکديگر برنامه ريزي شوند. براي پيشگيري از بروز حوادث و بيماريهاي کار و تأمين تندرستي نيروي کار، ارگونومي، به عنوان ره يافتي کارآمد، به ياري انسان مي شتابد. درحقيقت ارگونومي ابزاري است که به کمک آن انسان قادر است محيط زندگي، کار و نيز وسايل و تجهيزات مورد استفاده را مطابق با توانمنديها و ويژگيهاي خود طراحي نمايد. واژه ارگونومي، تلفيقي از دو واژه ارگو (به معني کار) و نوموس (به معناي قانون) است. اين واژه، نخستين بار در سال

1857 ميلادي توسط فردي به نام ووجيچ جاسترزبوسکي در يک روزنامه لهستاني به کار برده شد. در آمريکا «مهندسي عوامل انساني»، مترادف واژه ارگونومي دانسته شده است. کاربرد ارگونومي در طراحي فرايندها و سيستم ها تأثير قابل توجهي بر افزايش توليد، کاهش هزينه هاي درماني، افزايش رضايت شغلي، افزايش بهره وري و بطورکلي، فراواني نيروي کار داشته و فزون شدن درآمد مالي و صنايع اقتصادي را سبب مي شود. جستارهاي گوناگون دانش ارگونومي، شامل انتروپومتري (تعيين ابعاد بدن)، وضعيت بدن هنگام بلندکردن و حمل بار، حرکتهاي تکراري، نوبت کاري، صدا، ارتعاش، گرما، ساخت پذيري و نگهداشت پذيري سيستم هاست.



اصول ارگونومي (فيزيولوژي کار) کار با رايانه
رايانه در دنياي امروز کاربردي بسيار فراگير دارد. ميليونها نفر در سراسر دنيا، بخشي يا تمام ساعات کار خود را در کنار رايانه مي گذرانند. کاربرد رايانه و تکنولوژي، اخيراً در ايران نيز از افزايش قابل ملاحظه اي برخوردار شده که تبعاً مشکلات بهداشتي و ايمني زيادي براي افرادي که با آن کار مي کنند بوجود مي آورد. برخي از صدمات ناشي از استفاده متمادي و مستمر با رايانه، در صورت عدم رعايت اصول ايمني، مي تواند خطرساز و در دراز مدت سبب بروز مشکلات وسيع بدني و رواني گردد. ويا سبب تشديد صدمات کم اهميت و کوچک که قبلاً در کاربر وجود داشته شود. برخي از اين مشکلات عبارتند از : مشکلات بينائي، مشکلات مفصلي، دردهاي عضلاني در دست و گردن و شانه، استرس، آسيب هاي ناشي از ميدان هاي مغناطيسي و الکتريکي و نيز تشعشعات، بيماريهاي پوستي، ناراحتيهاي ريوي، صرع، سنکوب ناشي از حساسيت به تواترنوري و...


بر اساس تحقيقاتي که روي 20 اپراتور در محل هاي مختلف دانشگاه علوم پزشکي اصفهان انجام شده، نتايج نشان داده که حدود 90% صندليهاي نامناسب و غير قابل تنظيم، که متعاقب آن، در حدود 65% موارد، اپراتورها، در وضعيت غلطِ نشستن، قرار گرفته و به اسکلت بدن شکل غير عادي داده و ايجاد ناراحتي هاي ماهيچه اي و استخواني هم نموده

است.50% محل استقرار دستگاه، نامناسب بود که زاويه نمايش و پنجره ها رعايت نشده و سبب نورزدگي، خيرگي، خستگي، درد چشم و حتي اختلال گرديده است.60% صندلي ها فاقد تکيه گاهِ کمر که از تکيه گاه مناسب و قابل تنظيم برخوردار نمي باشد و در 60% موارد با زاويه ديد پشتي نامناسب و غير استاندارد برروي صندلي نشسته اندکه باعث درد روي ستون فقرات کمر و ايجاد 45% کمر درد، 65% درد در قسمت پائين کمر گرديده است. 75% صندلي ها فاقد تکيه گاه آرنج و يا نامناسب بودن تکيه گاه آرنج بوده و سبب غير استاندارد

بودن زاويه اپراتور در 80% موارد گشته است، نامناسب بودن تکيه گاه در 30% موارد سبب درد آرنج شده است . اکثر اپراتورها زير پايي نداشته اند يا اگر داشته اند نامناسب بوده، زاويه 65% آنها استاندارد نبوده و در نتيجه سبب درد در ناحيه زانو ومچ پا شده است. 50 % زاويه صفحه نمايش و ارتفاع صفحه نمايش نامناسب بوده و سبب 60% درد گردن گرديده است. 65% اختلال در ديد به علت نامناسب بودن زاويه صفحه نمايش بوده و50 % فشار زياد روي چشمها، سبب سر درد و سرگيجه شده، سيستم هاي معيوب روشنايي اثراتي چون سردرد، خستگي چشم، نقص بينائي، افت کار بوده است. 55% ارتفاع صفحه کليد تا زمين نامناسب بوده، فشار ناحيه دست و مچ و درد انگشتان را سبب شده است. سرعت

بخشيدن اپراتور به کار، به همراه نقائص گفته شده سبب بروز 75% خستگي عمومي، در اثر اجراي حرکات فيزيکي و تحت تأثير قرار گرفتن ارگانيسم بدن گرديده است. 45% ضايعات عصبي و رواني و65% استرس در اپراتورها حاصل آن بوده است. يک مورد سقط جنين نيز گزارش شده است. بيماري Reptitive motion injury ناشي از حرکات تکراري نيز کمابيش در مچ دست ديده شد. که سبب التهاب تاندون و غلاف آن شده، هدايت عصبي را دچار اشکال مي کند.


بيحسي، سوزش و خارش، درد، ناتواني در انجام درست حرکات دست، که از علائم نشانگان کارپال تونل سندرم مي باشد و دير يا زود جمع زيادي از اپراتورها از اين بيماري رنج خواهند برند.
چگونه سلامتي خود را هنگام کار با رايانه حفظ کنيم؟
1- منابع روشنايي را در محل مناسب نصب کنيد، حتي الامکان سيستم روشنايي بايد در طرفين رايانه باشد و نور بايد با روش هاي سيمي شکل، بخصوص به اطراف پراکنده شود. براي مطالعه و يا نوشتن از روشنايي موضعي قابل تنظيم (چراغ روميزي) استفاده نمائيد.
2 - سيستم روشنايي نبايد روي صفحه نمايش درخشندگي ايجاد نمايد.


3 - ميز کا رخود را طوري قرار دهيد که پنجره در کنار شما باشد و صفحه نمايش و پنجره زاويه ° 90 بسازد.
4 - صفحه نمايش را با استفاده از فيلترهاي مناسب محافظ پوشانده و آنها را مرتباً تميز کنيد. فيلتر، محافظ خوبي براي پوست هاي حساس است و مي تواند تشعشعات را دفع کرده، ميدان الکترواستاتيک را از بين ببرد و مانع جابجايي ذرات منتشر شده از مانيتور به طرف صورت اپراتور شود.


5 - تماشاي صفحه نمايش حدوداً بيش از 2 ساعت در روز، بايد با رعايت مسائل ايمني صورت پذيرد. اکثر کارخانجات سازنده در حال حاضر از استاندارد سخت MPRll تبعيت مي نمايند که مستلزم وجود يک سطح انتشار به مراتب پائين تر از حد زيان آور است. سرعت نوسازي نيز از عوامل مهم در انتخاب صفحه نمايش مناسب است، استانداردVGA 60 هرتز، مي تواند نوسان هاي قابل احساس ايجاد نمايد. حداقل بايد يک سرعت نوسازي 70 هرتزي را در نظر گرفت، دستيابي به تصويري مستقل و نيز نوساني مناسب با يک مانيتور غير بافتي بهتر ممکن است. در حالي که در يک مانيتور بافتي تفنگ الکتروني، صفحه نمايش را با دو گذر طي مي کند. ابتدا اشعه خطوط فرد را پويش مي کند و سپس برگشته و خطوط زوج را پويش مي کند. اين مکانيزم ارزان تر ولي سطح نوسان بالاتري ايجاد کرده که عامل مهمي در ايجاد خستگي چشم و ميگرن است.


مراقب پوست خود باشيد و از کرمهاي محافظ و ضد آفتاب براي پوست صورت و گردن استفاده نماييد.
6 - خيرگي چشم و باز تابش هاي صفحه نمايش را به حداقل برسانيد.رنگ ديوار بهتر است خيلي روشن نباشد. هنگام کار پشت به پنجره ننشينيد. پنجره ها بهتر است پرده داشته باشند.
7 - صفحه نمايش را طوري تنظيم کنيد که در زير خط افقي که از چشمانتان مي‌گذرد قرار گيرد. (در ميدان ديد يک فرد عادي). فاصله چشم تا بالاترين قسمت يا سطح بالائي صفحه نمايش cm76-38 ، فاصله چشم تا صفحه نمايش cm 76-38 باشد.
8 - ارتفاع صفحه نمايش و فاصله آن بايد تا زمينcm 106 – 84 باشد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید